آشنایی با آسانترین و بهترین روش های نوشتن پایان نامه

تماس جهت دریافت اطلاعات بیشتر ۰۹۹۰۱۷۰۰۰۱۴
پیغام در واتساپ خط ترکیه ۰۰۹۰۵۳۶۶۸۱۸۷۷۱

اگر با روش های نوشتن پایان نامه آشنا باشید می بینید نوشتن پایان نامه چندان هم سخت نیست و فقط به برنامه‌ریزی دست و کارِ حساب‌شده نیاز دارد. گروه سبک زندگی شادمگ روش های آسان نوشتن پایان نامه را در اختیار شما قرار داده است.

پایان نامه

تدوین و نگارش پایان­ نامه یکی از الزامات تحصیل در دوره­ های تحصیلات تکمیلی ( کارشناسی ارشد و دکتری) است. پایان نامه یا تز (یا رساله) نوشتاری است که دانشجو در رابطه با موضوعی خاص مربوط به رشته تحصیلی خود می ­نویسد تا مدرک تحصیلی بگیرد.

در پایان نامه، دانشجو سئوال یا موضوعی را بررسی می­ کند و با تجزیه و تحلیل یا تجارب علمی یا آزمایشی به آن پاسخ می دهد. بنابراین پایان نامه باید دارای مشخصات و ویژگی­ هایی باشد که آن را از نظر استادان راهنما و مشاور و سپس نزد داوران قابل قبول سازد.

اغلب دانشجویان به دلیل اینکه اجرای پایان نامه اولین کار پژوهشی آن هاست در انجام این کار دشواری­ های متعددی دارند. بنابراین باید در ابتدا بدانند چه اصولی را باید برای پایان نامه نویسی رعایت کنند.

دشوارترین و اولین مرحله در پایان­ نامه نویسی، انتخاب موضوع پایان نامه است. اگر هنوز موضوع پایان­ نامه خود را انتخاب نکرده ­اید یا در انتخاب موضوع خوب برای پایان نامه تردید دارید، راهنمای انتخاب موضوع پایان­ نامه می­ تواند به شما کمک کند موضوع بهتری انتخاب کنید.

چه کسانی از پایان نامه شما استفاده می کنند؟

به یاد داشته باشید که چرا می‌خواهید پایان نامه بنویسید و چه کسانی آنرا میخوانند و از آن استفاده میکنند درست همانند یک پژوهش علمی. شما پایان نامه کارشناسی ارشد خود را برای دانشجویان در تمامی سنین رشته‌ی خودتان می‌نویسید، بنابراین توجه داشته باشید که آن‌ها قبل از اینکه پایان نامه شمارا بخوانند، از دانش و تجربه‌ی زیادی برخوردار خواهند بود. آن‌ها را با گفتن و نوشتن مطالب غیرضروری خسته نکنید.

بررسی و مطالعه شما از پژوهش ها و مقالات و پایان نامه های قبلی در مورد موضوع مورد بررسی شما باعث میشود مطالب تکراری به کار نبرید و با کشف موضوعات جدید پروژه خود را یک پایان نامه تاپ معرفی کنید.
اگر قبل از شروع تحقیق‌تان یک پرسش پژوهشیِ بی‌نقص را انتخاب کنید، می‌توانید جلوی یاس و ناامیدی را بگیرید و در وقت خود صرفه‌جویی کنید.

شاید مهم‌ترین کاری که باید در روش های نوشتن پایان نامه هنگام فراگیریِ نحوه‌ی نگارش پایان نامه‌ی خود فراگیرید این باشد که باید تلاش زیادی را برای طرح پرسش پژوهشیِ بی‌نقص صرف کنید.

ساختار کلی پایان نامه

پس از انتخاب موضوع پایان­ نامه باید به آماده سازی بخش­ های مختلف آن بپردازید. ساختار کلی پایان­ نامه بدین شکل است:

• صفحات آغازین ( جلد ، صفحه بسم الله الرحمن الرحیم، صفحه عنوان، صورت جلسه دفاع از پایان­ نامه، تعهدنامه، چکیده، فهرست)
• فصول پایان نامه
• منابع و مراجع
• ضمیمه ها و پیوست ها
• صفحات پایانی (ترجمه چکیده به انگلیسی، صفحه عنوان انگلیسی)

همانطور که می ­بینید اولین چیزی که پس از انتخاب موضوع در یک پایان­ نامه مطرح می ­شود عنوان پایان ­نامه است. شما باید بدانید یک عنوان خوب برای پایان­ نامه چه ویژگی ­هایی دارد و بر اساس آن بهترین عنوان را برای پایان­ نامه خود انتخاب کنید.

چکیده

پس از عنوان پایان­ نامه، چکیده نقش مهمی در آن ایفا می­ کند چرا که چکیده موجب می­ شود خواننده به مطالعه پایان­ نامه علاقه ­مند شود بنابراین باید بسیار دقیق و صحیح نوشته شود. چکیده باید علاوه بر کوتاه بودن به برخی از اصلی­ ترین سوالاتی که در ذهن خواننده وجود دارد پاسخ دهد.

سئوالاتی از قبیل :

در این پژوهش به چه مساله­ ای پرداخته شده است؟
ضرورت پرداختن به این مساله چیست؟
پژوهش به چه روشی انجام شده است؟
نتایج و کاربرد حاصل از این پژوهش چه بوده است؟

به طور کلی، چکیده باید اهمیت پایان­ نامه را توضیح دهد اما به طور مختصر و حداکثر ۴۰۰ کلمه. چکیده باید قابل خواندن باشد، اطلاعات موجود در عنوان نباید در آن تکرار شوند و رفرنس نیز در این قسمت از پایان نامه داده نمی ­شود.

فهرست­ ها

بعد از چکیده پایان­ نامه، به ترتیب فهرست مطالب، فهرست علائم و نشانه­ ها، فهرست جداول، فهرست اشکال و سایر فهرست ها قرار می­ گیرند. در فهرست­ ها صفحات اولیه پایان­ نامه ( تقدیر و تشکر، چکیده و …) ذکر نمی ­شوند.

دقت داشته باشید که عناوین ذکر شده در فهرست باید دقیقا با عناوین خود متن یکی باشند، حتی این مساله باید در شماره­ گذاری، نقطه­ گذاری یا با حروف بزرگ نوشتن نیز رعایت شود. همچنین در نظر داشته باشید که عناوین سرفصل­ ها مختصر و گویا باشند و به صورت جملات طولانی ذکر نشوند. اگر عناوین اصلی دارای زیرشاخه هستند حتما در فهرست این زیرشاخه­ها را با تورفتگی (Indentation) مشخص کنید.

فصول پایان نامه

پایان­ نامه­ های کارشناسی ارشد طبق استاندارد اکثر دانشگاه­ها شامل ۵ فصل می­شوند.

این فصول به ترتیب موارد زیر را در بر می­ گیرند:

فصل اول: مقدمه و طرح مسئله ( کلیات تحقیق )
دوم: مروری بر منابع یا روش تحقیق
سوم: مدل­ها و ایده­ های تحقیق
چهارم: نتایج تحقیق
پنجم: نتیجه­ گیری جمع­ بندی و پیشنهادات

فصل اول : کلیات تحقیق

فصل اول پایان نامه با مقدمه آغاز می ­شود. برای نوشتن مقدمه باید بدانید باقی قسمت­ های پژوهش در مورد چه موضوعاتی هستند. پس بهتر است ابتدا بخش­ های دیگر پایان­ نامه را تکمیل کنید و پس از آن به نگارش بخش ­ها و زیرشاخه­ های مقدمه بپردازید.

جمله ­ی اول مقدمه بسیار مهم است، این جمله می­ تواند خواننده را برای خواندن ادامه پایان­ نامه متقاعد کند. پاراگراف­ های بعدی باید به موضوعاتی از جمله تحقیقات پیشین در زمینه موضوع پژوهش، افرادی که ایده اولیه این موضوع را مطرح کردند و همچنین جدیدترین مطالعاتی که در این زمینه انجام گرفته بپردازد. در نهایت باید توضیح داده شود که چرا مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.

اگر هنوز در نوشتن مقدمه پایان­ نامه تردید دارید نکاتی درباره نوشتن مقدمه پایان نامه را مطالعه کنید. همچنین بد نیست به طور دقیق ­تر و شفاف تر بدانید فصل اول پایان­ نامه چگونه نوشته می ­شود؟

فصل دوم : روش تحقیق

در این فصل از پایان­ نامه اطلاعاتی ارائه می­شود که خواننده را متقاعد کند نتایج بدست آمده در این پژوهش درست است.همچنین به برخی سوالات نیز در این قسمت باید پاسخ داده شود. این بخش همچنین نشانگر پیشرفت اطلاعات و دانش پژوهشگر در یک رشته تحقیقاتی است.

بنابراین باید سابقه موضوع به خوبی بررسی شود و متنی که ارائه می ­شود فواید زیر را داشته باشد:

افزوده شدن اطلاعات محقق در رابطه با مطالعه و تحقیقاتش
قرار گرفتن تجربیات دیگران در اختیار محقق
عدم انجام دوباره کاری
آشنایی محقق با انواع مختلف روش­ هایی که در آن تحقیق به کار می ­رود
آشکار شدن نقاط ضعف و نقص اطلاعات در رابطه با موضوع تحقیق
محقق می ­تواند آسان ­ترین روش تحقیق برای مساله مورد مطالع ه­اش را انتخاب کند.

فصل سوم: مدل­ها و ایده­های تحقیق

این فصل از پایان­ نامه نقش سرنوشت سازی را ایفا می­ کند. در این فصل متغیر معرفی می ­شود، متغیر در اصل خصوصیات و حالات مورد اندازه­ گیری است که می ­تواند تغییر کرده یا تغییر ایجاد کند بنابراین هنگام طرح و برنامه ریزی یک تحقیق مهم است که متغیرهایی که اندازه گیری ­خواهند شد انتخاب شده و تشریح شوند چرا که متغیرها با اهداف تحقیق ارتباط خواهند داشت.

فصل چهارم: یافته­ های تحقیق یا نتایج پایان­ نامه

فصل چهارم نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و برخی آن را قلب تپنده پایان­ نامه می­دانند چرا که در این قسمت، نتایج حاصل از حل معادلات، شبیه­ سازی یا انجام آزمایشات بیان می­شود و به طور کلی می­توان نتایج حاصل از تدوین پایان نامه را در این قسمت بدست آورد.

این فصل از پایان­نامه جاییست که پاسخ­ها در آن قرار دارند بنابراین باید فقط محدود به ارائه داده­ ها باشد و در آن تفسیری صورت نگیرد.

نتایج تحقیق را می­توانید در قالب نمودار، آمار، جداول و شکل­ها ارائه دهید.بازه تغییر و تفسیر اطلاعات را نیز مشخص کنید.نتایج ردکننده فرضیات تحقیق و پژوهش را نیز مانند نتایج تاییدکننده فرضیات آن بیان کنید.

به قدری وارد جزییات شوید که دیگران نیز بتوانند تفسیر خودشان را داشته باشند و توضیحات خود را ارائه دهند.نتایج کلیدی باید در جملات واضح و روان در ابتدای پاراگراف بیان شود.

فصل پنجم : خلاصه تحقیق و تفسیر نتایج

آخرین بخش از فضول پایان­ نامه بخشی است که در آن نتایج نهایی تفسیر و بررسی شده و پیشنهاداتی ارائه می ­شود. هدف از نگارش این فصل بازگشت به بیان مساله و هدف اصلی تحقیق است.

فصل پنجم می­تواند نقش فشرده­ای از تحقیق را برای کسانی که وقت خواندن تمام مطالب گزارش را ندارند ایفا کند. بنابراین، این بخش به طور خلاصه و اجمالی هر آنچه در فصل­های مهم گزارش تحقیق بیان شده است را بازگو می­کند.

برای ارائه این بخش سعی کنید از دید خواننده­ها فکر کنید. فصل چهار نتایج را ارائه می­ کند در حالی که فصل پنج معنای این نتایج را می­ گوید. در پایان این قسمت می ­توانید پیشنهادات خود را در رابطه با نتیجه تحقیق ارائه دهید و توصیه­ هایی برای انجام پژوهش­ های بیشتر داشته باشید.

منابع و مراجع

پس از اتمام فصول پایان­ نامه باید به منابع و مراجع اشاره شود. سعی کنید هر منبعی که از آن برای تهیه پایان­ نامه استفاده کرده­اید را در این بخش جای دهید، از آوردن منابع در متن به صورت زیرنویس خودداری کنید. در این مطلب درباره روش­ های ارجاع دهی و رفرنس نویسی بیشتر بدانید.

ویرایش پایان ­نامه

در نهایت روش های نوشتن پایان نامه شما نیاز به ویرایش خواهد داشت بنابراین بهتر است پس از اتمام کار نگارش پایان­ نامه، آن را از نظر ساختار و محتوا بررسی و ویرایش کنید. پایان­ نامه را چند بار بخوانید تا مطمئن شوید هیچ اشتباه چاپی، املایی یا جمله بندی در متن وجود ندارد.

می ­توانید از نرم­افزارهایی که دیکته لغات را بررسی می کنند ( مانند ویراستیار) استفاده کنید. خوانده شدن پایان­ نامه توسط افراد دیگر نیز می­تواند به شما کمک کند نکاتی که از دید شما دور مانده اصلاح شود.

در ویرایش نهایی پایان ­نامه دقت داشته باشید که محتوا و مطالب تکراری نباشند و از لحاظ منطق و ارتباط معنایی با سایر قسمت­ ها همخوانی داشته باشند. سبک نگارش فصول و معنای فصول نیز نباید با یکدیگر متفاوت باشد.

اگرچه تعداد صفحات پایان­ نامه در رشته­ ها و موضوعات مختلف متفاوت است اما معمولا به طور استاندارد یک پایان نامه با تمامی جداول، شکل ­ها، منابع و مراجع چیزی حدود ۷۰ الی ۱۰۰ صفحه است.

منابع ثانویه چه منابعی هستند؟

منابع ثانویه، منابعی هستند که راجع و پیرامونِ منابع اولیه نگاشته شده‌اند. لازم است که این منابع در تز کارشناسی ارشد شما گنجانده شوند، چراکه باید نشان دهید که درک عمیقی از محیط موضوع موردنظرتان دارید و آنچه را دانشمندان برجسته در خصوص سوژه‌ی پژوهشتان گفته‌اند، درک کرده‌اید.
مثلاً، کتابی که راجع به رمان ارنست همینگوی یا یک مقاله علمی نوشته‌شده است و به بررسی یافته‌های فرد دیگری می‌پردازد، هر دو از منابع ثانویه بشمار می‌روند.

سابقه تحقیق را بررسی کنید. ببینید آیا قبلا کسی در زمینه مورد نظر تحقیق انجام داده‌است یا خیر؟ برای این مورد لازم است تعداد زیادی مقاله از مجلات معتبر، مقاله از کنفرانس، کتاب، گزارش تحقیق و مواردی از این قبیل را شناسایی کرده باشید و یک نسخه از آنها را به همراه یک جمع‌بندی برای خود حفظ کرده باشید.

نکته

زمانی که کار تحقیق و پژوهش و جمع آوری اطلاعات به پایان رسید حال نوبت به نگارش حرفه ایی و تخصصی دارید.. برای این کار ابتدا باید رئوس مطالب را برای خود مشخص کنید تا بتوانید راحت تر پایان نامه را بنویسید. بدین منظور ضوابط مربوط به نگارش را از دانشکده خود تهیه کنید و ایده تحقیق انجام شده را برای خود بنویسید تا ابعاد کار در ذهنتان مشخص تر شود. رئوس مطالب کار خود را بنویسید و طرح کلی پروژه انجام شده را برای خود تهیه کنید.

در نهایت آشنایی کاملی از ساختار و شکل پایان نامه پیدا کنید.
جهت پاسخ‌گویی به پرسش اصلی پایان نامه‌تان، لازم است تحقیق خود را انجام دهید. متون مختلف و مربوطه را بخوانید، آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید، آن‌چه لازم است در راستای پاسخ به پرسش پژوهشی‌تان انجام دهید، به انجام رسانید. با این کار خواهید فهمید که آیا پروژه‌ی انتخاب شده توسط شما ارزش ادامه دادن را دارد یا خیر؛ و درخواهید یافت که آیا مشکلاتی ذاتی در مسیر انجام پژوهش‌تان وجود دارد که باید برطرف گردند یا خیر. این امر هم‌چنین به شما کمک خواهد کرد، اطلاعاتی را که برای پیشروی به مرحله‌ی بعد لازم دارید، گردآوری نمایید.

برنامه زمان بندی انجام پایان نامه را تهیه کنید

بعد از اتمام مراحل بالا و ویرایش و نگارش پایان نامه باید روش های نوشتن پایان نامه آماده را نوشت و در نهایت تایپ کرد .برای این کار حتما برنامه زمانبندی شده ای را برای خود تعیین کنید و یک زمان پایانی برای تمام شدن نوشتن برای خود انتخاب کنید تا بتوانید منظم تر و با برنامه تر، پایان نامه را بنویسید.

در نوشتن خود باید در تنظیم بخش های مختلف دقت به خرج دهید و متنی که می نویسید کاملا علمی باشد و برای هر نظریه علمی که به کار می گیرید منبع معتبر علمی ارایه دهید. ارجاعات داخل متن را رعایت کنید.

در نهایت بارعایت نکات نگارشی پایان نامه خود را نوشته و تحویل دانشگاه داده و آماده دفاع ازآن شوید مدارک مورد نیاز دانشکده را فراهم و اقدام‌های قانونی را برای شروع تحقیق انجام دهید.
توجه داشته باشید که تصویب پایان نامه تازه شروع کار است. شما شش ماه فرصت دارید تا از پایان نامه خود دفاع کنید.

توصیه‌های مهم در روش های نوشتن پایان نامه

هفته‌ای یک بار استاد راهنمای خود را ملاقات کنید و گزارش پیشرفت ارائه کنید. بر اساس قانون، دانشجو موظف است هر دو ماه یک گزارش پیشرفت کار نیز به دانشکده ارائه کند. وقت زیادی بر روی مطالعه سابقه تحقیق قرار دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا راه خود را بهتر انتخاب کنید، از تجربه دیگران بهره ببرید و از دوباره کاری پرهیز کنید.

برای این منظور در کتابها، مقالات چاپ شده در مجلات، مقالات چاپ شده در مجموعه مقالات کنفرانس، گزارش‌های تحقیق و . . . جستجو کنید.
تمام مطالبی را که تهیه می‌کنید شماره گذاری کنید تا بعدا در فهرست مطالب از آن کمک بگیرید. در هنگام تهیه گزارش نهایی باید مرجع تمامی شکل‌ها، جدول‌ها، نمودارها و مطالب خاص را در همان محل ذکر کنید و در فهرست مطالبی که در انتهای گزارش آورده‌اید منابع را با فرمت مصوب دانشگاه لیست کنید.

نکته

مقالات تهیه شده را به استاد راهنمای خود ارائه دهید و نظر ایشان را در بهبود روند مطالعه تاریخچه جویا شوید.
در اولین زمان ممکن فصل‌بندی پروژه خود را به استاد راهنما پیشنهاد و پس از انجام اصلاحات مکتوب کنید. این کار به انجام تحقیق شما نظم و انضباط می‌دهد.

برای اثبات صحت آنچه در تحقیق خود به آن می‌رسید فکری بکنید. چرا که باید نتایج تحقیق خود را با داده‌های واقعی و یا یک مدل بجز مدل خود مقایسه کنید.
چند کتاب در مورد شیوه نگارش و ادبیات گزارش نویسی مطالعه کنید. رعایت موارد دستوری نگارش پایان نامه را دست کم نگیرید.
در تایپ گزارش خود نکات تایپ را رعایت کنید.