فراموش کردن کینه و کدورت کار ساده ای نیست و نیاز است که شما گذشت و مهربانی را با خود تمرین کنید. زمانی که خود را از کینه ها رها کنید، احساس با ارزش بودن خواهید کرد و می بینید که برای تان آسودگی خاطر به همراه خواهد داشت. در این مطلب در مورد صدماتی که کینه به شما وارد می کند بیشتر می خوانید.
دلایل ایجاد کینه و کدورت
اتفاقات زیادی ممکن است شما را ناراحت کند و سبب ایجاد حس شکایت، کینه و کدورت در شما شود. بی‌وفایی همسرتان، والدینی که مراقب شما نبودند، دوستان خوبی که از شما دور شده‌اند، افرادی که در محیط کار به شما تحکم می‌کنند، درحالی‌که ممکن است از شما کوچک‌تر باشند، جرائم و نظایر آنها می‌توانند از جمله‌ی این عوامل باشند.
تأکید کردن بر آسیبی که از طرف مقابل دیده‌ایم می‌تواند به وسیله‌ای برای احساس قدرت بیشتر در رابطه تبدیل شود. برای نمونه فردی که از همسرش آسیب دیده هر بار می‌تواند بگوید: «از من ناراحت هستی؟ یادت نیست خودت چه کار کردی و نظایر آن.» راههای درمان منفی نگری را حتما آموزش ببینید.
هریس می‌گوید: اگر به دلیل عدم‌اعتماد به شریک‌تان از او فاصله بگیرید، روابط‌تان به جای عمیق‌تر و رضایت‌بخش‌تر شدن بدتر خواهد شد، حتی اگر یکی از طرفین پیشنهاد عذرخواهی بدهد و واقعا سعی کند که در رفتارش تغییر ایجاد کند، هیچ فرقی نخواهد داشت.
یادتان باشد که کینه تأثیر بدی برروی سلامت روحی و جسمی‌تان دارد. اگر مدام به وقایع گذشته که شما را آزار می‌دهند فکر کنید و خشم و کینه را از خودتان دور نکنید، جسم‌تان را در وضعیت جنگ و گریز (یک واکنش فیزیولوژیکی به موقعیت‌های خطرناک) قرار می‌دهید. هورمون‌هایی که در این حالت آزاد می‌شوند روی فشارخون‌تان تأثیر می‌گذارد، و تپش قلب‌تان را بالا می‌برد. ذهن منفی و بی‌اعتماد شما روی سایر روابط‌تان هم تأثیر خواهد گذاشت و به‌نوعی شما را خرد خواهد کرد.
چرا باید کینه را دور کرد ؟
کینه، اتلاف انرژی
وقتی که آدم از یک نفر کینه به دل میگیرد؛ به ویژه اگر آن یک نفر نسبت نزدیکی با آدم داشته باشد، ذهن آدم بخش بیشتر انرژی خودش را صرف فکر کردن به ظلمی می‌کند که بر او روا رفته است. آن وقت است که کم‌کم تمام فکر و ذکر و هیجان و در نتیجه رفتار آدم حول یک چیز میچرخد؛ خاطره رنجش و حس کینه.
باور نمیکنید که کینه بتواند اینقدر زندگی آدم را به هم بریزد، نه؟ آخرین باری که از یکی خیلی رنجیدید و روزهای سیاه بعدش را یادتان بیاورید تا دستتان بیاید ابعاد بزرگترش می‌تواند با آدم چه کار کند.
بخشش، یک پایان خوب
تا وقتی که ما در ذهنمان از کسی رنجشی داشته باشیم، تا این رنجش را حل نکنیم نه جدا شدن از آن نفر و نه انتقام از او آراممان نمیکند؛ یعنی به هر حال “رنجیدن” به عنوان یک موضوع تمام نشده در ذهن ما، باقی مانده است.
خاصیت ذهن آدم هم این است که تا یک موضوع ناتمام را تمام نکند آرام نمیگیرد. تا وقتی که دیگران را نبخشیم احساس کینه به عنوان یک موضوع تمام نشده در ذهن ما میماند و ما را اسیر می‌کند. پس بخشیدن دیگران قبل از اینکه دیگران را آرام کند خود ما را آرام می‌کند.
دوری از بیماریهای روان تنی
وقتی که خاطر ما از یک نفر رنجیده است و کینه داریم، دائم و پشت سر هم از رنجاننده و خودمان که در موقعیت رنجش جوابش را ندادهایم حرص میخوریم. حرص خوردن افراطی هم که نتیجهاش معلوم است؛ انواع و اقسام شکلهای اضطراب، وسواس، افسردگی، زخم معده و جوش صورت را به وجود می آورد.
رهایش کنید
حالا ما چگونه می‌توانیم کینه‌هایمان را از بین ببریم؟ انکار احساسات بدون شک مؤثر نخواهد بود. اگر شما احساس نفرت یا رنجش می‌کنید، آن را بپذیرید. در واقع مسئله این است که تا چه مدت می‌خواهید احساسات منفی‌تان را نگه‌دارید. ما عصبانیت خود را به حالت‌های مختلف بروز می‌دهیم. برخی از ما قادریم خصومت را پس از مدتی کوتاه از بین ببریم. ولی ممکن است برای برخی‌ها این کار ماه‌ها یا سال‌ها به طول بی انجامد.
توجه: انجام دادن این مراحل به این معنی نیست که شما اعمال و رفتار آن شخص را پذیرفته‌اید یا دیگر بهترین دوست او شده‌اید. شما فقط در حال از بین بردن کینه و خصومت‌هایتان نسبت به آن شخص هستید.
۱۲ روش برای فراموش کردن کینه و کدورت‌ها
کینه و کدورت‌ها در طول زمان رشد می‌کنند و ممکن است رهایی از شر آنها راحت نباشد. می‌توانید با استفاده از روش‌های زیر از شر کینه‌های خود خلاص شوید. درغیر این صورت، می‌توانید به یک درمانگر مراجعه کنید.
قبول کنید که آسیب دیده‌اید
با شما رفتار خوبی نشده است و این یک واقعیت است. چیزی را که برایتان اتفاق افتاده شرح دهید و احساس‌تان در آن لحظه را توصیف کنید. می‌توانید این خاطره را در دفترچه خاطرات‌تان بنویسید یا یک نامه بنویسید، ولی هیچ‌وقت برای شخصی که این کینه را برایتان ایجاد کرده ارسال نکنید. این روش، قدرتی باورنکردنی دارد. خودتان را در آن شرایط تجسم کنید و احساس خشم خود را بیان کنید و حقایق را بگویید. چه کارهایی کردید تا از آن توهین یا اتفاق بد جلوگیری کنید؟ آنها را بنویسید و اگر خوب بودند به خودتان امتیاز دهید.
تصمیم بگیرید که ببخشید
بخشیدن کسی که به شما صدمه زده است، درواقع هدیه‌ای است که به خودتان می‌دهید. این روش اصلا به این معنی نیست که شما آن توهین را فراموش کنید یا با آن شخص آشتی کنید. یا فردی که با شما رفتار بدی داشته مجبور کنید رفتارش را اصلاح کند. حتی ممکن است به این معنی باشد که خودتان را برای کاری که انجام دادید یا رفتاری که داشتید، ببخشید و سعی کنید که خودتان را اصلاح کنید یا به‌نوعی آن موضوع را جبران کنید.
به‌یاد داشته باشید که بخشیدن به‌معنی چشم‌پوشی نیست
پذیرش یک اتفاق به این معنی نیست که با آن موافق هستید. برخی افراد به‌دنبال عدل و انصاف هستند، اما اگر نتوانند آن را به‌راحتی به‌دست بیاورند، می‌خواهند با مبارزه این کار را انجام دهند. این افراد فکر می‌کنند اگر این کار را نکنند، ممکن است فرد مجرم پیروز شود، اما درواقع پذیرش به این معنی است که «من هرگز به گذشته برنمی‌گردم، ولی از آن عبرت می‌گیرم تا آینده‌ی بهتری را بسازم».
از خودتان بپرسید «چرا؟»
بسیاری از افراد از حس کینه‌توزی خودشان خسته می‌شوند و می‌دانند که مانع از رشد و تکامل آنها می‌شود. بااین‌حال، اگر نتوانند به‌درستی احساس خود را مدیریت کنند، این شکایت‌ها به احساسی کهنه تبدیل می‌شود و سرانجام به احساسی تهدیدکننده تبدیل خواهد شد.
آنها به‌طور کاملا عادی (چون در وجودشان نهادینه شده است) به‌دنبال اتفاقات مشکل‌دار می‌گردند و می‌گویند «ببین چه اتفاقی برای من افتاده است». شما باید از خودتان بپرسید که چرا این کینه و کدورت‌ها به سراغ‌تان آمده است و کم‌کم کینه‌ها را کنار بگذارید و جای خالی آن را با احساس سلامتی و شادی پر کنید.
موقعیت‌های بهتر را درنظر بگیرید
به‌دنبال مزایایی باشید که از بخشیدن دیگران و رها کردن کینه‌ها به‌دست خواهید آورد. اغلب افرادی که آرامش ذهن دارند، انرژی‌هایی که در خلال رنجش‌ها و شکایت‌های مستمر از دست رفته است، حس آزادی و توان بازسازی اعتماد ازدست‌رفته را دوباره به دست می‌آورند.
اجازه ندهید که خشم شما را محدود کند
حتی بدترین اشتباهات و جرم‌های وحشتناک نیز بخشیده می‌شوند.
به‌عنوان مثال هریس می‌گوید: «رفتار افرادی که پس از حادثه تیراندازی در کلیسای محله کشیش‌نشین کارولینای جنوبی به کلیسا می‌آمدند، مرا واقعا تحت تاثیر قرار داد. آنها علنا توضیح می‌دادند که تیرانداز را بخشیده‌اند. معمولا افراد بخشنده حتی برای چنین جنایتکارانی طلب مغفرت می‌کنند. آنها می‌خواهند عدالت برای آنها اجرا شود، اما برای آرامش خودشان آنها را در درون‌شان می‌بخشند».
حتما برای حل دعوای زن و شوهری از توصیه های شادمگ کمک بگیرید.
به عکس‌العمل‌ها توجه کنید
دوستان صمیمی و شریک زندگی معمولا شنونده‌های خوبی هستند که می‌توانید دردهایی که از کینه و کدورت‌های گذشته داشتید، برای‌شان تعریف کنید. زمانی‌که این افراد به شما یادآوری می‌کنند که باید شرایط‌تان را عوض کنید، بهتر است به حرف‌شان گوش کنید و تصمیم بگیرید تا مسیر و راه جدیدی پیدا کنید.
بحث را عوض کنید
اگر مدام محرم اسرار کسی هستید که دوستش دارید ولی او فردی کینه‌جو است، می‌توانید کمی بیشتر تحقیق کنید و ببینید چرا این فرد باید در گذشته زندگی کند و مدام گذشته را به یاد آورد. اما اگر خسته شده‌اید و دیگر نمی‌خواهید بشنوید، صادقانه با او صحبت کنید.
با مهربانی به او بگویید: «کافی است. دیگر نمی‌خواهم بیشتر از این بشنوم. انتظار ندارم که خودت را تغییر بدهی ولی گوش دادن به حرف‌های تو روی خودم تأثیر بدی می‌گذارد و من باید مراقب خودم باشم.»
تمرین رهایی را انجام دهید
همدلی شرایط بخشش را فراهم می‌کند. شناختن افکار دیگران (مثل اینکه آنها هم نمی‌توانند مشکلات‌شان را حل کنند یا برای انجام علایق شخصی خود ناگزیر هستند که با شما مقابله کنند) کمک می‌کند تا با قلب خود کنار بیایید.
برای مثال تجسم کنید که با یک طناب ضخیم به شخصی که می‌خواهید او را ببخشید وصل شده‌اید و بعد اجازه دهید تا این طناب رها شود. عبارات تأکیدی روزانه، نوشتن خاطرات روزانه، مراقبه یا بررسی مداوم افکار و نگرش‌های روزانه هم می‌تواند به شما کمک کند.
حس قربانی بودن را از بین ببرید
کولییر زنی را به یاد می‌آورد که سالیان متمادی از کودکی‌اش به خاطر داشتن مادری بی‌مسئولیت خشمگین بود. او هر چیزی که در بزرگسالی برایش اتفاق می‌افتاد را به مسائل بین خودش و مادرش ربط می‌داد و به این طریق عقده‌هایش را نگه‌می‌داشت و هرگز او را نمی‌بخشید. او متوجه شد که این فرد رنجیده (یعنی خودش) همواره همراهش بوده است. کم‌کم متوجه شد که انداختن همه‌ی تقصیرها گردن مادرش اصلا برایش سودمند نبوده است.
خودتان را در آغوش بگیرید
رها شدن از شر کینه و کدورت‌ها سبب الهام و دگرگونی می‌شود و به این ترتیب یک فرد کاملا متفاوت ظاهر می‌شود؛ فردی که افکار، برخورد و احساس متفاوتی دارد.
بخشنده باشید
هریس همیشه مردم را تشویق می‌کند که به نوعی از بخشایش که خودش آن را «مورد لطف قراردادن» می‌نامد، روی آورند. برای تمرین آن، باید بخشش‌ها را یک‌جا در خودتان جمع کنید و آماده باشید، تا هر وقت در آینده یکی از افرادی که برایتان مهم است رنجشی برایتان به وجود آورد، (همسر، شریک زندگی، فرزند، والدین یا حتی همکارتان) بتوانید در برابر آن آمادگی داشته باشید.
هنگامی که از همین حالا آماده باشیم تا دیگران را برای توهین‌هایی که ممکن است درآینده انجام دهند ببخشیم، از انباشته شدن کینه ها جلوگیری خواهیم کرد.
مراحل رهایی از کینه
فهرستی تهیه کنید
اسامی کسانی را که از آنها خشمگین هستید یا رنجیده‌اید، بنویسید. فهرست خود را تنها به کینه‌های عمده و اصلی محدود نکنید. به آن مشاجره‌های احمقانه‌ای هم که چه بسا در دوران کودکی کرده‌اید نظر بی اندازید. زمانی را صرف انجام این کار کنید. هیچ بعید نیست از بلند بالا شدن فهرست خود متحیر شوید! (حالا شخصی که بیشترین احساسات منفی را در شما ایجاد می‌کند، از این فهرست انتخاب کنید و ادامه دهید…)
مزایای نگه داشتن کینه‌تان را مشخص کنید
به واقع کینه برایتان چه به ارمغان می‌آورد؟ با خود صادق باشید. تمام مواردی را که نشان می‌دهد با نگه‌داری کینه، زندگی‌تان پیشرفت می‌کند، بنویسید. به احتمال خیلی زیاد فهرست مزیت‌های شما چنان کوتاه خواهد بود که به سرعت به بی‌فایدگی نگه داشتن رنجش و کینه‌ی خود پی خواهید برد.
به فکر حقانیت و باطل بودن نباشید
در همان حال که سعی می‌کنید این مسائل را یک بار برای همیشه برطرف کنید، فقط بر از بین بردن خصومت‌هایتان تمرکز کنید نه این که سعی کنید در نهایت در ” مشاجره پیروز شوید.”
شرط نگذارید
شما نمی‌توانید عقب بنشینید و همیشه به دنبال این باشید که اول آن شخص با شما تماس بگیرد و عذرخواهی کند. این به خود شما بستگی دارد که نخستین اقدام را انجام بدهید؛ بنابراین، پیش قدم شوید و عصبانیت را کنار بگذارید. به خاطر داشته باشید که شما دارید این کار را برای کمک به خودتان انجام می‌دهید.
مستقیم بر سر اصل موضوع بروید
به آن شخص بگویید شما در حال از بین بردن کینه‌ها و خصومت‌ها هستید. توضیح دهید که شما دارید هر گونه خشم یا کینه‌ای را نسبت به او کنار می‌گذارید. شاید برای این کار بخواهید با او تماس تلفنی بگیرید، برای او نامه‌ای بنویسید یا او را رو در رو ملاقات کنید. (اگر آن شخص فوت کرده است، می‌توانید نامه‌ای بنویسید و سپس آن نامه را دور بی اندازید.)
اگر شما به راستی از موضع صمیمیت و دلسوزی وارد شوید و اگر به راستی تمامی عصبانیت و رنجش خود را رفع کنید، ارتباط شما با آن شخص خیلی بهتر از آنچه در تصورتان می‌گنجد خواهد شد؛ اما اگر هنوز در تلاش هستید در این جنگ ” تن به تن ” پیروز شوید، این احتمال وجود دارد که حتی احساسات منفی‌تری ایجاد کنید.
در هر حالتی، واکنش آن شخص نسبت به اقدام شما چندان اهمیتی ندارد. احتمالات زیادی در این بین وجود دارد. بر فرض او ممکن است داد و فریاد کند، یا گوشی را بگذارد، یا ممکن است متوجه شوید آن شخص حتی نمی‌داند شما از او رنجیده‌اید. به هر حال واکنش و پاسخ او هر چه باشد، شما پس از بیان احساساتتان احساس خیلی بهتری خواهید یافت!
بایدها و نبایدهای گذشت کردن
گذشت کردن مثل خیلی دیگر از رفتارها بایدها و نبایدهای خودش را دارد که کم توجهی کردن به آنها، این رفتار پسندیده را با شکست مواجه می کند و در نتیجه کینه و حال شما را بدتر از قبل می کند.
بایدهای گذشت
باید گذشت را آزادانه انتخاب کنید نه اینکه به صرف آموزه ها و یا فشارهای دیگران، خودتان را به نوعی مجبور به انجام آن ببینید.
برای کامل شدن فرایند گذشت، باید صبور باشید و به صورت آهسته و پیوسته روی خودتان کار کنید.
در گذشت، باید تمرکزتان فقط روی خودتان و بهتر کردن حالتان باشد. شما نمی توانید فرد دیگر را هر چقدر هم که مقصر باشد تغییر بدهید.
نبایدهای گذشت
گذشت را نباید به معنای آشتی بدانید. آشتی کردن مرحله بعدی گذشت است و لازم است قبل از اینکه بخواهید با فرد مقصر آشتی کنید، فرایند گذشت را در خودتان کامل کرده باشید.
گذشت را نباید به معنای فراموش کردن اتفاقات پیش آمده بدانید. واقعیت این است که اتفاقات زندگی، اتفاق افتاده اند و نمی توانند فراموش شوند. کاری که گذشت می کند این است که بار هیجانی ماجرا را می گیرد و باعث می شود که شما دیگر از بابت یادآوری آن اتفاق حالتان بد نشود نه اینکه آن ماجرا را به کلی از ذهن تان پاک بکند.
نباید به خاطر گذشت منتی بر سر کسی گذاشت. همانطور که گفته شد گذشت انتخاب خودتان بوده است، شما برای بهتر کردن حال خودتان آن را انتخاب کرده اید و کسی شما را مجبور به آن نکرده است.
در پایان با یک مشاور یا روان درمانگر صحبت کنید
در شرایط خاص، روش‌های خودیاری به تنهایی برای چیره شدن بر احساسات منفی کافی نیست. ممکن است مورد هتک حرمت قرار گرفته باشید یا از ضربه‌های روحی یا جسمی رنج بسیار می‌کشید. در چنین مواقعی، از متخصصان مجربی که در مشاوره دادن به مردم در شرایط خاص مهارت دارند، کمک بگیرید.
زمانی که بفهمید کینه ها و خصومت‌ها تنها به شما صدمه می‌زنند، دیگر آنها را در خود نگه نخواهید داشت. پس منتظر چه هستید؟ این فنون را در مورد سایر افراد باقیمانده در ” فهرست کینه ” به کار ببرید. به خاطر داشته باشید وقتی احساسات منفی‌تان را از بین ببرید، احساس خواهید کرد باری عظیم از روی شانه‌هایتان برداشته می‌شود؛ بنابراین هم‌اکنون به خودتان لطفی کنید و دست از کینه‌ورزی بردارید … همین امروز!
