شکستگی استخوان؛ از علل و علائم تا درمان

یکی از شایع‌ترین آسیب‌ها شکستگی استخوان است که هر فردی را در هر سنی تهدید می‌کند. احتمال شکستگی در سنین بالاتر از 50 بسیار بیشتر است؛ چراکه افراد مسن معمولا دچار کاهش تراکم استخوان می‌شوند. اما شکستگی صرفا برای افراد مسن نیست و جوان‌ترها و حتی کودکان هم به چنین آسیب‌هایی دچار می‌شوند. باید توجه داشت که اغلب شکستگی‌ها بدون دلیل رخ نمی‌دهند و بهتر است به علائم و دلایل آن آگاه باشید. در ادامه این مطلب به بررسی علائم و علل شکستگی‌های استخوانی، نحوه تشخیص، پیشگیری و مدت زمان ترمیم آن می‌پردازیم. اگر شماهم دچار این نوع آسیب شده‌اید یا قصد پیشگیری از بروز آن را دارید بهتر است با ما همراه باشید.

علت شکستگی استخوان

استخوان‌ها به‌طور معمول دارای ساختار بسیار سخت و محکمی هستند با این حال ممکن است که دچار شکستگی شوند. در اکثر موارد علت شکستگی‌ استخوان ایجاد فشار بیش از حد به استخوان است. از دیگر علل اصلی شکستگی‌ها می‌توان به پوکی استخوان اشاره کرد که با افزایش سن به‌وجود می‌آید. پوکی استخوان موجب ضعیف‌تر شدن استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی می‌شود. شکستگی‌ها دارای‌ انواع مختلفی هستند که باتوجه به اندازه و جهت نیروی وارد شده به استخوان متفاوت خواهند بود. در ادامه به بررسی انواع شکستگی می‌پردازیم.

انواع شکستگی استخوان

دسته‌بندی نوع شکستگی‌ها به دو بخش تقسیم می‌شوند. یک دسته‌بندی به محل شکستی و نوع استخوان درگیر اشاره دارد و دیگری به نوع و میزان شکستگی و آسیبی که فرد وارد شده است.

نوع شکستگی‌

دسته‌بندی کلی شکستگی استخوان شامل موارد زیر است:

• شکستگی‌ بسته یا ساده: در این نوع شکستگی، استخوان شکسته شده به پوست آسیبی وارد نمی‌کند و زیر پوست ایجاد می‌شود. به همین علت شکستگی‌ بسته یا ساده نامیده می‌شود.

• شکستگی باز یا مرکب: شکستگی‌ باز موجب می‌شود تا استخوان شکسته شده از طریق پوست بیرون بزند.

• شکستگی گرین استیک: در این نوع شکستگی یک ترک کوچک و باریک در استخوان فرد ایجاد می‌شود.

• مو برداشتن استخوان: مو برداشتن رایج‌ترین شکل شکستگی که استرسی است.

• شکستگی‌ پیچیده: در چنین مواردی ساختار‌های اطراف شکستگی اصلی نیز آسیب می‌بینند.

• شکستگی خرد شده: در شکستگی خرد شده استخوان‌ها به قطعات کوچکی خرد می‌شوند.

• شکستگی بیرون‌‌زدگی: در شرایطی که دچار بیرون‌‌زدگی می‌شوید در واقع استخوان‌ها از تاندون‌ها جدا می‌شوند.

• شکستگی‌ فشاری: این مورد زمانی رخ می‌دهد که دو استخوان به یک‌دیگر فشار بیاورند.

محل شکستگی

• شکستگی‌ دست

• شکستگی لگن

• شکستگی پا

• شکستگی شانه یا کتف

• شکستگی بینی

• شکستگی استخوان فمور

• شکستگی کف پا

• شکستگی شصت پا

• شکستگی دنبالچه

• شکستگی هومروس

• شکستگی ابرو یا شقیقه

• شکستگی‌ سر

• شکستگی ساعد

• شکستگی ران

• شکستگی کمر

شکستگی استخوان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان می‌توانند با معاینه و آزمایش‌‌های تصويربرداری شکستگی‌های استخوان را تشخیص دهند. به‌طور معمول اول شکستگی و آسیب وارده باید ثابت شود و پس از آن برای تایید اقدام به تصويربرداری می‌کنند. آزمایش‌های تصویری شامل موارد متعددی می‌شوند. اشعه ایکس که هرگونه شکستگی‌ را به همراه میزان آسیب نشان می‌دهد. ام. آر. آی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی نیز تصویر کاملی از نقطه آسیب دیده و استخوان‌های اطراف را نشان می‌دهد. در ام. آر. آی بافت‌های همچون غضروف و رباط‌ها نیز قابل مشاهده خواهند بود.

سی‌تی‌اسکن نیز نوع دیگری از تصويربرداری است که تصویر دقیق‌تری از بافت‌ها و استخوان‌های ناحیه آسیب با اشعه ایکس نشان می‌دهد. اسکن استخوان راه دیگری برای تشخیص شکستگی استخوان است و در صورتی که شکستگی توسط اشعه ایکس نشان داده نشود، از آن استفاده می‌شود. اگر دچار شکستگی شده‌اید و برای تشخیص و درمان آن پزشک معالج مناسبی را پیدا نکردید، می‌تواند به کلینیک تخصصی شکستگی استخوان مراجعه کنید.

پیش از آن‌که پزشک بخواهد شکستگی شما را تایید کند بهتر است که خودتان هم علائم مربوط به شکستگی را بدانید و در صورت بروز هرگونه اتفاقی زودتر اقدام به درمان کنید. در ادامه به بررسی علائم شکستگی می‌پردازیم.

علائم شکستگی استخوان

بسته به نوع شکستگی که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، علائم و نشانه‌های شکستگی نیز می‌تواند کاملا متفاوت باشد. اما در حالت کلی شامل مواردی همچون درد، تورم، کبودی و تغییر رنگ پوست ناحیه آسیب‌دیده می‌شود. همچنین در شرایط خاصی بیرون زدن استخوان ناحیه آسیب‌دیده در زاویه‌ نامتعارف، عدم توانایی در حرکت دادن و فشار آوردن به ناحیه آسیب دیده، احساس سوزن‌سوزن شدن استخوان و مفاصل و خونریزی در صورت وقوع شکستگی باز، می‌توانند از علائم شکستگی استخوان‌ها باشند. در موارد بسیار شدیدتری ممکن است فرد آسیب دیده دچار سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، غش و سبکی سر نیز بشود.

پیشگیری از بروز شکستگی استخوان

همان‌طور که گفتیم شکستگی‌ها یا به‌دلیل پوکی استخوان یا فشار بیش از حد معمول ایجاد می‌شوند. هر دو این علل قابل پیشگیری هستند و باید پیش از وقوع مانع آن‌ها شد. اکثر شکستگی‌های استخوان به دلیل اتفاقات غیرمنتظره‌ در محل زندگی، کار، ورزش و غیره رخ می‌دهند. اینکه مانع از همه این اتفاقات شوید، نشدنی است. با این‌حال رعایت برخی نکات و استفاده از تجهیزات ایمنی می‌تواند ریسک این آسیب‌ها را به کم‌ترین میزان ممکن برساند.

اقدامات پیشگیرانه‌ای همچون نور کافی در خانه، استفاده از کفش‌هایی که لغزنده نیستند، فرش‌های لیز و ناهموار استفاده نشوند و ایمن سازی محیط‌های پر رفت و آمد خانه می‌توانند در کاهش احتمال شکستگی استخوان موثر باشند. همچنین بهتر است از زیراندازهایی که لیز نیستند، بر‌روی زمین، داخل وان یا زیر دوش حمام استفاده کنید. همان‌طور که گفتیم استخوان‌های ما به افرایش ین دچار پیری و پوکی استخوان می‌شوند.

افزایش مصرف کلسیم علاوه‌بر کاهش ریسک شکستگی مانع از پوکی استخوان هم می‌شود. راه‌های پیشگیرانه بسیاری نیز برای کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان وجود دارد. از جمله این موارد می‌توان به ورزش‌های مرتبط با تحمل وزن، دریافت مقدار مناسب ویتامین D و کلسیم، مصرف مکمل‌ها، سیگار نکشیدن و اجتناب از مصرف بیش از حد الکل اشاره کرد.

چه مدت طول می کشد تا روند ترمیم استخوان طی شود؟

اعلام زمان دقیق برای ترمیم روند استخوان شدنی نخواهد بود، چرا که زمان جوش خوردن استخوان به عوامل بسیار وابسته است. این عوامل شامل سن، ژنتیک، میزان شکستگی، رژیم غذایی، محل شکستگی، آسیب‌های قبلی، عفونت، مصرف الکل و دخانیات و حرکات استخوان شکسته می‌شوند. با این‌حال به طور میانگین ترمیم استخوان آسیب دیده بین 6 تا 8 هفته زمان‌ می‌برد. با این‌حال اگر به دنبال زمان دقیق ترمیم استخوان آسیب‌دیده هستید برخی علائم وجود دارد که در صورت وقوع نشان‌دهنده ترمیم و جوش خوردن شکستگی است.

علائم جوش خوردن استخوان

مهم‌ترین علائم جوش خوردن استخوان شامل موارد زیر است:

1. کاهش میزان درد: زمان شکستن استخوان درد بسیاری احساس می‌شود و این درد تا مدت طولانی ادامه خواهد داشت. در صورتی که متوجه کاهش درد شکستگی استخوان شوید، یعنی استخوان درحال ترمیم است.

2. افزایش دامنه حرکتی: یکی از علائم شکستگی که به آن اشاره کردیم کاهش میزان دامنه حرکتی بود. اگر با گذشت زمان قادر به حرکت دادن استخوان آسیب دیده باشید یعنی زمان ترمیم به پایان رسیده است.

3. کاهش ورم و کبودی: پس از شکستگی استخوان به دلیل افزایش میزان خون در ناحیه آسیب‌دیده تورم بسیاری شکل می‌گیرد. کبودی نیز درصورتی ایجاد می‌شود که پوست حساسی داشته باشید. با این‌حال اگر میزان تورم و کمبودی کاهش‌ بیابد یعنی بدن در مراحل ترمیم و جوش خوردن استخوان به‌سر می‌برد.

جمع‌بندی

همان‌طور که اشاره شد شکستگی استخوان از رایج‌ترین آسیب‌هایی دست که برای افراد رخ می‌دهد. دریافتیم که علل اصلی شکستگی‌های استخوان مربوط به پوکی استخوان یا فشار بیش از حد به استخوان هستند. همچنین با انواع شکستگی و محل شکستگی آشنا شدیم که بسته به نوع آسیب، درمان آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود. جهت تشخیص شکستگی‌های استخوان و درمان آن می‌توان از طریق انواع تصویربرداری همچون سی‌تی‌اسکن، MRI و اشعه ایکس اقدام کرد.

همچنین می‌توانید با شناخت علائم شکستگی از جمله درد، تورم، کبودی، محدودیت در حرکت و غیره نسبت به تشخیص شکستگی و درمان اقدام کنید. برای پیشگیری از پوکی استخوان و شکستگی نیز ورزش‌های مناسب، مصرف مرتب کلسیم و ویتامین D و دیگر راهکارهای مناسب، می‌تواند مفید باشد. به‌طور کلی روند درمان و ترمیم شکستگی قابل حدس نیست و به عوامل بسیاری وابسته‌ است، با این حال به صورت میانگین 6 تا 8 هفته زمان‌ می‌برد.

توجه داشته باشید که پزشک متخصص و مناسب می‌تواند به تسریع روند درمان شما کمک کند. اگر به یک پزشک متخصص جهت درمان شکستگی‌های استخوان‌ نیاز دارید، کلینیک تخصصی شکستگی استخوان گزینه مناسبی برای شما خواهد بود.