در طرز تهیه گیجاواش گیلان از گیجاواش گیلانی که نوعی سبزی بسیار خوشمزه و معطر محلی و مخصوص شمال کشور است استفاده می شود. فوت و فن های تهیه این خورشت بی نظیر گیلانی را در شادمگ بخوانید.
معنی گیجاواش چیست ؟
خورش گیجاواش نام خود را از یک سبزی با همین نام گرفته است که در گیلان، گلستان و مازندران به صورت خودرو می‌روید و خواص دارویی مخصوصا برای درد کلیه، سنگ شکنی زیادی دارد و ادرار آور است. گیج واش یا گیجاواش با نام علمی (Pimpinella saxifraga) در اصل بومی مناطق معتدل آسیا و اروپا و جزایر بریتانیا است. در زبان گیلکی «گیجا» را به این دلیل به این سبزی نسبت داده اند که برداشت این سبزی، سرگیجه آور است و «واش» نیز در زبان گیلانی به معنی «گیاه» است.
طرز تهیه خورش ترشه تره گیلانی را در شادمگ بخوانید.
طرز تهیه گیجاواش گیلان
مواد لازم برای ۴ نفر
- سبزی گیجاواش: ۱ کیلوگرم
- تخم مرغ یا تخم اردک: ۳ عدد
- سیر: ۵ حبه (یا سیر تازه)
- آب: ۱ لیوان دسته دار فرانسوی
- گرد لیمو یا آبلیمو: به میزان دلخواه
- نمک و فلفل سیاه: به میزان لازم
- زردچوبه و روغن (کره): به میزان لازم
مراحل طرز تهیه گیجاواش گیلان
مرحله اول؛ سبزی گیجاواش را بشویید
سبزی گیجاواش را در اولین مرحله از طرز تهیه گیجاواش گیلانی به خوبی تمیز کنید و بعد از اینکه پنج دقیقه در آب خیساندید، آبکش کنید. سیر را هم اگر به صورت تازه مصرف می کنید، بشویید. سپس آن ها را آبکش کنید و اجازه دهید گیجاواش و سیر، آب خود را از دست بدهند و خشک شوند.
مرحله دوم؛ سیر و گیجاواش را ساطوری خرد کنید
سیر و سبزی گیجاواش را ریز خرد کنید.
مرحله سوم؛ سبزی گیجاواش را تفت دهید و بپزید
در یک تابه مقداری روغن یا کره بریزید و روی حرارت قرار دهید. سبزی را اضافه کنید و در روغن تفت دهید تا نرم شود. یک لیوان دسته دار فرانسوی آب (ترجیحا داغ) را به تابه اضافه کنید و در ظرف را بگذارید.
مرحله چهارم؛ سیر را تفت دهید
اگر سیر را به صورت حبه استفاده می کنید، در این مرحله از طرز تهیه گیجاواش گیلانی پوست آن را بگیرید و خیلی ریز خرد یا له کنید. سیرها را در یک تابه جداگانه در مقداری روغن سرخ کنید.
مرحله پنجم؛ گیجاواش را دوباره با سیر سرخ کنید
تخم مرغ یا تخم اردک ها را در یک ظرف بشکنید و به هم بزنید. کمی نمک، فلفل و گرد لیمو را اضافه کنید.
سبزی گیجاواش که کاملا پخت و آب آن کشیده شود، آن را در تابه دوباره سرخ کنید. سیر سرخ شده را اضافه کنید و با سبزی تفت دهید.
مرحله ششم؛ گیجاواش گیلانی را سرو کنید
تخم مرغ ها را روی سبزی های گیجاواش سرخ شده بریزید و چند دقیقه صبر کنید تا خودش را بگیرد. سپس گیجاواش را در ظرف مناسب و در کنار برنج کته ای سرو کنید. ۳۰ دقیقه زمان برای جا افتادن خورشت گیجاواش تره گیلانی کافی است.
در کنار گیجاواش می توانید از انواع ترشی، زیتون پرورده، سالاد، ماست و ماهی دودی هم سرو کنید.
مزه غذا
برای مزه غذا می‌توانید از باقلای سبز استفاده کنید. در کنار باقلا می‌توانید از سیر خام استفاده کنید.
در صورتی که دوست دارید تا به روش سنتی این غذا را میل کنید بهتر است تا از گرد لیمو در زمان تهیه آن استفاده نکنید زیرا گرد لیمو می‌تواند طعم ترشی را به غذا بدهد و طعم اصلی سبزیجات را تغییر دهد.
فوت و فن های طرز تهیه خورش گیجاواش گیلانی
- هر چند در طرز تهیه گیجاواش گیلانی بهتر است از برگ های سبز سیر استفاده کنید ولی در صورت در دسترس نبودن سیر تازه، می توانید از چند حبه سیر خرد شده استفاده کنید.
- گیجاواش با برنج کته ای سرو می شود و باقالی خام سبز و سیر هم در صورت دلخواه با آن مصرف می شود.
- گرد لیمو در طرز تهیه گیجاواش گیلانی به عنوان یک چاشنی اختیاری استفاده می شود ولی می توان آن را حذف کرد چون در روش سنتی، گرد لیمو در این غذا به کار نمی رود.
- در طرز تهیه گیجاواش می توانید در مراحل پایانی آب نارنج، آبلیمو یا رب انار هم اضافه کنید ولی در دستور سنتی و اصلی آن، از این چاشنی ها استفاده نمی شود.
- تخم مرغ یا تخم اردکی را که در طرز تهیه گیجاواش گیلانی به کار می برید می توانید در کنار گیجاواش بشکنید و بپزید یا آن را با سبزی مخلوط کنید.
خاصیت فوق العاده اسفناج
اسفناج جزو آن دسته از مواد غذایی است که چندان مورد توجه بسیاری از ما قرار نگرفته است.شاید بتوانیم روزهایی را به یاد آوریم که بسیاری از مادربزرگ‌های ما از این سبزی در تهیه غذای خانواده استفاده می‌کردند، اما متأسفانه کم‌کم از تأثیر این سبزی در برنامه غذایی ما کاسته شده و هنوز نتوانسته جایگاه خود را در سبد غذایی خانوار بیابد.
در این میان، شاید آگاهی از ویژگی‌های ارزشمند اسفناج بتواند به توجه بیشتر به آن کمک کند.نام بردن از همه منابع غذایی موجود در اسفناج کار دشواری است. با این همه چند دلیل اصلی وجود دارد که نشان می‌دهد باید اسفناج را در برنامه غذایی خود بگنجانیم.
۱-فیبر زیادی دارد
اسفناج دو برابر دیگر سبزیجات فیبر دارد. یک پیمانه اسفناج حدود ۲۰ درصد فیبر دارد که مانع یبوست است و به هضم غذا کمک می‌کند. فیبر موجود در این سبزی، قند خون را پایین نگه داشته و با ایجاد حس سیری می‌تواند مانع از پرخوری شود.
۲-با سرطان مبارزه می‌کند
پژوهش‌ها نشان داده فلاوونوئید موجود در اسفناج، تقسیم سلولی سلول‌های سرطانی در معده و پوست را کاهش داده و همچنین سبب کاهش چشمگیر خطر ابتلای افراد به سرطان پروستات می‌شود.
۳-خاصیت ضدالتهابی دارد
نئوگزانتین و ویولاگزانتین از جمله مواد ضدالتهاب موجود در اسفناج است که نقش مهمی در کنترل التهابات ایفا می‌کند. این مواد به وفور در اسفناج یافت می‌شود.
۴-حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است
ویتامین C و E، بتاکاروتن، منگنز، روی و سلنیوم موجود در اسفناج همگی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی برای مقابله با پوکی استخوان، گرفتگی رگ‌ها و فشار خون بالاست.
۵-برای فشار خون مفید است
مطالعات دانشمندان نشان داده است پپتیدهای موجود در اسفناج با جلوگیری از فعالیت برخی آنزیم‌ها سبب کاهش چشمگیر فشار خون می‌شود.
