گرفتن نفخ حبوبات یکی از چالش های مهم قبل از پخت آن است. اگر به روش صحیح نفخ حبوبات را بگیرید دچار مشکلات بعد مصرف آن نخواهید شد. شادمگ به شما روش گرفتن نفخ حبوبات و نحوه صحیح پختن آن را یاد می دهد.
چرا حبوبات نفخ دارند ؟
حبوبات، از جمله لوبیا، نخود، عدس و عدس سبز، دارای مقدار زیادی فیبر و کربوهیدرات هستند که برای بدن مفیدند؛ اما فیبر موجود در حبوبات، قابل هضم نیست و در روده بزرگ تجمع می‌یابد. هنگام هضم فیبر، باکتری‌های روده‌ای به طور طبیعی گاز تولید می‌کنند که باعث ایجاد نفخ و تورم می‌شود. برای درمان نفخ شکم می توانید از راهکار های شادمگ استفاده کنید.
علاوه بر فیبر، حبوبات دارای یک نوع قند مخصوص به نام اولیگوساکارید هستند که در روده تجمع می‌یابد و توسط باکتری‌های روده‌ای هضم می‌شود. در این فرآیند نیز گاز تولید می‌شود که باعث ایجاد نفخ و تورم می‌شود.
همچنین، برخی افراد ممکن است به دلایل ژنتیکی یا ترشح آنزیم هضمی ناکافی، قادر به هضم بهتر حبوبات نباشند و در نتیجه با نفخ مواجه شوند.
استفاده از روش‌هایی مانند خیس کردن حبوبات قبل از پخت، استفاده از ادویه‌ها و رعایت نحوه مصرف آهسته می‌تواند به کاهش نفخ حبوبات هنگام پخت فوری حبوبات کمک کند. همچنین، تجنب مصرف مقدار زیادی حبوبات در یک وعده غذایی و ترکیب آن با سایر مواد غذایی هم می‌تواند تأثیر مثبتی در کاهش نفخ داشته باشد. در ادامه نیز چند ترفند برای کاهش نفخ حبوبات برایتان خواهیم گفت.
بهترین روش های گرفتن نفخ حبوبات
حبوبات را آبکشی کنید
ابتدا حبوبات را پس از تمیز کردن در یک صافی یا آبکش بریزید و زیر آب سرد از شیر آب بشویید. همان طور که حبوبات زیر آب سرد هستند، دستان خود را از لابه لای آنها برده تا اطمینان پیدا کنید که همه حبوبات به خوبی آبکشی شده‌اند.
روش نگهداری حبوبات در طولانی مدت را در شادمگ بخوانید.
شیوه های خیساندن حبوبات
خیساندن سریع
در این شیوه، حبوبات را در آب ریخته و برای ۵ دقیقه با حرارت بالا و برای ۵ دقیقه با حرارت ملایم بجوشانید. آنگاه حبوبات را در همین آب برای یک ساعت بخسیانید. این به معنی پخته شدن حبوبات نیست بلکه تقریبا معادل ٨-١٠ ساعت خیساندن حبوبات است و باید پس از یک ساعت حبوبات را به صورت کامل بپزید.
استفاده از فلاسک چای
در این شیوه می توانید حبوبات را در فلاسک ریخته و بر روی آن، آب جوشیده بریزید و برای یک شب در آن بخیسانید. به این ترتیب مدت زمان پخت حبوبات هم کمتر می شود.
خیساندن طولانی
در این روش حبوبات را باید بشویید و برای مدت زمان حداقل هشت ساعت در آب خیساند. خیلی بهتر خواهد بود که آنها را به مدت یک شب در آب بخیسانید. با این حال، اگر آنها را به مدت بیش از ۱۲ ساعت گذاشته خیس بخورند، ممکن است بافت و مزه خود را از دست بدهند.
مطمئن شوید که آب کافی برای خیساندن لوبیاها در ظرف باشد به صورتی که تمام مدت خیس خوردن، آب روی حبوبات را گرفته باشد. این کار خیلی اهمیت دارد به این علت که حبوبات با جذب آب بزرگتر شده در نتیجه سطح آب پایین می‌آید. پیش از پخت خیسانده شده، آبی که به منظور خیساندن مورد استفاده قرار داده بودید را خالی کنید.
مدت خیساندن انواع حبوبات
لوبیا چشم بلبلی
خیساندن ۱۰-۱۲ ساعت و زمان پخت ۴۵-۵۰ دقیقه
باقلا
خیساندن ۸-۱۲ ساعت و زمان پخت ۷۰-۹۰ دقیقه
لوبیا سفید
خیساندن ۱۰-۱۲ ساعت و زمان پخت ۷۰-۹۰ دقیقه
ماش
خیساندن ۸-۱۰ ساعت و زمان پخت ۳۰-۵۰ دقیقه
لوبیا چیتی
خیساندن ۸-۱۲ ساعت و زمان پخت ۷۰-۹۰ دقیقه
لوبیا قرمز
خیساندن ۱۰-۱۲ ساعت و زمان پخت ۴۵-۵۰ دقیقه
نخود (آبگوشتی)
خیساندن ۸-۱۰ ساعت و زمان پخت ۶۰-۹۰ دقیقه
لپه
خیساندن نیازی نیست و زمان پخت ۴۰-۴۵ دقیقه
عدس
خیساندن نیازی نیست و زمان پخت ۳۰-۴۰ دقیقه
دال عدس
خیساندن نیازی نیست و زمان پخت: ۱۵-۳۰ دقیقه
چگونه حبوبات را سریع بپزیم ؟
پخت سریع حبوبات به صورت جداگانه
حبوبات شامل نحود، لوبیا سفید، عدس و… هر کدام به زمان‌های خاصی برای پخت نیاز دارند. از طرفی استفاده از آنها در غذا ممکن است با زمان پخت مواد غذایی دیگر یکسان نبوده و آشپزی را دشوار کند. از این رو نیاز است حبوبات پیش از اضافه شدن به سایر مواد غذایی و به صورت جداگانه پخته شوند. این کار علاوه بر کوتاه‌تر کردن پخت غذا باعث حفظ مواد مغذی در حبوبات خواهد شد. همچنین هماهنگی بیشتری در پخت همه مواد ایجاد می‌شود.
روش گرفتن نفخ حبوبات با خیار
بهتر است حبوبات را با روش‌های مناسب آماده کنید تا نفخ آنها کاهش یابد. یکی از روش‌های موثر گرفتن نفخ حبوبات بدون خیساندن عبارت است از قرار دادن خیار در حین پخت آنها. در این روش، میتوانید به شیوه زیر عمل کنید:
- حبوبات را با آب در قابلمه بریزید و آن را روی حرارت بگذارید تا به جوش بیاید.
- در همین حین، یک عدد خیار را از وسط به دو نیم تقسیم کنید و آن را به آب جوش اضافه کنید.
- اجازه دهید حبوبات در این حالت پخته شوند؛ البته زمانی که خیار به حالت نرم درآمد، آن را با کمک یک کفگیر از قابلمه خارج کنید.
گرفتن نفخ حبوبات با هویج
برای گرفتن نفخ حبوبات هنگام پخت، میتوانید از هویج استفاده کنید. همچنین، اضافه کردن پیاز، رزماری و کرفس نیز می‌تواند مفید باشد. برای استفاده از این روش، میتوانید به شیوه زیر عمل کنید:
- در زمان پخت حبوبات، یک هویج متوسط را پوست کنده و خرد به حبوبات اضافه کنید.
- یک عدد پیاز را نیز خرد کرده و به هویج اضافه کنید.
- از یک شاخه رزماری استفاده کنید و آن را به قابلمه حبوبات اضافه کنید.
- یک کرفس کوچک را نیز خرد کرده و به حبوبات اضافه کنید.
- اجازه دهید حبوبات به طور کامل پخته شوند.
- پس از پخت، هویج، پیاز، رزماری و کرفس را از حبوبات جدا کنید.
گرفتن نفخ حبوبات با جوش شیرین
برای گرفتن نفخ حبوبات سریع، میتوانید از روش استفاده از جوش شیرین نیز استفاده کنید. این روش به خصوص برای لوبیا و نخودهای کهنه مفید است. به منظور استفاده از این روش، میتوانید به توضیحات زیر توجه کنید:
- در حین پخت حبوبات، یک نوک انگشت از جوش شیرین (به طور تقریبی 1 قاشق چایخوری) را به قابلمه حبوبات اضافه کنید.
- مطمئن شوید که جوش شیرین به طور یکنواخت در قابلمه توزیع شود و حبوبات را به خوبی در برگیرد.
- اجازه دهید حبوبات به طور کامل پخته شوند.
- پس از پخت، میتوانید حبوبات را طبق دستور مورد نظر خود استفاده کنید.
گرفتن نفخ حبوبات در طب سنتی
برای گرفتن سریع نفخ حبوبات میتوانید از نسخه های پیشنهادی طب سنتی نیز استفاده کنید. استفاده از دمنوش‌ها و عرقیات ضد نفخ می‌تواند مفید باشد؛ بهترین دمنوش‌ها و عرقیات ضد نفخ عبارتند از:
دمنوش زیره
دمنوش زیره به عنوان یک بادشکن موثر شناخته می‌شود و می‌تواند در کاهش نفخ کمک کند.
دمنوش نعناع
نعناع نیز خاصیت بادشکنی دارد و مصرف عرق نعناع برای درمان نفخ توصیه می‌شود.
ریحان و نعناع
سبزیجات مثل ریحان و نعاع نیز به عنوان سبزیجات ضد نفخ شناخته می‌شوند و مصرف آنها توصیه می‌شود.
آویشن
دمنوش آویشن به عنوان یک دمنوش پرخاصیت شناخته می‌شود که می‌تواند علاوه بر کاهش نفخ، آرامش اعصاب و کاهش التهاب گلو ناشی از سرماخوردگی را فراهم کند.
زردچوبه
زردچوبه به عنوان یک ادویه پرخاصیت شناخته می‌شود که می‌تواند در کاهش نفخ و سم زدایی از کبد موثر باشد.
روش‌های پخت سریع حبوبات
چند راه برای پختن سریع حبوبات قبل از اضافه کردن آن به سایر مواد غذایی وجود دارد. هر کدام از آنها نیز به زمان خاصی نیاز دارد.
پخت سریع حبوبات در آب جوش
یکی از راه‌های پخت سریع‌تر حبوبات جوشاندن آنها درون آب به مدت یک ساعت است. سپس اجازه می‌دهیم یک ساعت دیگر نیز در همان آب جوشیده باقی مانده و خیس بخورند. با این کار حبوبات کاملاً پخته شده و آماده استفاده خواهند شد. البته باید توجه داشت آب گرمی که حبوبات در آن پخته شده مجدداً استفاده نشود. زیرا از این طریق نفخ حبوبات نیز گرفته شده و آب آن باید دور ریخته شود.
استفاده از زودپز برای پخت سریع‌تر
استفاده از ابزار‌های مختلف برای پخت حبوبات نیز می‌تواند راهکار دیگری برای پخت سریع آن باشد. زودپز می‌تواند خیلی سریع‌تر از زمان مورد نیاز برای پخت سریع حبوبات، آنها را نرم و مغزپخت کند. البته باید توجه داشت انواع حبوبات را نمی‌توان به طور یک جا درون زودپز قرار داد. زیرا هر کدام از آنها دارای زمان پخت مجزا هستند و این کار باعث نپختن و یا له شدن برخی از آنها می‌شود.
استفاده از فلاکس و آب جوش
این روش تنها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که زمان کافی برای پخت وجود داشته باشد. قرار‌گیری حبوبات درون فلاکس پر از آب جوش باعث نرم شدن و پختن حبوبات می‌شود. برای این کار باید حبوبات مورد نظر را به مدت چندین ساعت درون فلاکس آب جوش قرار داده و درب آن را ببندید. با گذشت زمان و هنگامی که آنها را از فلاکس خارج می‌کنید متوجه می‌شوید که حبوبات کاملاً پخته و نرم شده‌اند.
خیساندن حبوبات قبل از پخت
برای اینکه حبوبات زودتر و بهتر پخته شوند نیاز است ابتدا چند ساعت قبل از مصرف درون آب خیس شوند. همچنین برای از بین بردن نفخ آنها نیز باید آب حبوبات هر یکساعت تعویض شود. در این زمان برای پخت سریع حبوبات می‌توان نمک نیز به حبوبات خیس داده شده درون آب اضافه کرد. البته در این هنگام نمک می‌تواند کمک‌کننده باشد و در پختن سریع‌تر حبوبات کمک کند. اما در هنگام قرار دادن حبوبات روی اجاق گاز نباید از نمک استفاده کرد. استفاده زود هنگام از نمک در زمان پخت حبوبات باعث سفت شدن آن می‌شود. به طوری که دیگر نمی‌توان آن را مغز پخت کرد.
قرار دادن حبوبات خیس داده شده در فریزر
در صورتی که حبوبات به طور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان از روش ساده‌تر و سریع‌تر برای مصرف آن استفاده کرد. برای این کار میتوانید حبوبات را به همان روش سنتی و درون آب خیس داده و ۱۲ ساعت در این حالت بگذارید. سپس در همین وضعیت آن را درون فریزر قرار دهید. این کار باعث می‌شود تا در زمان خارج کردن از فریزر زمان کمتری را صرف پختن آن بکنید.
علت دیر پختن حبوبات و سفت شدن آنها چیست ؟
حبوبات خیس خورده به راحتی پخته می‌شوند. در صورتی که اقدامات لازم برای پخت سریع حبوبات انجام شد اما حبوبات همچنان سفت باقی ماندند این مسئله می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد. در صورتی که حبوبات کهنه باشند کیفیت پخت آنها پایین می‌آید و ممکن است هرگز به طور کامل نپزد.
در برخی مواقع نوع آب مورد استفاده و سختی آن نیز باعث دیر پختن حبوبات می‌شود. در این مورد می‌توان از آب معدنی استفاده کرد. استفاده از موادی مانند آبلیمو در زمان پخت حبوبات نیز می‌تواند آنها را ناپز کند.
میزان مجاز مصرف حبوبات چه قدر است ؟
بهتر است بدانید که دستورالعمل کلی برای میزان مجاز مصرف انواع حبوبات وجود ندارد و حتی منع کلی هم برای استفاده از این گروه غذایی تعیین نشده است.
به عبارت ساده تر، همه افراد حتی افرادی که مشکلات گوارشی دارند، باردار هستند یا در گروه سالمندان جای می گیرند هم اگر با مصرف حبوبات دچار مشکلات غیرقابل تحمل نشوند،می توانند این گروه غذایی را در برنامه روزانه خود داشته باشند.اگر شما در هر گروه سنی یا جنسی ای که قرار دارید، مشکلی با مصرف حبوبات از نظر گوارشی پیدا نکنید،می توانید روزانه یک لیوان حبوبات پخته را در برنامه غذایی خودتان داشته باشید.
چه کسانی با خوردن حبوبات در معرض خطر قرار می گیرند ؟
– مصرف حبوبات می تواند باعث تشدید یا تحریک میگرن و بیماری های آلرژیک شود. از این رو، افراد مبتلا به میگرن یا آلرژی های مختلف باید در مورد مصرف حبوبات با پزشک خودشان مشورت کنند.
– اگر مبتلا به افسردگی هستید و دوره دارودرمانی را پشت سر می گذارید، باید در مورد مصرف حبوبات با پزشک خودتان مشورت کنید، زیرا استفاده هم زمان از حبوبات با بعضی از داروهای افسردگی باعث افزایش فشار خون بیمار می شود. – افراد مبتلا به نقرس هم ممکن است با مصرف لوبیا، عدس و نخود، دچار حمله های نقرس شوند. به همین دلیل هم این بیماران باید در مورد میزان مصرف حبوبات با پزشک خودشان مشورت کنند.
– در میان انواع حبوبات، نخود و لوبیا دارای بیشترین نفخ برای بیماران گوارشی هستند.
