بهترین زمان کاشت سبزه عید چه زمانیست؟ چگونه یک سبزه ی عید پرپشت و سبز داشته باشیم؟ نکات کاشت سبزه عید را در شادمگ بخوانید.
با چه بذرهایی می‌توان سبزه درست کرد ؟
مرسوم است که بیشتر با گندم، عدس، ماش، قره ماش، لوبیا و نخود سبزه را درست کنند. اما اگر بخواهید سبزه متفاوت داشته باشید با تخمه آفتابگردان و باقالی خشک هم می‌توانید سبزه درست کنید!
راحت‌ترین سبزه‌ای که زود به عمل می‌آید گندم است. گندم را از یک هفته مانده به عید هم می‌توان سبز کرد اما باقی دانه‌ها را باید حداقل از ۱۲ روز قبل شروع به سبز کردن کنید. باقالی و تخمه هم که فقط سه روز خیس خوردنشان وقت می‌خواهد!
در مورد زیبایی سبزه‌ها نیز گفتنی است که سبزه‌های ماش و عدس ریز و پر پشت هستند و بالای ساقه سبزه‌ها برگ‌های ریزی وجود دارد که آن را بسیار زیبا می‌کند. سبزه گندم صاف و مستقیم است و نمونه پروتوتایپ یک سبزه است و سبزه تخم آفتابگردان و باقالی خیلی درشت و بانمک هستند.
روش کلی کاشت سبزه عید نوروز
مقداری از بذر دلخواه را برداشته (نه زیاد و نه کم) و در کاسه‌ای بریزید و آنها را خوب بشویید.
بگذارید با کمی آب که لا به لای بذرها قرار می‌گیرد به مدت ۶ ساعت (یک شب تا صبح) بماند.
بذرها را درون یک آبکش خالی کرده و اجازه دهید آبشان برود.
یک پارچه نازک را زیر شیر آب خیس کنید و سپس خوب بچلانید تا آبش گرفته شود.
بذرها را از درون آبکش در وسط پارچه نمناک بریزید و پارچه را گره بزنید و درون کاسه بگذارید.
تا یکی دو روز اجازه دهید به همین حالت بماند و جوانه بزند. منتهی چک کنید که پارچه نمدار باشد.
بعد از اینکه پارچه را باز کردید و متوجه شدید جوانه‌ها جون دار هستند بذرها را به ظرفی که دوست دارید منتقل کنید.
سپس پارچه را دوباره خیس کرده و آب آن را بگیرید و روی سبزه بیاندازید (این کار را باید تا سبز شدن کامل سبزه ادامه دهید و همواره پارچه نمدار روی جوانه‌ها قرار داشته باشد).
در طول ایام عید هر روز باید به سبزه‌ها آب بدهید. روزی دو بار (صبح و شب) سبزه‌ها را زیر شیر آب بگیرید (از بغل آب بدهید که نظم سبزه‌ها با فشار آب به هم نخورد) و بعد آب ظرف را خالی کنید.
حتما حتما هر شب که میهمان‌ها رفتند یا از میهمانی برگشتید سبزه‌هایتان را در حیاط یا بالکن یا پشت پنجره بگذارید تا هوای خنک به آنها برسد وگرنه به ۱۳ به در نرسیده زرد می‌شوند.
نکات طلایی پر پشت شدن سبزه عید نوروز
- از ظروف فلزی برای سبز کردن سبزه استفاده نکنید.
- استفاده از ظروف سفالی و در درجه دوم چینی نتیجه بهتری خواهد داشت تا ظروف پلاستیکی(ولی سفال یه چیز دیگست)
- از هر بذری که میخواین استفاده کنید ۲۴ ساعت قبل در آب خیسش کنید(کاملا غوطه ور)
- هرچقدر قطر بستر کمتر باشه عمر سبزه بیشتر میشه (البته به میزان تراکم دلخواه شما هم بستگی داره.
- بهترین روش آبیاری غبار پاشی هست استفاده از روشهای غرقابی خیلی مناسب نیست.
بهترین زمان برای کاشت سبزه که تا روز ۱۳ فروردین رشد کافی داشته باشند
- بهترین زمان کاشت ماش برای سبزه عید ۱۸ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت ارزن برای سبزه عید ۱۶ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت خرفه برای سبزه عید ۲۲ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت عدس برای سبزه عید ۱۵ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت شنبلیله برای سبزه عید ۱۶ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت شاهی برای سبزه عید ۲۲ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت سیاه دانه برای سبزه عید ۱۰ تا ۱۵ اسفند است.
- بهترین زمان کاشت سبزه گندم برای عید روز ۲۰ اسفند است.
دانه های که باید حدود ۶ تا ۸ ساعت خیس کنید:
یونجه ( مدت جوانه زدن : ۶-۵ روز )
شنبلیله ( مدت جوانه زدن : ۴-۳ روز )
تربچه ( مدت جوانه زدن : ۵-۴ روز )
کنجد ( مدت جوانه زدن : ۲-۱ روز )
دانه هایی که باید حدود ۱۰ تا ۱۸ ساعت خیس کنید:
نخود ( مدت جوانه زدن : ۴-۳ روز )
عدس ( مدت جوانه زدن : ۵-۳ روز )
ماش ( مدت جوانه زدن : ۵-۳ روز )
سویا ( مدت جوانه زدن : ۵-۳ روز )
آفتاب گردان ( مدت جوانه زدن : ۲-۱ روز )
گندم ( مدت جوانه زدن : ۳-۲ روز )
ارزن ( مدت جوانه زدن :۴-۳ روز )
خرفه و شاهی زودتر از همه سبز می شود. حدود ۸ روز مانده به عید دست بکار شوید.
بهترین زمان کاشت سبزه عید
۱- سبزه عید با هسته مرکبات؛ پرتقال و نارنج و لیمو
این روزها که فصل پرتقال و نارنج و البته لیمو شیرین است بعد از میل کردن این مرکبات تخم یا همان هسته آنها را دور نیندازید چون برای سبز کردن سبزه عید حسابی به دردتان می‌خورند. بهترین زمان کاشت سبزه عید با هسته نارنج و سایر مرکبات برای سفره هفت سین، ۳۰ بهمن یا روزهای ابتدایی اسفند است.
چون حدود دو هفته طول می‌کشد تا سبزه هسته مرکبات جوانه بزند. برای درست کردن سبزه هفت سین با تخم پرتقال و نارنج و لیموشیرین ابتدا هسته‌ها را به مدت یک روز در آب خیس کنید.
خیس کردن هسته را به این دلیل انجام می‌دهیم که پوست هسته به راحتی جدا شود. بعد از یک روز خیس خوردن پوست هسته به راحتی جدا می‌شود و کوچک‌ترین آسیبی به هسته وارد نمی‌شود.
در یک گلدان که زیر آن دارای سوراخ است و زهکشی دارد مقداری خاک سبک بریزید. گلدان را با خاک سبک پر کنید و هسته‌ها را به آرامی و دقت روی خاک بریزید. فاصله هسته‌ها از هم نه خیلی زیاد و نه خیلی کم باشد.
در این مرحله از درست کردن سبزه با هسته مرکبات باید روی هسته‌ها یک لایه نازک خاک سبک بریزید. گلدان را با پلاستیک کاور کنید و منتظر جوانه زدن هسته‌ها بمانید. معمولا بین ۲ هفته تا یک ماه طول می‌کشد تا هسته‌ها جوانه بزنند و از دل خاک بیرون بیایند. بعد از اینکه هسته‌ها جوانه زد کاور پلاستیکی را از دور گلدان بردارید.
۲- بهترین زمان کاشت سبزه کنجد
دانه کنجد خام (بو داده نباشد) یکی از دانه‌هایی است که رشد سریعی دارد و به درد سبزه عید دقیقه نودی می‌خورد. یک هفته قبل از عید هم می‌توانید این سبزه سفره هفت سین را آماده کنید به این ترتیب تا روز سیزده بدر یک سبزه سرحال و شاداب دارید.
*برای درست کردن سبزه هفت سین با کنجد باید کنجدها را به مدت چند ساعت در آب خیس کنید. حدود ۷ الی ۸ ساعت کافی است.
*بعد از خیس خوردن کنجد، روی ظرف مورد نظرتان یک پارچه نازک نخی بکشید. سپس دانه‌های کنجد خیس خورده را روی پارچه بریزید.
*چند روز زمان لازم است تا کنجدها جوانه بزنند و سبز شوند. اگر دوست دارید شکل متفاوتی از سبز داشته باشید می‌توانید سبزه کنجد را دور یک بطری یا کوزه به هر اندازه‌ای که دوست دارید سبز کنید. به همین ترتیب دور بطری یا کوزه گلی تمیز و پاکیزه را با یک پارچه تمیز بپوشانید و روی آن دانه‌های کنجد خیس خورده و لعاب دار را بریزید.
۳- سبزه ذرت
اگر تصمیم بگیرید برای سبزه عید امسال یک سبزه گلدان مانند داشته باشید بهتر است به سبزه بذر ذرت (بذر ذرت با دانه ذرت که با آن ذرت مکزیکی و پفیلا درست می‌کنند متفاوت است و باید آن را از مغازه‌های بذر فروشی تهیه کنید) فکر کنید.
بهترین زمان کاشت سبزه عید با ذرت سه هفته قبل از عید است اما اگر بار اول‌تان است یک ماه قبل از عید دست به کار شوید که اگر خراب شد دوباره سبزه را درست کنید. طرز تهیه سبزه بذر ذرت با سبزه‌های دیگر کمی متفاوت است. به مدت ۴ روز ذرت‌ها را خیس کنید و هر روز آب آنها را عوض کنید.
ظرف ذرت‌ها را عوض نکنید فقط آب ذرت‌ها را عوض کنید. بعد از ۴ روز ذرت‌ها را در یک پارچه تنظیف بریزید و روزی چند بار با اسپری روی آنها آب بریزید.
روی پارچه تنظیف را با یک پارچه ترجیحا نخی دیگر بپوشانید تا جوانه‌های ذرت مرطوب بمانند و سبز شوند. بعد از جوانه زدن ذرت‌ها باید آنها را در ظرف مورد نظر برای رشد کردن بریزید. می‌توانید یک کار خلاقانه انجام دهید و تنگ ماهی و ظرف سبزه را یکی کنید.
برای این منظور یک سبد با سوراخ‌های ریز را داخل تنگ ماهی بگذارید. قطر سبد باید به اندازه‌ای باشد که در تنگ ماهی جا شود و ثابت بماند. حالا دانه‌های جوانه زده ذرت را داخل سبد بریزید و داخل تنگ را با آب پر کنید. مقدار آب باید به حدی باشد که ذرت‌ها در آب باشند.
فعلا ماهی‌ها را در تنگ ماهی نیندازید. صبر کنید ۱۰ روز بگذرد، ذرت‌ها ریشه کنند و سبز شوند و سپس ماهی را داخل تنگ بیندازید.
۴- سبزه تخم منداب و خاکشیر و خرفه
برای درست کردن سبزه عید زیبا و ابتکاری به صورت ترکیبی می‌توانید روی یک صفحه پلاستیکی محکم و شق و رق شکل یک پروانه بکشید (یا هر شکل دیگری که دوست دارید) دور صفحه را با دقت به شکل پروانه ببرید.
روی پروانه را با پنبه بپوشانید و روی پنبه پارچه تنظیف بگذارید. پارچه تنظیف را با نخ و سوزن روی صفحه پلاستیکی بدوزید تا محکم و ثابت شود. تخم منداب را به مدت ۱۵ دقیقه خیس کنید و یک لایه از آن را روی تنظیف بریزید.
تخم خاکشیر و خرفه را که هر دو قرمز رنگ هستند با هم مخلوط کنید و به مدت ۱۵ دقیقه خیس کنید. مخلوط خاکشیر و خرفه را روی جاهایی که دوست دارید قرمز شوند بریزید.
این سبزه باید سه روز در دمای اتاق باشد و روزی چهار الی پنج بار با اسپری آبیاری کنید. بعد از سه روز تعداد دفعات آبیاری را کم کنید و به روزی دو بار اسپری کردن آب اکتفا کنید. مدت زمان لازم برای سبز شدن این سبزه یک هفته است.
۵- بهترین زمان کاشت سبزه عدس
«سبزه عدس» از جمله محبوب‌ترین انواع سبزه عید در سفره هفت سین است. اتفاقا نحوه درست کردن سبزه عدس هم بسیار ساده است. برای درست کردن سبزه عدس ابتدا ۱۵ یا ۱۸ روز قبل از عید (حدود ۱۵ اسفند یا یکی دو روز زودتر) در یک کاسه مقداری عدس بریزید.
روی عدس‌ها آب بریزید و چند روز در دمای اتاق بگذارید. عدس خیلی زود آب را به خودش جذب می‌کند پس مرتب آب عدس را هر روز چک کنید تا اگر کم شد دوباره اضافه کنید. بعد از ۴ الی ۵ روز روی عدس‌ها یک پارچه نخی نمدار بگذارید و جایی نزدیک پنجره که هوایی معتدل و نه سرد و نه گرم دارد قرار دهید.
هر روز باید عدس‌ها را با آب آبکشی کنید و پارچه نخی را هم بشورید و آب آن را بگیرید و دوباره روی عدس‌ها بگذارید. صبر کنید تا عدس‌ها جوانه بزنند. بعد از اینکه عدس‌ها جوانه زدند آنها را آبکشی کنید و به ظرف اصلی سبزه منتقل کنید. برای اینکه یک سبزه پرپشت داشته باشید دانه‌ها را به صورت کپه‌ای در ظرف بریزید نه به صورت یک لایه نازک.
۶- سبزه ماش
«سبزه ماش» برای سفره هفت سین یکی از انواع سبزه عید پرطرفدار است. دلیل آن هم علاوه بر زیبایی این سبزه، مدت زمان کوتاه برای آماده شدن سبزه ماش است. طرز درست کردن سبزه ماش بسیار آسان است و به راحتی می‌توان آن را در خانه تهیه کرد.
ماش‌هایی را که برای تهیه سبزه ماش انتخاب می‌کنید باید سالم و یکدست باشند و در آنها علائمی از شکستگی، پشه زدن، لکه و … وجود نداشته باشد. به عنوان یک نکته مهم آموزش کاشت سبزه عید باید توجه داشته باشید که از ظرف فلزی استفاده نکنید.
۷- سبزه در پوست تخم مرغ
سبز کردن سبزه در پوست تخم مرغ یکی از جذاب‌ترین ایده‌ها برای درست کردن سبزه فانتزی عید است. نحوه کاشت سبزه عید در پوسته تخم مرغ بسیار ساده است، اما رعایت برخی فوت و فن‌ها به شما کمک می‌کند تا سبزه شما زیباتر و پرپشت‌تر شود و جلوه زیباتری پیدا کند.
این ایده سبز کردن سبزه عید برای کودکان نیز بسیار جذاب است، از همین رو پیشنهاد می‌شود برای این کار حتماً از کودکان هم کمک بگیرید. برای کاشت سبزه عید تزیینی با پوست تخم مرغ ابتدا باید تخم مرغ را با استفاده از ضربه نوک سوزن از سمت بالا سوراخ کنید.
سپس سوزن را به دور تا دور قسمتی را که قصد سوراخ کردن دارید، فرو کنید و سوراخ روی تخم مرغ را بزرگ‌تر کنید. بهتر است حدود یک سوم پوست تخم مرغ را جدا کنید تا فضای کافی برای رشد سبزه فراهم شود.
۸- سبزه گندم
احتمالا برای همه ما ایرانی‌ها، «سبزه گندم» نوستالژیک‌ترین سبزه عید نوروز است. سبزه گندم به خاطر شکل و شمایل صاف و یکدست، خواص سبزه گندم و روش آسان کاشت و نگهداری، بهترین سبزه عید به حساب می‌آید. همچنین سبزه گندم به زمان بسیار کمتری برای آماده شدن نیاز دارد.
۹- سبزه سیاهدانه
کاشت سبزه عید با بذر سیاهدانه یکی از ایده‌های جذاب برای سبز کردن سبزه عید نوروز است. شما می‌توانید با استفاده از دانه‌های سالم و تازه سیاهدانه یک سبزه فوق العاده زیبا و متفاوت برای نوروز آماده کنید.
۱۰- روش کاشت سبزه تخم کدو
کاشت سبزه عید با «تخمه کدو» یکی از متفاوت‌ترین روشهای درست کردن سبزه نوروزی است. اما نحوه کاشت تخم کدو برای سبزه عید چگونه است؟ آیا چیزی در مورد طرز تهیه سبزه کدو در آب می‌دانید؟ سبزه تخم کدو را به روشهای مختلف در سبد، در آب و در تنگ ماهی یا خاک می‌توانید درست کنید.
۱۱- سبزه ارزن
سبزه ارزن برای عید نوروز یکی از راحت‌ترین و سریع‌ترین انواع سبزه عید است. این سبزه بسیار زود رشد می‌کند و شباهت زیادی به سبزه گندم دارد. از همین رو برای افرادی که به دنبال آموزش سبزه فوری یک‌هفته‌ای هستند، سبزه ارزن گزینه بسیار مناسبی است.
می‌دانید کاشت سبزه ارزن برای عید چگونه است؟ چقدر با روش کاشت سبزه ارزن در خاک و آب آشنایی دارید؟ طرز تهیه‌ی سبزه ارزن در تنگ و شیشه به چه صورت است؟
۱۲- سبزه خرفه
برای طرز تهیه سبزه خرفه، بذر خرفه بشویید و خیس کنید. بعد از ۱۲ ساعت بذرها را روی یک لایه خاک بریزید و روی بذرها را با یک لایه (حدود یک سانتیمتر) خاک یا بسترهای آماده کشت سبزی و صیفی بپوشانید. بذرهای خرفه را به مقدار انبوه و کنار هم بپاشید و خاک کمی روی آنها بریزید و خاک را تا سبز شدن بذرها مرطوب نگه دارید.
می‌توانید هشت هفته قبل از پایان سرما و یخبندان، بذرها را داخل یک گلدان بکارید و در منزل نگهداری کنید. پس از این که هوا سرد شد، آن را به بیرون منتقل کنید چون بوته‌های خرفه در مقابل سرما حساس هستند و در شرایط هوای سرد از بین می‌روند. می‌توانید بذر خرفه را با دیگر بذرها مثل خاکشیر و شاهی بکارید.
کاشت سبزه فوری عید
برای این که سبزه‌های عید سریع‌تر رشد کنند، پس از اینکه جوانه‌ها به طور کامل نوک زدند، برای رشد و کاشت سریع سبزه عید در کمترین زمان، باید پارچه‌ای را که روی بذرها انداخته‌اید، بردارید تا نور آفتاب به میزان لازم به آنها برسد.
البته فراموش نکنید که نور غیر مستقیم خورشید برای بذرها و جوانه زدن آنها کافی است و لازم نیست آنها را زیر نور مستقیم خورشید قرار دهید. چون گذاشتن آنها در مقابل نور مستقیم خورشید باعث سوختن جوانه‌ها می‌شود. برای اینکه رطوبت بذرها و سبزه از بین نرود، باید روزانه با آبپاش روی بذرها را خیس کنید.
یکی از روشهای رشد سریع سبزه عید این است که نصف لیوان از بذر یا دانه‌ها را در یک ظرف بریزید و به مدت ۵ تا ۶ ساعت در آب بخیسانید. پس از آن باید ته ظرف خود را با پنبه بپوشانید و حتما روی آن را تنظیف بکشید.
دانه‌های خیس خورده را روی تنظیف‌ها بمالید و روی آن را با پارچه‌ای نمدار بپوشانید. پس از ۴ تا ۵ روز شاهد جوانه زدن این دانه‌ها هستید. این دانه‌ها علاوه بر رشد سریع، جوانه‌هایی با دوام و زیبا خواهند داشت چون پنبه رطوبت بیشتری را در خود نگه می‌دارد و باعث می‌شود آب کف ظرف گندیده نشود.
فلسفه سبز کردن سبزه عید در ماه اسفند چیست ؟
مورخان رسم و فلسفه سبز کردن سبزه پیش از عید را متعلق به دوره باستان می‌دانند. در کتاب‌های تاریخی مثل «آثار الباقیه» آمده است که ایرانیان از قدیم به مدت ۲۵ روز قبل از عید، شروع به کاشتن انواع دانه برای روییدن سبزه روی ۱۲ ستون در میدان شهر می‌کردند.
روی هر ستون، غلاتی مانند گندم، ذرت، برنج، باقالی (باقلا)، ارزن، ذرت، لوبیا، عدس، نخود، ماش و کاجیله می‌کاشتند و به این شکل به استقبال عید نوروز می‌رفتند. این سبزه‌ها در این مدت قد برمی‌افراشتند و در روز ششم فروردین ماه که «روز زرتشت» نام دارد، سبزه‌ها را می‌کندند و در تالارهای پادشاهی تقسیم می‌کردند.
روز ششم فروردین که با نام «ماه فروردین روز خرداد» شناخته می‌شود، یک روز خاص در میان زرتشتیان است. در باور زرتشتیان در این روز رویدادهای اساطیری برجسته‌ای رخ داده است و تا پایان جهان در این روز اتفاقات خوشایند خواهد افتاد.
