تنگ دار نوشهر یا تنگ دار کشکسرا یکی از مقاصد بکر طبیعت‌گردی شمال کشور است که به‌دلیل نزدیکی به تهران، مورد استقبال گردشگران و طبیعت‌دوستان زیادی قرار می‌گیرد. تنگ دار مکانی مناسب برای سپری کردن روزهای گرم سال و داشتن لحظاتی شاد و مفرح است. در این مطلب از گروه سفر شادمگ اطلاعات کامل از این طبیعت بکر آمده است.
تنگ دار نوشهر کجاست؟
تنگ دار یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان نوشهر مازندران است که در ارتفاعات و دل جنگل‌های سرسبز و در نزدیکی روستای کوشکسرا قرار دارد. این روستا از نام‌های متعددی چون کشکسرا، خُشکه‌سرا، کوشک سرا و کِشکه‌سره برخوردار است. تنگ دار نیز به نام‌های تنگ دار و دره کُرکُرود شناخته می‌شود. مردمان محلی نیز به آن تنگ‌کُشکِ‌سرا می‌گویند. علت نام‌گذاری این تنگ شاید وجود دار و درخت اطراف آن باشد.
عمق این رودخانه در طول مسیر متغیر است؛ به‌طوری که در ۴۰۰ متر ابتدایی، عمق آن زیاد نیست و تقریبا تا زانو در آب می‌روید؛ هرچند به‌تدریج دیوارهای تنگ به هم نزدیک‌تر شده و در نتیجه عمق آب بیشتر می‌شود، تا جایی که در نهایت آب حداقل به سینه شما می‌رسد.
به همین دلیل بهتر است به‌صورت گروهی به این منطقه بروید و در بخش‌های عمیق از طناب استفاده کنید. عمق آب رودخانه در فصل‌های مختلف سال، متفاوت است و با توجه به آب‌شدن برف در بالادست در فصل بهار، میزان آب به بیشترین حد و در اواخر تابستان به کمترین سطح می‌رسد.
نکته
نکته جالب ماجرا اینجا است که در مسیر تنگ دار، حوضچه‌هایی وجود دارد که در صورت داشتن عمق کافی می‌توانید از یک شیرجه جانانه لذت ببرید. در واقع همین صدای دلنشین آب و شنا در حوضچههای زلال، از جمله ویژگی‌های به‌یادماندنی حضور در تنگ دار به شمار می‌رود؛ به‌خصوص که صخره‌های آن پوشیده از خزه و پرسیاوشان هستند و شاخه‌های پیچک از اطراف‌شان آویزان شده و منظره‌ای بی‌بدیل خلق کرده‌اند.
جنگل‌های این منطقه به حدی سرسبز و وسیع هستند که شاخه‌ی آن‌ها در مسیر تنگ گسترده شده‌اند؛ به‌طوری که در تمام طول راه در زیر سایه‌ی آن‌ها قرار می‌گیرید و نور آفتاب به‌سختی از لابه‌لای شاخ و برگ‌ها به کف تنگ می‌رسد. در طول این مسیر احتمالا با گونه‌های مختلف خزنده و دوزیست بی‌خطر مانند مار آبی، قورباغه، خرچنگ و مارمولک برخورد خواهید کرد که هیجان این ماجراجویی را دوچندان می‌کنند.
تنگه دار یا تنگ دار؟
سوال اینکه نام و املای این جاذبه طبیعتگدری زیبا چیست؟ در پاسخ باید گفت که این مکان تنگ دار نوشهر نام دارد. این محل تنگه دار خوانده اما تنگ دار (تنگِ دار) نوشته می‌شود. نوشتن به صورت «تنگه دار» اشتباه است چرا که تنگه، باریکه‌ای از آب است که دو دریای مختلف را به هم وصل می‌کند.
برای مثال تنگه هرمز بهترین نمونه در این مورد است. اما «تنگ» در اصطلاح به دره‌ای می‌گویند که بیش از اندازه باریک باشد. معمولا دیوارهای تنگ‌ها صخره‌های قائم و پر شیب هستند. تنگِ واشی (تنگ ساواشی تهران) و تنگ دار نمونه‌هایی از تنگ‌های ایران هستند. بنابراین استفاده از واژه “تنگه” برای توصیف دره‌هایی مثل تنگ دار اشتباه است.
چرا سفر به تنگ دار؟
فرصت رودخانه‌نوردی و چالش با جریان آب در این رودخانه برای‌تان فراهم است.
مکان بسیار خنکی برای آب‌بازی، آبتنی و تفریح در تابستان است.
در حاشیه جنگل باصفای خانیکان قرار گرفته و امکان گردشی جنگلی و کمپ در طبیعت را نیز برای‌تان مهیا می‌کند.
در فاصله کمی از شهرهای نوشهر و چالوس و جاذبه های شمال ایران است.
اگر به دنبال یک طبیعت بکر هستید، تنگ دار انتخاب خوبی است.
به سبب فاصله کم تنگ از تهران، اهالی این شهر در سفری یک روزه می‌توانند به تفریح در این تنگه خوش آب و هوا بپردازند.
مناسب برای
- عموم افراد با آمادگی جسمانی نسبتا بالا و آشنا با شنا
نامناسب برای
- کودکان و افراد مسن
- افراد تنها که شنا بلد نیستند
چطور به تنگ دار برسیم؟
اگر از جاده چالوس به‌سمت تنگ دار سفر می‌کنید، در دوراهی چالوس و نوشهر به‌سمت نوشهر بروید و وارد جاده کشکسرا شوید. این جاده باریک هشت کیلومتر قبل از نوشهر قرار دارد. بعد از کوشکسرا وارد یک جاده خاکی شوید و در دوراهی به‌سمت راست حرکت کنید تا به پل رودخانه کرکو برسید. اینجا باید خودروی خود را پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده بروید.
اگر هم از سمت آمل و جاده هراز به تنگ دار می‌روید باید بعد از رسیدن به نوشهر وارد جاده ساحلی ۲۲ سیاهکلرود شوید و در ادامه همین مسیر بالا را طی کنید.
برای رسیدن به تنگ دار باید در قلب جنگل‌های خانیکان نوشهر و رودخانه کرکرود جنگل‌پیمایی کنید. علاوه بر آن عبور از آب و رودخانه نیز پیش روی شما است. مسیر رودخانه نوردی در این دره، حدود یک و نیم کیلومتر است، بنابراین با مسیر رفت و برگشت سه تا چهار کیلومتر پیاده‌روی در آب خواهید داشت.
آدرس: هشت کیلومتری جنوب شهر نوشهر، در نزدیکی روستای کشکسرا (مشاهده روی نقشه)
جاهای دیدنی و تفریحات تنگ دار نوشهر
رودخانه تنگ دار نوشهر
تنگ دار پر از شگفتی و زیبایی است. این تنگ افسانه‌ای با دیواره‌های بلند و اشکال عجیب و غریب، آدمی را مجذوب خود می‌کند. وجود درختان سرسبز در اطراف تنگ و پوشش گیاهی انبوه از جمله پرسیاوشان، خزه و سرخس بر دیواره‌های صخره‌ای ابهت و جلوه خاصی به این مکان بخشیده است. عبور رودخانه کرکرود نیز حیات و طراوت را به تنگ هدیه کرده است. این رودخانه از ارتفاعات این منطقه سرچشمه می‌گیرد و در نهایت به دریای خزر می‌ریزد.
تنگ دار مکانی عالی برای طبیعت‌دوستان، صخره‌نوردان و ورزشکاران است. در این تنگ همه چیز برای یک روز پر انرژی و مهیج آماده است و تفریحات متفاوتی را تجربه خواهید کرد. رودخانه‌نوردی، شنا کردن و شیرجه زدن در حوضچههای پر آب، صخره‌نوردی و جنگل‌پیمایی در قلب جنگل خانیکان، از تفریحات تنگ دار است.
پیمایش تنگ دار
بعد از پارک ماشین و راهی شدن به سمت تنگ، 400 متر آغازینِ تنگ را در حالی می‌گذرانید که پای‌تان حداکثر تا زانو در آب فرو رفته است. حتی در روزهای تعطیل شاید کسانی را ببینید که بساط پیک‌نیک‌شان را همان دهانه دره در حاشیه رودخانه، پهن کرده‌اند؛ اما هرچه پیش می‌روید دیوارهای تنگ به هم نزدیک‌تر می‌شوند و هرچه تنگ باریک‌تر می‌شود آب عمق بیشتری پیدا می‌کند.
عجیب اینجاست که گاهی آب با جریان تندش تا ساق پای‌تان می‌رسد و در قدم بعدی ناگهان تا سینه در آب فرو می‌روید. بنابراین بهتر است به صورت گروهی و پشت سر هم پیش بروید. حتما در بخش‌های عمیق از طناب استفاده کنید و حواس‌تان برای کمک به اطرافیان جمع باشد.
در طول این مسیر، حتی در کم‌آب‌ترین فصل، دست‌کم سه‌بار عمق رودخانه به اندازه‌ای می‌رسد که ناچارید با شنا از آن بگذرید؛ اما اگر شنا بلد نیستید نگران نباشید؛ به کمک طناب، جلیقه نجات و همراهان‌تان می‌توانید از این بخش‌ها عبور کنید.
عمق آب در فصل‌های مختلف متفاوت است؛ در بهار بیشترین مقدار آب و پایان تابستان کمترین عمق آن را تجربه خواهید کرد. در مسیر به گونه‌های مختلف خزنده و دوزیست مانند مار آبی، قورباغه، خرچنگ و مارمولک برمی‌خورید که برای شما خطری ندارند و بدون ترس می‌توانید از کنارشان بگذرید. پیمودن تنگ نیاز به انرژی زیادی دارد پس آغاز مسیر خیلی خودتان را خسته نکنید و سعی کنید رودخانه را تا آخرین استخر بپیمایید و تمام این مسیر جذاب و پرفراز و نشیب را تجربه کنید.
شنا و شیرجه در استخرهای طبیعی تنگ دار
در بخش‌هایی از مسیر پیمایش رودخانه، به حوض‌ها و استخرهایی طبیعی برمی‌خورید که می‌توانید با بررسی عمق مناسب و نبودن تخته سنگ در بستر رودخانه، یک تجربه پرهیجان از شیرجه به دل طبیعت داشته باشید. افراد محلی راهنمای خوبی برای نشان دادن این قسمت‌ها به شما هستند. توجه داشته باشید که این توصیه‌ها برای کسانی ست که آمادگی بدنی کافی، مهارت شنا و شیرجه و تجربیات مشابه قبلی را در جاهای امن‌تر داشته‌اند.
نکته برای کم تجربه‌ها
اگر اولین بار است که می‌خواهید تجربه شیرجه در استخرهای طبیعی داشته باشید تنگ دار مکان چندان مناسبی نیست و بهتر است از برکه و استخرهای طبیعی ایمن‌تر و شناخته‌شده‌تر آغاز کنید. اما برای ماجراجویان و اهالی ورزش جزو خاطره‌انگیزترین تجربیات هیجان در طبیعت است.
در تنگ دار نوشهر چه می‌بینیم؟
دره‌ای عمیق با دیواره‌های بلند را تصور کنید که از میان آن رودخانه پر آبی می‌گذرد، در آب خنک آن قدم بگذارید؛ آب خلاف جهت شما در حرکت است و حسی لذت‌بخش ایجاد می‌کند. هوای معتدل آن شما را به وجد می‌آورد و منظره پیش روی‌تان بکر است. برگ‌های پرسیاوشان و پیچک‌های آویزان رنگ دیگری به دیواره‌ها داده‌اند.
اگر سرتان رابالا بگیرید، درختانی را خواهید دید که بالای دیواره‌ها در هم تنیده‌اند. نور آفتاب از لابلای شاخ و برگ آن‌ها می‌تابد و منظره بی‌نظیری ساخته است. از همه مهیج‌تر، عبور از رودخانه است. با هر قدم مشخص نیست در چه عمقی قدم می‌گذارید. در یک قدم ممکن است آب تا زانوی‌تان بالا بیاید و در قدم دیگر تا شانه‌های‌تان.
نکات لازم و لوازم مورد نیاز برای سفر به تنگ دار
توصیه می‌کنیم به‌همراه راهنمایان حرفه‌ای و مجرب به تنگ دار سفر کنید.
سفر به تنگ دار ممکن است برای کودکان، افراد مسن یا فاقد آمادگی جسمی بالا مشکل باشد؛ چراکه عبور از تنگ نیازمند شنا کردن و صخره‌نوردی است.
سفر به تنگ دار و عبور از این دره نیازمند داشتن مهارت در شنا و صخره‌نوردی است. در برخی قمست‌ها عمق حوضچههای آب بیش از دو متر است.
وسایل و تجهیزات ضروری برای تنگ‌گردی مانند طناب و جلیقه نجات به‌همراه داشته باشید و از بردن وسایل غیرضروری خودداری کنید.
بهترین زمان سفر به تنگ دار
بهترین زمان سفر به تنگ دار، اواخر بهار و به‌ویژه تابستان است. در ابتدای فصل بهار به‌دلیل بارندگی زیاد، سطح آب دره بالا و تنگ‌نوردی با خطر همراه است. پاییز و زمستان نیز به‌دلیل سرما و بارش برف و باران رفتن به این منطقه توصیه نمی‌شود؛ اما تابستان مناسب‌ترین فصل برای آبتنی در تنگ‌دار است.
محل اقامت در سفر به تنگ دار
با اینکه تنگ دار در نزدیکی تهران است و پس از چند ساعت گشت‌وگذار می‌توان به‌راحتی به پایتخت برگشت؛ اما اگر از شهر دیگری برای دیدن تنگ دار رفته‌اید یا قصد اقامت در این منطقه را دارید، می‌توانید روی خانه مردم محلی کوشکسرا حساب کنید یا به نوشهر بروید و با اقامت در ویلاها و هتل‌های نوشهر، تجربه‌ای به‌یادماندنی برای خود رقم بزنید.
در سفر به تنگ دار نوشهر با خود چه چیزهایی ببریم؟
در این سفر قرار است پاها را به آب خنک رودخانه بزنید یا شاید دل‌‌تان خواست با همسفران‌‌‌تان آب بازی کنید؛ پس داشتن یک دست لباس اضافه ضروری است. از بردن وسایلی که در آب آسیب می‌بینند خودداری کنید، زیرا در رودخانه‌نوردی ممکن است وسایل‌تان به درون آب بیفتد و خیس شود؛ کل مسیر رودخانه‌نوری سایه است؛ بنابراین نیازی به همراه داشن عینک آفتابی ندارید. هرچه می‌توانید لوازم کمتری با خود به همراه داشته باشید تا از رودخانه‌نوردی خود لذت ببرید. آشنایی با شنا در این منطقه بسیار مفید است، اما اگر شنا بلد نیستید، نگران نباشید با همسفران حرفه‌ای یا کمک لیدر می‌توانید از این تنگ بگذرید و لذت ببرید.
یادمان باشد محافظ طبیعت بکر تنگ دار باشیم و فقط ردپای مهربانی‌مان را به جا گذاریم پس کیسه زباله را فراموش نکنیم تا در صورت لزوم از آن استفاده کنیم.
دیدنی‌های اطراف تنگ دار
پیشنهاد می‌کنیم تنگ‌گردی در دار را با گشت‌و گذار در روستای کوشکسرای نوشهر کامل کنید. کشکسرا دارای دو امامزاده به نام‌های حمزه رضا و خاتون رضا، بافت و معماری قدیمی و موزه مردم‌شناسی است. این خانه موزه در سال ۱۳۸۳ توسط بانوی مجسمه‌ساز و کارآفرین خانم راه‌اندازی شد. در این موزه لباس‌های محلی اقوام مختلف، وسایل و ابزارهای محلی مازندران، سنگ قبرهای قدیمی و تاریخی روستا به نمایش گذاشته شده است.
جنگل‌نوردی در خانیکان نیز می‌تواند بخشی از برنامه سفرتان به تنگ دار باشد. این پارک جنگلی از جاهای دیدنی مازندران در نزدیکی روستای کوشکسرا است و مکانی دنج برای تفریح، گردش و برپایی پیک‌نیک‌های خانوداگی محسوب می‌شود. بهترین زمان بازدید از پارک جنگلی خانیکان، در فصل بهار با شکوفه‌های زیبا و پاییز با برگ‌های هزار رنگ درختان ممرز است. برای کمپ زدن در این جنگل باید حدود پنج کیلومتر بالا بروید تا بتوانید جای مناسبی را پیدا کنید؛ چراکه شیب جاده بسیار زیاد است. البته برای کمپ در این منطقه با نگهبانی جنگل هماهنگ کنید.
