تعویض خاک گلدان و نکات مهمی که باید بدانید ؛ زمان و نحوه صحیح تعویض خاک

تعویض خاک گلدان نیاز به رعایت برخی نکات مهم دارد تا آسیبی به گیاه وارد نشود. نکاتی که در این مطلب شادمگ آمده به شما راهنمایی می کند تا تعویض خاک گلدان را بهترین روش انجام دهید. با ما همراه شوید.

بهترین زمان تعویض خاک گلدان

بهترین زمان تعویض گلدان اوایل بهار تا اوایل تابستان می باشد که گیاه میخواهد دوران رشد خود را شروع کند، البته اگر میتونید شرایط گلخانه ای رو برای گیاهان خود بعد از تعویض گلدان فراهم کنید میشه در فصول سرد سال هم اقدام به تعویض گلدان کرد.

پس در پاسخ به این سوال که آیا تعویض گلدان در زمستان کار درستی است؟ با فراهم کردن شرایط میشه گفت بله کار درستی است. البته ما برخی اصول برای این کار را در مطلب نگهداری از گلهای بهاری به شما ارائه کردیم.

نشانه‌های تعویض خاک گلدان

تعویض خاک گلدان دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. زهکشی آب باعث خارج شدن مقداری خاک و مواد معدنی در طول زمان می‌شود. رشد گیاه و بزرگ شدن آن باعث افزایش ریشه دوانی و کم شدن فضای لازم برای رشد گیاه می‌شود. از طرفی هم خاک ممکن است به دلایلی کیفیت خود را از دست دهد.

برای نمونه زهکشی خوب صورت نگیرد و آب بسیار به کندی جذب خاک شود. نشانه دیگر تعویض خاک گلدان، ضعیف شدن گیاه یا عدم رشد با توجه به عدم تغییر شرایط است.

بهترین زمان کود دهی گیاهان آپارتمانی را بدانید تا هنگام عوض کردن خاک گلدان کود هم به آن اضافه کنید.

چرا گیاهان آپارتمانی نیاز به تعویض گلدان دارند

مواد آلی موجود در خاک دارای یک منبع محدود برای بقای حیات گیاه است. گیاهان این مواد مغذی را جمع می کنند و از آنها تغذیه می کنند، در حالی که آبیاری گیاه باعث می شود این مواد به سمت پایین گلدان بروند و به نوعی باعث شسته شدن و از بین رفتن این مواد مغذی می شود. عوض کردن گلدان باعث ذخیره مجدد این ذخایر مواد آلی برای تغذیه گیاهان و ایجاد فضای کافی برای رشد آنها می شود.

نکات مهم زمان تعویض گلدان

فصل تعویض گلدان

بعضی از فصل‌ها نسبت به زمان‌های دیگر برای عوض کردن گلدان‌ها بهتر و مناسب‌تر هستند. انتخاب زمان مناسب برای تعویض گلدان به گیاه کمک می‌کند تا سریع‌تر با محیط جدید خو بگیرد. برای عوض کردن گلدان گیاه تازه‌ای که خریده‌اید، فصل اهمیتی ندارد. تعویض گلدان گیاهان جدید را می‌توانید در هر فصلی از سال و بدون آسیب زدن به گیاه انجام دهید. پس می‌توانید گلدان این گیاهان را فوری تعویض کنید.

اگر در حال منتقل کردن گیاه از باغچه به گلدان هستید، فصل ممکن است تفاوت داشته باشد. چرا که این فرآیند باعث صدمه دیدن ریشه‌ها می‌شود، پس بهتر است تا زمانی صبر کنید که فعالیت رویشی گیاه به حداقل برسد؛ بنابراین بهترین زمان کاشت گیاه از باغچه به گلدان فصل زمستان است.

زمانی که می‌خواهید گیاه را از گلدان درون باغچه بکارید، باید آبیاری را در نظر داشته باشید. پس بهتر است این گیاهان را در فصل تابستان به باغچه منتقل کنید. در فصل گرما آبیاری به راحتی انجام می‌شود و با آبیاری این اطمینان حاصل می‌شود که گیاه به مقدار نیازش آب دریافت می‌کند. در غیر این صورت اگر آب کافی در اختیار گیاه قرار نگیرد، به راحتی خشک می‌شود.

انتخاب گلدان مناسب

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تعویض گلدان، انتخاب گلدان مناسب است. گلدانی که بسیار کوچک یا بسیار بزرگ باشد، به گیاه آسیب می‌رساند. گلدان‌های بسیار کوچک فضای کافی برای رشد و بزرگ شدن ریشه‌ها را در اختیارش قرار نمی‌دهند. از طرف دیگر اگر هم گلدان بسیار بزرگ باشد، باعث می‌شود گیاه آب کافی و مورد نیازش را دریافت نکند.

بنابراین در حین تغییر گلدان ضروری است که رشد گیاه را نیز در نظر بگیرید و گلدانی را انتخاب کنید که اجازه دهد گیاه رشد سالم خود را ادامه دهد. برای این منظور گلدان باید از نظر عمق و عرض چند سانتی‌متر از سایز گیاه بزرگ‌تر باشد. به یاد داشته باشید که اگر گیاه هنوز در حال رشد است و در آینده بزرگ‌تر می‌شود، ممکن است مجبور شوید بعد از مدتی مجدد گلدان را تعویض کنید.

در رابطه با جنس گلدان هم باید بدانید که چه جنس سفال و چه پلاستیک را انتخاب کنید، هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. گلدان‌های پلاستیکی سبک و ارزان هستند و از نظر اقتصادی به صرفه‌تر به نظر می‌رسند و به راحتی هم جابه‌جا می‌شوند. یکی از معایب گلدان‌های پلاستیکی این است که به مرور زمان آفتاب باعث سست شدن پلاستیک می‌شود و ممکن است موجب ترک خوردن یا شکستن آن شود.

یکی دیگر از مشکلات گلدان پلاستیکی نبود حالت نفوذپذیری در بافتش است که می‌تواند بر سیستم ریشه‌ای گیاه تأثیر داشته باشد. گلدان‌های سفالی به ریشه گیاه کمک می‌کند تا به طور صحیح رشد کند. بدون شک گلدان‌های سفالی زیباتر از انواع پلاستیکی هستند، ولی قیمت گران‌تری دارند و اگر زمین بیفتند یا جسم دیگری با آن‌ها برخورد کنند، می‌شکنند.

خارج کردن گیاه از گلدان

خارج کردن گیاه از درون گلدان برای عوض کردن محل زندگی حساس‌ترین بخش این فرآیند به شمار می‌رود. خصوصاً اگر بخواهید گیاه را از یک گلدان بیرون بیاورید و در گلدان جدیدی بکارید، حساسیت آن بیشتر می‌شود. گیاه را باید با مراقبت و دقت زیاد از درون گلدان خارج کنید به صورتی که طوقه گیاه که محل اتصال گیاه با خاک است، از هم نپاشد. اگر این اتفاق بیفتد گیاه با شرایط دشوارتری با محیط جدید سازگار می‌شود.

آبیاری یکی دیگر از بخش‌های مهم تعویض گلدان به شمار می‌رود. زمانی که خاک مرطوب است، به گلدان ضربه بزنید تا خاک از گلدان جدا شود. در نهایت با دقت گیاه را با استفاده از ساقه یا تنه از درون گلدان بیرون بیاورید.

قرار دادن گیاه در محل جدید

برای اینکه گیاه را به محل جدیدش معرفی کنید، باید مطمئن شوید که گیاه در مرکز گلدان قرار گرفته باشد، نه بسیار بالا، نه بسیار پایین و نه در عمق زیاد و دور از لبه گلدان کاشته شود. در نهایت فضای درون گلدان را با خاک استریل گیاهی پر کنید و کمی با دست خود سطح روی خاک را فشار دهید تا خاک فشرده شود. این نکته را نیز به یاد داشته باشید که بعد از تعویض گلدان، زمانی که خاک جدید را آبیاری می‌کنید، مقداری نشست می‌کند و به سمت پایین می‌رود.

مقدار خاکی که قرار است روی گیاه بریزید را قبل از تعویض گلدان آماده کنید و بهتر است آن را با توجه به نیاز‌های گیاهتان در نظر بگیرید. این خاک هم به سازگار شدن گیاه با محیط جدید و گلدان نو کمک می‌کند و هم مواد غذایی مورد نیاز گیاه را در اختیارش قرار می‌دهد تا زندگی سالمی داشته باشد.

تعویض گلدان تا چه اندازه دارای اهمیت است

نیازی نیست که تعویض گلدان به طور مکرر انجام شود؛ اما حداکثر هر 2 سال یک بار بهتر است که گلدان گیاه را تعویض کنید. همانطور که گفته شد تا زمانی که گیاه، مواد مغذی و آب مورد نیاز خود را دریافت می کند، نیازی به تعویض گلدان نیست، فقط هر چند وقت یک بار ریشه ها را در انتهای گلدان بررسی کنید. اگر ریشه های زیادی در ته گلدان وجود ندارد، نیازی به عوض کردن گلدان نیست، در غیر این صورت بهتر است گلدان گیاهتان را عوض کنید تا گیاه، بهتر رشد کند.

مراحل و روش تعویض خاک گلدان

علاوه بر انتخاب فصل و زمان مناسب، برای اینکه به گل و گیاه خود فشار اضافی و هیچ گونه آسیبی وارد کنید، تعویض خاک گلدان را بعد از انتخاب بهترین زمان و فصل باید بر اساس یک سری مرحله مشخص صورت دهید.

مرحله اول؛ آماده کردن گلدان

اگر نیاز به یک گلدان جدید است، پس گلدان بزرگ‌تری را انتخاب کنید. از وجود مسیر زهکشی و سوراخ در کف گلدان اطمینان حاصل کنید. این سوراخ بهتر است که دارای یک پوشش توری شکل باشد تا از هدر رفت خاک جلوگیری شود. از نظر اندازه هم گلدان جدید نباید خیلی بزرگ‌تر از گلدان قدیمی باشد. بزرگی از نظر عرض و ارتفاع در اندازه ۵ سانتی‌متر کفایت می‌کند.

مرحله دوم؛ آماده کردن خاک مناسب

خاک مناسب را باید بسته به نوع گل و گیاه انتخاب کنید. خاک گل‌های آپارتمانی، درختچه‌ها و انواع کاکتوس هر یک باید ویژگی‌های خاص خود را داشته باشد. بعد از انتخاب کردن خاک، قاعدتاً ریشه‌های گیاه مورد نظر نباید به کف گلدان بچسبد، پس چند سانتی‌متر ابتدایی کف گلدان را از خاک پر کنید.

مرحله سوم؛ خارج کردن گیاه از گلدان قدیمی

نکته مهم در خارج کردن گل از گلدان قدیمی خود، احتیاط به منظور آسیب وارد نکردن به ریشه‌ها و خود گیاه است. گلدان را به پهلو به یک طرف بخوابانید. پارچه لایه دار نرمی روی گلدان پهن نموده در حالی که با یک دست گیاه را محکم نگاه داشته‌اید با دست دیگر ضرباتی از روی پارچه به لبه گلدان بزنید تا خاک از گلدان جدا شود. سپس این عمل را برای طرف دیگر نیز تکرار کنید و گیاه را با خاک از گلدان بیرون آورید.

مرحله چهارم؛ قرار دادن گیاه در گلدان جدید

گل یا گیاه را باید با احتیاط و با دقت در گلدان جدید قرار دهید. گیاه را در وسط گلدان تثبیت کنید. در حالی که گیاه را با دست ثابت نگه داشته‌اید، خاک از قبل آماده شده را کم کم اضافه می‌کنیم. تا پنهان شدن ریشه‌ها، خاک اضافه خواهیم کرد. سعی کنید خاک به صورت طبیعی جای خود را بگیرد. صرفاً چند تکان کوچک کفایت می‌کند. خاک نباید زیاد فشرده شود تا زهکشی آب خوب صورت گیرد. سطح خاک گلدان را صاف نموده و با انگشتان دست آن را سفت نمایید و آبیاری مفصلی انجام دهید به طوری که آب از زهکش زیر گلدان خارج شود.

مرحله پنجم؛ کود

برای اینکه شرایط را برای رشد هر چه بهتر گل و گیاه مورد نظر فراهمی کنیم، استفاده از کود مخصوص گزینه خوبی است. مقداری از کود را روی خاک گلدان پخش کنید. در کود دادن زیاده روی نکنید. کود مخصوص گل و گیاه خود را می‌توانید با مشورت گل فروشی‌ها انتخاب کنید.

علائم طبیعی پس از تعویض گلدان

اگر گیاهتان پس از تعویض خاک گلدان بی حال شده است نگران نباشید این عادی می باشد. گیاه به خاطر جابجایی که رخ داده است دچار شک شده است و تا زمانی که به محیط جدید عادت کند کمی پژمرده خواهد شد. نسبت به نوع گیاه گاهی ریزش برگ و گل هم پس از تعویض مشاهده می شود. پس نگران نباشید.