علاقه مند كردن كودک به درس یکی از دغدغه های مهم پدر مادر ها هنگام شروع سال تحصیلی می باشد. اغلب کودکان به دلیل بازیگوشی علاقه ای به درس خواندن نشان نمی دهند، پس والدین باید با ترفند هایی جذاب برای کودکان آن ها را به درس خواندن علاقه مند کنند. با شادمگ همراه باشید تا ترفند های علاقه مند كردن كودک به درس را یادتان دهیم.
اقدامات تضعيف کننده انگيزه درس خواندن در کودکان
عدم سرزنش و مقایسه کودک
برعکس تشویق که باعث علاقه‌مند کردن کودک به درس می‌شود، سرزنش و مقایسه باعث افت تحصیلی او می‌گردد. سرزنش و تحقیر در هر امری موجبات شکست را فراهم می‌کند. این موضوع بر روی کودکان بیشتر تأثیر می‌گذارد. زیرا در کودک این مفهوم را القا می‌کند که هوش تو برای درک مفاهیم و درس کافی نیست. همین موضوع باعث نتیجه معکوس در علاقه‌مند کردن کودک به مدرسه می‌شود.
لیستی جذاب از لقمه برای مدرسه را در شادمگ بخوانید.
تنبیه کودک
مهم‌ترین عاملی که باعث ایجاد ترس در کودک می‌شود و مانع از علاقه‌مند کردن کودک به درس می‌گردد، تنبیه بدنی است. متأسفانه با اینکه امروزه بسیار بر روی این موضوع از سوی روان‌شناسان مختلف تاکید می‌شود، هنوز والدینی را می‌بینیم که به هر دلیل حتی درس، کودکانشان را تنبیه می‌کنند. تنبیه باعث ایجاد یک ترس دائمی در تحصیل فرزندانتان می‌شود؛ بنابراین لطفاً از هیچ‌گونه تنبیه بدنی کوچک و بزرگی برای علاقه‌مند کردن کودک به درس و مدرسه استفاده نکنید.
تحکیم به تحصیل
اگر کودک حس کند که مجبور است به‌زور و اصرار والدینش درس بخواند مطمئناً در درسهایش پیشرفتی نمی‌کند؛ بنابراین در کلامتان مراقب باشید این حس را در کودکتان القا نکنید. همواره از محاسن تحصیل و درس بگویید تا باعث علاقه‌مند کردن کودک به درس شوید.
مشکلات خانوادگی
متأسفانه علاقه‌مند کردن کودک به درس در خانواده‌هایی که والدین دچار تنش‌های زناشویی هستند بسیار سخت است. زیرا تمرکز کودک برای انجام تکالیف و خواندن درسهایش بسیار پایین می‌آید. از طرفی کودک همواره ترس ازدست‌دادن یکی از والدینش را دارد؛ بنابراین نمی‌تواند به طور کامل بر روی درسش تمرکز کند. بهتر است خانواده‌ها دعوا و بحثشان را در زمانهایی که کودک حضور دارد انجام ندهند. مخصوص در زمانهایی که کودک در حال مطالعه است هیچ‌گاه به مشاجره نپردازند.
یکرنگ نبودن والدین
هیچ‌گاه برای علاقه‌مند کردن کودک به درس در زمانی که همسرتان به آموزش کودکتان مشغول است او را زیر سؤال نبرید. برخی از والدین در حین کمک و آموزش، همسرشان را در حضور کودک بابت نوع آموزش و یا تدریس به کودکشان سرزنش می‌کنند. این موضوع هم کودک را دل‌زده می‌کند. هم باعث می‌شود کودک اعتماد و اطمینان لازم را در زمان‌های بعدی آموزش والد از دست بدهد. مدام به این فکر کند که پدر یا مادرش سواد کافی برای آموزش ندارد و همین موضوع باعث ایجاد تنش می‌شود.
راهکارهایی برای علاقه مند كردن كودک به درس
۱- برای علاقه مند كردن كودک به درس به آنها پاداش دهید
معمولا پاداشی مانند میان وعده ها یا خوراکی ها به کودکان انگیزه می دهد تا هر کاری را انجام دهند. در صورت انجام به موقع مشق شب، به آنها قول یک تکه آب نبات یا شکلات یا دسر اضافی دهید
البته این رویکرد برای دراز مدت مناسب نیست زیرا که آنها بزرگ خواهند شد و این کار انگیزه یادگیری را کاهش خواهد داد.
در این صورت پاداش دادن به آنها می تواند شامل بردن آنها به مهمانی تولد بچه دیگری، پارک آبی، رفتن به بستنی فروشی مورد علاقه یا نیم ساعت وقت اضافه برای تماشای کارتون باشد. این پاداش ها باعث می شوند آنها منتظر زمان مطالعه باشند.
۲- موانع یادگیری را شناسایی کرده و برای غلبه بر موانع تلاش کنید
بسیار سخت است چیزی را دوست داشته باشید و برای آن کشمکش هم داشته باشید (و نباید این را با چالش اشتباه گرفت).
مراقب علائم و نشانه هایی باشید که می تواند بر توانایی یادگیری فرزند شما در مدرسه تأثیر بگذارد و به عنوان نتیجه ای اجتناب ناپذیر، لذت یادگیری را از او می گیرد.
ممکن است این علایم به دلیل مشکلات اجتماعی، مسائل عاطفی مانند اضطراب یا اختلالات یادگیری باشد. اگرچه معلمان به دنبال این مسائل هستند، اما بچه ها به راحتی می توانند این مشکلات را پنهان کنند.
۳- برای علاقه مند كردن كودک به درس ، درس خواندن را جالب و سرگرم کننده کنید
یکی از مشکلاتی که در راه علاقه مند کردن کودک به درس خواندن وجود دارد این است که آنها از درس خواندن بدشان می آید و آن را حوصله سر بر می دانند. البته این به تنهایی از ویژگی های بچه های سالم است.
هرگز فرزندان خود را سرزنش نکنید که به درستی یاد نگرفته اند. آنها زمان مطالعه را با عصبانیت شما مربوط می دانند و تمام تلاش خود را می کنند تا از آن فرار کنند. زمان مطالعه آنها را سرگرم کننده و جذاب کنید
اگر لازم شد از لوازم جانبی یا آهنگ ها استفاده کنید و اگر چیزی نمی فهمند همیشه خونسردی خود را حفظ کنید.
۴- ریاضیات را در فروشگاه مواد غذایی آموزش دهید
آیا می دانستید که خرید در فروشگاه های مواد غذایی می تواند فرصت یادگیری خوبی را فراهم کند؟
قبل از خرید، یک لیست مواد غذایی تهیه کرده و از کودک خود بخواهید هزینه هر مورد را تخمین بزند و اگر درست عمل کنند جایزه ای از شما در همان فروشگاه خواهند گرفت.
هنگام خروج، به کودک اجازه دهید قیمت تخمینی و واقعی کالاها را مقایسه کند. همچنین فروشگاه مکان خوبی برای تمرین وزن کردن سبزیجات و میوه ها است.
همین تکنیک ساده روشی فوق العاده برای تشویق کودکان به درس خواندن و انجام ریاضیات است.
۵- کارهای روزمره را به فرصت های یادگیری تبدیل کنید
به کودک خود این فرصت را بدهید تا با یادگیری اعداد، حروف، صداها، رنگها و شکل ها دنیای اطراف خود را مشاهده کند.
به عنوان مثال، از کودک خود بخواهید هنگام شستن دست خود تا ۱۰ بشمارد، تعداد برش های پیتزا را بشمارد یا حروف مشخصی روی بسته بندی های غلات را نشان دهد. در حالی که کودکتان دندان های خود را مسواک می زند، از او بخواهید اشیا مربع شکل یا قرمز رنگ در سرویس بهداشتی را نشان دهد
۶- برای علاقه مند كردن كودک به درس کارهای خانه را آموزشی کنید
مرتب کردن لباس ها برای بچه ها کسل کننده است اما اگر از کودک خود بخواهید لباس ها را بر اساس رنگ، نوع و اندازه مرتب کند و سپس بشمارد می توانید آن را جذاب و آموزشی کنید. این یکی از راه های آموزش نظم و انضباط به بچه ها است که به مرور برای آنها جذاب می شود.
در حین رانندگی به جای اینکه گوشی به دست بچه ها دهید، از آنها بخواهید ماشین هایی با رنگ خاص، انواع درختان یا علائم جاده ای با اشکال خاص را نشان دهد.
۷- لمس و توصیف یک تکنیک سریع و موثر
در حین پیاده روی کودک خود را تشویق کنید که اشیا و بافت های مختلف مثل برگ، پر، گل، سنگ و غیره را نشان دهد. به کودک خود اجازه دهید آنها را بررسی کند و شکل، رنگ و صدایی که ایجاد می کنند و احساسی که هنگام لمس آن دارند را توصیف کند.
این تمرین تمام حواس را درگیر می کند و مهارت های گفتاری کودک شما را بهبود می بخشد.
۸- روی علائق فرزندتان تمرکز کنید
زمانی که یادگیری درباره موضوعات مورد علاقه کودکان باشد، یادگیری سرگرم کننده می شود و کودکان در یادگیری مشارکت می کنند.
اگر واقعا می خواهید به کودک خود کمک کنید تا یک یادگیرنده خوب شود، او را به جستجوی موضوعات جذاب ترغیب کنید. حتی در قانون گذاری برای بچه ها در خانه هم می توانید از این تکنیک ها استفاده کنید.
۹- به کودک خود کمک کنید تا منظم باشد
کمک به فرزندتان در مرتب کردن کتاب ها و تکالیف کمک زیادی به وی می کند تا برای یادگیری انگیزه داشته باشد. بی نظمی در بین کودکان مدرسه ای معمول است، اما ممکن است موجب کلافگی شود.
کودکان بیشتر از یادگیری، زمان خود را صرف ناامیدی و نگرانی می کنند به همین خاطر مهم است راه های بالا بردن میزان تمرکز کودکان را در کنار مشاور امتحان کنید
در کمک به فرزندتان برای مرتب کردن وسایل و تکالیف مدرسه صبور اما ثابت قدم باشید. به این صورت او احساس کنترل کرده و انگیزه بیشتری برای یادگیری دارد.
۱۰- بهترین روش برای درس خواندن کودکان : روی روند کار تمرکز کنید، نه نتیجه
دانش آموزان برای گرفتن نمرات خوب تحت فشار هستند، اما این فشار مانع توانایی عملکرد خوب آنها می شود. ممکن است باعث اضطراب در مدرسه یا منجر به اجتناب از رفتن به کلاس، انجام تکالیف درسی و مطالعه شود و به این صورت از یادگیری لذتی نمی برد.
۱۱- از بچه ها تعریف و تمجید کنید
همیشه برای هر پاسخ صحیحی، از کودک خود تعریف کنید، حتی اگر اشتباه باشد، باید به خاطر تلاش های انجام شده، از او تعریف کنید. این روش به بچه ها انگیزه می دهد و آنها را متوجه می کند که یافتن راه حل برای مشکلات زندگی، منجر به دریافت پاداش می شود.
این کار اگر به صورت مداوم انجام شود، در بلند مدت میزان استرس در کودکان را کاهش می دهد، همچنین در روند کار، اعتماد به نفس و عزت نفس پیدا می کنند.
۱۲- برای تشویق کودکان به درس خواندن باید فشارها را کم کنید
باور کنید یا نکنید، بچه ها به اندازه کافی به خود فشار وارد می کنند. آنها (عمدتا) به شدت خواهان تأیید والدین خود هستند.
پس بی مورد آنها را تحت فشارهای عصبی قرار ندهید و اجازه دهید در آرامش باشند. به هیچ وجه علاقه مند کردن کودک به درس خواندن با تنبیه و فشارهای روانی همخوانی ندارد!
۱۳- بهترین روش برای درس خواندن کودکان : تنبیه کردن ممنوع است
یادتان باشد، تنبیه کردن یا دادن سختی به خاطر نتایج ضعیفشان باعث ترس از روند یادگیری خواهد شد
بنابراین به جای تنبیه برای نمرات بد یا عملکرد ضعیف چه از لحاظ احساسی و چه از نظر تحصیلی از او حمایت کنید، بگذارید بدون ترس از قضاوت شما در مورد ناامیدی های خود صحبت کنند.
۱۴- آنها را به پرسیدن سوال تشویق کنید
از دید روانشناسی، بهترین روش برای درس خواندن کودکان این است که دست بچه ها را برای ایجاد خلاقیت باز بزارید. این کار باعث افزایش هوش هیجانی بچه ها هم می شود!
هرگز اجازه ندهید کودک از پرسیدن سوال شرمنده شود زیرا هیچ سوالی سوال احمقانه ای نیست. آنها در مرحله ای از زندگی هستند که همه چیز برایشان جدید و طاقت فرساست، بنابراین شما باید با پاسخ دادن به سوالات کنجکاوی آنها را برآورده کنید.
۱۵- مطالعه کردن را تبدیل به عادت کنید
برای اینکه آنها به خواندن و یادگیری علاقمند شوند، باید مطالعه هر روز را برایشان تبدیل به عادت کنید. این مطالعه می تواند داستان هایی از کتاب های داستان خود و یا فصل هایی از کتاب های درسی باشد.
آنها تخیل قوی دارند و بنابراین همیشه دوست دارند شما برایشان کتاب بخوانید و برایشان جذاب است و به این صورت مطالب را یاد می گیرند.
یکی از موضوعاتی که همیشه در جلسات مشاوره آنلاین کودک و نوجوان به آن اشاره می شود این است که، بچه ها از والدین خود الگو برداری می کنند. یکی از راه های قطعی برای علاقه مند کردن کودک به درس خواندن و کتاب خوانی این است که خودتان در محیط خانه کتاب بخوانید
اگر مدام پای تلویزیون نشسته اید یا دارید اخبار گوش می دهید توقع نداشته باشید فرزندتان اشتیاقی به درس و کتاب خوانی نشان دهد!
۱۶- برای تشویق کودکان به درس خواندن باید بر نقاط قوت تمرکز کنید
اگر کودک شما از نظر تحصیلی دارای مشکلاتی است، تمرکز بر نقاط قوت او ممکن است دشوار باشد. با وجود این، تمرکز بر نقاط قوت کودک برای رشد و پیشرفت از نظر عاطفی و تحصیلی حیاتی است.
تمرکز بر نقاط قوت فرزندتان نوع دیگری از تقویت مثبت است که وی را برای ادامه یادگیری تحریک می کند. برعکس، تمرکز بر روی نقاط ضعف فرزند شما چیزی جز ایجاد دلسردی، پریشانی و عدم تمایل به یادگیری ندارد.
رفتار معلمان با دانش‌آموزان بی‌علاقه به درس
می‌توان گفت معلمان هم به اندازه والدین با دانش‌آموزان بی‌علاقه به درس درگیر هستند. معمولا برقراری ارتباط با چنین دانش‌آموزانی کار راحتی نیست. به همین دلیل معلمان هم نیاز دارند تا در این رابطه مشاوره دریافت کنند. در ادامه پیشنهاداتی هم برای معلمان عزیز داریم.
۱.با دانش آموزان خود ارتباط دوستانه و موثر برقرار کنید
رفتار معلم با دانش‌آموزان، یکی از مهم‌ترین مواردی است که بر روی میزان علاقه‌مندی آنها به درس و مدرسه تاثیرگذار است. رفتار محبت‌آمیز و توام با احترام عواملی کلیدی هستند که نباید از تاثیر آنها غافل شد. به این ترتیب دانش‌آموزان به معلم اعتماد می‌کنند و بیشتر نسبت به درس علاقه مند خواهند شد.
تدریس فعالانه و پرسش و پاسخ در کلاس، لبخند زدن، تن صدای مناسب و مواردی از این دست، می‌توانند تاثیرات عمیقی بر روی میزان علاقه دانش‌آموزان به درس داشته باشند.
۲.نظم و برنامه‌ریزی را در کلاس به دانش‌آموزان آموزش دهید
شما به عنوان یک معلم، چقدر در کلاس درس برنامه ریزی دارید و به آن برنامه پای‌بندید؟ دانش‌آموزان آگاهانه یا ناخودآگاه رفتار بزرگترها را الگو قرار می‌دهند. این که برنامه کلاس و مدرسه منظم و مدون باشد، یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند دانش‌آموزان را نسبت به برنامه‌ریزی درسی پای‌بند کند.
نکته مهم در برنامه‌ریزی این است که برنامه‌ها قابل دست‌یابی و منطقی باشند. از تدوین برنامه‌های بیش از حد سنگین و دشوار پرهیز کنید. دانش‌آموزان باید متوجه شوند که برنامه به اندازه کافی قابلیت عملی شدن دارد و با مقداری تلاش می‌توانند به نتیجه دلخواه برسند.
۳.از مقایسه دانش‌آموزان پرهیز کنید
مقایسه کودکان یکی از مهم‌ترین دلایل بی علاقگی آنها به درس است.هر دانش‌آموزی فقط باید با خودش مقایسه شود و بر همین اساس میزان تلاش و موفقیتش سنجیده شود. هوش، توانایی‌ها و شرایط همه با هم یکسان نیست و این اشتباه بزرگی است که آنها را مقایسه کنیم.
بنابراین به میزان تلاش آنها اهمیت بدهید و نشان دهید که آن‌چه اهمیت دارد، پیشرفت هر کسی در مقایسه با خودش است. به این ترتیب با اینکه نتایج یکسان نیست، اما میزان تلاش هر دانش‌آموز نشان‌دهنده سطح موفقیت او است.
۴.روی فعالیت دانش‌آموزان به‌طور مستمر نظارت داشته باشید
دادن بازخورد، روشی موثر برای تشویق و تقویت انگیزه در دانش‌آموزان است. آنها باید مطمئن باشند که فعالیت‌های آنان به‌طور مستمر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. این ارزیابی موجب می‌شود تا انگیزه کافی برای انجام تکالیف وجود داشته باشد.
معمولا دانش‌آموزانی که فعالیتشان به‌طور منظم توسط معلمان بررسی نمی‌شوند، کمتر به انجام تکالیف خود تمایل نشان می‌دهند. بنابراین نسبت به فعالیت آنها حساس باشید و به‌صورت مداوم بر آنها نظارت کنید.
۵.دانش‌آموزان بی علاقه به درس را در کارهای کلاسی مشارکت دهید
معلمان می‌توانند برخی از مسئولیت‌ها را به دانش‌آموزان بی علاقه به درس واگذار کنند. برای نمونه صحیح کردن تکالیف بچه‌های دیگر و یا انجام حضور و غیاب می‌توانند برخی از این مسئولیت‌ها باشند. به این ترتیب این کودکان حس نزدیکی و دوستانه‌ای نسبت به معلم و کلاس پیدا خواهد کرد.
۶.با والدین ارتباط مستمر داشته باشید
گاهی اتفاقاتی در خانواده‌ها رخ می‌دهند که بر روی درس بچه‌ها تاثیرگذارند. علاوه بر این گاهی بسیاری از بچه‌ها مشکلات و اختلالاتی دارند که معلم باید در جریان آن قرار گیرد. همچنین ممکن است که خانواده‌ها نیز از مشکلات فرزند خود بی‌اطلاع باشند و مشاهدات معلم می‌تواند به شناسایی مشکل و حل آن کمک کند. بنابراین به عنوان یک معلم، ارتباط خود را به‌طور مداوم با خانواده‌ها حفظ کنید. این ارتباط می‌تواند از بروز مشکلات بسیاری در آینده پیشگیری و به رفع مشکلات فعلی کمک کند.
