اختلال اضطراب یا اختلال اضطرابی یکی از شایع ترین مشکلات و بیماری های روانی است که انسان های بسیاری در این کره ی خاکی با آن دست و پنجه نرم می کنند.
اختلال اضطرابی چیست؟
اختلالات اضطرابی (anxiety disorders) در حقیقت تجربه‌ی مزمن و شدید احساس ترس و اضطراب هستند. افراد مبتلا احساس اضطراب زیادی در مورد رویدادهای آینده دارند و در واکنش به رویدادهای کنونی نیز دستخوش ترس می‌شوند. این مسئله به‌شدت روی عملکرد آنها در زندگی روزمره تأثیر منفی می‌گذارد.
نشانه‌های اضطراب
علائم اختلال اضطرابی دسته‌ای از علائم هستند که به‌عنوان ویژگی مشترک، در میان مبتلایان به انواع اختلالات اضطرابی وجود دارند. این نشانه‌ها عبارتند از:
احساس عصبانیت، بی‌قراری یا تنش
احساس خطر قریب‌الوقوع
احساس وحشت
تنفس سریع
تعریق زیاد
لرزش
احساس ضعف یا خستگی
مشکل در تمرکز: مبتلایان نمی‌تواند به چیزی غیر از نگرانی کنونی فکر کنند.
اختلال خواب: پرخوابی یا کم‌خوابی
انواع اضطراب در روانشناسی را بشناسید!
وقتی حرف از انواع اضطراب به میان می‌آید منظور انواع اختلال اضطرابی هستند که دیگر چیزی فراتر از یک نگرانی ساده و ترس خفیف است. انواع مختلف این اختلال شامل موارد زیر می‌شوند:
. 1اختلال اضطراب فراگیر (Generalized anxiety disorder)
این اختلال یکی از شایع‌ترین انواع اضطراب محسوب می‌شود و شامل احساس مداوم ترس یا اضطراب است که زندگی روزمره شما را مختل می‌کند. احساس ترس و اضطراب فرد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بدون هیچ دلیل خاصی ایجاد می‌شود و با نگرانی‌های گه‌گاه در شرایط و رویداد استرس‌زا متفاوت است.
علائم اختلال اضطراب فراگیر عبارتند از:
تحریک‌پذیری
مشکل در تمرکز
احساس بی‌قراری
به راحتی خسته شدن
مشکل در کنترل احساس نگرانی
مشکلات خواب مانند بی‌خوابی یا بیش از حد خوابیدن
سردرد، معده درد، درد عضلانی یا دردهای غیرقابل توضیح
.2 اختلال اضطراب اجتماعی (Social anxiety disorder)
اختلال اضطراب اجتماعی را باید حتما یکی از انواع اضطراب دانست. زیرا فرد دائما نگران قضاوت دیگران است. فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ترس شدیدی را از آن موقعیت اجتماعی تجربه می‌کند که از کنترل او خارج خواهد بود. این ترس برای برخی افراد آن‌قدر شدید و جدی است که نمی‌گذارد به موقیت اجتماعی مورد نظر مانند سر کار یا مدرسه بروند.
علائمی که آنها تجربه می‌کنند، عبارتند از:
دل درد
انقباضات ماهیچه‌ای
لرزش، سرخ شدن و تعریق
افزایش ضربان و تپش قلب
مشکل در برقراری تماس چشمی
صحبت کردن با صدای بیش از حد آرام
عدم توانایی قرار گرفتن در کنار افراد جدید
احساس خودآگاهی و ترس از قضاوت منفی مردم
۳. اختلال اضطراب جدایی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی نوعی اختلال اضطرابی است که بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود. این اختلال با ترس از خارج‌شدن از خانه و ترک عزیزان شروع می‌شود و به مراحل شدیدتر آن نیز می‌رسد. معمولا کودکان مبتلا به این اختلال، از مدرسه‌رفتن و جداشدن از والدین خود می‌ترسند و هراس دارند که برای مدتی دور از خانه باشند. این افراد بیش از اندازه پریشان هستند و نگران ازدست‌دادن اعضای خانواده و آسیب‌رسیدن به آنها هستند.
همچنین ممکن است که یک کودک یا بزرگسال مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، دائما خواب و کابوس جداشدن از خانواده و عزیزان خود را ببیند. این اختلال می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در روند عادی زندگی شود.
۴.اضطراب شبانه
اضطراب یک حس طبیعی در انسان است که با احساس عصبی بودن و نگرانی بیشتر خود را نشان می‌دهد. ممکن است در موقعیت های استرس‌زا مانند اولین قرار ملاقات، مصاحبه شغلی و…. خود را نمایان کند. با این حال، گاهی اوقات اضطراب ممکن است بیشتر از حد معمول طول بکشد. این اتفاق می‌تواند زندگی فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد. شب، یکی از رایج‌ترین مواقعی است که فرد را دچار استرس و اضطراب می‌کند. بسیاری از آزمایشات بالینی نشان داده که کمبود خواب می‌تواند محرک اصلی اضطراب‌های شبانه باشد
علائم بسیاری برای اضطراب شبانه وجود دارد. هرکسی اضطراب را به صورت متفاوتی تجربه می‌کند. این علائم ممکن است در هر زمانی از روز، صبح یا شب در فرد بروز کند. علائم رایج اضطراب عبارتند از:
عصبی بودن، بی قراری یا نگرانی
مشکل در تمرکز
مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب
مشکلات گوارشی
یکی دیگر از علائمی که ممکن است فرد مبتلا به اضطراب نیز تجربه کند، حمله پانیک است. حمله پانیک دوره‌ای از ترس شدید است که اغلب با تظاهرات فیزیکی همراه است. علائم رایج حمله پانیک عبارتند از:
احساس عذاب قریب الوقوع
افزایش ضربان قلب و درد قفسه سینه
تنگی نفس و گرفتگی گلو
عرق کردن، لرز و گرگرفتگی
سرگیجه یا سبکی سر
احساس جدایی، یا انگار هیچ چیز واقعی نیست
۵. حمله پانیک یا حمله اضطرابی
کسانی که در معرض اضطراب ناخواسته و ترس ناگهانی قرار می‌گیرند، ممکن است که حمله پانیک یا حمله اضطرابی را تجربه کنند. در این اختلال عصبی، شما با علائم فیزیکی و جسمی مواجه می‌شوید. ممکن است که تنفس شما برای مدتی قطع شود یا به‌سختی نفس بکشید. همچنین در مواردی ضربان قلب به مقدار قابل توجهی بالا می‌رود. در افرادی که در موقعیت ترس ناگهانی قرار می‌گیرند، احتمال ابتلا به حمله پانیک زیاد است.
گفته شده‌است که در هر ۷۵ نفر در آمریکا، حداقل یک نفر این حمله را تجربه می‌کند. اگر ۴ بار یا بیشتر به این حمله مبتلا شده‌باشید، برای بررسی علت آن باید به دکتر مراجعه کنید زیرا به اختلال اضطرابی حمله پانیک مبتلا شده‌اید.
تفاوت استرس و اضطراب چیست؟
استرس اضطرابی است که در اثر مواجهه با یک عامل استرس‌زا ایجاد می‌شود. شما ممکن است که حس‌های زیادی مانند ترس، نگرانی، پریشانی و حتی علائم جسمی را در هنگام تجربه‌ی استرس، احساس کنید. اما استرس با برطرف‌شدن عامل استرس‌زا از بین می‌رود و کاهش پیدا می‌کند. این احساس می‌تواند به اضطراب تبدیل شود اگر در شما ادامه‌دار شود. درواقع استرس در بدن شما هورمون کورتیزول را ترشح می‌کند و باعث اضطراب می‌شود. اضطراب حالت ماندگار و ادامه‌دار استرس است.
علائم اضطراب و افسردگی مشابه است؟
ممکن است که در برخی موارد شباهت‌هایی داشته‌باشند. اما به‌طورکلی این دو اختلال علائم متفاوتی دارند. اضطراب با احساس نگرانی و ترس خود را نشان می‌دهد و افسردگی با علامت کلی خلق پایین و احساس ناراحتی بروز می‌کند. هرچند امکان دارد که کسانی که اضطراب دارند، در نهایت به افسردگی مبتلا شوند یا کسانی که افسردگی دارند، اضطراب بگیرند.
درمان اضطراب چیست؟
برای درمان اضطراب باید به دکتر روانپزشک یا دکتر روانشناس مراجعه کنید. در مواردی تنها با برخی از تکنیک‌های تن‌آرامی و روان‌آرامی می‌توانید به کنترل علائم اضطراب در خود کمک کنید. اما اگر این اختلال باعث مختل شدن زندگی شما شود، باید برای درمان آن از روش‌های کمی پیچیده‌تر و جدی‌تر کمک بگیرید. یکی از این روش‌ها دارودرمانی است. در مواردی درمان‌های روان‌شناختی می‌تواند به بهبود این اختلال کمک کند. برخی از روش‌های درمانی این اختلال شامل موارد زیر هستند:
تکنیک‌های تنفسی
ورزش
تکنیک‌های ریلکسیشن و مدیتیشن
تغذیه مناسب
گروه‌درمانی
نتیجه‌گیری
انواع اختلال اضطراب شامل اختلال اضطراب فراگیر، اختلال هراس، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال فوبیا، اختلال آگورافوبیا، اختلال اضطراب جدایی، فوبیای خاص، اختلال اضطراب ناشی از دارو و اضطراب ناشی از بیماری‌های دیگر هستند. با توجه به نکاتی که درباره هر یک از این اختلالات بیان شد، در صورتی که در خود یا افراد نزدیک به خودتان، فردی را می‌شناسید که این علائم را دارند، بهتر است به روانپزشک و روانشناس مراجعه کنید تا درمان‌های لازم صورت بگیرد.
