رباط‌های زانو یکی مهم‌ترین و حیاتی‌ترین قسمت‌های بدن انسان به‌شمار می‌روند و وظیفه آن‌ها حفظ استحکام و پایداری زانو است. در‌صورتی که رباط زانو آسیب ببیند، ممکن است پارگی رباط زانو نیز رخ دهد. این مشکل به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود؛ از جمله این دلایل می‌توان به خم‌شدن شدید زانو، ضربه، تغییر افقی در حرکت و چرخش بدن در هنگام ورزش اشاره کرد.
از آن‌جایی که اکثر افراد به‌خصوص ورزشکاران در معرض پارگی رباط هستند، بهتر است از قبل راجع به علائم و نشانههای پارگی زانو، تشخیص سریع آن و راهنمایی‌های لازم، اطلاع داشته باشید. در ادامه این مطلب به بررسی همه این موارد خواهیم پرداخت؛ بنابراین اگر شما هم مایل به شناخت این علائم هستید با ما همراه شوید.
علائم و نشانههای پارگی رباط زانو
پارگی رباط زانو دارای علائم متعددی است که در ادامه به بررسی دقیق این موارد خواهیم پرداخت. این علائم عبارتند از:
احساس درد
احساس درد شدید در ناحیه پشت زانو می‌تواند از علائم پارگی رباط زانو باشد. همان‌طور که گفته شد این درد بسیار شدید و ناگهانی خواهد بود و در معمولا در محل پارگی رباط احساس می‌شود؛ البته در برخی مواقع ممکن است درد ایجاد شده در کل زانو نیز احساس شود. همراه با این درد شدید امکان تورم در ناحیه پارگی رباط نیز وجود دارد. درد شدید و تورم می‌تواند مانع از حرکت زانو و انجام فعالیت‌های روزانه شود.
ایجاد محدودیت در حرکت
همان‌طور که اشاره شد در نتیجه درد شدید ممکن است زانو از حرکت باز بماند. این شرایط در اثر از بین رفتن پایداری رباط زانو و عملکرد ضعیف رباط زانو ایجاد می‌شود. اگر رباط صلیبی قدامی دچار پارگی شود، حرکت پا به سمت جلو و عقب، راه رفتن و ایستادن امکان‌پذير نخواهد بود. در صورتی که رباط صلیبی خلفی پاره شود نیز امکان حرکت پا به سمت طرفین وجود ندارد و استحکام زانو نیز کاهش می‌یابد.
تورم زانو و بی‌حسی
در صورت پارگی رباط زانو، امکان آسیب دیدن بافت‌های اطراف وجود دارد. بدن انسان برای رفع این آسیب به‌صورت طبیعی به رشد بافت‌های جدید و افزایش جریان خون در آن نقطه می‌پردازد. این رشد طبیعی بافت‌ها و افزایش جریان خون موجب ایجاد تورم و بی‌حسی در ناحیه پارگی می‌شوند. حداکثر میزان تورم در هفته اول آسیب احساس می‌شود و با گذشت زمان این تورم کمتر می‌شود.
همان‌طور که قبلا اشاره شد تورم ممکن است فقط در ناحیه آسیب‌دیده باشد یا در کل زانو حس شود. بی‌حسی نیز به‌دلیل آسیب به عصب‌ها ایجاد می‌شود که فقط در ناحیه پارگی رباط و اطراف آن احساس می‌شود. توجه داشته باشید که بی‌حسی و تورم شدید می‌تواند نشانه یک آسیب جدی باشد که به درمان فوری نیاز خواهد داشت.
شنیدن صدای بلند در هنگام آسیب
یکی از نشانههای مشترک در میان اغلب بیماران، شنیدن صدای تق در هنگام پاره شدن رباط زانو است؛ پس از شنیدن این صدای تق نیز زانو دچار تورم می‌شود. این نشانه‌ها معمولا به عنوان یکی از علائم ناشی از صدمه جدی در مفاصل شناخته می‌شوند. صدای تق که اغلب بیماران می‌شوند می‌تواند ناشی از شکستن رباط زانو، چرخش استخوان‌های زانو، تحلیل غضروفی و شکستن استخوان در مفصل زانو باشد.
قفل شدن زانو
یکی‌دیگر از علائم پارگی رباط زانو، قفل شدن زانو است. قفل شدن زانو نشانه پارگی کامل رباط‌ها خواهد بود و در نتیجه آن حرکت زانو محدود می‌شود. در چنین حالتی زانو در حالت خمیده باقی می‌ماند و ممکن است فرد نتواند پای خود را به جلو یا عقب جا‌به‌جا کند. این علائم نشان از پارگی رباط صلیبی قدامی دارد؛ چراکه این رباط بیش‌ترین میزان پایداری را در حالت خمیده دارد. رباط صلیبی خلفی نیز کم‌ترین نقش را در حالت خمیده ایفا میکند؛ از این‌رو قفل شدن زانو به‌صورت کم‌تری مشاهده می‌شود.
احساس سستی در زانو
سستی زانو در هنگام پارگی رباط امکانپذیر خواهد بود؛ زیرا در چنین حالتی پای شخص به‌صورت ناگهانی به طرف داخل می‌پیچد و موجب افتادن فرد می‌شود. در برخی موارد هنگام پارگی رباط زانو سستی احساس نمی‌شود، اما در صورتی که این علائم حس شوند باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص سریع و موثر پارگی رباط زانو در ورزشکاران
درحالت‌کلی زمانی که فرد علائم پارگی رباط زانو را داشته باشد، باید خیلی سریع به پزشک ارتوپد مراجعه کند. پزشک با بررسی برخی شرایط و تست‌ها نوع آسیب را تشخیص می‌دهد. در مرحله اول پزشک علائم بیمار را می‌پرسد تا بر اساس آن علائم معاینات فیزیکی خود را انجام دهد. پس از بررسی علائم پزشک مربوطه به بررسی دامنه و توان حرکتی زانو می‌پردازد. پزشک ارتوپد با انجام تست‌های تخصصی، پارگی و آسیب دقیق را در ناحیه مربوطه تشخیص می‌دهد. این تست‌های تشخیصی عبارتند از:
تست تندرس خط مفصلی:
در این تست زانوی فرد آسیب‌دیده از در خطر مفصلی لمس می‌شود و در صورت وجود درد شدید، پارگی رباط زانو تایید می‌شود.
تست مک موری:
در تست مک موری بیمار به پشت دراز می‌کشد و درحالی که زانوی آن خم می‌شود، پزشک پای او را با دست نگه‌می‌دارد و با دست دیگر کف پایش را به بیرون می‌چرخاند. پس از چرخش پزشک زانو را به‌آرامی صاف میکند؛ در صورتی‌که در این مرحله درد شدید یا صدایی ایجاد شود، رباط زانوی فرد دچار آسیب و پارگی شده است.
دیگر روش‌های تشخیص پارگی رباط زانو در ورزشکاران شامل تصویر‌برداری زانو، عکس رادیولوژی و ام. آر. آی می‌شود.
راهنمایی برای مراقبت از خود در صورت پارگی رباط زانو
در اکثر موارد افرادی که دچار پارگی رباط زانو می‌شوند، همزمان با شنیدن صدای پارگی رباط، درد شدیدی نیز متحمل می‌شوند. در چنین وضعیتی بهتر است آرامش خود را حفظ کنید و بدون حرکت بمانید. در‌صورت امکان می‌توانید آتل بسته و کمپرس یخ برای نگهداری استفاده کنید. بیمار باید در سریع‌ترین زمان ممکن به بیمارستان منتقل شود؛ البته هنگام جا‌به‌جایی باید در حالت ثابتی قرار گرفته و روی کمر دراز بکشد.
هنگام انتقال فردی که دچار پارگی رباط زانو شده، ترجیحا از اورژانس کمک بگیرید؛ چراکه سوارشدن در ماشین شخصی ممکن است میزان آسیب را تشدید کند. انتخاب پزشک ارتوپد مناسب نیز به تسریع روند درمان شما کمک بسزایی میکند. کلینیک ارتوپدی دکتر مجید یکی از کلینیک‌های پیشرفته با پزشکان مطرح است که می‌تواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
آشنایی با علائم ایجادکننده پارگی رباط زانو
عوامل بسیاری وجود دارند که خطر پارگی رباط زانو را تشدید می‌کنند؛ به‌عنوان مثال خطر پارگی رباط زانو در بانوان بیش‌تر از آقایان است؛ بنابراین خانم‌ها در معرض خطر بیش‌تری هستند. همچنین شرایط بدنی ضعیف می‌تواند موجب ایجاد آسیب در رباط زانو شود. اگر ورزشکار هستید نیز بهتر است در هنگام ورزش حرکات شروع، ایست، چرخش و تغییر جهت ناگهانی را به دقت انجام دهید؛ زیرا این چرخش‌ها موجب پیچ خوردن زانو می‌شود. استفاده از تجهیزات ورزشی و کفش‌های نامناسب نیز از جمله علائم ایجاد کننده پارگی رباط زانو هستند.
جمع‌بندی
علائمی همچون درد شدید، تورم، محدودیت در حرکت، بی‌حسی، صدای تق، قفل شدن و سستی در زانو از مهم‌ترین نشانههای پارگی رباط زانو هستند. در‌صورت وجود این علائم فرد دچار آسیب جدی در ناحیه زانو شده و نیاز به درمان فوری خواهد داشت. قبل از شروع درمان باید تشخیص آسیب به‌درستی انجام شود و نتیجه از طریق تست‌های مختلفی مشخص می‌شود. عوامل بسیاری نیز وجود دارند که خطر پارگی رباط زانو را افزایش می‌دهند.
اگر دچار آسیب و پارگی رباط زانو شدید و به‌دنبال یک پزشک مناسب برای درمان هستید، وب‌سايت کلینیک ارتوپدی دکتر مجید می‌تواند به شما کمک کند. در این وب‌سایت برترین پزشکان ارتوپد معرفی شدند و شما می‌توانید باتوجه به مشکل و نیازتان پزشک مناسب را انتخاب و روند درمان خود را شروع کنید.
