کنترل خشم مهارتی است که همه ما باید آن را داشته باشیم؛ چرا‌که عصبی شدن اتفاقی است که امکان دارد در هر موقعیتی رخ دهد. گروه موفقیت شادمگ راهکارهای خوبی برای کنترل خشم در اختیارتان قرار داده است.
خشم چیست؟
خشم نوعی هیجان است که از لحاظ شدت میتواند خفیف، شدید و یا ویرانگر باشد. البته خشم نیز همانند سایر هیجانات موجب تغییرات زیادی در سیستم فیزیکی و بیولوژیکی ما میشود که از جمله آنها می‌توان به تنفس سریع، افزایش ضربان قلب، فشار خون و میزان ترشح آدرنالین و نورآدرنالین اشاره کرد.
هنگامی که علائم جسمانی خشم بروز می‌یابند به دنبال آن واکنش‌های رفتاری نیز آغاز میشوند. در این شرایط اگر از روشهای کنترل خشم آگاهی نداشته باشید نمی‌توانید رفتار خود را مدیریت کنید و در نتیجه به پرخاشگری روی می‌آورید. پرخاشگری با ایجاد صدمه عاطفی و یا حتی جسمانی میتواند روابط بین فردی را تا حد زیادی تهدید کنند.
چه زمانی خشم مشکل‌ساز است؟
وقتی افراد مهارت کنترل خشم نداشته باشند، به خودشان و دیگران آسیب می‌زنند؛ در این صورت است که خشم و عصبانیت به یک مشکل تبدیل میشود. آیا شما هم دچار این مشکل هستید؟ اگر پاسخ این سوال را نمی‌دانید به پرسش‌های زیر توجه کنید:
آیا
- خشم خود را با رفتارهای مخرب و غیرمفید ابراز می‌کنید؟
- سلامت روانی و جسمی‌تان به دلیل خشم و عصبانیت در معرض خطر است؟
- وقتی خشمگین می‌شوید، آنقدر این احساس در شما قوت می‌گیرد که احساسات دیگر را تجربه نمی‌کنید؟
- تا کنون راه‌های سالمی برای ابراز خشم خود پیدا نکرده‌اید؟
شاید نتوانید پاسخ روشن و صریحی به این سوالات بدهید؛ یعنی آگاه نباشید که راه سالم برای ابراز خشم چیست یا چه زمانی رفتارهای خشمگینانه ناسالم و غیرمفید هستند.
به همین دلیل، در ادامه این مفاهیم را برای شما توضیح می‌دهیم.
رفتارهای ناسالم و غیرمفید به هنگام خشمگین شدن
پرخاشگری و خشونت بیرونی: فریاد زدن، فحش دادن، کوبیدن درها، ضربه زدن به اشیا و پرتاب کردن آنها، خشونت فیزیکی، آزار و اذیت کلامی، تهدید.
خشونت درونی: برای مثال به خود بگویید که از خودتان متنفر هستید؛ نیازهای اولیۀ خودتان مثل غذا خوردن را نادیده بگیرید؛ با دیگران قطع ارتباط کنید و به خودتان آسیب بزنید.
پرخاشگری انفعالی: دیگران را نادیده بگیرید و با آنها صحبت نکنید؛ از وظایفتان سرباز بزنید؛ عمداً کارها را بد انجام دهید؛ به جای بیان صریح خشم کنایه بزنید و عبوس باشید.
حالا می‌توانید به سوالات بالا پاسخ دهید و ببینید که آیا مهارت کنترل خشم خود را دارید یا نه. اگر متوجه شده‌اید که با این روشهای ناسالم و پرخاشگرانه خشمتان را ابراز می‌کنید، لازم است که برای کنترل خشم و عصبانیت خود فکر جدی کنید.
اگر پرخاشگری شما معطوف به دیگران است، به اطرافیان و به ویژه کودکان آسیب‌های سنگینی می‌زنید. همچنین ممکن است در جامعه دچار مشکلات جدی شوید. مثلا شغل خود را از دست دهید یا با سیستم‌های قانونی و قضایی دچار مشکل شوید. در مقابل، اگر پرخاشگری‌تان معطوف به خودتان است، ممکن است به خودتان آسیب‌های جدی بزنید.
پیامدهای عدم کنترل خشم چیست؟
وقتی توانایی کنترل خشم و عصبانیت خود را نداشته باشید، دچار پیامدهای جدی در زمینه‌های جسمی، روانی، اجتماعی می‌شوید.
سلامت جسمی: وقتی شما خشمگین می‌شوید، احساسات دیگر شما مثل ترس و هیجان و استرس هم فعال میشوند. در این وضعیت در بدن شما هورمون‌های آدرنالین و کورتیزول که به هیجان و استرس بالا مربوطند، ترشح میشوند. فشار خون، ریتم تنفس و ضربان قلب و دمای بدنتان هم افزایش می‌یابد. حال اگر شما مهارت کنترل خشم و عصبانیت خود را نداشته باشید، تداوم این وضعیت جسمی و باقی ماندن در سطح بالایی از استرس و هیجان، موجب میشود که مستعد بیماری‌های زیادی مثل نارسایی قلبی، ضعف سیستم ایمنی، فشارخون بالا، دیابت و … شوید.
سلامت روان: خشم مزمن انرژی زیادی را از شما به هدر می‌دهد؛ تمرکز افکار و لذت بردن از زندگی را دشوار می‌کند. عدم کنترل عصبانیت باعث میشود شما دائماً سطح بالایی از استرس و اضطراب را تحمل کنید. عدم کنترل خشم میتواند به بیماری‌های روانی شایعی مثل افسردگی تبدیل بشود.
شغل و حرفه: وقتی شما در محیط کاری خود از دیگران به صورت سازنده انتقاد می‌کنید، این کار میتواند موجب بحث‌های سازنده و افزایش خلاقیت شود. اما ابراز خشم به صورت سرزنش و پرخاشگری باعث میشود که همکاران و مشتری‌هایتان از شما دور شوند، و احترامی که بینتان وجود دارد از میان برود. حتی ممکن است باعث شود که شغل خود را از دست بدهید.
روابط و خانواده: عدم کنترل خشم و پرخاشگری به دیگران زخم می‌زند و روابط عاطفی و دوستانه و کاری شما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. پرخاشگری باعث میشود که دیگران به شما اعتماد نکنند؛ نتوانند صادقانه با شما صحبت کنند یا با شما احساس راحتی داشته باشند. این مسئله به ویژه در خانواده اهمیت دارد. تنش در خانواده به همه به ویژه کودکان آسیب‌های زیادی می‌زند.
با توجه به این پیامدها، منطقی است که مهارت کنترل خشم را یاد بگیریم. اما از آن مهم‌تر این است که بدانیم ریشۀ مشکل خشم و عصبانیتمان چیست؟ بیشتر ما از تبعات منفی و جبران‌ناپذیر عدم کنترل عصبانیت آگاه هستیم؛ اما چرا بعضی از ما نمی‌توانیم خشم خود را مهار کنیم؟
چرا بعضی افراد توانایی کنترل خشم خود را ندارند؟
بعضی افراد هستند که راحت‌تر و شدیدتر از دیگران عصبانی میشوند. چرا؟ در روانشناسی گفته میشود که در این افراد آستانۀ تحمل ناامیدی و ناراحتی پایین است؛ یعنی آنها تصور می‌کنند که اصلاً نباید در معرض ناامیدی و آزار قرار بگیرند؛ در نتیجه با مسائل جزئی دچار خشم میشوند.
ارث و ژنتیک از عوامل تعیین‌کنندۀ آستانۀ عصبانیت افراد است. مطالعات روانشناختی می‌گوید که بعضی کودکان از سن خیلی کم، در مقایسه با کودکان دیگر، تحریک‌پذیرتر و حساس‌تر هستند و به راحتی خشمگین میشوند.
دلایل اجتماعی و فرهنگی هم در این زمینه دخیل است؛ برای مثال در بسیاری از فرهنگ‌ها خشم احساسی منفی تلقی میشود. به بسیاری از ما القا شده که ابراز اضطراب و افسردگی ایرادی ندارد، اما خشم را نباید ابراز کرد. در نتیجه ما مهارت کنترل خشم را نمی‌آموزیم و نمی‌توانیم آن را مدیریت کنیم.
آسیب‌های روانی و تربیتی در خانواده هم مسئله‌ای اساسی است که باید به آن توجه کرد. افرادی که به راحتی عصبانی میشوند، معمولاً از خانواده‌هایی هستند که آشفته‌اند و در ارتباط عاطفی مهارت کمی دارند.
روانشناسان مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی را تعیین کرده‌اند که می‌توانند دلایلی برای عدم مهارت در کنترل خشم باشند:
دلایلی برای عدم مهارت در کنترل خشم
- استحقاق؛ یعنی باور به اینکه حقوق و امتیازات من از دیگران بیشتر است
- تمرکز کردن بر چیزهایی که در کنترل من نیست، مثل رفتارهای همسر
- تنظیم بیرونی احساسات؛ یعنی تلاش برای تنظیم احساسات با کنترل کردن محیط
- اعتقاد به منبع کنترل بیرونی؛ یعنی باور به اینکه خوشبختی من در گرو منابع خارج از کنترل من است
- پرهیز از درنظر گرفتن نظر و دیدگاه دیگران و تهدید تلقی کردن آنها
- آستانۀ تحمل کم برای وضعیت‌هایی که در آن احساس ناراحتی و یا ابهام می‌کنیم
- تمرکز بیش‌ازاندازه بر سرزنش کردن دیگران یا خود
- احساس بی‌ارزشی و کمبود اعتمادبه‌نفس
از جمله علت‌های دیگری که متخصصان روانشناسی برای خشم کنترل‌ناشده می‌شناسند، وجود اختلالات روانی دیگر است. طبیعی است که هرکسی به صورت طبیعی خشم و عصبانیت را تجربه می‌کند؛ اما وقتی برای خشم علت مشخص بیرونی یافته نشود و تکرار و شدت آن سلامت و روابط فرد را دچار اختلال کند، ممکن است علت اصلی اختلالات روانی دیگر فرد باشد.
از جمله این اختلالات می‌توان به اختلال انفجاری متناوب (IED)، اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه (ODD)، اختلال سلوک (CD)، اختلال شخصیت مرزی (BPD)، افسردگی و غیره اشاره کرد.
روشهای موثر کنترل خشم
برای کنترل خشم بشمارید
تا ۱۰ بشمارید. اگر به‌شدت عصبانی هستید، شمارش را از ۱۰۰ شروع کنید. در این مدت، نرخ ضربان قلب آهسته شده و خشمتان به احتمال زیاد فروکش خواهد کرد.
نفس عمیق بکشید
هنگام عصبانیت، نفس‌‌تان به شماره می‌افتد و هر چه خشمتان بیشتر شود، سرعت نفس کشیدن‌تان هم بیشتر میشود. این وضعیت را با تنفس آهسته و عمیق کنترل کنید. برای تنفس عمیق، هوا را از بینی وارد بدن کنید و و از دهان بیرون بفرستید. این دم و بازدم را به‌آرامی و در مدت چند ثانیه انجام دهید.
در راستای کنترل خشم قدم بزنید
ورزش میتواند اعصاب را آرام کند و از خشم بکاهد. بنابراین هر زمان که عصبانی شدید، به پیاده روی بروید یا دوچرخه سواری کنید یا چند ضربه به توپ بزنید. این تخلیه انرژی، برای ذهن و بدنتان مفید است.
ماهیچه‌هایتان را در حالت آرامش قرار دهید
در آرام‌سازی عضلانی باید ماهیچه‌های مختلف بدنتان را ابتدا کمی سفت و سپس آزاد کنید. هنگام سفت و آزاد کردن عضلات، نفس عمیق و آهسته هم بکشید.
نوعی «مانترا» با خود تکرار کنید
در برخی از آیین‌ها مانند هندو و زرتشت، به مجموعه‌ای از کلمات و آواهایی که با آهنگ خاصی به دفعات تکرار میشوند، مانترا می‌گویند. از مانترا در مدیتیشن استفاده میشود.
بنابراین برای خود کلمه یا عبارتی در نظر بگیرید که تکرار آن در مواقع عصبانیت شما را آرام و افکارتان را متمرکز کند. هر وقت ناراحت هستید، آن کلمه یا عبارت را بارها تکرار کنید. عبارت‌های «آرام باش»، «سخت نگیر» و «حالت خوب می‌شه»، نمونه‌های خوبی از این مانتراها هستند.
حرکات کششی انجام دهید
حرکات کششی گردن و شانه، مثال‌های خوبی از حرکات ملایم یوگا هستند که به شما در کنترل بدن و مهار احساساتتان کمک می‌کند. هیچ نوع ابزار خاصی برای انجام دادن این حرکات کششی نیاز ندارید.
حواس خود را برای کنترل خشم پرت کنید
هنگام عصبانیت به‌سرعت وارد اتاقی آرام شوید، چشم‌هایتان را ببندید و خود را در محیطی خوش‌منظره و آرامش‌بخش تصور کنید. در همین حال، روی جزئیات متمرکز شوید. مثلا آبی که در این منظره روان است، چه رنگی است؟ کوه‌ها چقدر بلند هستند؟ صدای پرندگان شبیه چیست؟ این تمرین به شما کمک می‌کند که هنگام عصبانیت، خودتان را آرام کنید.
موسیقی بشنوید
اجازه دهید موسیقی، احساسات خشم را از شما دور کند. هدفون گذاشته و به موسیقی مورد علاقه‌تان گوش کنید تا عصبانیت‌تان برطرف شود. البته به موسیقی‌های پرسروصدا یا هوی متال (Heavy Metal) گوش ندهید.
راه کنترل خشم ؛ سکوت کنید
وقتی از عصبانیت حرارت بدنتان بالا می‌رود، ممکن است وسوسه شوید و اجازه دهید حرف‌هایی پر از خشم بزنید. این حرف‌ها معمولا بیشتر از اینکه تأثیرگذار باشند، صدمه می‌زنند. در اینگونه مواقع مانند زمانی که کودک بودید، وانمود کنید لب‌هایتان با چسب به هم چسبیده‌اند و نمی‌توانید حرف بزنید.
به خودتان فرصت دهید
به خودتان کمی فرصت دهید. دور از دیگران بنشینید. در این لحظه که ساکت هستید، می‌توانید اتفاق‌ها را بررسی کنید و در همان حال احساساتتان به حالت خنثی بازگردد. حتی ممکن است این لحظات کوتاهی که دور از دیگران هستید، برایتان آنقدر مفید باشد که تصمیم بگیرید، هر روز چنین فرصتی برای خود فراهم کنید.
برای کنترل خشم اقدام کنید
انرژی خشمتان را مهار کنید. کار خوبی برای کسی انجام دهید. در مورد مشکلی اجتماعی به یک مقام رسمی نامه بنویسید. انرژی و احساساتتان را صرف مسائل مفید و پربار کنید.
موضوع و دلیل عصبانیت‌تان را یادداشت کنید
چیزی را که نمی‌توانید بگویید، شاید بتوانید بنویسید. به‌سرعت، احساس‌تان و اینکه چگونه می‌خواهید به آن واکنش نشان دهید را یادداشت کنید. ذهن‌تان هنگام یادداشت، آن موضوع را بررسی می‌کند و موجب آرامش‌تان میشود. در این حالت می‌توانید موضوعی که احساساتتان را برانگیخته است، دوباره ارزیابی کنید.
در دسترس‌ترین راه‌حل را انتخاب کنید
ممکن است از اینکه کودک‌تان اتاقش را نامرتب رها کرده و پیش دوستش رفته باشد، عصبانی شوید. بهترین کار فقط بستن در اتاق است. با این کار می‌توانید به طور موقت به خشمتان پایان دهید. برای هر موقعیتی، چنین راهحلهای مشابه بیابید.
پاسخ‌تان را تکرار کنید
با تکرار پاسخی که می‌خواهید در مورد موضوع ناراحت‌کننده بدهید یا نوع واکنش‌تان در برابر آن، می‌توانید عصبانیت‌تان را کنترل کنید. این تمرین حتی می تواند کاری کند که شما به راهحلهای احتمالی دیگر برای کنترل عصبانیت خود دست یابید.
علامت «توقف» را برای کنترل خشم خود تصور کنید
علامت توقف را که در جهان معنی واحدی دارد، در ذهن خود تصور کنید. این علامت میتواند هنگام عصبانیت، آرام‌تان کند. این روش، فورا شما را متوقف می‌کند و کمک می‌کند برای لحظه‌ای محل را ترک کنید.
در روش معمول‌تان تغییر ایجاد کنید
اگر هنگام رفتن به سرکارتان، خیلی زود می‌رسید، راه جدیدی پیدا کنید. مثلا از راهی بروید که ممکن است کمی طولانی شود، اما شما را کمتر ناراحت کند.
با یک دوست صحبت کنید
در مورد موضوعی که عصبانی‌تان می‌کند، به‌تنهایی فکر نکنید. برای اینکه بتوانید درست فکر و اقدام کنید با دوستی مورد اعتماد و حامی صحبت کنید. او ممکن است بتواند چشم‌انداز جدیدی در مقابل شما قرار دهد.
برای کنترل خشم بخندید
هیچ‌چیز به غیر از حال خوب نمی‌تواند زهر حال بد را از بین ببرد. بنابراین هر زمان نسبت به موضوعی عصبانی شدید، کاری بیابید که موجب خنده‌تان شود. مثلا با کودکان‌تان بازی کنید.
قدرشناسی را تمرین کنید
زمانی که همه‌چیز به نظر نادرست می‌آید، به خود وقت دهید و روی مواردی که درست است، متمرکز شوید. با خود بیندیشید که چه موارد خوبی در زندگی‌تان دارید و قدردان آنها باشید. این کار کمک می‌کند تا عصبانیت‌تان برطرف شود و آرامش جای خشم را بگیرد.
تایمرتان را تنظیم کنید
وقتی عصبانی هستید، اولین چیزی که به ذهن‌تان می‌آید معمولا چیزی نیست که باید به زبان بیاورید. قبل از هر پاسخ و واکنشی، کمی صبر کنید. این مهلت به شما کمک می‌کند که آرام‌تر شوید و کلمات مناسبی بر زبان برانید.
برای کنترل خشم نامه بنویسید
به فردی که شما را عصبانی کرده است، نامه بنویسید یا ایمیلی آماده کنید. سپس آن را پاک کنید. بیشتر مواقع بیان احساساتتان، تمام چیزی است که می‌خواهید؛ حتی اگر آن احساسات هرگز دیده یا خوانده نشوند.
فرض کنید که آنها را می‌بخشید
مسلما مهارت عاطفی زیادی لازم است تا شهامت بخشیدن کسی را که باعث آزارتان شده، بیابید. اگر نمی‌توانید به این حد از مهارت دست یابید، حداقل پیش خودتان وانمود کنید که او را بخشیده‌اید. این کار کمک می‌کند که خشمتان را کنترل کنید.
تمرین دلسوزی کنید
سعی کنید خود را جای دیگری بگذارید و موقعیت پیش‌آمده را از نگاه آنها ببینید. وقتی بتوانید داستان را آن‌گونه که آنها دیده‌اند، تصور کنید، ممکن است به درک جدیدی از موقعیت برسید و کمتر عصبانی شوید.
عصبانیت‌تان را بیان کنید
اگر بتوانید به روش درستی احساس‌تان را بیان کنید، خوب است که بگویید چقدر عصبانی هستید. از یک دوست معتمد بخواهید که به شما در بروز واکنشی آرام کمک کند. عصبانیت‌های انفجاری هیچ مشکلی را حل نمی‌کنند، اما گفت‌وگوی مناسب و عاقلانه از اضطراب و عصبانیت‌تان می‌کاهد. همچنین این روش ممکن است از مشکلات آینده پیشگیری کند.
روشی خلاقانه بیابید
خشمتان را به موضوعی مفید تبدیل کنید. به طور مثال، زمانی‌که ناراحت و عصبانی هستید نقاشی کنید، به باغچه‌تان برسید یا شعر بنویسید.
روان‌درمانی برای کنترل خشم را جدی بگیرید
بسیاری اوقات ما از پس مقابله با مسائل و مشکلات روانی خود برنمی‌آییم. بنابراین حتما نیازداریم که کمک حرفه‌ای بگیریم. کنترل خشم هم از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین لازم است که از یک متخصص بخواهیم که به ما کمک کند تا هم علت خشم خود را بشناسیم؛ هم آن را مهار کنیم و به مسیر صحیحی هدایت کنیم.
یک روانشناس یا روانپزشک با تجربه میتواند هم به صورت فردی و هم از طریق کلاس‌های کنترل خشم به شما کمک کند.
جلسات روان‌درمانی برای کنترل خشم هم به صورت حضوری و هم به صورت آنلاین ممکن است. اگر مسئلۀ خشم خانوادۀ شما را تحت‌تأثیر قرار داده، می‌توانید به همراه اعضای خانواده در این جلسات شرکت کنید. تعداد جلسات و نوع درمان بستگی به نیازهای فردی شما دارد.
در فرایند درمان تخصصی خشم، مشاور و روانشناس به شما کمک می‌کند که عوامل محرک خشمتان را بشناسید، با واکنش‌های بدنتان به هنگام خشم و احساساتتان آشتی کنید، و بر اساس این شناخت بتوانید مهارت کنترل خشم را بیاموزید.
کنترل سریع خشم با 5 روش فوق العاده راحت
شناسایی یک روزنه و راه در رو احتمالی
اگر یک جا بنشینید و به چیزهایی که شما را عصبی می کنند فکر کنید، حتما دچار مشکل و عصبانیت های پی در پی خواهید شد. آیا رفتار های نامنظم فرزندانتان باعث ناراحتی شما می شود؟ خب، چیزهایی که باعث خونسردی آنها می شوند را بخرید تا سرشان را مشغول نگه دارید تا مزاحم شما نشوند و بی خود و بی جهت اعصاب خودتان را خورد نکنید.
اگر شما عادلانه فکر نکنید، در واقع نتیجه بدتری شما را غافل گیر خواهد کرد. در صورت عصبانیت سعی کنید نفس عمیقی بکشید و از راه حل های منطقی برای رفع مشکلاتی که باعث عصبانیت شما و کنترل خشم میشوند استفاده کنید.
ببخشید و یا فراموش کنید
بخشش بزرگترین پادزهر برای رفع عصبانیت می باشد. اگر شما به عصبانیت اجازه بدهید که در شما نفوذ کند و به دیگر فکرهای منفی فکر کنید، در نهایت چیزی جز تلخی، خشم و بدبینی نصیبتان نخواهد شد.
تقویت مهارت گوش دادن برای کنترل خشم
تقویت مهارت گوش دادن به نظر شما شاید یک راه حل بی رفت به نظر برسد اما اینگونه نیست، اگر باور نمی کنید مطالب ادامه را بخوانید تا باورتان شود.
وقتی که ما شنونده ایم، فورا ارتباطمان را با شخصی که در حال حرف زدن با ما است را برقرار می کنیم. نشان دادن اینکه شما به حرف های طرف مقابلتان صادقانه گوش می دهید می تواند موجب 3 چیز شود:
- شما مراقب هستید
- احترام به فکر و احساسات دیگران می باشد
- باعث تقویت احساس همدلی می باشد.
آرام بودن را تمرین کنید
طبق گزارشات انجمن روانشناسان آمریکا،تکنیک هایی مانند نفس عمیق و تصاویر و صداهای آرام بخش، می توانند باعث آرام شدن شما شوند و اجازه عصبانیت و خشونت را به شما نمی دهند. همچنین این انجمن شیوه های خاصی را که به آرام شدن شما کمک می کنند را ارائه داد.
- نفس عمیق از قفسه سینه
- استفاده از کلماتی همچون آسان بگیر، راحت باش و من در کنترل آرامش هستم می توانند به آرام شدن شما کمک کنند.
- گرایش به ورزش هایی مثل یوگا، تای چی و مدیتیشن
- استفاده از تصاویری که با تجسم آنها آرامش جذب بدنتان شود
بازسازی شناخت ها و عادت های قبلی برای کنترل خشم
افرادی که همیشه خشمگین می باشند و از شدت عصبانیت زیادی برخوردارند همیشه در حال قسم خوردن، ناسزا گفتن و… می باشند. همین کارها به خودی خود مشکل به حساب می آیند و آشکار است که در هنگام عصبانیت از خشونت های بیش از حد استفاده می کنند.
بازسازی شناخت ها و عادت هایمان چیزی بیشتر از تغییر راهی که ما در آن قرار داریم نمی باشد. سعی کنید راه خودتان را تغییر دهید و منطقی ترین را برگزینید.
خشم چیست؟
خشم نوعی هیجان است که از لحاظ شدت میتواند خفیف، شدید و یا ویرانگر باشد. البته خشم نیز همانند سایر هیجانات موجب تغییرات زیادی در سیستم فیزیکی و بیولوژیکی ما میشود
روان‌درمانی چه کمکی به کنترل خشم می کند؟
به ما کمک کند تا هم علت خشم خود را بشناسیم؛ هم آن را مهار کنیم و به مسیر صحیحی هدایت کنیم.
