بد نیست که درمان گرمازدگی در خانه را یاد بگیرید تا در این روزهای تابستانی که آفتاب داغ حتی آدم‌های سالم را دچار گرمازدگی می‌کند ، از آنها استفاده کنید. این مطلب از گروه سلامت شادمگ نکات خوب ومهمی را به شما آموزش داده تا در صورت بروز مشکل ان را انجام دهید.
چه زمانی گرمازدگی رخ می دهد؟
گرمازدگی زمانی اتفاق می افتد که بدن قادر به دفع گرما نیست. در نتیجه دمای بدن تا حدود ۴۰ سانتی گراد یا بالاتر، افزایش می یابد. معمولا گرمازدگی به خاطر انجام فعالیت شدید یا قرار گرفتن طولانی مدت در محیط گرم اتفاق می افتد. در این حالت تعادل تنظیم دمای بدن به هم می خورد.
معمولا گرمازدگی ناشی از مصرف برخی داروها در کسانی که دچار بیماری های قلبی یا مزمن هستند، همچنین افراد دچار اضافه وزن و کسانی که بدنشان با کم آبی مواجه شده است، بعد از قرار گرفتن در هوای گرم و به مدت طولانی شایع تر است. از طرفی در افراد سالم با وزن متعادل و سن کمتر معمولا در زمان انجام فعالیت های سنگین ورزشی که به کم آبی بدن منجر می شود، اتفاق می افتد.
اقدامات فوری پزشکی جهت درمان گرمازدگی در خانه
خطرناک‌ترین نوع گرمازدگی سکته‌ی گرمایی است که حتی می‌تواند کشنده باشد. انواع دیگر گرمازدگی اگر به خوبی درمان نشوند می‌توانند منجر به سکته شوند. این بیماری وقتی رخ می‌دهد که دمای بدن به بالای 40 درجه‌ی سانتی‌گراد برسد و اولین نشانه‌ی آن غش کردن است. دیگر علائم آن عبارتند از:
- کج‌خلقی؛
- گیجی؛
- از دست دادن هشیاری و تمرکز؛
- برافروخته شدن پوست؛
- کاهش تعرق؛
- نبض ضعیف یا سریع.
- هنگام بروز این علائم باید:
سعی کنید به یک مکان خنک بروید که ترجیحا تهویه داشته باشد.
آب یا نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت بنوشید.
دوش آب خنک بگیرید تا وضعیت بدنتان سریعتر به‌حالت عادی برگردد.
زیر بازوهای خود و اطراف ناحیه‌ی کشاله‌ی ران، کیسه‌های یخ قرار بدهید.
اگر در علائم‌تان بهبودی مشاهده نکردید به اورژانس زنگ بزنید.
طرز تهیه آب دوغ خیار خوشمزه خنک را در شادمگ به شما آموزش دادیم. این غذای خنک گزینه بسیار مناسبی برای رفع عطش و گرمازدگی است.
علائم گرمازدگی
بسته به مرحله و شدت گرمازدگی، علائم آن می‌تواند متفاوت باشد. هرچه دمای بدن بیشتر از حد معمول خود بالاتر رود، علائم بیشتر و شدیدتری ظاهر می‌شوند.
علائم گرمازدگی می‌توانند خیلی سریع یا طی چند روز ظاهر شوند و به شدت موجب نگرانی افراد شوند پس باید درمان گرمازدگی در خانه را خوب یاد بگیرید.
از آنجایی که بدن سعی می‌کند گرمای خود را با عرق کردن کاهش دهد، این کار را با دفع آب و نمک‌های حیاتی خود که الکترولیت نامیده می‌شوند، انجام می‌دهد.
با دفع هرچه بیشتر آب و نمک به وسیله عرق کردن، بدن دچار کم آبی شده و علائم این مشکل مانند سردرد خفیف یا گرفتگی عضلات رخ می‌دهد.
کم آبی ممکن است توانایی خنک شدن بدن را گرفته و مشکلات بسیار خطرناک مانند نارسایی برخی از اندام‌ها یا حتی مرگ را متوجه افراد کند.
هرچه دمای بدن بیشتر از حد معمول خود بالاتر رود، علائم بیشتر و شدیدتری ظاهر می شوند. برای تشخیص علائم گرمازدگی بزرگسالان و علائم گرمازدگی در کودکان آگاهی از علائم زیر به شما کمک می کند :
- پوست خشک و داغ
- عدم یا کاهش تعرق
- سردرد یا سرگیجه
- پوست قرمز و یا رنگ پریده یا کبود
- تنفس کوتاه و سریع
- نبض سریع و ضعیف
- افزایش دمای بدن به بیش از 40 درجه
- گرفتگی عضلات بدن
- گشادی مردمک چشم
- برافروخته شدن پوست
- ضعف و خستگی
- استفراغ و تهوع
- ضعف و غش
- ادرار زرد تیره یا نارنجی
- اسهال
انواع گرمازدگی
استرس گرمایی
اولین و خفیف‌ترین مورد از انواع گرمازدگی، استرس گرمایی است.
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن شما بالا رفته و بدن نتواند از طریق معمول ( عرق کردن) دمای خود را متعادل سازد.
علائم استرس گرمایی خفیف است اما می‌تواند باعث سنکوپ گرمایی یا خستگی گرمایی شود.
علائم این مشکل عبارتند از:
- عطش
- سرگیجه
- سردرد خفیف
- حالت تهوع
- ضعف
برای رفع این مشکل مایعات کافی بنوشید؛ البته بهترین گزینه، جبران الکترولیت بدنتان است.
کلسیم، پتاسیم، سدیم از جمله مهمترین مواد معدنی الکترولیت ساز بدن هستند؛ بنابراین بهتر است مایعات حاوی این مواد را مصرف کنید.
ساده‌ترین راه برای خنک شدن در این وضعیت، رفتن به مکان خنک‌تری است.
خستگی گرمایی
از دیگر انواع گرمازدگی می‌توان خستگی گرمایی را نام برد که معمولاً گرمازدگی بزرگسالان از این نوع است.
این مشکل به دلیل کار و فعالیت در هوای گرم رخ می‌دهد و معمولاً افرادی که به اینگونه شرایط عادت ندارند، بیشتر از سایرین به خستگی گرمایی دچار می‌شوند.
مهمترین علائم خستگی گرمایی عبارتند از:
- احساس تشنگی
- ضعف و خستگی
- عدم تمرکز در کارها
- عدم تعادل در ایستادن یا…
- ضربان غیر عادی (شدید) قلب
اصلی‌ترین کاری که در این شرایط باید انجام دهید، حفظ آرامش و نوشیدن مایعات مفید برای بدن است.
در صورتی که خستگی آنقدر شدید شود که توان انجام کارهایی ساده مثل راه رفتن را نداشته باشید، مشکل بسیار جدی است و باید هرچه سریعتر به مکانی خنک‌تر منتقل شده و مایعات کافی بنوشید.
سعی کنید سرعت فعالیت خود را کاهش دهید.
سنکوپ گرمایی
از دیگر انواع گرمازدگی می‌توان سنکوپ گرمایی را نام برد که شدت و خطر بیشتری دارد.
اگر در یک محیط گرم در مدت زمان طولانی بمانید، دچار علائم سنکوپ گرمایی خواهید شد.
این مشکل به دلیل افت فشار خون و نرسیدن خون کافی به مغز رخ می‌دهد و ممکن است خطرات زیان‌باری داشته باشد.
از جمله مهمترین علائم سنکوپ گرمایی می‌توان به احساس سرگیجه و از دست رفتن هوشیاری اشاره کرد.
در صورتی که آرامش خود را حفظ کرده و به دنبال راهی برای خنک کردن خود باشید، هوشیاری شما به حالت عادی باز خواهد گشت.
شایان ذکر است بالا بردن پاها می‌تواند گزینه‌ای خوب برای افزایش هوشیاری و درمان گرمازدگی در این حالت باشد.
گرفتگی عضلات ناشی از گرمازدگی
این مشکل از جمله عواملی است که بیشتر برای ورزشکاران رخ می‌دهد؛ این مورد هم جزو شایع‌ترین انواع گرمازدگی بزرگسالان است.
کسانی که در هوای گرم ورزش یا فعالیت سنگین انجام می‌دهند، بیشتر از سایرین مستعد گرفتگی عضلات ناشی از گرما هستند.
درواقع علت اصلی بروز این مشکل متعادل نبودن میزان الکترولیت در بدن است.
گرفتگی عضلات در این حالت، بیشتر برای نقاطی مانند بازوها، پاها یا شکم اتفاق می‌افتد.
برای رفع سریع این مشکل می‌توانید به مکانی خنک‌تر رفته و با نوشیدن مایعات، الکترولیت بدنتان را متعادل کنید.
درمان گرمازدگی در این حالت می‌تواند سریعتر اتفاق بیفتد.
عرق سوز شدن
از جمله شایع‌ترین انواع گرمازدگی، عرق سوز شدن است که معمولا برای ورزشکاران یا افراد با فعالیت بالا رخ می‌دهد.
گرمازدگی کودکان نیز می‌تواند از نوع عرق سوز شدن باشد؛ چرا که کودکان پوستی ظریف و حساس دارند و احتمال مبتلا شدن آنها به این نوع بیشتر است.
عرق سوز شدن از جمله مشکلاتی است که برای پوست رخ می‌دهد و به سبب آن جوش‌هایی روی پوست ایجاد می‌شود.
علت اصلی این مشکل خیس شدن لباس زیر به دلیل عرق کردن زیاد است.
علائم عرق سوز شدن عبارتند از:
- ایجاد جوش‌هایی روی پوست
- سوزش و قرمزی منطقه‌ای از پوست
- خارش پوست
درمان های اولیه گرمازدگی در خانه
اگر شما یا هر کس دیگری علائمی از گرمازدگی داشته باشید، ضروری است که فورا از گرما خارج شوید و ترجیحا در یک اتاق تهویه مطبوع استراحت کنید اگر نمیتوانید داخل بروید، سعی کنید نزدیکترین مکان خنک و مکان سایه را پیدا کنید سایر راهبردهای توصیه شده، عبارتند از:
مایع زیاد بنوشید (از کافئین و الکل اجتناب کنید).
هر لباس تنگ و یا غیر ضروری را در بیارید.
یک دوش خنک، حمام یا حمام بدون وان بروید.
سایر اقدامات خنک کننده، مانند:پنکه یا از حوله های یخ استفاده کنید اگر این اقدامات ظرف مدت 15 دقیقه نتواند شما را درمان کند، کمک های اورژانسی را پیدا کنید، زیرا گرمازدگی می تواند تا سکته پیشرفت کند.
بعد از اینکه گرمازدگی شما رفع شد، در هفته پیش رو شما باید حساسیت بیشتری نسبت به دمای بالا داشته باشید. بنابراین بهتر است از آب و هوای گرم و فعالیت های سنگین اجتناب کنید تا زمانی که دکتر شما بگوید که می توانید فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.
عوامل شرایط خطرناک برای درمان گرمازدگی در خانه
گرمازدگی به شدت با شاخص گرما مرتبط است، اندازه گیری احساس گرمای شما در هنگام ترکیب رطوبت نسبی و دمای هوا می باشد. رطوبت نسبی 60٪ یا بیشتر باعث تضعیف تبخیر عرق می شود که مانع از خنک شدن بدن شما می شود.
خطر گرمازدگی زمانی که شاخص گرما به 90 درجه یا بیشتر برسد به طور چشمگیری افزایش میابد. بنابراین این مهم است – مخصوصا در زمان موج گرما – به شاخص گرمای گزارش شده توجه کنید و همچنین به یاد داشته باشید که زمانی که شما در آفتاب کامل ایستاده اید، شاخص گرما حتی بالاتر است.
اگر شما در یک منطقه شهری زندگی می کنید، شما مخصوصا مستعد گرمازدگی هستید اگر طولانی مدت در معرض گرما باشید، به ویژه اگر شرایط جوی و کیفیت هوا کم باشد. آنچه که به عنوان “اثر جزیره گرما” شناخته شده، قیر و بتن در طول روز گرما را ذخیره می کنند به تدریج آن را در شب آزاد می کنند و در نتیجه دمای شبانه افزایش میابد.
روش‌های درمان گرمازدگی در خانه
درمان گرمازدگی، عوارض مرتبط با گرمازدگی بستگی به شدت آن دارد. درمان فوری گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر دیدید کسی دچار گرمازدگی شده، فوراً یک آمبولانس خبر کنید یا هر چه سریعتر او را به نزدیکترین بیمارستان برسانید. اولین اقدام، کاهش هر چه سریعتر دمای بدن فرد است.
درمان گرمازدگی در خانه با ماست
مصرف ماست با آب برای مقابله با گرمازدگی بسیار مفید است و پیشنهاد می‌شود برای درمان گرمازدگی ماست بخورید. دو قاشق ماست را با کمی نمک و پودر زیره در آب حل کرده و بنوشید. با نوشیدن 1 الی 2 لیوان دوغ در روزهای گرم می‌توانید تا حد زیادی از گرمازدگی جلوگیری کنید.
ماست به دلیل داشتن آب باعث طراوت و سرد شدن بدنتان می‌شود. همچنین ماست شامل پروبیوتیک‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی و ویتامین است که مواد مورد نیاز بدن شما را نیز تامین می‌کند.
درمان گرمازدگی در خانه با حمام آب سرد
حمام آب سرد و خنک اقدامی ضروری و اورژانسی در مقابله با گرمازدگی است. دوش گرفتن با آب سرد یا غوطه‌ور شدن در وان به مدت 15 تا 20 دقیقه می‌تواند دمای بدن رو کاهش دهد و یکی از اقدامات ضروری و اورژانسی قبل از رساندن فرد گرمازده به بیمارستان است. این درمان توسط متخصصان نیز توصیه می‌شود زیرا خنکی آب باعث کاهش کلی درجه حرارت بدن می‌شود.
توجه:
هیچ وقت از آب یخ برای این‌کار استفاده نکنید زیرا ممکن است درجه حرارت بدن را به شدت کاهش دهد که این امر عوارض بیشتری را در پی خواهد داشت. دمای آب کمی خنک باشد کافی است.
استفاده از طب چینی برای درمان گرمازدگی
در حال حاضر در بیشتر جهان و بخصوص در طب چینی استفاده از ماش افزایش یافته یکی از درمان‌های اصلی برای گرمازدگی محسوب می‌شود. زیرا ماش گیاهی ضد تب در طبیعت است و جوشانده‌ی آن باعث دفع سموم بدن می‌شود. یک فنجان ماش را به همراه 3 فنجان آب بجوشانید و عصاره‌ی آن را برای کاهش دمای بدنتان میل کنید.
استفاده از روغن های گیاهی برای درمان گرمازدگی در خانه
روغن نعناع، روغن اسطوخودوس، روغن زیتون یا روغن بادام رو به نسبت‌های مساوی باهم مخلوط کرده و در پشت گردن، کف دست و داخل مچ دست بمالید. با این‌کار شما به کاهش دمای بدنتان کمک می‌کنید. اسطوخودوس برای تسکین پوست در موقع آفتاب سوختگی و همچنین برای اعصاب نیز بسیار مفید است. روغن نعناع اثر خنک کنندگی برای بدن دارد و تب رو کاهش می‌دهد.
درمان گرمازدگی در خانه با آب پیاز
دو راه برای استفاده از آب پیاز در درمان گرمازدگی وجود دارد:
با دیدن علایم گرمازدگی و برای کاهش دمای بدنتان آب پیاز را در پشت گوش، زیر پا و روی قفسه‌ی سینه‌ی خود بمالید.
بعد از گرمازدگی یک قاشق چای خوری آب پیاز را با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کرده و میل کنید.
بهتر است که این مخلوط را تا چند روز بعد از گرمازدگی هم مصرف کنید تا کاملا علائم برطرف بشوند. آب پیاز به عنوان یکی از درمان‌های طبیعی در گرمازدگی استفاده می‌شود اما مکانیزم دقیق عملکردش هنوز شناخته شده نیست.
درمان گرمازدگی با آب تمبر هندی
تمبر هندی را برای چند دقیقه بجوشانید و عصاره‌ی آن را با شکر یا عسل مخلوط و استفاده کنید. میوه‌ای با طبیعت سرده و برای رفع تشنگی و از بین بردن تب بسیار مفید است. حتی استفاده از تمبر هندی تهوع را هم از بین می‌برد.
درمان گرمازدگی در خانه با آب گشنیز
برای رفع تهوع و استفراغ آب گشنیز بنوشید. گشنیز گیاهی خنک کننده است و با از بین بردن حرارت بالای بدن علائم گرمازدگی رو بهبود می‌بخشد.
درمان گرمازدگی با سرکه سیب
یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید. سرکه سیب حاوی مواد معدنی و ویتامین هاست که به دوباره پر کردن الکترولیت‌های از دست رفته‌ی بدن کمک می‌کند.
درمان گرمازدگی در کودکان
هرچه سریعتر کودک خود راخنک کنید و لباسش را در آورید.
از مایعات خنک اما نه چندان سرد برای کودک استفاده کنید.
استفاده از پنکه و آب ولرم هم برای رفع گرما موثر است.
بهتر است بلافاصله بعد از کاهش دمای نوزاد یا کودکتان، او را به مرکزدرمانی ببرید تا اقدامات لازم برای جلوگیری از گرمازدگی انجام شود.
شربت برای گرمازدگی
استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو برای درمان گرمازدگی مفید است. به منظور جلوگیری از اسهال با استفاده از خاکشیر باید آن را به شکل یخ زده یا همراه با یخ مصرف کنید. در غیر این صورت ملین و اسهال آور است. همچنین می توانید مقداری خاکشیر را به مدت چند ساعت در آب سرد خیسانده و شربت خنک آن را بنوشید.
مصرف آب لیمو نیز به علت داشتن ویتامین C دارای خاصیت ضدعفونی کننده و تقویت سیستم ایمنی بدن است. بهتر است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
راه های درمان یبوست را می توانید در مقاله روبرو بخوانید : بهترین ورزش های مناسب برای درمان یبوست
مصرف شربت سکنجبین نیز برای رفع سریع گرمازدگی بسیار مفید است. یکی از فواید شربت سکنجبین این است که اگر با یخ خنک بنوشید، صفرا را از بین می برد و از التهاب و حرارت معده کم می کند. به علاوه، بلغم معده و روده ها را نیز خارج می کند. مخلوط سکنجبین با تخم کاسنی و گلاب هم برای درمان نفخ معده و کاهش حرارت معده مناسب است.
اما کسانی که زخم معده یا روده دارند، نباید از این شربت استفاده کنند.
تخم شربتی که در حقیقت دانه گیاه ریحان است. لعاب این دانه ها پس از جذب آب، به صورت ژله ای درمی آید که برای رفع عطش و گرمازدگی بسیار مناسب است.
پیشگیری از گرمازدگی
مدت زمان درمان خانگی گرمازدگی به شدت آن بستگی دارد. اما در هر صورت عوارض گرمازدگی ممکن است جان فرد را تهدید کند. پس هرطور که می توانید باید دمای بدن را کم کنید. برای پیشگیری از گرمازدگی بهتر است نکات زیر را رعایت کنید :
در فصل های گرم سال، از لباس های سبک، رنگ روشن و گشاد استفاده کنید.
از ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF (30 یا بیشتر استفاده کنید.
در صورت امکان، وقت خود را در بیرون از خانه به بهترین زمان های روز، یا صبح زود یا بعد از غروب آفتاب تغییر دهید.
مایعات زیاد بنوشید. برای جلوگیری از کم آبی بدن، به طور کلی توصیه می شود که روزانه حداقل هشت لیوان آب، آب میوه یا آب سبزیجات مصرف کنید. از آنجا که بیماری ناشی از گرما ممکن است بر اثر کمبود نمک در بدن اتفاق بیوفتد، پس توصیه می شود در فصل هایی از گرما و رطوبت شدید یک نوشیدنی ورزشی غنی از الکترولیت برای آب جایگزین کنید.
چند نکته مهم درباره گرمازدگی
هنگام گرمازدگی از گرفتن دوش با آب یخ به جهت ایجاد شوک، از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر به دلیل ایجاد عفونت‌های تنفسی و از نوشیدن سریع مایعات بسیار سرد به جهت به هم خوردن وضعیت سیستم ایمنی و گوارشی بدن خودداری کنید.
با استفاده از حوله خنک در بدن فرد گرمازده، وی را به حالت طبیعی بازگردانید.
میوه هایی مانند آلبالو، خیار و هندوانه نقش به سزایی در تنظیم درجه حرارت بدن دارند.
از آنجا که فرد گرمازده اشتهای زیادی برای خوردن آب سرد و یخ دارد، باید وی را تشویق کرد تا به تدریج و آهسته مایعات را بنوشد تا معده وی دچار تحریک و درد نشود.
