طرز تهیه سمنو خانگی که یکی از اجزای جدایی ناپذیر سفره هفت سین ایرانیان است را می توانید با آرد جوانه گندم درست کنید. شادمگ فوت و فن تهیه سمنو را به شما می آموزد.
سمنو چیست ؟
سمنو درواقع نوعی حلوای کشدار است که از جوانه گندم و آرد تهیه می‌شود و جزو جدایی ناپذیر سفره هفت سین است. سمنک این خوردنی شیرین خاستگاهش به خراسان برمی‌گردد و در بین افراد بسیار پرطرفدار است. سمنو سرشار از کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامین‌های دیگر است. علاوه بر اینکه سمنو یکی از سین‌های اصلی سفره هفت سین ما ایرانیان است، در مراسمات مذهبی به عنوان نذری هم پخته می‌شود.
مواد لازم برای تهیه سمنو خانگی
- گندم ۱ کیلوگرم
- آرد گندم ۳ کیلوگرم
- آب ۵ لیتر
طرز تهیه سمنو خانگی
جالب است بدانید که در این دسر از هیچ نوع شکر یا ماده شیرین‌کننده‌ای استفاده نمی‌شود و طعم شیرین این دسر خوشمزه، به دلیل جوانه‌زدن گندم است. در آغاز کار باید بدانید که تهیه این دسر کار دشواری‌ست و نیاز به صبر، حوصله و وقت دارد. برای درست کردن سمنو، باید ۴ روز برای آماده‌سازی مواد اولیه آن صبر کنید و پس‌از آن، یک شبانه‌روز، با کمک شعله کم، این دسر خوشمزه را طبخ دهید.
بنابراین برای آن‌که در پایان کار از طعم دسر شیرین خود لذت ببرید، پیشنهاد می‌کنیم که این طرز پخت سمنو را به‌دقت و مرحله‌به‌مرحله دنبال کنید. در ادامه، مراحل مختلف درست کردن سمنو خوشمزه را به‌طور کامل شرح می‌دهیم.
قدم اول ؛ آماده کردن گندم ها
برای استفاده از این روش تهیه سمنو خانگی، حتما گندمی را انتخاب کنید که می‌تواند سبز شود. برای اطمینان از این امر، بهتر است همان گندمی را که برای کاشت سبزه عید استفاده کرده‌اید، انتخاب کنید. ابتدا باید گندم را تمیز و قسمت‌های زائد آن را جدا کنید. البته اگر به فکر تهیه سبزه سفره هفت سین هم هستید پیشنهاد می کنیم مطلب ما در خصوص کاشت سبزه عیدرا خوب مطالعه کنید و طبق آن مرحله به مرحله پیش بروید.
در مرحله بعد گندم‌ها را با آب سرد بشویید و سپس آنها را در آب سرد قرار دهید؛ به اندازه‌ای که آب ۱ الی ۲ بند انگشت بالاتر از گندم باشد.
بسته به نوع گندم، باید آنها را به مدت یک الی دو روز در آب خیس نگه دارید. به یاد داشته باشید که در این مدت باید سه مرتبه آب گندم را عوض کنید. پس‌از ۴۸ ساعت، شاهد سفیدشدن سر گندم‌ها خواهید بود که به معنای اتمام این مرحله از آماده‌سازی دسر است.
برای شستن، گندم‌ها را از آبکش رد کنید و روی آنها آب سرد بریزید. توجه داشته باشید که در این مرحله باید گندم‌ها را در یک پارچه تمیز قرار دهید.
یک پارچه مرطوب و تمیز روی گندم‌ها قرار دهید و ۴۸ ساعت دیگر صبر کنید تا گندم‌ها جوانه بزنند. در این حین باید دائما پارچه را مرطوب نگه دارید.
پس‌از گذشت دو روز، گندم‌ها ریشه‌دار می‌شوند و رنگ آنها نقره‌ای می‌شود. (توجه داشته باشید که در این مرحله، ضروری‌ست که دائما به گندم‌ها سر بزنید تا رنگ گندم تیره نشود.)
قدم دوم طرز تهیه سمنو خانگی ؛ شیره گندم
برای آغاز قدم دوم این طرز تهیه سمنو شما باید گندم‌ها را در یک دستگاه غذاساز، چرخ‌گوشت یا مخلوط‌کن بریزید.
پس از آن، گندم له‌شده را در یک فیلتر بزرگ یا یک کیسه پارچه‌ای بریزید و سپس فشار دهید تا شیره آن خارج شود. نکته مهم این مرحله آن است که کیسه پارچه‌ای را به‌خوبی فشار دهید تا پوسته گندم از محتویات داخل پوسته جدا شود و بیرون بریزد.
در مرحله بعدی، مقداری آب به شیره خارج‌شده از گندم اضافه کنید و دوباره آنها را داخل کیسه پارچه‌ای بریزید و برای بار دوم فشار دهید.
پس از آن، عصاره گندم را با آرد مخلوط کنید و درون قابلمه‌ای که از پیش روی شعله قرار داشته است، بریزید و به‌خوبی هم بزنید.
در این مرحله، بهتر است از چند نفر کمک بگیرید تا بتوانید مخلوط را به نوبت هم بزنید؛ چراکه گندم بلافاصله آب خود را از دست می‌دهد و بوی سوختگی می‌گیرد. بنابراین باید به‌طور مداوم آن را هم بزنید.
در این طرز تهیه، باید آ‌ن‌قدر هم‌زدن را ادامه دهید تا دسر شما به نقطه جوش برسد. حدود ۳۰ الی ۴۰ دقیقه طول می‌کشد تا به نقطه جوش برسد و رنگ آن تیره شود.
قدم سوم ؛ جوشاندن سمنو
این مرحله بسیار مهم است و هم‌زدن دسر تا جوشیدن باید بدون وقفه ادامه یابد.
زمانی‌که محتویات داخل قابلمه به‌خوبی جوشید و رنگ آن تیره شد، شعله را روی متوسط قرار دهید تا آب داخل قابلمه بخار و حجم آن کم شود.
اکنون نیازی به هم‌زدن نخواهد بود؛ چراکه دیگر ته‌نشین نمی‌شود و تنها باید هر چند دقیقه یک بار، محتویات داخل قابلمه را هم بزنید.
بعداز دو ساعت که دسر شما با شعله متوسط به جوشیدن ادامه داد و به غلظت مناسب رسید، باید یک دم‌کنی روی قابلمه قرار دهید و در آن را ببندید تا بپزد.
در این مرحله از طرز تهیه سمنو، باید شعله گاز را پایین بیاورید تا فقط رنگ سمنوی شما تیره‌تر شود.
حدود ۱ الی ۱.۵ ساعت طول می‌کشد تا رنگ آن تیره شود. توجه داشته باشد که در این مرحله هم باید به قابلمه سر بزنید و آن را چک کنید.
پس از گذشت ۱.۵ ساعت، طبخ این دسر به‌اتمام خواهد رسید. خوب است در پایان، چند بادام با پوست هم داخل آن قرار دهید و پس از سردشدن، آن را سرو کنید.
فوت آخر در طرز تهیه سمنو خانگی فوری
تهیه سمنو قدمت دیرینه دارد و اغلب در مراسمات مذهبی شاهد طبخ آن خواهید بود. بااین‌حال می‌توان این دسر خوش‌طعم را در خانه هم درست کرد که درصورت رعایت یک‌سری از نکات کلیدی می‌توانید طعمی فوق‌العاده برای سمنو خود رقم بزنید.
در مرحله خیس‌کردن گندم‌ها با پارچه مرطوب، بهتر است از پارچه‌ای نخی کمک بگیرید و هرچند ساعت یک بار، آن پارچه را خیس کنید تا گندم‌ها به‌خوبی جوانه بزنند.
در گذشته، رسم بر آن بود که در پایان طبخ سمنو و پیش از سرو آن، چندین بادام با پوست درون قابلمه قرار می‌دادند؛ این کار نشانه‌ای از خوش‌شانسی و شگون بود. اگر می‌خواهید، شما هم این کار را انجام دهید.
به یاد داشته باشید که اگر در پایان طبخ، مشاهده کردید غلظت سمنو بسیار زیاد و سفت شده است، می‌توانید کمی آب درون آن بریزید و بگذارید مجددا به‌جوش آید.
اگر برای اولین بار این دسر را درست می‌کنید، می‌توانید آن را با مقدار کمی (۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم) گندم درست کنید.
برای تزیین سمنو خانگی خود می‌توانید از گردو، بادام، یا پسته استفاده کنید.
طبع سمنو
این خوردنی خوشمزه و پرطرفدار از نظر طب سنتی دارای طبع گرم و معتدل است، که بسیار هم خونساز می‌باشد.
خواص سمنو
سمنو علاوه بر اینکه بسیار لذیذ و پرطرفدار است، خواص بیشماری هم دارد که در ادامه به شرح چند مورد آن می‌پردازیم.
پیشگیری از پوکی استخوان
سمنو سرشار از کلسیم و پتاسیم است، در نتیجه برای سلامت استخوان‌ها بسیار مفید بوده و باعث جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان می‌شود.
درمان کم خونی
با توجه به اینکه مقدار زیادی آهن و اسید فولیک در سمنو وجود دارد، مصرف آن به درمان و بهبود کم‌خونی کمک بسیاری می‌کند.
درمان یبوست
فیبر بالای موجود در سمنو موجب تسهیل حرکت روده‌ها شده و در هضم غذا بسیار مفید است. بنابراین مانع از ایجاد یبوست در افراد خواهد شد و برای درمان یبوست نیز بسیار مفید است.
پیشگیری از ابتلا به سرطان
مقدار زیادی آنتی اکسیدان در سمنو وجود دارد، که با مصرف آن می‌توانید بدنتان را در برابر ابتلا به سرطان ایمن کنید.
کمک به رشد کودکان
همانطور که گفته شد سمنو سرشار از انواع ویتامین‌های مورد نیاز برای بدن است. از جمله مهم‌ترین آنها کلسیم، پتاسیم، روی و… است، که همگی برای رشد و سلامت کودکان لازمند. از آنجا که اکثر کودکان طعم شیرین سمنو را دوست دارند، به راحتی می‌توانید آن را در برنامه غذاییشان جا دهید.
افزایش شیر در مادران شیرده
با توجه به مغذی و مقوی بودن سمنو، مصرف آن باعث تقویت بدن زنان و افزایش شیر آنها در دوران شیردهی خواهد شد.
کمک به زیبایی پوست ومو
سمنو مقدار زیادی ویتامین B و C در خود دارد و همانطور که می‌دانید، این گروه از ویتامین‌ها تاثیر چشمگیری در زیبایی و درخشش پوست و مو دارند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
با توجه به اینکه سمنو منبع غنی از ویتامین C است، خوردن آن بدن را در مقابل بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی ایمن و قوی خواهد کرد.
محدودیت‌های استفاده از سمنو
زیاده‌روی در مصرف سمنو باعث افزایش وزن و چاقی خواهد شد، در حالیکه مصرف متعادل آن ضرری برای بدن ندارد.
زیاده‌روی در مصرف سمنو در برخی افراد باعث ایجاد نفخ خواهد شد.
بهترین زمان مصرف سمنو
با توجه به اینکه سمنو غذایی کامل و سرشار از کربوهیدرات، انرژی، کالری و… است؛ از آن می‌توان به عنوان وعده غذایی کامل استفاده کرد. در نتیجه بهتر است بعد از مصرف آن چیز دیگری میل نکنید، زیرا سمنو به اندازه کافی مقوی و مغذی است.
مدت ماندگاری سمنو بعد از پخت
سمنو جزو خوردنیهایی با تاریخ مصرف بالاست؛ بطوریکه در دمای یخچال، به مدت سی الی پنجاه روز سالم میماند و کپک نمیزند.
