آجیل شب یلدا یکی از بخش های جذاب آیین و سنت های منحصر به فرد این شب است. ایرانیان اصیل بر این اورند که بدون حضور آجیل شب یلدا جشن یلدا ناقص است. در شب یلدا آجیل جذابیت خاصی به این مراسم می دهد. آجیل ایرانی به یکی از نمادهای فرهنگی ایرانی تبدیل شده است . اگر از ترکیبات آجیل شب یلدا بی خبرید حتما این مطلب شادمگ را بخوانید.
آجیل شب یلدا
آجیل ، یکی از خوراکی های خوش طعم است که از قدیم در انواع مراسم های ایرانی از آن استفاده می کردند. به صورت کلی آجیل حاوی ترکیبی از خشکبار است ولی سنت های دیرینه و سلیقه های مختلف ترکیبات مختلفی را ازآجیل را به وجود آورده اند. یکی از آیین های بسیار زیبا تا به امروزه ادامه یافته و به ما نیز رسیده است شب یلدا است.
شب یلدا آیین و سنت منحصر به فرد خود را دارد و به طبع آن حاوی آجیل مخصوص به خود است. ایرانیان اصیل بر این اورند که بدون حضور آجیل شب یلداجشن یلدا ناقص است. در شب یلدا آجیلجذابیت خاصی به این مراسم می دهد.آجیل ایرانیبه یکی از نمادهای فرهنگی ایرانی تبدیل شده است و برحسب ترکیبات و اجزای آن آجیل شور،آجیل شیرین وآجیل چهار مغز نام گرفته است.
آجیل یلدا توفیری با آجیل شب عید و یا دیگر روزها ندارد. البته با این تفاوت که آجیل شب یلدافقط ازآجیل شور استفاده نمی کنند. بلکه از تنقلات شیرین مانند کشمش، توت خشک، برگ زردآلو استفاده می شود. در کنار خشکبار از مغزهای دیگری مانند پسته، فندوق، گردو نیز استفاده می کنند.آجیل شب چله یکی از مهم ترین بخش های این شب است، که بدون آن شب یلدا معنایی ندارد. تمام این سنت ها برای جمع شدن یک خانواده در کنار هم می باشد و که یک شب عالی در کنار هم داشته باشند. ولی وجود تنقلاتی حاوی آجیل یلداو میوه های زمستونی و تزیین آجیل شب چله برای جذاب تر کردن این جشن می باشد.
ویژگی های آجیل شب یلدا چیست؟
به صورت کلی یکی از سالم ترین تنقلات ها آجیل به شمار می رود.آجیل حاوی فیبر بسیار بالا می باشد و در درمان بیماری هایی مانند یبوست، چاقی، انواع سرطان ها و معده بسیار مفید است.
علاوه براینآجیل حاوی انواع و اقسام ویتامین های گروه ب و ای، کلسیم، روی، فسفر، پتاسیم، منیزیم، ویتامین آ و پروتئین است که وجود این مواد در بدن باعث تراکم استخوان ها و پیشگیری از ریزش مو و چین چروک پوست، افزایش بینایی، درمان افسردگی و رفع خستگی و گرفتگی عضلات می شود. ولی افرادی که علاقه ای به چاق شدن ندارند می توانند ازآجیل کمتر استفاده کنند. به همین دلیل آجیلدارای کالری بسیار بالایی می باشد و استفاده بیش از حد آن باعث چاق شدن می گردد.
انواع آجیل یلدا
آجیل براساس سلیقه و علایق و مدل های مختلف، دارای ترکیبات متفاوتی می باشد. ولی آجیل شب چله طبق آیین و سنت های قدیم می باشد. از اصلی ترین قسمت های شب چله، آجیل و تنقلاتآن شب به حساب می آید. مصرف آجیل برای تقویت سیستم ایمنیبسیار موثر است.
چرا که شامل ویتامین ها و مواد مغذی بسیاری می باشد. با خوردن آن ها می توانید بدن خود را در برابر بیماری های زمستانه مقاوم کنید. علاوه براین با استفاده از آجیل ها از ابتلا به بیماری هایی مانند سرطان، بیماری های قلبی و قند خون پیشگیری می کند.آجیل یلدا شامل انواع و اقسام مختلفی از خشکبار و میوه های خشک می باشد.
در ادامه به معرفی هر کدام از آن ها می پردازیم:
آجیل چهار مغز
یکی از شناخته ترینآجیل های شب چله آجیل چهار مغز محسوب می شود. اینآجیل مخلوطی از پسته ، بادام درختی،بادام هندی وفندق است. اینآجیلها به سبب طبع گرمی که دارند مناسب ترین خوراکی ها برای شب های سرد زمستان هستند چرا که موجب جو گرم مهمانی ها و صمیمت می شود.
آجیل مشکل گشا
آجیل های شب یلدا تنها حاوی مغز و تخمه ها نمی باشد. در بسیاری از شهرها میوه های خشک بخشی از سفره این شب است. یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین آجیلها، مشکل گشا به شمار می رود. که این نوع آجیل حاوی ترکیب نخود و کشمش است. از آنجایی که اغلبآجیل ها به دو شکل شور و بوداده استفاده می شوند، مصرف میوه های خشک که شیرین، ملین و البته مغذی هستند می تواند بسیار مفید باشد.
علاوه بر نخود و کشمش میوه های خشک دیگری مانند انجیر، توت خشک، آلو، زردآلو و رز آفریقایی نیز بخشی از مخلوطآجیل های میوه خشک است. تی می توان از چیپس میوه نیز استفاده کرد. به سبب تنوعآجیلها و میوه های خشک های مانند کشمش و توت خشک، ترکیب های فراوانی وجود دارد.
آجیل هفت قلم
آجیل هفت قلم مخلوطی از آجیل چهار مغزوآجیل مشکل گشامی باشد. این ترکیب را می توانید با طراحی متفاوت و جذاب درست کنید.
آجیل شب یلدا نماد چیست؟
ایرانیان مخلوط‌های مناسبتی متفاوتی را برای تمام روزهای سال در نظر می‌گرفتند. فلسفه‌ی حضور آجیل در ترکیب خوراکی‌های شب یلدا داستانی دارد که در ادامه برایتان بازگو می‌کنیم.
نقل است که در زمان‌های دور دهقان‌ها و کشاورزان در پایان پاییز به مناسبت پایان فصل برداشت و شروع فصل استراحت دور یکدیگر جمع می‌شدند، مجلس ساده‌ای تدارک دیده و با آجیل و میوه‌های نگهداری شده از تابستان از خودشان پذیرایی می‌کردند. در واقع برپایی این جشن در سال‌های متوالی زمینه‌ساز شکل‌گیری جشنی باستانی به نام یلدا شد.
به عبارت دیگر می‌توان این خوراکی، یعنی آجیل را به عنوان بنیان‌گذار جشن محبوب ما ایرانی‌ها در پایان پاییز و شروع زمستان معرفی کرد. احتمالا به همین دلیل است که در نزدیکی شب یلدا زمان به‌دنبال این هستیم که آجیل خوب را از کجا بخریم؟ این یعنی حالا ترکیب آجیل شب یلدا را به عنوان یک بخش اصلی در پذیرایی این جشن به حساب می‌آوریم و به دنبال روش‌های تزیین آجیل شب یلدا هستیم.
بهترین آجیلی که باید در سفره یلدا باشد
پسته در آجیل شب یلدا
یکی از محبوب‌ترین انواع مغزها در میان آجیل‌های شب یلدا پسته است. فرقی نمی‌کند که در ترکیب آجیل یلدا از پسته خام استفاده کنید یا پسته زعفرانی شور کرده در هر صورت این مغز حسابی طرفدار دارد. پسته سرشار از منیزیم، مس و انواع ویتامین‌های گروه ب است که با افزایش ایمنی بدن ارتباط مستقیم دارد.
فندق در آجیل شب یلدا
فندق نه به اندازه پسته اما در جایگاه خود یکی از مغزهای بسیار پرطرفداری است که میتوانید در ترکیب آجیل این شب داشته باشید. سرشار از ویتامین‌های خانواده ب است که مصرف آن به خصوص برای کودکان توصیه میشود.
بادام
اصلا اگر بادام نباشد آجیل یلدا ناقص است. شما میتوانید از هر نوع بادامی برای کامل‌تر شدن آجیل استفاده کنید، اما پیشنهاد ما استفاده از بادام برشته دو آتیشه بارجیل است که حسابی هم طرفدار دارد. البته که انتخاب‌های دیگری چون بادام‌زمینی اناری، بادام هندی برشته زعفرانی و یا میکسی از انواع بادام هم انتخاب خوبی برای ترکیب آجیل شب یلدا هستند.
گردو در آجیل شب یلدا
گردو یکی از با ارزش‌ترین و پر خاصیت‌ترین آجیل‌هایی است که در تمام سال تقاضا برای آن وجود دارد. اما شب یلدا خرید گردو افزایش پیدا می‌کند. زیرا شما هم میتوانید آن را در آجیل استفاده کنید و هم در باقی خوراکی‌های این شب، مثل کیک هندوانه شب یلدا به کار ببرید. در ضمن، گردو طبع گرمی دارد و مصرف آن در ماه‌های سرد سال توصیه میشود.
چهارمغز برای یلدا
اگر می‌خواهید مغزهای آجیل یلدا را ترکیبی بخرید؛ آجیل چهارمغز یکی از پرطرفدارترین انتخاب‌هاست. آجیل شب یلدا چهارمغز بارجیل شامل پسته اکبری برشته زعفرانی، بادام هندی برشته زعفرانی، مغز بادام برشته زعفرانی و فندق برشته است که قطعا هر ذائقه‌ای را راضی می‌کند. همگی این مغزها طبع گرمی داشته و مصرف آنها در بلندترین شب‌نشینی سال برای استقبال از زمستان پیشنهاد می‌شوند.
توت خشک و کشمش
هرچه قدر از مزایای توت خشک و کشمش بگوییم کم است. این دو خشکبار با اندازه بسیار کوچک خود، فواید زیادی برای بدن دارند و از این‌رو توصیه میشود به جای استفاده از قند آنها را به همراه چای میل می‌کنید. شما میتوانید در آجیل شب یلدای خود، این دو را هم به کار ببرید تا اگر افراد بتوانند به جای قند آنها را مصرف کنند یا به همراه آجیل‌های دیگر میل کنند و از مزایای آنها بهره ببرند.
تخمه‌های آجیل یلدا
اما بخش دیگری از ترکیب آجیل شب یلدا را تخمه‌ها تشکیل می‌دهند. اگر می‌خواهید در پذیرایی جشن یلدا تمام ذائقه‌ها را در نظر بگیرید، توصیه می‌کنیم مخلوطی از تخمه آفتابگردان، تخمه کدو و تخمه ژاپنی را در ترکیب آجیل یلدا به کار ببرید. تخمه یک نوع آجیل سرگرم‌کننده است و شبی جذاب را برایتان فراهم می‌کند.
آجیل شب یلدا در شهرهای مختلف ایران
همانطور که می‌دانید نه فقط در ایران، بلکه بلندترین شب سال در کشورهای دیگر دنیا نیز جشن گرفته میشود. بنابراین فرهنگ‌های زیادی یلدا را مهم می‌شمارند و خوراکی‌های مخصوص به خود را دارند. در ایران نیز آجیل یلدا در برخی استان‌ها متقاوت است و مردم بنا به منطقه و سلیقه‌شان، آن را تغییر می‌دهند. در این بخش به بررسی آجیل شب یلدا در شهرهای ایران می‌پردازیم:
شب یلدا در لرستان
تنقلاب شب یلدای مردم لرستان نیز مانند بسیاری از شهرهای دیگر شامل پسته، گردو، بادام، فندق، کشمش، انجیر خشک و… است. اما گندم برشته، تنقلاب شب یلدای مردم لرستان را متمایز می‌کند. مردم این استان گندم برشته را طبق آیینی خاص تهیه می‌کنند. بانوان لرستانی گندم مرغوب را تهیه کرده و آن را در زعفران، شیر و چند ادویه مخصوص می‌خوابانند و بعد خشک می‌کنند.
خواباندن گندم در شیر باعث نرمی آن میشود. در شب یلدا بانوان گندمِ از قبل آماده شده را در تابه‌ای ریخته و با حرارت ملایم برشته می‌کنند. این گندم برشته و ترد را با دیگر آجیلها مخلوط کرده و آجیل مخصوص شب یلدا آماده میشود.
شب یلدا کردستان
در کردستان هم مانند دیگر شهرهای ایران از آجیل های رایج برای شب یلدا استفاده می‌کنند. اما معمولا انجیر خشک، برگ گلابی، برگه زردآلو و مغز هسته‌ی زردآلو که همراه با سماق حرارت دیده، توت خشک دو تخمه بو داده کدو در سفره آنها دیده میشود. در ضمن، گندم برشته که با شیره گز مخلوط شده و به صورت گلوله‌های کوچکی درآمده نیز از آجیل‌های محبوب چله در کردستان هستند.
شب یلدا در خوزستان
مردم خوزستان ترکیبات آجیل یلدایی که در اکثر نقاط ایران به کار می‌رود را خریداری می‌کنند. ولی به میوه و هندوانه نیز اهمیت زیادی می‌دهند. در این شب شاید بیشترین وانت‌های حامل هندوانه و خربزه در مناطق جنوب، خصوصا اهواز دیده شود. این میوه‌ها را به همراه آجیل چهار مغز، انار، شیرینی، خرما و لبو و آش و شیرینی‌های محلی میل می‌کنند.
آجیل یلدا در اصفهان
به گفته خیلی از قدیمی‌های اصفهان، یکی از کارهایی که در ایام قدیم انجام می‌گرفته، درست کردن کشمش بوده است. به این صورت که مقداری انگور را در یک پارچه می‌پیچیدند و در زیرزمین خانه‌ها نگه می‌داشتند تا به کشمش تبدیل شود و شب یلدا آن را مصرف کنند. یکی دیگر از خوراکی‌های شب یلدای اصفهان، چلسمه است که در گذشته به آجیل و تنقلاتی مثل گندم، شادونه و … گفته می‌شد.
آجیل یلدا در شمال
گیلانی‌ها با ترکیب گندم، سویا، برنج، عدس، شاهدانه، تخمه کدو، خربزه و هندوانه، در تابه سفالی روی آتش، نوعی خوراکی برای شب یلدای خود درست می‌کنند که پای ثابت آجیل شب یلدای آنها است. در واقع نوعی برنج پخته و دم نکشیده‌‌ای است که در روغن داغ سرخ و پفکی میشود.
آجیل شب یلدا تبریز
اکثر مردم تبریز بعد از شام تنقلاتی مانند قاورقا (گندم برشته با شاهدانه) را با آجیل خود ترکیب می‌کنند. در آجیل شب یلدای مردم این شهر اکثر بادام و سنجد نیز دیده میشود.
