آشنایی با انواع روکش دندان و مزایای آن | چه زمانی باید دندان را روکش کنیم ؟

انواع روکش دندان (dental crown) یکی از رایج ترین روش های ترمیم کردن دندان است که برای پوشش لکه‌ها یا ظاهر بد شکل دندان و بازگرداندن شکل و اندازه‌ی نرمال آن استفاده می شود. در این مطلب گروه سلامت شادمگ شما با انواع روکش دندان آشنا خواهید شد.

روکش دندان چیست ؟

روکش دندان برای دندان هایی استفاده می شود که دیگر ترمیم کردن آن ها نمی تواند تاثیر گذار باشد. اگر دندانی پوسیدگی بیش از اندازه ای داشته باشد نمی توان دندان را پر کرد و برای آن دندان ها از روکش دندان استفاده می کنند. اگر دندانی دچار عفونت ریشه شده باشد باید تحت درمان ریشه قرار گیرد و معمولا بعد از درمان ریشه برای دندان هایی که دارای عفونت زیاد بوده اند از روکش ها استفاده می شود.

دندان هایی که روکش می شوند تا همیشه باقی نمی مانند ممکن است در زیر روکش دچار پوسیدگی شده یا بعد ها نیاز به درمان ریشه داشته باشند. ممکن هم است که دندان ها با درمان ریشه و یا پر کردن دندان ترمیم شوند و نیازی به روکش نباشد.

روکش ها به صورت انتخابی می باشد و آن ها علاوه بر جلوه ای که به دندان ها می دهند باعث می شوند که دندان ها به صورت کاملا ایزوله زیر روکش بمانند و درصد خرابی آن ها نزدیک به صفر بشود. این مسئله باعث می شود که عمر دندان آسیب دیده افزایش یابد.

مزایای روکش دندان چیست؟

روکش‌ دندان علاوه بر اصلاح دندان آسیب دیده و یا پر شده با فلز قدیمی، بر روی ریشه‌ی درمان شده قرار می‌گیرد و یا به عنوان ترمیم نهایی بر روی یک دندان کاشته شده اضافه می‌شود. مزایای روکش دندان همچنین شامل:

• ترمیم دندان آسیب دیده
• بهبود ظاهر دندانی که به شدت تغییر رنگ یافته است.
• اصلاح بد شکلی دندان
• به عنوان نگهدارنده‌ی پل دندان
• تقویت کننده‌ی استحکام دندان

انواع روکش دندان

۱. روکش تمام فلزی، طلا

طلا یکی از قدیمی ترین مواد ترمیم کننده دندان بوده و از دیر باز برای بازگرداندن عملکرد به دندان به عنوان پر کردگی یا روکش مورد استفاده بوده است. روکش طلا مقاوم ترین و محکم ترین نوع روکش دندان است همچنین از نظر هزینه معمولاً گرانترین نوع روکش محسوب می شود.

در این روکش ها قسمت داخلی روکش که در تماس با بافت دندان است از طلا و لایه بیرونی آنها از چینی ساخته می شود . طلا بدلیل خواص منحصربفرد خود بهترین ماده در دندانپزشکی محسوب می شود.
هیچ گونه خوردگی یا تغییر رنگ در این روکش ها در اطراف لثه ایجاد نمی شود . تطابق طلا با بافت دندان بسیار مطلوب است و حتی در طول زمان با فشارهای جویدن بهبود می یابد. این روکش ها از لحاظ دوام ،عالی محسوب می شوند.

مزایا

بسیار مقاوم در مقابل فشار و ضربه
دوام بالا و طول عمر زیاد
سازگاری با بدن انسان بدون ایجاد آلرژی و التهاب

معایب

هزینه بالا
رنگ طلایی

۲. روکش تمام سرامیکی

روکش سرامیکی به روش‌های مختلف ساخته می‌شود. یکی از جدید ترین روش های ساخت روکش سرامیکی، استفاده از تکنولوژی دیجیتالی کد / کم است که در آن روکش توسط دستگاه طراحی، تراشیده و ساخته می شود. این روکش را می‌توانید به هر رنگی که می خواهید انتخاب کنید.

اگر چه می توان رنگ آن را مطابق با رنگ دندان های دیگری بیمار تغییر داد اما توجه داشته باشید پس از ساخت و آماده شدن روکش دیگر نمی‌توان تغییری در رنگ آن ایجاد کرد. از نظر شباهت به دندان واقعی، روکش سرامیکی بهترین گزینه است اما از نظر استحکام به پای سایر جنسهای روکش نمیرسد.

در مواردی که زیبایی اولویت اصلی محسوب می شود ، روکش هایی که بصورت یکپارچه از سرامیک یا چینی ساخته شده اند زیبایی فوق العاده ای حاصل می کنند. روکشهای تمام سرامیک سازگاری بسیار مطلوبی با لثه دارند . انواع سرامیک ها با استحکام زیاد مانند سیلیکات و زیرکونیا برای این روکش ها کاربرد دارند. تغییر رنگ یا سایه تیره در لبه های این روکش ها دیده نمی شود . دوام آنها مطلوب و زیبایی آنها فوق العاده است .

مزایا

مقاومت بالا در مقابل تغییر رنگ
سازگاری با بدن انسان بدون ایجاد آلرژی و التهاب
زیبایی و رنگ سفید

معایب

استحکام و مقاومت کمتر

۳. روکش سرامیکی فلزی

روکش سرامیکی فلزی که به عنوان روکش پی اف ام (pfm) شهرت دارند برای افزایش استحکام روکش های سرامیکی طراحی شده‌اند. یک اسکلت فلزی دارد که یک لایه سرامیک روی آن کشیده شده است. بنابراین از نظر زیبایی تقریباً شبیه روکش تمام سرامیکی است و از نظر استحکام از روکش سرامیکی قوی تر است.

رایج ترین انواع روکش دندان هستند که قسمت داخلی آنها از فلز و سطح بیرونی آنها از چینی ساخته شده است.در این روکش ها معمولا یک لبه فلزی در پشت روکش نمایان است. البته در طول زمان با تحلیل لثه ها امکان نمایان شدن لبه فلزی آنها وجود دارد

به دلیل خوردگی ممکن است لبه های فلزی سیاه یا آبی شده ،نمای بد رنگی در لثه ایجاد نماید. بطور کلی رنگ چینی در این روش شفافیت کمتری نسبت به ساختار واقعی دندان دارد.
دوام این روکش ها در صورتی که وضعیت بهداشت دهان بیمار خوب باشد ،مطلوب است.

مزایا

مقاومت بالا به دلیل اسکلت فلزی
رنگ سفید به دلیل رویه سرامیکی

معایب

زیبایی کمتر نسبت به روکش تمام سرامیکی به علت امکان دیده شدن اسکلت فلزی در لبه روکش

۴. روکش استیل

روکش دندان استیل بیشتر برای دندان های شیری کودکان استفاده می شود و موقتی محسوب می شود. با این حال استیل بسیار مقاوم و محکم است و کارایی خوبی دارد. از نظر هزینه ارزانترین نوع روکش، استیل است.

مراحل نصب روکش دندان

بعد از مراحل درمانی دندان ها ، دندان پزشک معاینات لازم را انجام می دهد و دندان را مقداری تراش داده و فرم می دهد تا روکش دندان به درستی روی آن فیکس شود. سپس به قالب گیری می پردازد. یک پلاک که حاوی خمیر مخصوص قالب گیری می باشد را در داخل دهان گذاشته و فشار می دهد. پس از این فشار ها فرم دهان بر روس خمیر های قالبگیری میافتد.

این قالب ها را بعد از انتخواب جنس روکش دندان به لاراتوار ها مخصوص دندان پزشکی فرساتده تا توسط متخصصین ساخته شود. در طی این مدت دندان پزشک یک روکش موقت یا یک پانسمان بر روی دندان می گذارد تا روکش دائم ساخته شود.

پس از ساخته شدن روکش تست های لازم برای اندازه بودن روکش ، ضخامت و … انجام می شود. اگر همه چیز کاملا دقیق و درست باشد روکش با با چسب مخصوص روکش به دندان می چسبانند و نصب روکش تمام می شود.

شرایط انواع روکش دندان

شرایط زیادی برای گذاشتن روکش دندان وجود دارد، روکش های دندان علاوه بر آن که دندان را زیبا تر می کنند و فرم دندان را برای جویدن و… درست می کنند، باعث ایزوله شدن دندان ها می شوند. یعنی اگر روی دندانی روکش نصب شود باعث می شود که ساختار دندان سالم باقی بماند و از دندان محافظت شود.

مواردی که در ادامه ذکر میکنیم دلایل و شرایط برای گذاشتن روکش دندان هستند:

لق شدگی و یا شکستن دندان ها

در صورت تغییر رنگ دادن دندان ها و زرد شدگی
داشتن ترمیم عمیق روی دندان بر اثر ترمیم یا عصب کشی
در صورت کوتاهی تاج دندان ها که بدرستی روی هم قرار نمی گیرند
مراقبت های بعد از روکش دندان
دندان های خود را مرتبا مسواک بزنید
از نخ دندان و دهان شویه استفاده کنید
بهداشت دهانی خود را به صورت کامل راعایت کنید
از جویدن غذا های سفت و سخت مانند ته دیگ خودداری کنید

فواید روکش‌های دندانی چیست؟

روکش‌های دندان به دلایل بسیاری استفاده می‌شود، از جمله:

بازسازی ترک خوردگی یا شکستگی یا فرسودگی دندان
محافظت کردن از دندان ضعیف و شکننده
محافظت از بریج دندان
پوشاندن دندانی که در وسعت زیاد پر شده باشد.
پوشیدن ایمپلنت دندان
پوشاندن دندان بد شکل و یا بد رنگ
روکش‌ دندان از جنبه درمانی گرفته تا مقاصد زیبایی، قادر به محافظت از دندان و کمک به ایجاد لبخندی زیبا برای شماست.

بهترین انواع روکش دندان کدام است؟

پاسخ صریحی به این سوال نمی توان داد چرا که این بستگی به شرایط شما دارد. مثلاً برای دندان های جلویی که کاملاً در معرض دید قرار دادند و از طرفی فشار کمتری بر آنها وارد می‌شود، روکش تمام سرامیکی از نظر زیبایی شایسته است و برای دندان‌های عقبی که در معرض دید نیستند و از طرفی تحمل فشار در آنها مهم است، روکش سرامیکی فلزی بهتر است.

با این حال بسته به وضعیت دندان هایتان ممکن است این قانون همیشه صدق نکند. مثلاً اگر دندان هایتان کج و نامرتب هستند ممکن است برخی از دندان های جلویی تحت فشار زیادی قرار داشته باشند و روکش سرامیکی فلزی برای آنها مناسب تر باشد یا اگر به رنگ طلایی علاقه مند هستید و هزینه بیشتر روکش دندان برای تان مهم نیست.

ارزانترین انواع روکش دندان کدام است؟

هزینه ی روکش دندان بستگی به نوع و جنس روکش و هزینه ی لابراتوار دارد. هر چقدر از کیفیت بالاتری استفاده شود هزینه ی آن نیز بیشتر است. معمولا ارزانترین نوع روکش دندان، روکش سرامیکی فلزی (پرسلن باند شده به فلز) است که این مدل نیز بر اساس آلیاژ به کار رفته در ساخت، قیمت های متفاوتی دارد. اما به طور کلی بر اساس آلیاژ مرسوم در لابراتوارها این نوع روکش به صرفه تر است.

چه زمانی باید دندان را روکش کنیم ؟

دلیل اصلی استفاده از روکش دندان، از دست دادن یا ضعیف شدن نسوج تاجی دندان است. این اتفاق به سه دلیل :

• پوسیدگی،
• سایش بیش از حد سطوح مختلف دندانی
• یا شکستگی تاج اتفاق می‌افتد

وقتی پوسیدگی دندان اتفاق می‌افتد باید سریعا برای ترمیم آن اقدام شود. اگر پوسیدگی در مراحل اولیه باشد و سطح کوچکی از دندان را شامل شود به مراتب درمان آن ساده‌تر خواهد بود.
اما پوسیدگی‌های وسیع علاوه بر تضعیف نسوج تاجی دندان منجر به درگیری عروق و اعصاب پالپ دندانی می‌شوند که در نتیجه دندان نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی دندان پیدا می‌کند.

روکش کردن دندان تاثیر به سزایی در زیبایی صورت دارد بخصوص که روکش دندان جلو برای زیبایی صورت ضروری است. رنگ روکش دندان را به سلیقه پزشک متخصص خود بگذارید، روکش دندان بعد از عصب کشی انجام میشود.

روکش کردن دندان برای چه افرادی مناسب نیست؟

انواع روکش دندان روشی برای ترمیم و محافظت از دندان هایی است که آسیب دیده و ممکن است تحت فشار فک ترک بردارند یا بشکنند. اما همیشه با روکش کردن نمی توان مشکل را حل کرد. اگر ترک دندان عمیق باشد و به ریشه رسیده باشد کاری برای آن نمی توان انجام داد. دندان هایی که ریشه های آنها تحلیل رفته و یا آسیب دیده اند، غالبا با روکش کردن قابل ترمیم نیستند. در مواردی که پالپ دندان که بخش مرکزی دندان است دچار عفونت باشد نمی‌توان دندان را روکش کرد بلکه ابتدا باید عصب کشی انجام شود.

در هر صورت برای این که بدانید روکش دندان برای دندان شما مناسب است یا نه باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

پوسیدگی زیر روکش دندان

توصیه می شود هر شش ماه یک بار یا دست کم سالی یک بار برای بررسی وضعیت دندان ها و ترمیم های دندانی به دندانپزشک مراجعه کنید تا در صورتی که مشکلی به وجود آمده است به موقع درمان شود.‌

در مواردی که روکش کهنه و قدیمی شده است و یا به دلایل دیگر بخش‌هایی از آن از دندان جدا شده است، باکتری ها به زیر روکش نفوذ کرده و در فضایی امن شروع به تکثیر می کنند. اگر به موقع متوجه این اتفاق نشوید، دندان زیر روکش دچار پوسیدگی و کرم خوردگی می شود.‌

ممکن است این وضعیت را متوجه نشوید تا زمانی که پوسیدگی پیش رفته و گسترش می یابد. اگر برای معاینه چکاپ به دندانپزشک مراجعه نکنید احتمالاً با دندان درد یا حساسیت دندان، به دندانپزشک مراجعه می‌کنید و متوجه این مشکل می‌شوید.

برای درمان پوسیدگی زیر روکش، دندانپزشک روکش را از دندان جدا می کند و بخش های پوسیده دندان را تراشیده و تخلیه می کند. اگر هنوز عفونت به پالپ دندان نرسیده باشد و نیازی به عصب کشی نباشد دندان پر شده و با روکش دندان جدید محافظت می شود. اگر عفونت به پالپ رسیده باشد ابتدا باید عصب کشی انجام شود و پس از آن دندان برای محافظت بیشتر روکش می شود.

از کجا بدانیم باید روکش را عوض کنیم؟

اگر انواع روکش دندان برای زیبایی کار شده باشد هر زمانی که زیبایی خود را از دست داده باشد می‌توانید آن را تعویض کنید. اما به طور کلی روکش دندان تمام سرامیکی و سرامیکی فلزی طول عمری بین ۵ تا ۱۵ سال دارند. بنابراین پس از این مدت باید روکش عوض شود. هر زمانی که دندانپزشک فکر می‌کند روکش خوب است و مشکلی ندارد، نیازی نیست آن را عوض کنید. در مورد روکش های فلزی طول عمر بیش از ۲۰ سال برآورد می شود.

گاهی اوقات هم به دلایل دیگر نیاز به تعویض روکش پیدا می کنید:

• پسروی لثه اطراف دندان
• ورم لثه یا درد دندان
• استهلاک و آسیب دیدگی روکش
• بد رنگ شدن روکش

انواع روکش دندان فوری و متحرک چگونه است؟

به روکش دندان فوری و متحرک، اسنپ آن اسمایل می گویند. این روش به تازگی کشف شده است و برای افرادی که نمی خواهند سطح دندانهایشان تراشیده شود و به سرعت دندانهای زیبایی داشته باشند، مناسب است.

این روش دائمی نیست و می توان فقط در مهمانی ها، مراسم و موقعیت هایی که برایتان مهم است از آن استفاده نمایید. به صورت یکپارچه و دندانهای به هم متصل شده درست می شود.