تميز كردن سر شعله گاز یک کار مهم و ضروری برای حفظ بهداشت و بهبود عملکرد گاز است. سرشعله‌های اجاق گاز ممکن است به مرور زمان با روغن، چربی و آلودگی‌های دیگر کثیف شوند که می‌تواند منجر به کاهش عملکرد اجاق و حتی خطرات احتمالی شود. پس با این ترفندها براحتی به جنگ این چربی ها بروید و سرشعله ها را تمیز کنید.
چرا باید سر شعله گاز را تمیز کرد ؟
برای تمیز کردن لکه چربی روی گاز و تمیز کردن سرشعله اجاق گاز، ابتدا باید آن را از منبع برق یا گاز جدا کنید و اطمینان حاصل کنید که سطح آن کاملاً خنک شده است. سپس می‌توانید از روش‌های گفته شده در این بخش برای تمیز کردن سرشعله استفاده کنید.
اجاق گاز یکی از وسایل اصلی آشپزخانه است که به تمیز کردن مداوم نیاز دارد. شعله‌های گاز جزو قسمت‌های اصلی آن هستند که تمیز نگه داشتن شان برای بهبود عملکرد گاز ضروری است. تنظیم بودن میزان شعله‌های اجاق برای آشپزهای حرفه‌ای بسیار مهم است و معتقدند می‌تواند در کیفیت پخت غذا موثر باشد. به همین دلیل بسته بودن و جرم گرفتن خروجی گاز در قسمت شعله می‌تواند دردسر ساز باشد.
حتی اگر آشپز حرفه‌ای هم نباشید می‌دانید که کاهش قدرت شعله به دلیل آلودگی می‌تواند آشپزی را سخت کند چون گرمای لازم برای پخت‌وپز آنطور که باید فراهم نمی‌شود. حالا که فصل خانه تکانی رسیده و قرار است حسابی همه جا را تمیز کنید بد نیست که سری هم به شعله‌های گاز بزنید. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ بهترین روش‌های تمیز کردن شعله‌های اجاق گاز را به شما آموزش داده‌ایم.
شعله‌های اجاق گاز چگونه کار می‌کنند؟
شعله‌های روی اجاق گاز شامل یک سری مشعل هستند که به دریچه‌ی کوچک ورودی گاز در جلو یا بالای گاز متصل شده‌اند و به صورت نوبتی به خط گاز اصلی وصل می‌شوند. چرخاندن دریچه‌ی کنترل مشعل باعث باز شدن دریچه‌ی ورودی شده و گاز را در لوله‌ی ونتوری (یک لوله‌ی پهن که در وسط باریک می‌شود) به جریان می‌اندازد. گاز از یکی از طرفین وارد لوله‌ی ونتوری می‌شود و همزمان با عبور از قسمت باریک لوله، فشارش افزایش یافته و از طریق سوراخ کوچکی که در پایین لوله قرار دارد هوا را جذب می‌کند. هوا با گاز ترکیب شده و درون شعله به جریان می‌افتد.
سر شعله یک صفحه‌ی فلزی توخالی با سوراخ‌ها یا شکاف‌هایی در لبه‌ی بیرونی است. بسیاری از شعله‌ها با یک کلاه فلزی یا سرامیکی طراحی شده‌اند که بالای سر شعله قرار گرفته و شعله‌های خروجی از سر مشعل را پخش یا هدایت می‌کند. یک چراغ شمع ایستاده یا یک جرقه‌ی الکتریکی روی یک طرف شعله قرار دارد و شعله یا جرقه‌ی کوچکی را برای شعله‌ور کردن ترکیب گاز و هوا با جریان یافتن در سوراخ‌های شعله ارسال می‌کند. تنظیم دکمه‌ی کنترل روی اجاق گاز حجم مخلوط هوا و گاز و در واقع شدت شعله را مدیریت می‌کند.
هر چند وقت یکبار باید شعله‌های اجاق گاز را تمیز کنیم؟
سیستم اجاق گاز بسیار ساده و بدون مشکل است. در حقیقت زمانی مشکلات به وجود می‌آیند که جریان گاز مختل شود. این مساله اغلب توسط باقیماندههای غذا ایجاد می‌شود که در اطراف قابلمه و ماهیتابه می‌ریزند و دریچه‌های اطراف سر شعله را مسدود می‌کنند. در صورتی که این مشکل برطرف نشود، باقیماندههای غذا سخت می‌شوند و از بین بردنشان بسیار دشوار خواهد شد.
بهترین کار این است که شعله‌های گاز را زمانی که شعله‌ی نارنجی رنگ و غیر معمول داشتند تمیز کنید. جدا از این مساله تمیز کردن شعله‌های گاز یک بار در ماه کافی است. البته تفاوت‌هایی در مورد چگونگی تمیز کردن شعله‌های گاز بر اساس دستورالعمل سازندگان وجود دارد، اما گام‌ها و موادی که در ادامه معرفی کرده‌ایم برای اغلب اجاق گازها کاربردی است.
بهترین شوینده برای سرشعله های گاز
سرکه
اگر گاز رومیزی شما چندان کثیف نیست و چربی کمی دارد از سرکه استفاده کنید. برای این کار کافی است مقداری سرکه روی سطح گاز اسپری کنید. اجازه دهید ذرات سرکه چند دقیقه روی صفحه باقی بماند و چربی‌ها را حل کند. حالا با یک دستمال تمیز تمام سطوح را تمیز کنید. در صورت تمایل می‌توانید از ترکیب سرکه با آب داغ و چند قطره مایع ظرفشویی هم استفاده کنید. علاوه بر تمیز کردن، سرکه خاصیت ضدعفونی کننده هم دارد.
آب جوش
اگر هیچ ماده‌ای در خانه نداشته باشید حتما آب جوش را دارید! این روش هم، برای چربی‌های خفیف کاربرد دارد. مقداری آب بجوشانید و آن را روی صفحه گاز بریزید. چند دقیقه صبر کنید و سپس با یک اسفنج نرم روی گاز را دستمال بکشید. به همین سادگی کثیفی و چربی‌ها محو می‌شوند!
جوش شیرین
اگر گاز رومیزی شما خیلی کثیف باشد احتمالا با دو روش بالا کاملا تمیز نشود. در این صورت از جوش شیرین استفاده کنید. برای اینکار با نسبت مساوی (جوش شیرین+نمک+آب) یا فقط (جوش شیرین+آب) یک خمیر تهیه کنید. حالا سطح گاز را کمی با آب داغ مرطوب کنید و خمیر را روی تمام قسمت‌ها بمالید. بعد از ۱۵ دقیقه با یک پارچه، خمیر را روی سطح گاز به صورت دورانی پخش کنید و مجدد چند دقیقه صبر کنید. حالا تمام کثیفی‌ها با این خمیر جادویی از بین رفته‌اند و می‌توانید با یک دستمال نم دار گاز را تمیز کنید.
برای تمیز کردن گاز صفحه ای از ترفندهای شادمگ کمک بگیرید.
صابون
صابون از مواد در دسترس و موثر برای تمیز کردن اجاق گاز است. فقط با صابون، مقداری آب گرم و یک پارچه تمیز می‌توانید گاز رومیزی‌تان را کاملا تمیز کنید. یک ترفند خانه‌داری این است که مقداری صابون رنده کنید و آن را در ظرف کوچکی نگهداری کنید. هر دفعه موقع تمیز کردن اجاق گاز، مقداری از این صابون را بردارید و در عرض چند دقیقه گاز خانه را برق بیندازید.
لیمو
لیمو ماده طبیعی اسیدی است که همه ما راجع به خواص سفیدکنندگی و تمیزکنندگی آن می‌دانیم. برای تمیز کردن گاز با لیمو می‌توانید مقداری از آن را روی سطوح بچکانید و با دستمال در همه جا پخش کنید. اگر گاز شما خیلی کثیف است جوش شیرین را هم وارد عمل کنید! کمی جوش شیرین روی سطح گاز بریزید، مقداری آب لیمو روی آن بچکانید، چند دقیقه صبر کنید و سپس روی گاز را دستمال بکشید.
مایع ظرفشویی
اگر عجله دارید کمی آن طرف‌تر از اجاق گاز، مایع ظرفشویی را از سینک بردارید. کمی مایع به اسفنج نرم بزنید و تمام سطح گاز را با آن تمیز کنید. اگر لکه های سختی روی گاز هست چند دقیقه صبر کنید تا مایع به خوبی چربی‌ها را حل کند. در آخر با یک پارچه تمیز نمدار گاز رومیزی را دستمال بکشید.
مواد پاک‌کننده صنعتی
ممکن است تنفس مواد شیمیایی برایتان خوب نباشد، اما هر از گاهی استفاده از آنها مشکلی بوجود نمی‌آورد. برای تمیز کردن گاز با مواد شیمیایی، یک تمیز کننده مخصوص و مناسب از فروشگاه خریداری کنید. مقداری از آن را روی گاز بریزید و برای نتیجه بهتر کمی صبر کنید. در آخر روی اجاق گاز را با یک پارچه نمدار پاک کنید.
آمونیاک
مشعل ها را درون یک کیسه پلاستیکی قرار دهید. اگر درون کیسه جا نشدند، می توانید از یک کیسه زباله بزرگ یا یک ظرف درب دار بزرگ استفاده کنید. اکنون درون کیسه را با آمونیاک پر کرده و درب آن را ببندید. مشعل ها را از شب تا صبح درون کیسه قرار دهید تا تمام چربی ها و آلودگی های آن از بین بروند.
نیازی نیست مشعل ها درون آمونیاک کاملا غوطه ور شوند. زیرا بخار آن نیز موجب سست شدن و از بین رفتن کثیفی ها خواهد شد. بخار آمونیاک ممکن است بینی، گلو و ریه های را تحریک کند. بنابراین همیشه حین کار با آن یک پنجره را باز بگذارید. پس از ۱۲ ساعت مشعل ها را خارج کرده و در صورتی که با باقی مانده لکه ها بر روی آنها مواجه شدید، آنها را با یک اسفنج نرم تمیز کنید. سپس به کمک آب گرم مشعل ها را بشویید و با دستمال میکروفایبر آنها را خشک کنید.
مرحله به مرحله تمیز کردن شعله های اجاق گاز
1- ابتدا سرپوش‌های شعله‌ها را جدا کنید. حتماً مطمئن شوید که شعله‌ها به طور کامل خنک شده‌اند.
2- سرشعله‌ها را خیس کنید و در یک فنجان حاوی آب گرم و مایع ظرفشویی برای 20 تا 30 دقیقه قرار دهید.
3- با استفاده از یک اسکاچ و یک مسواک کهنه، لکه‌های غذا را از سطوح سرشعله و سرپوش‌ها پاک کنید.
4- اگر باقیماندههای غذا روی دریچه‌های سوراخ باقی مانده باشد، از یک گیره‌ی کاغذ صاف یا سنجاق سر برای خارج کردن آنها استفاده کنید؛ مراقب باشید که فلز را آسیب نرسانید. از خلال دندان استفاده نکنید تا قسمت چوبی شکسته نشود و دریچه بسته نشود.
5- برای لکه‌های سرسخت‌تر، از ترکیبی که نصف آن جوش شیرین و نصف آن آب است استفاده کنید. بعد از تهیه‌ی خمیر، آن را روی سرشعله‌ها و سرپوش شعله‌ها بمالید. سپس با یک پد نرم و مسواک آنها را بسابید. ممکن است چند بار این کار را انجام دادن نیاز باشد، اما حتی سرسخت‌ترین و مقاوم‌ترین لکه‌ها را هم از بین می‌برد.
6- پس از انجام مراحل بالا، قسمت‌های مختلف را آبکشی کنید و با یک دستمال خشک کنید.
نکته
توجه داشته باشید که هیچ‌گاه از سفیدکننده یا سیم ظرفشویی، چاقو یا وسایل تیز دیگر برای تمیز کردن بخش‌های مختلف شعله‌های گاز استفاده نکنید.
چطور سرشعله های اجاق گاز را تمیز کنیم؟
نکته های مهم برای تمیز کردن شعله‌های اجاق گاز
از یک محافظ شعله‌ی اجاق گاز قابل جدا شدن که به صورت کامل روی شعله‌ها قرار می‌گیرد و از نشتی و سرریز در شعله‌ها جلوگیری می‌کند استفاده کنید.
برای جلوگیری از زنگ زدن، همه‌ی قطعات گاز از جمله شعله‌ها را به صورت کامل خشک کنید.
هرگز از چاقو یا وسیله‌ی تیز دیگری برای جدا کردن لکه‌ها و خرده زباله‌ها از روی گاز استفاده نکنید.
برای جلوگیری از مسدود شدن شعله‌ها، میله‌های گاز را تمیز نگه دارید.
طرز تميز كردن چدن گاز
برای تمیز کردن چدن روی گاز اول چربی و کثیفی روی آن را چک کنید. سپس طبق میزان کثیفی از روش‌های زیر استفاده کنید:
برای چربی کم: اگر چدن‌ها چندان کثیف نیستند کافی است آنها را درون سینک یا یک لگن قرار دهید. مقداری آب جوش روی آن بریزید و صبر کنید تا آب داغ به خوبی چربی و لکه ها را در خودش حل کند. بعد از حداقل ۱۵ دقیقه چدن ها را بیرون بیاورید و روی پارچه ای قرار دهید تا خشک شوند.
برای چربی قوی:آخرین و قوی‌ترین راه استفاده از آمونیاک است. چدن ها را درون نایلون‌های محکم و ضخیم (مثلا زیپ کیپ) بگذارید. ۰.۵ لیوان آمونیاک رقیق شده درون آن بریزید و نایلون را تکان دهید تا تمام چدن‌ها آغشته به آمونیاک شوند. ۱ ساعت صبر کنید و سپس چدن‌ها را آبکشی و خشک کنید.
نکات مراقبت و نگهداری از اجاق گاز
اگر می‌خواهید اجاق گازتان دیر به دیر کثیف شود و همیشه درخشان و سالم بماند حتما به نکات زیر توجه کنید:
اگر غذا سر رفت همان لحظه روی گاز را دستمال بکشید. هر چه بگذرد گرما این مواد را به جرم‌های سخت تبدیل می‌کند که تمیز کردنشان سخت است.
حتما هفته‌ای یکبار برنامه تمیز کردن اجاق گاز را انجام دهید تا چربی و لکه‌ها انباشته و سخت نشوند.
موقع سرخ کردن مواد غذایی چند دقیقه اول درب ماهیتابه را بگذارید تا ذره‌های روغن به اطراف پرت نشود
یک پیش دستی یا ظرف مخصوص در کنار گاز رومیزی قرار دهید و کفگیر و قاشق و ملاقه را در هنگام آشپزی روی آن بگذارید. سرازیر شدن قطرات غذا از کفگیر می‌تواند گازتان را کثیف کند.
روی برنج یا ماکارونی در حال جوشیدن یک کفگیر چوبی قرار دهید تا اگر لحظه‌ای حواستان نبود سر نرود.
