زمان تعویض تسمه تایم معمولا بین 60 تا 100 هزار کیلومتر است اما این زمان در ماشین های مختلف متفاوت است. عدم تعویض به موقع تسمه تایم می تواند آسیب های بسیار شدید و جبران ناپذیری به خودروی شما وارد کند. زمان تعویض تسمه تایم در هر مدل خودرو را در شادمگ بخوانید.
تسمه تایم چیست ؟
تسمه تایم (Timing Belt) یکی از اجزای حیاتی موتور خودرو است که وظیفه هماهنگ کردن زمانبندی فعالیتهای مختلف موتور را بر عهده دارد. این قطعه به طور خاص برای هماهنگ کردن حرکت میللنگ و میلسوپاپها طراحی شده است تا اطمینان حاصل شود که سوپاپهای موتور در زمان مناسب باز و بسته میشوند. این هماهنگی به عملکرد بهینه موتور و جلوگیری از آسیب به قطعات مختلف کمک میکند. در چکاپ ماشین قبل از سفر باید حتما به بررسی تسمه تایم پرداخت.
وظایف اصلی تسمه تایم
هماهنگی حرکت میللنگ و میلسوپاپها
زمانبندی دقیق: تسمه تایم میللنگ و میلسوپاپها را به یکدیگر متصل میکند و اطمینان حاصل میکند که سوپاپها در زمان مناسب باز و بسته شوند تا فرآیند احتراق به درستی انجام شود.
پیشگیری از برخورد پیستون و سوپاپ
پیشگیری از آسیب: اگر تسمه تایم خراب شود یا دچار مشکل شود، ممکن است میللنگ و میلسوپاپها به درستی هماهنگ نباشند و این میتواند باعث برخورد پیستون با سوپاپها شود، که به آسیبهای جدی به موتور منجر میشود.
عملکرد بهینه موتور
افزایش کارایی: با حفظ زمانبندی صحیح، تسمه تایم به بهبود کارایی و عملکرد موتور کمک میکند و مصرف سوخت و آلایندهها را کاهش میدهد.
ویژگیهای تسمه تایم:
- ساختار: تسمه تایم معمولاً از جنس لاستیک با مواد تقویتکننده مانند الیاف شیشه یا نایلون ساخته میشود. این مواد به تسمه مقاومت بالا و طول عمر طولانی میدهند.
- دندانهدار: تسمه تایم دارای دندانههای داخلی است که به کمک آنها روی چرخدندهها قرار میگیرد و حرکت دقیق را فراهم میکند.
بهترین زمان تعویض روغن موتور را در شادمگ بخوانید.
زمان تعویض تسمه تایم
زمان تعویض تسمه تایم ماشین به نوع و مدل خودرو بستگی دارد. اما به طور کلی، توصیه میشود که تسمه تایم را هر 60,000 تا 100,000 کیلومتر یا هر 5 تا 7 سال، بسته به اینکه کدام زودتر فرا برسد، تعویض کنید. برای اطلاعات دقیقتر، بهتر است به دفترچه راهنمای خودرو یا توصیههای تولیدکننده خود مراجعه کنید، چون ممکن است شرایط خاصی برای هر خودرو وجود داشته باشد. اگر در مورد زمان تعویض تسمه تایم مطمئن نیستید، بهتر است با یک مکانیک حرفهای مشورت کنید.
نشانههای خرابی تسمه تایم
خرابی تسمه تایم میتواند تأثیرات جدی بر عملکرد موتور خودرو داشته باشد و حتی ممکن است به آسیبهای گستردهتری منجر شود. به همین دلیل، شناسایی زودهنگام نشانههای خرابی تسمه تایم بسیار مهم است. در اینجا به برخی از نشانههای رایج خرابی تسمه تایم اشاره میکنم:
1. صدای زوزه یا صداهای غیرعادی
زوزه: صدای زوزه، به ویژه زمانی که موتور در حال کار است، میتواند نشاندهنده خرابی تسمه تایم باشد. این صدا ممکن است به دلیل سایش یا فرسودگی تسمه ایجاد شود.
2. مشکل در استارت زدن موتور
سخت روشن شدن: اگر تسمه تایم خراب شود، موتور ممکن است به سختی روشن شود یا اصلاً روشن نشود. این مشکل به دلیل عدم هماهنگی صحیح بین میللنگ و میلسوپاپها ایجاد میشود.
3. کاهش قدرت و عملکرد موتور
کاهش عملکرد: کاهش قدرت موتور، عدم تسریع صحیح یا ناتوانی در رسیدن به سرعتهای بالا میتواند به مشکلات مربوط به تسمه تایم اشاره کند.
4. افزایش مصرف سوخت
مصرف سوخت بیشتر: اگر تسمه تایم به درستی کار نکند، موتور ممکن است به طور غیر بهینه عمل کند و مصرف سوخت افزایش یابد.
5. بروز مشکلات در شتاب خودرو
مشکلات شتاب: مشکلاتی مانند شتاب ضعیف و ناتوانی در رسیدن به سرعتهای مطلوب میتواند به خرابی تسمه تایم مرتبط باشد.
6. نشت روغن
نشت روغن: در برخی موارد، نشت روغن از ناحیه تسمه تایم میتواند نشاندهنده مشکل در تسمه یا اجزای مربوطه باشد.
7. تکانهای غیرعادی موتور
تکانهای غیرعادی: اگر موتور به طور غیر عادی تکان بخورد یا لرزش داشته باشد، ممکن است نشاندهنده خرابی یا شل شدن تسمه تایم باشد.
8. مشکل در روانکاری سوپاپها
عملکرد نادرست سوپاپها: اگر سوپاپها به درستی باز و بسته نشوند، این میتواند به دلیل خرابی تسمه تایم باشد. این مشکل میتواند باعث کاهش کارایی موتور شود.
9. روشن شدن چراغهای هشدار روی داشبورد
چراغهای هشدار: در برخی خودروها، خرابی تسمه تایم میتواند باعث روشن شدن چراغهای هشدار مربوط به موتور روی داشبورد شود.
10. تغییر در صداهای موتور
صدای غیرطبیعی: هرگونه تغییر در صداهای معمول موتور، به ویژه صداهای تیکتیک یا ضربهای، میتواند به مشکلات مربوط به تسمه تایم اشاره کند.
اقدامات احتیاطی:
- بررسی و تعویض منظم: بررسی و تعویض منظم تسمه تایم بر اساس دستورالعمل سازنده خودرو میتواند به پیشگیری از خرابیهای جدی کمک کند.
- مشاوره با تعمیرکار: در صورت مشاهده هر یک از نشانههای فوق، به سرعت با یک تعمیرکار ماهر مشورت کنید و از بررسی و تعمیر یا تعویض تسمه تایم اطمینان حاصل کنید.
- بازرسی اجزای مرتبط: در کنار بررسی تسمه تایم، اجزای مرتبط مانند تنشدهندهها و چرخدندهها نیز باید مورد بازرسی قرار گیرند تا از عملکرد صحیح سیستم اطمینان حاصل شود.
تسمه تایم یک جزء اساسی در سیستم موتور است و خرابی آن میتواند به آسیبهای جدی به موتور منجر شود. بنابراین، توجه به نشانههای خرابی و انجام نگهداری منظم بسیار مهم است.
در صورت پارگی تسمه تایم چه کنیم ؟
پارگی تسمه تایم میتواند تأثیرات جدی و هزینهبرداری بر روی موتور خودرو داشته باشد. در صورت پارگی تسمه تایم، باید بلافاصله اقدام کنید تا از آسیبهای بیشتر به موتور جلوگیری کنید. در اینجا مراحل اقدام در صورت پارگی تسمه تایم آمده است:
خاموش کردن موتور
خاموش کردن فوری: اگر مشکوک به پارگی تسمه تایم هستید، بلافاصله موتور را خاموش کنید. ادامه کار با تسمه تایم پاره شده میتواند به آسیبهای شدیدتری به موتور منجر شود.
بررسی وضعیت موتور
توقف در محل امن: اگر در حال حرکت هستید، خودرو را در کنار جاده و در محل امن متوقف کنید. مطمئن شوید که خودرو به طور کامل خاموش است.
تماس با امداد خودرو یا تعمیرکار
تماس با متخصص: اگر از پارگی تسمه تایم مطمئن هستید، به سرعت با خدمات امداد خودرو تماس بگیرید یا خودروی خود را به تعمیرگاه منتقل کنید. این کار به جلوگیری از آسیبهای بیشتر به موتور کمک میکند.
خودداری از تلاش برای استارت زدن مجدد
عدم تلاش برای استارت: تلاش برای استارت زدن موتور پس از پارگی تسمه تایم میتواند باعث آسیبهای بیشتر به موتور، از جمله برخورد پیستون با سوپاپها شود. از استارت زدن مجدد خودداری کنید.
بازرسی موتور توسط تعمیرکار
تعمیر موتور: تعمیرکار یا مکانیک باید موتور را بررسی کند تا آسیبهای ناشی از پارگی تسمه تایم را شناسایی کند. این بررسی شامل بررسی وضعیت سوپاپها، پیستونها و سایر قطعات مرتبط است.
تعویض تسمه تایم و اجزای مرتبط
تعویض قطعات: تسمه تایم جدید باید نصب شود. همچنین، ممکن است نیاز به تعویض سایر قطعات مانند تنشدهندهها، چرخدندهها و شفتها نیز باشد.
تعمیر آسیبهای ناشی از پارگی
آسیبهای جدی: اگر پارگی تسمه تایم به آسیبهای جدی به موتور منجر شده باشد، ممکن است نیاز به تعمیرات گستردهتری باشد. این تعمیرات میتواند شامل تعویض سوپاپها، پیستونها و حتی تعمیر سیلندرها باشد.
بررسی سیستمهای مربوطه
سیستمهای مرتبط: پس از تعمیر، سیستمهای مرتبط با تسمه تایم، مانند سیستمهای روغنکاری و سیستم خنککننده، نیز باید بررسی و بهروزرسانی شوند.
بازرسیهای منظم آینده
نگهداری منظم: پس از تعمیر و تعویض، توجه به نگهداری منظم و بازرسیهای دورهای تسمه تایم میتواند به پیشگیری از مشکلات مشابه در آینده کمک کند.
نکات اضافی:
- دفترچه راهنما: به دستورالعملهای دفترچه راهنمای خودرو توجه کنید و در صورت بروز مشکلات، به توصیههای سازنده عمل کنید.
- آموزش مکانیک: اگر خودتان تعمیرکار نیستید، بهتر است همیشه از خدمات یک تعمیرکار ماهر و مجرب استفاده کنید تا مشکلات بهدرستی شناسایی و تعمیر شوند.
تفاوت تسمه تایم و زنجیر تایم چیست ؟
1. مواد سازنده:
- تسمه تایم:
- مواد: معمولاً از لاستیک با تقویتکنندههای الیاف شیشه یا نایلون ساخته میشود.
- ویژگیها: به دلیل استفاده از مواد لاستیکی، تسمه تایم انعطافپذیر و سبک است.
- زنجیر تایم:
- مواد: از فولاد یا سایر فلزات سخت و مقاوم ساخته میشود.
- ویژگیها: زنجیر تایم بسیار مقاوم و مستحکم است.
2. طول عمر و نگهداری:
- تسمه تایم:
- عمر مفید: معمولاً نیاز به تعویض در فواصل زمانی معین (مانند هر 60,000 تا 100,000 کیلومتر) دارد.
- نگهداری: به دلیل سایش طبیعی و فرسودگی، ممکن است نیاز به بررسی و تعویض منظم داشته باشد.
- زنجیر تایم:
- عمر مفید: معمولاً طول عمر طولانیتری نسبت به تسمه تایم دارد و در بسیاری از موارد نیاز به تعویض در طول عمر خودرو ندارد.
- نگهداری: به دلیل مقاومت بالا، نیاز به تعویض کمتری دارد، اما ممکن است به سرویس و تنطیمات نیاز داشته باشد.
3. عملکرد و سر و صدا:
- تسمه تایم:
- عملکرد: به دلیل طراحی نرمتر و انعطافپذیر، عملکرد آرامتری دارد.
- صدا: معمولاً نسبت به زنجیر تایم کمتر صدا ایجاد میکند و عملکرد آن کمصدا و روان است.
- زنجیر تایم:
- عملکرد: به دلیل سختی و مقاومت بیشتر، عملکرد کمی پرصداتر است.
- صدا: ممکن است صداهایی مانند “تیکتیک” یا “زوزه” ایجاد کند، بهویژه اگر نیاز به تنظیم یا تعمیر داشته باشد.
4. هزینه و پیچیدگی تعمیر:
- تسمه تایم:
- هزینه: تعویض تسمه تایم معمولاً هزینه کمتری نسبت به زنجیر تایم دارد.
- پیچیدگی: تعویض تسمه تایم معمولاً سادهتر و سریعتر انجام میشود.
- زنجیر تایم:
- هزینه: تعویض یا تعمیر زنجیر تایم میتواند هزینهبرتر باشد، به دلیل نیاز به دسترسی و تخصص بیشتری.
- پیچیدگی: تعمیر یا تعویض زنجیر تایم پیچیدهتر و زمانبرتر است.
5. تحمل فشار و دما:
- تسمه تایم:
- تحمل: ممکن است تحت فشار بالا و دماهای زیاد دچار آسیب یا کشیدگی شود.
- محدودیتها: برای عملکرد بهینه نیاز به شرایط محیطی مناسب دارد.
- زنجیر تایم:
- تحمل: تحمل بالاتری در برابر فشار و دما دارد و در شرایط سختتر عملکرد بهتری دارد.
- محدودیتها: به دلیل دوام بالا، تحت فشار و دماهای زیاد، کمتر دچار مشکل میشود.
6. تغییرات در طراحی و کاربرد:
- تسمه تایم: در موتورهای قدیمیتر و برخی خودروهای سبکتر به کار میرود. طراحی آن به گونهای است که نیاز به تعویض دورهای دارد.
- زنجیر تایم: بیشتر در موتورهای مدرن و خودروهای با عملکرد بالا و یا در موتورهای دیزلی استفاده میشود. طراحی آن به گونهای است که دوام و استحکام بیشتری را فراهم میکند.
بهترین زمان تعویض تسمه تایم
بهترین زمان تعویض تسمه تایم پس از طی کردن مسافت 60 هزار کیلومتر می باشد اما بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودرو های مختلف در جدول زیر ذکر شده است.
| خودرو | بهترین زمان تعویض تسمه تایم |
| پراید | 90 هزار کیلومتر |
| پژو 405 | 60 هزار کیلومتر |
| پژو 206 | 60 هزار کیلومتر |
| سمند | 70 هزار کیلومتر |
| ریو | 50 هزار کیلومتر |
| ال 90 | 40 هزار کیلومتر |
| مگان | 50 هزار کیلومتر |
| مزدا | 60 هزار کیلومتر |
