روش نگهداری از برنج از آن جهت دارای اهمیت است که اگر محیط نگهداری برنج شما اصولی و درست نباشد حتی به مدت خیلی کوتاه هم ممکن است کرم و شپشک به برنج شما حمله کنند و باعث از بین رفتن کیفیت برنج شما شوند. این مطلب از شادمگ به اصول نگهداری از برنج پرداخته و به شما نکاتی را گوشزد می کند که حتما باید رعایت کنید. نگهداری برنج کار سختی نیست.
نگهداری از برنج
این که برنج مهم ترین و اصلی ترین غلات سفره ما ایرانیان می‌باشد؛ مسئله ای غیر قابل انکار است. اما نکته‌ی حائز اهمیت، که قصد داریم در این مقاله مورد بررسی قرار بگیرد؛ نحوه‌ی نگهداری برنج است. زیرا در صورتی که روش نگهداری برنج اصولی و مناسب نباشد، ممکن است برنج دچار تکثیر آفت شود، عطر و طعم آن تغییر کند و یا به طور کلی کیفیت اولیه خود را از دست بدهد. در نتیجه این تصور که می‌توان برنج را به بدون هیچ محدودیتی در آشپزخانه، انبار یا … نگهدای کرد، کاملا اشتباه است. البته از بين بردن شپشک برنج کار سختی است ولی روشهای متنوعی برای این کار وجود دارد.
از آن جایی که برنج های ایرانی از آن دسته مواد غذایی هستند که حاوی هیچ گونه مواد نگه دارنده نمی باشند، نگهداری از آن همواره نیازمند رعایت اصول و نکات خاصی است. از این رو که ما در ادامه چندین روش که در نگهداری برنج بین اکثر مردم مرسوم می باشد را مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد.
شما کاربران عزیز برای آشنا شدن با روش های مختلف نگهداری از برنج، اعم از برنج خام و پخته شده، آشنایی کامل با بهترین روش نگهداری برنج و … با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
بهترین روش نگهداری از برنج خشک
بهترین روش برای نگهداری از برنج استفاده از کیسه های پارچه ای می باشد. به عبارتی کیسه های پارچه ای بهترین گزینه برای نگهداری از برنج هستند. زیرا کیسه های پارچه‌ای یا نخی رطوبت را از برنج می‌گیرند. در صورتی هم که مایلید از ظرف پلاستیکی استفاده کنید بهتر است که رنگ آن مات و شفاف باشد. حتما قبل از ریختن برنج در ظروف باید دقت داشت که کاملاً خشک و تمیز هستند.
علاوه بر همه‌ی این ها برنج را باید در مکانی نگهداری کرد که هیچ رطوبتی و گرمایی در آنجا بود وجود نداشته باشد. زیرا گرما، نور خورشید و رطوبت نیز باعث می‌شوند کیفیت دانه های برنج پایین بیاید، دانه ها خرد شوند و یا باعث خراب شدن و کرم برنج شوند. در نتیجه بهتر است برنج را در کیسه های پارچه‌ای یا نخی، در یک مکان خنک و دارای تهویه نگهداری کنیم.
جلوگیری از کپک زدن نان یکی از مهمترین کارهایی است که زنان خانه دار باید یاد بگیرند چون هم نان جزو مهمترین مواد غذایی هر خانه است و هم اینکه کپک نان بسیار خطرناک و حتی کشنده است. پس حتما این مطلب شادمگ را خوب مطالعه کنید.
این روش، بهترین روش برای نگهداری برنج خشک با مقادیر زیاد در اماکنی مثل انباری بالکن و می باشد. اما اگر شما به دنبال بهترین روش یا به اصطلاح بهترین ظروف برای نگهداری از برنج با مقدار کمتر، در فضایی مانند آشپزخانه می باشید ادامه مطلب را مطالعه کنید:
بهترین ظرف برای نگهداری از برنج
گفتیم که بهترین روش برای نگهداری از برنج، استفاده از کیسه های پارچه ای یا نخی می باشد. اما در صورتی که به دنبال بهترین ظرف، برای نگهداری برنج هستید، به نکات زیر توجه داشته باشید:
از ظرفهایی استفاده کنید که یک دریچه برای خروج برنج داشته باشند و هر بار که نیاز دارید از برنج استفاده کنید مجبور نباشید درپوش آن را بردارید. با استفاده از ظرف نگهداری غیر قابل نفوذ می توانید کیفیت برنج را تا مدتها حفظ کنید.
از ظروف پلاستیکی مرغوب استفاده کنید زیرا ظروف پلاستیکی که از مواد دسته دوم ساخته می شوند معمولا بوی مواد شیمیایی می دهند و این مسئله می تواند روی طعم و بوی برنج تاثیر منفی بگذارد. ظرف نگهداری برنج، شیشه‌ای و ظرف های فلزی که دارای روکش لعابی هستند نیز گزینه های خوبی برای ظرف نگهداری برنج در کابینت هستند. است. با این ظروف می توانید کیفیت برنج را تا مدتها حفظ کنید .
نکته مهم
از آن جایی برنج نسبت به نور آفتاب بسیار حساس است و اگر در معرض نور قرار بگیرد پوک شده و از بین می رود و گرمای نور آفتاب می تواند شرایط رشد حشره برنج را نیز فراهم کند، بهتر است برای نگهداری برنج از ظروف مات استفاده کنید. اگر هم ظرف نگهداری برنج را در کابینت یا یک فضای تاریک قرار میدهید شفافیت آن مشکلی ایجاد نمیکند.
همواره سعی کنید از ظروفی استفاده کنید که اندازه ی متعادلی داشته باشند و گنجایش آن ها به اندازه‌ی نیاز کوتاه مدت شما باشد. معمولا ظرف نگهداری برنج مناسب ظرفی است که حداکثر ۵/۲ کیلوگرم برنج در آن جای بگیرد.
دم کردن زعفران با آب جوش راهی است که اغلب خانم های کدبانو بلدند و امتحان کردند ولی ما در شادمگ میخواهیم از روش هایی بگوییم که رنگ زعفران را زردتر و درخشان تر از قبل می کند. این روش ها را امتحان کنید و نتیجه را ببینید.
تا به این جای مقاله بهترین روش برای نگهداری برنج را برایتان توضیح داده ایم و اینکه ظروف مناسب برای نگهداری برنج چه ظروفی هستند را نیز به شما معرفی کردیم. اما حالا اگر شما هم راهکاری مثل استفاده از قرص سیر برای نگهداری برنج ، یا در مورد نگهداری برنج خیس خورده چه چیزی شنیده اید و دو به شک هستید که درست می باشد یا غلط در ادامه نیز با ما همراه باشید:
روش های نگهداری از برنج
طبیعتاً همه‌ی شما با ترفند های مختلفی که در مورد نگهداری از برنج خام و خیس خورده مرسوم است، آشنا هستید. از طرفی هم مطمئن نیستید که این ترفند ها و روش ها کاربردی و صحیح می‌باشد یا خیر. نگهداری از برنج خام یا پخته، تبدیل به معضلی شده است که با توجه به افزایش قیمت برنج علی الخصوص قیمت برنج ایرانی، تقریباً تمام افراد با آن گریبان‌گیر هستند.
ما چندین روش و نحوه نگهداری از برنج خام و خیس‌خورده که بیشتر بین افراد رایج می‌باشد و مطمعنا به گوش شما هم آشنا است را برایتان نام برده و در مورد آن ها توضیح خواهیم داد:
نگهداری برنج در فریزر و یخچال
برای نگهداری برنج در فریزر و یخچال، باید آن را در کیسه پلاستیکی مثل زیپ‌کیپ قرار داد و تا جایی که می شود هوا را خارج کرد. به این ترتیب می‌توان برنج را طی مدت زیادی در یخچال یا فریزر، سالم نگهداری کرد. اگرچه گفته شده است که با این روش برنج ماندگاری بالایی دارد، اما بهتر است آن را زودتر مصرف کنید.
نکته: توجه داشته باشد که کیسه‌های ذخیره‌سازی پلاستیکی برای برنج کاملاً خشک باشد، زیرا هرگونه رطوبت می‌تواند باعث رشد کپک روی دانه‌های برنج شود.
نگهداری برنج خام در یخچال
گفته شده که نگهداری برنج خام در یخچال، (به روشی که در پاراگراف قبل توضیح داده ایم) یکی از بهترین روش‌ها برای نگهداری برنج خام است. اما این روش مناسب مقادیر کمی از برنج می باشد در صورتی که مقدار برنجی که قصد ذخیره سازی و نگهداری آن را داریم زیاد باشد این روش پاسخگو نیست.
نگهداری برنج پخته شده در یخچال
برای نگهداری برنج پخته شده در یخچال می بایست حتما از ظروف درب دار استفاده شود. در غیر این صورت احتمال آلوده شدن برنج، به علت در تماس بودن برنج با دیگر مواد غذایی موجود در یخچال وجود دارد. نکته حائز اهمیت دیگر در این خصوص، این است که برنج را در طبقه ای قرار دهید که با مواد غذایی خام مانند میوه ها، سبزیجات، تخم مرغ و … در تماس نباشد.
نکته: برنج اگر به خوبی در یخچال نگهداری شود کاملا سالم می ماند. زمانی که احساس کردید برنج سفت یا سخت شده است، بوی غیرطبیعی می‌دهد، سطح آن لزج شده است و… از مصرف آن خودداری کنید.
درآوردن هسته آلبالو و گیلاس یک چالش همیشگی می باشد. این کار بر خلاف تصور همه اصلا کار سختی نیست و با ابتدایی ترین ابزار ها در خانه می توانید هسته آلبالو و گیلاس را جدا کنید.
نگهداری برنج در بطری یا شیشه نوشابه
شاید عجیب باشد ولی نگهداری برنج در بطری نوشابه از بهترین روش های نگهداری برنج محسوب می شود. دلیل آن چفت بودن درب آنها و جلوگیری از نفوذ هوا و رطوبت می باشد. اما این روش هم مانند نگهداری برنج خام در یخچال دارای ضعف و محدودیت می باشد، زیرا پاسخگویی نگهداری مقادیر زیادی از برنج نیست.
نکته: فراموش نشود که بطری های نوشابه قبل از استفاده کاملاً شسته شده، تمیز و خشک باشند و زمانی که برنج را در بطری نوشابه می‌ریزید چندین بار به آن ضربه بزنید تا هوای اضافی بین دانه های برنج خارج شود.
نگهداری برنج در کیسه پلاستیکی و زباله
اگر قصد نگهداری برنج در کیسه پلاستیکی دارید، باید بدانید که این بسته‌بندی‌ها از نفوذ حشرات و رطوبت جلوگیری نمی‌کنند. زیرا به راحتی توسط حشرات جویده و سوراخ می‌شود، در نتیجه عمر نگهداری برنج شما کم خواهد شد. بهترین توصیه برای نگهداری از برنج ایرانی این است که، آن را در کیسه های پارچه ای، کنفی و مواردی از این قبیل، همچنین به دور از رطوبت، در جای خشک و خنک نگه داری کنید.
اگر از آن دسته افرادی هستید که به روش نگهداری برنج در کیسه زباله فکر می کنید، آن را فراموش کنید. زیرا این کیسه ها به هیچ عنوان مقاوم نمی باشند و در برابر گرما بسیار آسیب پذیر هستند. حتی ممکن است بوی نامطبوعی، ناشی از ماده های شیمیایی که در ساخت آن ها به کار گرفته شده است تولید کنند.
طبیعتاً این فرایند ممکن عطر و طعم برنج را تغییر دهد، علاوه بر آن ممکن است خوردن برنج نگهداری شده در کیسه زباله موجب مسمویت و بیماری هایی از این قبیل شود.
نکته: ساختار شیمیایی کیسه های زباله به گونه ای است که، حتی دور انداختن این کیسه ها نیز تنها موجب آسیب دیدن محیط زیست می شود.
نکات مهم برای نگهداری از برنج
۱. دقت در هنگام خرید برنج
در هنگام خرید برنج مشتی از برنج را بردارید و از نزدیک بررسی کنید که آفاتی مانند شپشک و یا کرم داخل برنج نباشد.
۲. نگهداری برنج در مکان خشک و خنک
مطمئن شوید که مکان برنج خشک و خنک است. رطوبت و گرما باعث خرابی برنج می‌شوند. اکثر مردم برنج خود را در انباری نگهداری می‌کنند که معمولاً مکانی گرم است، بنابراین دقت داشته باشید که اگر می‌خواهید برنج خود را در انبار نگهداری کنید، انبار تهویه‌ای مناسب داشته باشد.
۳. ایجاد فاصله بین کیسه برنج با زمین و دیوار
بین کیسه‌های برنج با زمین و دیوار فاصله ایجاد کنید. این کار مانع نفوذ رطوبت دیوار و زمین به کیسه‌های برنج می‌شود. برای در امان بودن کیسه‌های برنج از سوسک، موش و سایر حشرات نیز آن را در قفسه و یا درجایی بلندتر از زمین قرار دهید.
۴. نگهداری برنج در ظرف مناسب
در حالت کلی برنج را می‌توان در کیسه پارچه‌ای، ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی مات و ظروف فلزی دوجداره(لایه‌ی خارجی فلزی، لایه‌ی داخلی پلاستیکی) نگهداری کرد که از میان آنها نگهداری برنج در گونی‌های نخی بهتر از بقیه است.
بهتر است برای حجم زیاد برنج از کیسه‌های نخی استفاده کنیم؛ زیرا این کیسه‌ها برخلاف کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی ، سبب می شوند که رطوبت برنج خارج شود و طول عمر آن افزایش یابد ولی برای حجم کم برنج می توان از ظروف شیشه‌ای، پلاستیکی یا فلزی استفاده کرد.
نکته۱: اگر بخواهیم برای نگهداری برنج از ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی استفاده کنیم، این ظروف حتما باید خشک باشند؛ در غیراین صورت در مدت کوتاهی سبب خراب شدن برنج می شوند.
نکته۲: ظروف شیشه‌ای مات نسبت ظروف پلاستیکی برای نگهداری برنج مناسب تر هستند؛ زیرا در صورت نگهداری برنج در ظروف پلاستیکی ممکن است طعم و بوی برنج تحت تاثیر پلاستیک تغییر کرده و برنج کیفیت خود را از دست بدهد ولی در ظروف شیشه‌ای طعم و عطر برنج تغییر نمی کند.
۵. جلوگیری از کرم زدن برنج
احتمالا تا‌به‌حال برنج کرم زده را از نزدیک دیده‌اید. برای جلوگیری از آفت زدن یا شپشک زدن برنج، بهتر است که از همان ابتدا یک یا دو مورد از مواد زیر را در ظرف یا کیسه برنج قرار دهید.
- حبه سیر
- فلفل تند و خشک
- میخک
- آهن مانند میخ یا میلگرد
- برگ گردو
- پوست گردو
- برگ درخت چریش
- نمک
- زنجبیل
- زردچوبه
۶. نگهداری برنج در مکانی به دور از نور خورشید
برنج را در معرض نور خورشید قرار ندهید چراکه باعث آفت‌زدگی برنج می‌شود. نور مستقیم خورشید نیز موجب خرد شدن دانه‌های برنج می‌شود.
۷. خرید برنجی که به خوبی خشک شده باشه
اصلی‌ترین علت آفت زدن برنج‌های ایرانی این است که در فرآیند سفید کردن برنج به اندازه کافی برنج را در خشک‌کن قرار نمی‌دهند تا رطوبت آن گرفته شود. برنج باید در حدود ۶۰ ساعت در خشک‌کن باشد ولی در فصل برداشت بعضی از کارخانه‌ها به خاطر حجم زیاد کار برنج را به میزان ۳۰ تا ۴۰ ساعت در خشک کن می‌گذارند و همین باعث می‌شود تا برنج زودتر آفت بزند. ما در درکام اطمینان حاصل می‌کنیم که برنج‌هایی که عرضه می‌کنیم به میزان کافی خشک شده باشند تا زود دچار شپشک نشوند.
۸. استفاده از جذب‌کننده اکسیژن در کیسه برنج
یکی از اصلی‌ترین علت‌های فاسد شدن موادغذایی به خاطر اکسیژن هوا است که باعث ایجاد محیطی مناسب برای رشد آفات می‌شود. برای مقابله با این مورد می‌توان از جاذب اکسیژن استفاده کرد و با قرار دادن جاذب اکسیژن در کیسه برنج و یا بسته‌بندی موادغذایی دیگر از آفت زدن آنها جلوگیری کرد.
نگهداری برنج خیس خورده
اگر برنج را شسته اید و خیس خورده، ولی به هر دلیلی قصد ندارید طی چند ساعت یا یکی، دو روز آینده آن را بپزید، در مقداری آب و نمک قرار دهید. نگهداری از برنج خیس شده بدون نمک کاری اشتباهی می باشد. زیرا بدون افزودن نمک، برنج خیس خورده خیلی زود نشانه های خرابی را از خود بروز می دهد.
اضافه نکردن نمک به برنج خیس شده ممکن است باعث شود برنج در کمتر از یک روز بو گرفته و غیر قابل استفاده شود. سپس حتما آن را در یک مکان خنک مثل یخچال بگذارید. اگر قصد نگهداری از برنج خیس شده را برای بیشتر از یک روز دارید باید در نظر داشته باشید که همان آبی که روز اول روی آن ریخته اید جواب‌گو نیست. بدین ترتیب هر چند ساعت آب برنج را عوض کنید.
نکته: تمامی این راهکار و مراحل حداکثر برای نگهداری 2 تا 3 روزه‌ی برنج پاسخگو می باشد و پس از آن، عطر، طعم و کیفیت برنج از دست می رود.
نگهداری برنج در بالکن
افرادی زیادی هستند که خرید یک ساله‌ی برنج خود را یکجا انجام می دهند و در تمام طول سال از همان استفاده می کنند. اگر تنها مکانی می توانند برنج را در آنجا نگهداری کنند بالکن یا تراس است، باید حتما به یکسری نکات توجه داشته باشند:
برنج را در کیسه و یا ظروف مناسبی که قبل تر به توضیح آن پرداخته‌ایم قرار دهید.
نور و گرمای خورشید دشمن سلامت و کیفیت برنج می باشد. در نتیجه قسمتی از بالکن را انتخاب کنند که به دور از نور خورشید باشد. به عبارتی می توانید سرد ترین مکان بالن خود را پیدا کنید و آن جا یک قفسه یا کمد نصب کنید و برنج را داخل آن نگهداری کنید.
نکته‌ی مهم دیگر این مسئله می باشد که مکان های مستعد رطوبت، مرکز رشد آفت ها، قارچ و حشرات موذی است، پس محلی که برنج را قرار می دهید، از سطح آسفالت یا سیمان زمین فاصله داشته باشد. چون گاهی ممکن است به دلیل نشتی آب و مشکلاتی از این دست، در بالکن برنج شما مرطوب شود و در انتها به خرابی برنج منجرب گردد.
روش نگهداری برنج در انبار
اگر قصد نگهداری از برنج در انبار دارید، در درجه‌ی اول توجه داشته باشید که حتما پیش از قراردادن برنج ها در انبار، مکان کاملا تمیز باشد، یعنی عاری از هرگونه تار عنکبوت، گرد و غبار و … باشد. لازم است در طول مدت زمان نگهداری برنج نیز محل مورد نظر همواره تمیز و مرتب نگهداری شود.
حتما کیسه های حاوی برنج را دور از رطوبت و در جای خشک و خنک نگهداری نمایید تا رطوبت داخل برنج تبخیر گردد. پیشنهاد ما این است که انبارها یا اماکن نگهداری برنج را با پالت های چوبی بپوشانید و برنج ها را در ارتفاع ۲۰ الی ۲۵ سانتیمتری سطح زمین نگهداری کنید.
