صفر تا صد اصول نگهداری از فیکوس در آپارتمان ؛ معرفی انواع پرطرفدار فیکوس

نگهداری از فیکوس بسیار ساده است چون این گیاه جزو مقاوم ترین گیاهان آپارتمانی است که نور زیادی هم نیاز ندارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نگهداری از گل فیکوس این مقاله را خوب مطالعه کنید .

همه چیز درباره نحوه نگهداری از گل فیکوس

شاید شنیده باشید که بیشتر خانواده های ایرانی اگر قرار باشد گلدانی در خانه داشته باشند، ترجیح میدهند در وهله اول گل فیکوس بخرند. این انتخاب نیز به این دلیل است که این گل به خاطر مقاوم بودن و راحت بودن نگهداری و نیاز نوری کم، بسیار برای محیط خانه مناسب است. البته قبلا در مورد نگهداری از سانسوریا و برخی از گیاهان دیگر مطلبی با شما به اشتراک گذاشتیم.

برای دانستن اینکه چگونه از گل فیکوس نگهداری کنیم لازم است که ابتدا با این گیاه آپارتمانی و مشخصات آن آشنا شویم.

آشنایی با گل فیکوس

بگذارید قبل از اینکه بدانیم چگونه از گل فیکوس نگهداری کنیم کمی با آن آشنا شویم. فیکوس ها گیاهانی هستند از خانواده مورآسه یا انجیریان که در نواحی استوایی آمریکا یا آسیا رشد می کنند.

این گیاهان برگ های بسیار زیبایی دارند که در گونه های مختلف آن اندازه های مختلفی نیز دارند. از شیره این گیاه برای ساخت کائوچو و لاستیک اتومبیل ها استفاده می شود. از این گل 600 گونه مختلف در جهان وجود دارد که هر کدام در اندازه ها و اشکال مختلفی رشد می کنند.

شرایط نگهداری از گل فیکوس در آپارتمان

فیکوس ها گیاهانی کم توقع هستند و به دلیل سازگاریشان با دمای درون خانه می توان از آن ها به راحتی در گلدان ها یا باغچه های آپارتمانی نگهداری کرد. زیبایی آن ها نیز باعث شده در محیط های اداری و شرکت ها طرفداران زیادی داشته باشد. اما در هر صورت صبوری آن ها دلیل بر این نمی شود که به نیازهایشان توجه نکنید. چرا که نادیده گرفتنشان باعث بیماری های مختلف آن ها به ویژه ریزش برگ هایشان می شود. در ادامه سعی می کنیم شما را با شرایط و طریقه نگهداری از گل فیکوس لیراتا آفریقایی، الاستیکا و سایر گونه های آن آشنا کنیم.

نحوه صحیح آبیاری

به طور کلی این گیاه از تعادل در آبیاری بسیار خوشش می آید. بنابراین در طرز و نحوه نگهداری از گیاه فیکوس بنجامین ابلق و الاستیکا و سایر گونه ها باید به فکر حفظ تعادل باشید. این یعنی اینکه نه خاک گلدان را غرق آب کنید و نه بگذارید که خاک خشک شود و در آبیاری تعلل کنید. از آنجایی که روزهای گرم تابستان و سرد تابستان باعث می شود میزان آبیاری متفاوت باشد از راه چک کردن خاک پیش بروید. با دستتان سطح خاک را لمس کنید. اگر مرطوب نبود به این معنی است که باید به گلدان آب بدهید.

دمای مناسب برای نگهداری از فیکوس

همانطور که می دانید در مناطق استوایی به ندرت هوا سرد می شود. به همین دلیل نیز گیاهانی که خواستگاه استوایی دارند به هوای گرم بیشتر از هوای سرد تمایل دارند. به همین دلیل سعی کنید دمای اتاق را برای نگهداری از گیاه فیکوس، 13 تا 30 درجه سانتی گراد نگه دارید.

دمای بالاتر و پایین تر از این باعث به خط افتادن سلامت این گیاهان می شود. در نظر داشته باشید که تغییرات ناگهانی هوا نیز برای این گل بسیار ناخوشایند است و باعث ریزش برگ ها می شود.

میزان نیاز به نور آفتاب

این گیاه به نور کافی برای رشد نیاز دارد. به طوری که قرار دادن گلدان در طولانی مدت به دور از نور خورشید باعث از بین رفتن آن می شود. بنابراین آن را از سایه دور کنید و زیر نور غیر مستقیم خورشید و پشت پنجره قرار دهید. برای اینکه بدانید گلدان را در کجای خانه قرار دهید تا نور مورد نیاز به گیاه شما برسد باید بدانید شرایط و نحوه نگهداری و مراقبت از گل و گیاه فیکوس بلک، جنگلی، شرابی و آفریقایی در دریافت نور کمی متفاوت است. انواع ابلق و بنجامین برای سلامتی بیشتر به محیط پر نورتر نسبت به انواع دیگر احتیاج دارند. در غیر این صورت تغییر رنگ می دهند.

رطوبت مورد نیاز

مناطق استوایی هوایی مرطوب و بارانی دارند. به همین دلیل نیز باید به یاد سرزمین اصلی فیکوس شرایط را برای آن ها مساعد کنیم و محیط را مرطوب نگه داریم. اگر محیط ساختمان شما خشک نیست، فضا برای نگهداری از گل فیکوس مناسب است. اما اگر در روزهای گرم تابستان و بسیار سرد و خشک زمستان، خودتان احساس می کنید که هوا خشک است باید محیط را با استفاده از بخار آب مرطوب کنید.

آب پاشی روی برگ ها نیز هفته ای یک الی دو بار توصیه می شود. اما قبل از این کار گیاه را از زیر نور آفتاب بردارید که لکه های سیاه روی آن ایجاد نشود.

نگهداری از فیکوس در خاک مناسب

به طور کلی باید بدانید گیاهانی که ریشه حساس دارند و آب کمی نیز می خواهند باید خاکی داشته باشند که به خوبی زهکشی شده باشد. به همین دلیل نیز برای فراهم کردن نحوه و طرز صحیح نگهداری و مراقبت از گل فیکوس لازم است خاکش را به خوبی زهکشی کنید تا آب اطراف ریشه جمع نشود. نوع خاک نیز علاوه بر اینکه باید سبک باشد، باید مغذی بوده تا باعث رشد بهتر گیاه شود. بهترین ترکیبی که می توان برای آن در نظر بگیرید خاک باغچه، خاک برگ و پیت ماس است.

کوددهی

نیاز زیاد این گیاه به مواد مغذی ایجاب می کند هنگام مراقبت از پتوس در آپارتمان، از کودهای شمیایی برای تقویت آن استفاده کنید. بهترین کود نیز برای آن، کود کامل سه بیست است. برای یک گلدان با اندازه متوسط ماهی یکبار کوددهی کافیست. اما اگر گلدان شما کوچک باشد می توانید فواصل کوددهی را کمتر کنید. البته طرز نگهداری از گل فیکوس در زمستان ایجاب می کند کوددهی را در این فصل که گیاه به خواب زمستانی می رود بسیار کم کنید.

طریقه هرس کردن فیکوس

نگهداری از یک گلدان فیکوس ایجاب می کند آن را به درستی هرس کنید تا رشد بهتری داشته باشد. بهترین زمان برای هرس کردن این گیاه اواخر بهار و اوایل فصل تابستان است. بنابراین به هیچ وجه گیاه را در زمستان هرس نکنید. قبل از هرس نیز به دلیل سمی بودن شیره فیکوس، دستکش دستتان کنید.

طریقه درست آن نیز به این گونه است که برگ های پژمرده و پیر و ساقه هایی که خیلی بلند شده است از انتهای هر بند ببرید. توجه کنید که اگر میزان هرس زیاد باشد گیاه شک می شود و رشد آن متوقف می شود. به طور کل در هر بار هرس تنها می توانید 30 درصد آن را هرس کنید.

گلدان مناسب برای نگهداری از فیکوس و نحوه تعویض آن

بهترین گلدان برای نگهداری از فیکوس، گلدانی است که سوراخ هایی در انتهای آن باشد تا آب اضافی را از خود عبور دهد. اندازه گلدان نیز باید کاملا اندازه ریشه باشد. برای اینکه گیاه رشد بهتری داشته باشد باید به محض اینکه ریشه رشد کرد و گلدان کوچک شد آن را عوض کنید.

به طور معمول این زمان 2 سال یکبار است. هنگام تعویض گلدان نیز باید مواظب باشید که به ریشه صدمه نزنید. برای جلوگیری از اینکار سعی کنید تعویض خاک و گلدان را با هم انجام دهید. در این صورت شانس آسیب به ریشه فیکوس نیز بسیار کمتر می شود.

روش های مناسب تکثیر و پرورش فیکوس

به طور کلی برای تکثیر فیکوس می توان دو روش را به کار برد. نگهداری از قلمه فیکوس در خاک و تکثیر هوایی ساقه گیاه. در ادامه هر دور روش را توضیح می دهیم. شما می توانید زمانی که تصمیم به پرورش و تکثیر آن گرفتید یکی از این روش ها را که راحت تر است انتخاب کنید.

قلمه گیری باید اوایل بهار یا اواخر تابستان انجام شود. برای استفاده از این روش باید مراحل زیر را به ترتیب و با دقت طی کنید.:

مراحل قلمه گیری فیکوس

با یک چاقوی تیز یک ساقه از فیکوس را به صورت مورب برش بزنید. به گونه ای که این ساقه تنها یک برگ داشته باشد.

برای خارج کردن شیره از ساقه، آن را به مدت 1 ساعت در یک لیوان آب قرار دهید.
خاکی با ترکیب کوکوپیت، شن، خاک برگ تهیه کنید و قلمه را در آن بکارید.
شرایط و نحوه نگهداری قلمه گیاه فیکوس لیرانا، الاستیکا پس از کاشت به این صورت است که محیط باید مرطوب بوده و دما 25 یا 27 درجه باشد.

تکثیر هوایی فیکوس

به کار بردن این روش کمی سخت تر از قلمه گیری است و صبری بیشتری نیز می خواهد. برای بهتر انجام شدن آن مراحل زیر را طی کنید:

یک ساقه 30 سانتی متری از گیاه را جدا کنید به طوری که تنها یک برگ داشته باشد.
یک شکاف حدود 5 سانتی متری روی ساقه ایجاد کنید و برای اینکه بسته نشود یک خلال دندان لای آن بگذارید.
اطراف آن شکاف را به طور کامل به خزه های اسفاگنوم که مرطوب شده است بپوشانید و دور آن را با نخ محکم کنید.
دور خزه ها را با پلاستیکی بپوشانید و آن را نیز با نخ محکم کنید.
پس از مشاهده ریشه ها خزه ها و پلاستیک را جدا کنید و قسمت انتهایی ساقه را ببرید.
ریشه را در خاک مناسب بکارید و تا یک هفته دور ساقه که از خاک بیرون است را با پلاستیک بپوشانید

آفات

درختچه فیکوس مانند دیگر گیاهان خانگی در معرض خطر حمله حشرات ، زنبورها و عنکبوت می باشد . تنها و بهترین راه ممکن این است که با چشمانتان مراقبت از این گیاه را افزایش دهید و هر زمان که حشرات را دیدید ، مانع از نزدیکی آن ها به گیاه شوید.

از جمله افاتی که به گیاه حمله می کند ، کنه تار عنکبوتی و شپشک می باشد . برای مبارزه با این آفات می توانید از سموم سیستمیک استفاده کنید.

نماتد گره ریشه و تریپس نیز از دیگر افات این گیاه هستند.

اگر گیاه در شرایط گرم و مرطوب قرار بگیرد دچار بیماری لکه برگی قارچی خواهد شد .

برای جلوگیری از فعالیت افات و شادابی برگهای گیاه در یک لیتر اب به اندازه یک قاشق چای خوری اب لیمو بریزید اب را خوب تکان دهید و بعد با پارچه نخی برگها را تمیز کنید.

عوارض و درمان

لوله و خشک شدن برگها به علت تاخیر در ابیاری و یا نور مستقیم خورشید است . برای درمان این حالت گیاه پس از حذف برگهای خشک گیاه گلدان را برای مدت 15دقیقه درون تشت اب قرار دهید تا ریشه اب لازم را دریافت کند.

ازعلت های زرد شدن برگ های گیاه ابیاری بیش از اندازه، بستر دائم خیس، غرقاب کردن خاک است . برای آبیاری مجدد گیاه اجازه دهید خاک گلدان خشک شود.

اگر برگ ها زرد شد و در زیر برگ ها تارهای عنکبوت مشاهده نمودید ، کنه تار به گیاه حمله کرده است که برای از بین بردن آن می توانید از سم کنه کش کمک بگیرید.

عملکرد بد ریشه یا کوچک بودن گلدان سبب توقف رشد و ریزتر شدن برگ ها می شود پس در این صورت ریشه را بازدید و در صورت نیاز گلدان را با یک سایز بزرگتر تعویض کنید.

لکه های سفید روی برگ فیکوس

علت ایجاد لکه های سفید پنبه ای روی برگها یا ساقه گیاه حمله شپشک ارد الود است . برای از بین بردن شپشک ها اقدام به سمپاشی با سم حشره کش کنید.

یکی از علائمی که نشان می دهد گیاه ابتلا به افت است ظاهر شدن برگهای رنگ پریده با لکه های قهوه ای است . برای درمان این علائم آفت زدگی ابتدا با پنبه اغشته به سم حشره کش لکه ها را خیس و یا با سم حشره کش نفوذی اقدام به سمپاشی کنید . دوباره این کار را پس از پانزده روز تکرار نمایید.

سمی بودن

این گیاه می تواند باعث ایجاد حساسیت هایی در پوست افراد شود . پس بعد از کار کردن و یا لمس کردن آن ، حتما کل دست را کامل و با دقت بشویید که مشکلات و حساسیت های بعد از لمس این گیاه می توان معده و شکم شما را درگیر کند و باعث مشکلاتی مثل اسهال و استفراغ شود که بستگی به میزان حساسیت شما دارد .

انواع فیکوس

طریقه و روش نگهداری از انواع گیاه فیکوس الاستیکا بلک، جنگلی، لیراتا و پیچ با هم یکسان است و تفاوت چندانی با هم ندارد.

فیکوس جنگلی برگ ریز

این نوع از فیکوس‌ها، به ” فیکوس پیچ ” نیز شهرت دارند . این گیاهان، دارای برگ‌های ریز و به شکل قلبی شکل و ساقه‌های مفتولی نازک می‌باشند. فیکوس‌ها در گلخانه ها، از دیواره‌ها بالا می‌روند و مثل عشقه، رشد و نمو می‌کند.

جهت پرسش در رابطه با مشکل گیاهتان و اطلاع از راه‌های درمان آن، اینجا کلیک کنید و با کارشناس متخصص گل و گیاه ارتباط برقرار کنید.

فیکوس پیچ

این نوع از انواع فیکوس‌ها، به علت آویزان بودن، در سبدهای آویز گل مورد استفاده قرار می‌گیرند. برگ‌های آ‌ن‌ها، قلبی شکل، چرمی و براق است که ساقه‌های گیاه را کاملا می‌پوشاند. این گونه، رشد بسیار سریعی دارد. در صورت وجود قیم یا داربست، مانند عشقه، خود را به بالا می‌کشاند. همچنین دارای واریته های ابلق نیز می باشد.

شرایط نگهداری فیکوس جنگلی به این شکل است که این گیاه از نورِ زیاد، گریزان است و مناسب مکان‌های نیم سایه روشن می‌باشد.

فیکوس معمولی

در نوع معمولی فیکوس، برگ‌ها چرم گونه، براق و زیبا هستند. طول آن‌ها به 30 سانتی متر (یا بیشتر) می‌رسد. برگ‌های گیاه فیکوس معمولی، غالبا به صورت متناوب قرار می‌گیرند. این نوع فیکوس، بسیار مناسب برای نگهداری در منزل است و شرایط اتاق‌های سرد و کم نور را نیز تحمل می‌کند. گرچه محیط گرم و مرطوب را نیز ترجیح می‌دهد.

فیکوس ابلق درخت کائوچوی ابلق

فیکوس ابلق، برگ‌هایی شبیه به فیکوس‌های معمولی دارد. با این تفاوت که لبه‌های برگ‌ها، کم و بیش، شیری تا کرم رنگ هستند.

 فیکوس آلمانی

این نوع فیکوس‌ها، به فیکوس آلمانی یا هندی نیز معروف هستند. برگ‌های آن‌ها، بیضی شکل بوده و از فیکوس معمولی، ضخیم‌تر است. همچنین علت برتری فیکوس آلمانی نسبت به انواع دیگر، عدم رشد طولیِ زیادِ آن‌ می‌باشد.

فیکوس برگ تبریزی یا فیکوس مقدس

در این گونه، برگ‌ها شبیه به برگ‌های صنوبر و تبریزی است. با این تفاوت که کمی ضخیم‌تر و نوکِ باریکِ آن، کشیده‌تر است.

فیکوس بنجامین یا انجیر گریان

این گیاه، یکی از زیباترین درختچه‌های آپارتمانی، ویژه سایه یا مکان‌های سر پوشیده است. برگ‌های‌ فیکوس بنجامین، بیضی شکلِ نوک تیز و به رنگِ سبزِ روشن می باشند. شاخه‌های آن، دارای خاصیت ارتجاعی و به حالت آویزان و مجنون است. واریته‌های ابلقِ آن، با برگ‌های سبز و سفید کرمی، اخیرا در ایران پرورش می‌یابند.

ارتفاع این گونه، در طبیعت، به 2 متر نیز می‌رسد. خرید فیکوس بنجامین به نسبت سایر فیکوس‌ها رایج‌تر بوده و این گیاه بدلیل جذبِ بیش از حدِ آب و دفع آن از نوک برگهایش، به فیکوس گریان هم شهرت دارد.

فیکوس برگ ویولونی

فیکوس برگ ویولونی دارای برگ‌های درشت و براق است. لبه‌های آن، موج‌دار و شبیه به ویولون، با رگبرگ‌های برجسته سفید است. این نوع از فیکوس‌ها، مناسب نگهداری در محیط های گرم و مرطوب هستند.

فیکوس لیراتا

فیکوس لیراتا یا فیکوس برگ ویلونی با نام علمی Ficus lyrata از خانواده Moraceae (انجیر) و بومی غرب آفریقاست. این گیاه همیشه سبز با برگ‌های براق به شکل پنج ضلعی یا شبیه به یک ویلون و چرم مانند با حاشیه مواج که دارد، منظره خاص و منحصر به فردی از خود نمایان می‌کند. رنگ برگ‌ها سبز تیره با رگبرگ روشن هستند. اندازه برگ‌ها ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر بوده و جنبه تزئینی آن زیاد است.

نکاتی که باید در مورد گیاه فیکوس بدانید

آبیاری بیش از حد می‌تواند موجب زرد شدن برگ‌های فیکوس شود. بنابراین باید خاک گیاه باید بین دو آبیاری خشک باشد.
نور کم می‌توانود موجب ریزش برگ‌های فیکوس شود.
گرمای زیاد و خشکی هوا موجب افتادگی برگ‌های فیکوس می‌شود.
رنگ پریدگی و بد شکل شدن برگ‌ها می‌تواند به دلیل کمبود مواد غذایی در خاک و یا نور زیاد باشد. بهتر است گیاه را به محلی کم نورتر منتقل کرده و طبق دستور،هر ۲هفته یکبار آن را تغذیه کنید
اگر در پشت و روی برگ های فیکوس لکه های قهوه ای پدید آمد علت آن ، وجود آفت یا شپشک است. برای درمان گیاه،بهتر است آن را با سموم حشره کش هفته‌ای یکبار،سمپاشی کرده و برگها را با پارچه ها تمیز نمائید.

سوالات متداول

چگونه از گل فیکوس نگهداری کنیم؟

باید بگوییم که برای نگهداری از این گیاه زیبا بایستی به نور، دما، رطوبت، خاک، کود و حتی تعویض به موقع گلدان آن توجه داشته باشید.

آیا فیکوس سمی است؟

بله، گیاه فیکوس سمی بوده و شیره گیاه فیکوس بلک الاستیکا می‌تواند منجر به خارش پوست شود. همچنین خورده شدن این گیاه می‌تواند سبب اسهال و استفراغ شود.

چرا فیکوس گل نمیده؟

در صورتیکه شرایط نور دریافتی فیکوس بلک مناسب نباشد و یا آبیاری آن بیشتر یا کمتر از حد استاندارد باشد، گیاه فیکوس الاستیکا رشد مطلوب نخواهد داشت.

علت وجود لکه های سوخته روی برگ های فیکوس چیست؟

حتما آب پاشی گیاه در آفتاب انجام شده و موجب سوختگی برگ‌های گیاه شده است. برای از بین رفتن لکه ها ، بهتر است گیاه را از معرض نور مستقیم خارج کنیم.