روش نگهداری زرشک سوال اغلب خانم های کدبانو است. اگر روش درست نگهداری از زرشک چه تازه و چه خشک را ندانید زرشک شما به مرور تغییر رنگ داده و سباه می شود. پس حتما به نکاتی که در این مطلب آمده توجه کنید.
نگهداری زرشک به مدت طولانی
با یادگیری روش نگهداری زرشک می‌توانید این ماده غذایی را در بهترین حالت خود در آشپزخانه ذخیره کنید. اعتقاد بر این است که زرشک از اروپا، شمال آفریقا و آسیای به تمام دنیا معرفی شده است. از پوست و ریشه زرشک برای ساخت دارو و از رنگش برای رنگ آمیزی پشم، کتان و چرم استفاده می‌شود.
زرشک دارای بالاترین میزان بربرین و آنتی اکسیدان‌ها در کل خانواده توت‌ها است که باعث می‌شود تأثیر مطلوبی در افزایش سلامت دستگاه گوارش افراد داشته باشد. به افزایش سیستم ایمنی بدن کمک زیادی می‌کند. زرشک ابتدا به صورت میوه رشد می‌کند و سپس آن را خشک می‌کنند و در بازار می‌فروشند. اما موضوع مهمی که اغلب برای مردم سوال است، روش نگهداری زرشک در خانه است. قبلا در مطلبی در خصوص روش تفت دادن زرشک با شما صحبت کردیم.
جایگاه زرشک در فرهنگ غذایی ایران
فراوانی زرشک در ایران به آن جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی ما ایرانیان داده است. ما از زرشک می‌توانیم به طرق مختلفی استفاده کنیم. زرشک خشک بیشتر در آشپزی ما به صورت رب زرشک، سس زرشک، مربای زرشک، ژله زرشک و سایر استفاده می‌شود. زرشک خشک به عنوان بی‌دانه در غذاهای برنجی مانند زرشک پلو و شیرین پلو کاربرد دارد.
خواص فوق العاده زرشک باعث شده است تا این ماده غذایی را بتوان برای تهیه شربت زرشک، آب زرشک، چای زرشک و عرقیات گیاهی زرشک مصرف کرد. در پاییز با دانه‌های قرمز زرشک تازه می‌توانید زرشک خشک تهیه کرده و با آن چای یا دم کرده گیاهی درست کنید. بسیاری از مردم تمایل دارند زرشک تازه را در خانه خشک کنند. اگر شما هم یکی از آنها هستید و نمی‌دانید چگونه زرشک را خشک کنید و به دنبال روش نگهداری زرشک هستید، ادامه این مقاله شادمگ را بخوانید.
تهیه مربای زرشک تازه را در شادمگ آموزش ببینید.
روش نگهداری زرشک
نگهداری زرشک تازه در یخچال
میوه‌های زرشک را به‌ملایمت شسته به‌طوری‌که میوه دچار پارگی و آسیب‌دیدگی نگردد.
میوه‌ها را به روی آبکش منتقل نموده و از سطح میوه آبگیری کنید.
سپس آنها را به درون ظروف پلاستیکی درب دار قرار داده و در یخچال نگهداری نمایید.
درروش نگهداری زرشک تازه در یخچال و سردخانه، اگر زرشک را در دمای مناسب نگهداری کنید، ماندگاری آن حداکثر بین 15 تا 75 روز است.
توجه کنید چنانچه در این فاصله زرشک تغییر رنگ داد یعنی از قرمز به قهوه‌ای تبدیل شد و یا پوست میوه ضعیف شد و دچار لهیدگی شد، تغییر ماهیت داده و از کیفیت آن کاسته گردیده است.
طرز نگهداری زرشک تازه در فریزر
در این روش پس از شستشوی میوه زرشک تازه و خشک‌کردن آن در آبکش، فارغ از هرگونه آسیب‌دیدگی میوه را بسته‌بندی نموده و سپس آن را داخل ظروف پلاستیکی درب دار قرار داده و در فریزر نگهداری می‌نمایند.
هنگام نیاز به‌تناسب مصرف، زرشک را از فریزر خارج کرده، به‌طوری‌که زرشک مانده از حالت فریز شدن خارج نگردد. بدین روش در طول سال، شما زرشک سالم و خوش‌رنگ و باکیفیت خواهید داشت.
همچنین شما می‌توانید با تهیه مربای زرشک تازه، همواره از خواص این میوه فوق‌العاده ارزشمند بهره‌مند شوید.
نگهداری زرشک خشک در یخچال
یکی از بهترین مکان‌های نگهداری برای جلوگیری از سیاه شدن زرشک، یخچال است.
زرشک خشک‌شده را جهت در امان بودن از رطوبت بهتر است که داخل کیسه نخی ریخته و سپس همراه با کیسه به درون ظروف پلاستیکی درب دار قرار دهید و آن را در یخچال قرار دهید. نگهداری زرشک خشک در یخچال تا یک سال قدرت ماندگاری دارد.
بنا به نیاز، به‌تدریج می‌توانید زرشک را از یخچال خارج کرده و استفاده نمایید.
همچنین زرشک خشک را می‌توانید داخل فریزر نیز نگهداری نمایید.
نگهداری زرشک خشک در منزل
چنانچه به علت حجم بالای زرشک امکان نگهداری آن در یخچال و فریزر فراهم نیست، بسته‌های زرشک را باید درجایی قرار دهید که خشک، خنک، دور از نور و حرارت باشد.
اگر زرشک در معرض نور و حرارت قرار گیرد با فعالیت آنزیم‌ها باعث فعل‌وانفعالات شیمیایی در زرشک شده و با تغییر رنگ آنتوسیانین‌ها زرشک تغییر ماهیت داده و از قرمز به قهوه‌ای تبدیل می‌شود و از کیفیت و مرغوبیت زرشک کاسته می‌گردد.
روش مصرف زرشک
اندازه کوچک زرشک باعث شده تا بتوان آن برای انواع غذاهای برنجی استفاده کنید. زرشک خشک نیز افزودنی خوبی برای سالاد مرغ است. البته زرشک خشک در دسرها و عصاره زرشک برای طعم دادن به آب نبات‌ها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. به طور سنتی در اروپا و آمریکای شمالی زرشک برای تولید مربا و ژله کاربرد دارد.
از برگ‌های زرشک به عنوان گیاهی برای طعم دادن به گوشت در بخش‌های خاصی از جزیره بریتانیا استفاده می‌شود. هندی‌ها از برگ‌های خشک شده زرشک به عنوان چای یا سبزی استفاده می‌کنند. زرشک به عنوان میوه خشک در آشپزی در خاورمیانه و بخش‌هایی از آسیا مصرف می‌شود. با انجام درست روش نگهداری زرشک می‌توانید از این ماده غذایی برای موارد زیر بهره ببرید:
ماده غذایی: زرشک خشک را به مدت ۱۰ دقیقه در آب سرد خیس کنید سپس آن را خشک کرده و فشار دهید و از آن به صورت کامل یا خرد شده استفاده کنید.
به عنوان یک ماده برای تزیین: زرشک را در کره با کمی شکر سرخ کنید و زرشک خشک را به مدت ۳ تا ۴ دقیقه تفت دهید. اکنون آماده استفاده برای تزیین غذا هستید.
چگونه زرشک تازه را خشک کنیم ؟
خشک کردن زرشک تازه از پوسیدگی و کپک زدن آن جلوگیری می‌کند و روش نگهداری زرشک را راحت‌تر می‌کند. تفاوت زرشک خشک خانگی و بازاری در این است که با دستگاه‌های مخصوص میوه‌های خشک زرشک را از شاخه جدا کرده و با دستگاه وکیوم اجسام خارجی را خارج می‌کنند. زرشک‌هایی که در جریان هوا و به دور از نور خورشید خشک می‌شوند، دارای رنگ زیبا و مرغوبی هستند.
خشک کردن زرشک تازه با این روش ممکن است چندین ماه طول بکشد. تولیدکنندگان زرشک عموماً آن را به سه روش خشک کردن در آفتاب، خشک کردن در سایه و خشک کن صنعتی خشک می‌کنند
اما در ادامه به سه روش خانگی خشک کردن زرشک تازه می‌پردازیم:
- شاخه‌های تازه زرشک را در مکانی تاریک با تهویه مناسب آویزان کنید. جریان هوای مداوم از کپک زدن زرشک جلوگیری می‌کند. زرشک ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا خشک شود. سپس به آرامی شاخه‌ها را تکان دهید، زرشک و برگ‌های خشک شده به زمین می‌ریزند.
- میوه‌های تازه زرشک را از شاخه جدا کرده و می‌شوییم و در آبکش می‌گذاریم و اجازه می‌دهیم آب از آن خارج شود. در نهایت زرشک‌ها را روی پارچه تمیزی در سایه پهن کنید تا خشک شوند. برای خشک کردن زودتر زرشک می‌توانید از فن استفاده کنید.
- بعد از جدا کردن زرشک‌های تازه از ساقه، آنها را بشویید و در آبکش بریزید تا آب اضافی‌شان گرفته شود. زرشک‌ها را چند ساعت روی پارچه‌ای پهن کنید. بعد از چند ساعت زرشک‌ها را در سینی و در زیر بخاری قرار دهید تا خشک شوند.
علت سیاه شدن زرشک
رنگ زرشک مرغوب و با کیفت سرخ و قرمز اناری است و اگر بیش از حد تیره باشد یا سیاه شود نشانه بی کیفیت شدن آن در اثر نگهداری نادرست است و گرما، تابش مستقیم آفتاب و هوای خشک از علت های اصلی سیاه شدن زرشک هستند پس در حمل و نقل و نگهداری زرشک به این نکات توجه داشته باشید
آیا زرشک خراب می شود؟
بله افرادی که زرشک را برای مدت قابل توجهی به شکل اشتباه نگهداری کرده اند می دانند که زرشک در گرما، رطوبت بالا، تابش آفتاب و… مستعد سیاه شدن، کپک زدن، کرم زدن، بیش از حد خشک شدن، تلخ شدن و… است
روش شستن زرشک
اگر زرشک شما کثیف و روی آن گرد و غبار نشسته است باید آن را به درستی بشویید برای اینکار پس از دان کردن زرشک ها آن ها را به مدت ۰۱ تا ۵۱ دقیقه درون ظرف آب سرد ریخته و سپس ۲ تا ۳ بار آن را آبکشی کنید تا گل و آلودگی آن جدا شود اما آن را چنگ نزنید و در نهایت در یک صافی آبکشی کنید و روی یک پارچه تمیز خشک کنید
مصرف زرشک خشک در فرهنگ‌های مختلف
مطالعات نشان می‌دهند که زرشک دارای مزایای سلامتی مختلفی از جمله خواص ضد التهابی است. همچنین ممکن است به عنوان یک گیاه دارویی برای درمان بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری کبد، بیماری‌های گوارشی، مجاری ادراری استفاده شود.
در طب جایگزین، از زرشک برای درمان پلاک دندان (تارتار)، لثه‌های متورم و مشکلات کلیوی استفاده می‌شود. استفاده از ژل حاوی زرشک روی زخم می‌تواند قرمزی، ترشح و اندازه زخم را به حداقل برساند. کپسول، عصاره مایع، قرص و همچنین پماد موضعی، از اشکال موجود زرشک در پزشکی هستند.
سوالات متداول
زرشک را در کجا نگهداری کنیم؟
ضمن رعایت نکاتی که داخل متن این مقاله گفته شد، بهترین مکان نگهداری زرشک خشک و تازه داخل فریز است.
آیا زرشک خراب می‌شود؟ از کجا بفهمیم زرشک خراب شده؟
بله، اگر مواردی که در ویدئو موجود در این پست پیرامون شرایط نگهداری زرشک گفته شد را رعایت نکنید از کیفیت زرشک کاسته شده و به‌تدریخ خراب می‌شود. ضمنا حداکثر زمان استاندارد نگهداری زرشک خشک یا تاریخ انقضای زرشک 1 سال است.
معمولا زمانی که طعم زرشک بیش از حد تلخ شده و تغییر رنگ می‌دهد فاقد خاصیت بوده و نباید از آن استفاده کنید.
زرشک سیاه شده را چکار کنیم؟
در پاسخ به این سوال که با زرشک سیاه شده چه کنیم باید گفت زرشک سیاه شده فاقد خواص زرشک بوده و بهتر است برای حفظ سلامتی خود آن را استفاده نکنید و دور بریزید و به جای آن از زرشک امسالی و مرغوب استفاده نمایید.
سخن آخر
نکات مربوط به روش نگهداری زرشک را برای مدت کوتاه یا طولانی می‌دانید، پس بهتر است از این ماده غذایی به بهترین نحو نگهداری کنید تا بتوانید به عنوان یک چاشنی منحصر به فرد از آن استفاده کنید.
