مهارت نه گفتن را یاد بگیریم + راهکار ها و علت ها

نه گفتن ساده نیست؛ آن هم وقتی ما تمام زندگی‌ مان را صرف بله گرفتن از دیگران کرده‌ایم و می‌کنیم. گروه موفقیت شادمگ مهارت نه گفتن را به شما یاد می دهد.

چگونه نه بگوییم؟

کمک کردن به دیگران در صورتی خوب است که به کارها و برنامه های خود، پیش و بیش از کمک به دیگران توجه کنیم . امور شخصی ومراقبت از خود بهترین بهانه برای نه گفتن میتواند باشد. تصور کنید که از شما درخواستی برای حل یک مشکل در مدت زمانی کوتاه می شود ، در این اوقات انجام این درخواست ها دو تا سه ساعت از وقت شما را اشغال می کنند. در چنین وضعیتی شما متوجه عقب افتادن بسیاری از امور روزانه تان می شوید ، در حالی که با یک «نه» ساده کمک به حل مشکل را به زمانی دیگر موکول کنید.

کارآفرینانی که در صورت نداشتن وقت کافی برای انجام کارهایی خود به درخواست های جدید پاسخ مثبت می دهند به سلامتی، اعتبار و کارایی خودآسیب وارد می کنند زیرا قادر به انجام تمام وظایفشان نمی باشند هر چند این پاسخ مثبت بر گرفته از خوش بینی ذاتی شان باشد.

پاسخ های مثبت همیشگی، دادن پاسخ منفی به شکل ضعیف ، دادن پاسخ منفی بدون توضیح و لحن بد برخی کارآفرینان که تحت فشار قرار دارند، باعث بدتر شدن ماجرا شده و معمولا به احساس گناه می انجامد.یک کارآفرین موفق باید به تمام تعهداتش عمل کرده و توقعات دیگران را نسبت به خود مدیریت کند.

روش مهارت نه گفتن قبل از آسیب خوردن

مرزهایی تعیین کنید و پیش چشم همه برای این حد و مرز احترام قائل شوید

همکارانتان را با اولویت ها و محدودیت های کاری تان آشنا کنید . قوانینی که در زمان های آزاد برای خود تعیین کرده اید نشکنید و استثنا قائل نشوید. کارهای شما با حرف هایتان باید همخوانی داشته باشند.

 قبل از قبول یا رد کردن درخواست، زمانی را به بررسی تقویم خود اختصاص دهید

قبل از پاسخ دادن به هر نوع درخواستی، تقویم را بررسی کنید و با مدیران دیگر مشورت کنید . پاسخ مثبت یا منفی سریع سبب شکست در کارها و نابودی رابطه کاری می شود. به تاریخ یا زمان وعده داده شده در هر شرایطی ، پایبند باشید.

برای مهارت نه گفتن به حس ششم تان اعتماد کنید

مغز و بدن تان به ثبت اطلاعات درست تر از واکنشی احساسی و خوش بینانه یا عکس العملی منفی می پردازند. پس عمیق نفس بکشید، ذهنتان را پاکسازی کنید و واکنش غریزی خود را قبل از هر گونه پاسخی تجزیه و تحلیل نمایید.

هم مزایا و هم معایب درخواست مورد نظر را با یکی از شرکا در میان بگذارید

اگر ملاحظاتتان با صدای بلند اعلام کنید نشان دهنده این است که شما به تاثیرات پاسخ های مثبت و منفی تصمیمتان اندیشیده اید . پاسخ مثبت سبب افزایش حجم کاری و پاسخ منفی سبب از دست رفتن موقعیت ها می شود . حرف زدن در این مورد زمان زیادی برایتان می خرد.

ببینید آیا می توانید در ازای این درخواست چیزی بخواهید یا خیر

هر پاسخ مثبتی باید موقعیت برد- برد برایتان ایجاد کند؛ مانند پیشنهاد همکاری استراتژیک که در آن هر دو طرف رشد زیادی در کسب و کار می کنند. این موضوع به فرد درخواست کننده کمک می کند تا تاثیرات احتمالی درخواستش را درک و احتمالا در آن بازنگری کند.

 قبل از این که پاسخ منفی بدهید، محدودیت های خود را توضیح دهید

اگر بدون توضیح دادن ، در خواستی را رد کنید در واقع نشان داده اید که آن درخواست غیرمنطقی و مشکل دار بوده است. اگر افراد درخواست دهنده بودجه محدود، حجم کاری فعلی یا فشار رقابتی با خبر نباشند با توضیح دادن محدودیت های خود می توانید آنها را تشویق کنید تا در آینده پیشنهادهایی به شما بدهند.

به شخص پاسخ مثبت بدهید و به درخواستش پاسخ منفی

به فرد درخواست کننده بفهمانید که فعلا نمی توانید به درخواست او به علت محدودیت های کاری، استراتژی یا زمانی ، پاسخ مثبت دهید بنابراین با بکارگیری این روش فرد درخواست دهنده ، رد کردن خواسته اش را شخصی نمی داند.

 پاسخ منفی تان را بین دو موضوع مثبت پنهان کنید

با توضیحات مثبت پاسخ خود را مقبول کنید . مثلا اگر شریک تان برگزاری کنفرانس در شهر دیگر را از شما می خواهد. اما زمان انجام کار دیگری به انتها می رسد، ابتدا تعهداتتان را توضیح بدهید (موضوع مثبت)، سپس توضیح دهید به علت همان تعهدات باید در شهر بمانید (پاسخ منفی) و سپس با صبحت هایتان را با توضیح تمرکز روی وقت شناس بودن (موضوع مثبت) پایان دهید.

تصمیم گیری را به زمان بهتری موکول کنید

از درخواست کننده بپرسید آیا می توانید در زمان دیگری به موضوع درخواست بپردازید تا بهترین تصمیم گیری اخذ گردد زیرا همانطور که در این بخش از نمناک گفته شده است ممکن است طرفین در شرایط بد شروع کسب و کار دچار اشتباه شوند. بهزبان بدن و لحن صحبتتان حواستان باشد زیرا گفتگو با زبان بدن و لحن نامناسب پاسخ منفی را سخت تر می کند.

 مطمئن شوید که حرف هایتان را با شفافیت کامل بیان می کنید

پاسخ «منفی» ملایم شما به فرد درخواست کننده به عنوان پاسخ «مثبت» یا «شاید» در نظر گرفته می شود و در آن هیچ کس رضایتمند نمی شود . دادن توضیحات خیلی طولانی یا جزیی ممکن است حالت دفاعی شما را در ذهن فرد القا کند پس پاسخ شما باید محکم و غیراحساسی باشد پس واضح و با لبخند نه بگویید.

برای نشان دادن رهبر بودن در کسب و کار نیازی پاسخ مثبت به دیگران نیست.رهبران کسب و کارهای مختلف از «نه» گفتن به موضوعات تکراری و رایج ترسی ندارندبه همین علت دارای ارج و قرب هستند . آنها هملنگونه که پاسخ مثبت می دهند، گاهی نیز از «نه»برای تغییر دنیا و نجات دادن خوداستفاده می کنند .

جرات نه گفتن

یکی از مهم‌ترین دلایلی که نمی‌گذارد پیشنهادات و درخواست‌های نامناسب دوستان خود را رد کنیم، نبود جرأت نه گفتن است. زمانی که نتوانیم در مقابل درخواست های غیر معقول دیگران «نه» بگوییم، مجبور هستیم آن‌ها را بپذیریم. یعنی کاری را انجام دهیم که باب میل ما نیست و از انجام دادن آن راضی نیستیم. بعضی وقت‌ها ما با “بله” گفتن های بی‌جا، خودمان را به دردسرها و مشکلاتی می‌اندازیم که راه برگشتی برای آن اشتباهات وجود ندارد.

وقتی که در مقابل هر نوع درخواست و خواسته ای «بله» می‌گوییم، همین باعث این می‌شود که فرصت‌های ارزشمند خودمان را از دست بدهیم و به عزت نفس خودمان لطمه بزنیم. آن هم فقط به خاطر این که از نه گفتن ترس داریم و نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم.

در نهایت، به خاطر ترس از نه گفتن درخواست‌های دیگران را قبول می‌کنیم و نظم و برنامه ریزی قبلی خود را کاملاً نابود می‌کنیم، یعنی این که به هیچ از کارهای آن روز نخواهیم رسید. کلیپی هم که برای شما آماده کرده‌ایم در رابطه با همین موضوع است. ببینید که چطور نه نگفتن به ارزش‌های زندگی ما آسیب وارد می‌کند و رسیدن به موفقیت را تبدیل به یک آرزو می‌کند ؟

چرا باید نه بگوییم؟

به لحاظ روانشناسی مهارت نه گفتن از دوران کودکی باید در فرد ایجاد شود. بدیهی است والدین، مدرسه و محیط اطراف کودک در ارتقا این مهارت نقش دارند. با این وجود همیشه می توانید روی مهارت های فردی کار کنید و به عنوان یک فرد بزرگسال، مشکلات شخصیتی و روابط اجتماعی را بهبود دهید. گفتن نه نشان می دهد که نمی توانید درخواست مطرح شده را بپذیرید همین! این یک تصمیم فردی است که بنابر دلایل شخصی گرفته شده است. اگر نه نگوییم چه می شود:

• دیگران از ما سوء استفاده می کنند
• امکان کشیده شدن به انحراف یا اعتیاد وجود دارد
• قادر به انجام اولویت های اصلی در زندگی نیستیم
• همیشه با کمبود وقت مواجهه هستیم
• دیگران درخواست های بیشتری خواهند داشت

چرا نه نمی گوییم؟

• اعتماد به نفس نداریم
• خجالت می کشیم
• از واکنش دیگران می ترسیم
• نگران احساس دیگران هستیم
• می خواهیم همه از ما راضی باشند
• احساس گناه می کنیم
• بعد دچار عذاب وجدان می شویم
• مهارت تصمیم گیری نداریم

مهارت نه گفتن در اسلام

برای این که بتوایم در برابر خواسته‌های نا به جای خود بایستیم، باید بدانیم که چطور به آن‌ها نه بگوییم. همه ما خواسته‌هایی داریم که هر طور که شده دوست داریم به آن‌ها برسیم، اما ممکن است راه رسیدن به برخی از این خواسته‌ها حرام باشد. در اینجا دو انتخاب داریم، یا این که لذت‌های الآن را فدای خواسته‌های فردا کنیم، یا این که همین الآن لذت آن کار را ببریم و آخرت خود را از بین ببریم.

اگر دنبال خوشبختی هستیم، بهتر است که لذت‌های الآن را فدای خوشبختی‌های فردا بکنیم و دقیقاً سخت‌ترین قسمت کار هم همین جا است. کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که از این آزمون سربلند بیرون آمده باشد و تسلیم خواسته‌های خود نشده باشند. برای همین، دین اسلام مثال‌ها و حدیث های زیادی را برای نه گفتن و دوری از گناه آورده است.

چگونه نه بگوییم؟

پیش از اینکه مسئولیت جدیدی را انتخاب کنید به عواقب آن فکر کنید. به دیگران اجازه سوء استفاده در هیچ زمینه ای را ندهید. برای خود ارزش قائل شوید و به درستی برای زندگی تان تصمیم بگیرید. نباید اسیر احساسات منفی بعد از نه گفتن بشوید. وقتی ترجیح می دهید درخواستی را رد کنید، به خاطر عذاب وجدان یا احساس گناه آن را نپذیرید. مهارت نه گفتن نشان دهنده داشتن مهارت های ارتباطی قوی است پس باید سراسر احساس مثبت به همراه داشته باشد. برای اینکه بتوانید نه بگویید این کارها را انجام دهید

قاطعانه نه بگویید

خیلی ساده و صریح از نه استفاده کنید. از کلمات ترکیبی که نشان دهنده تردید یا ترس یا … است بپرهیزید. خیلی مطمئن و قاطع بگویید نه. کلمات تردید آمیز به همراه نه نشان می دهد که احتمال قبول کردن درخواست در آینده وجود دارد. مقدمه چینی و گفتن پاسخ های طولانی برای عدم پذیرش درخواست دیگران، اصلا توجیهی ندارد. دنبال توجیه کردن خود یا پاسخ خود نباشید. این حق طبیعی هر فردی است که برخی از درخواست ها را نپذیرد و این موضوع ارتباطی به دیگران ندارد. بدون هیچ توضیحی و با کوتاه ترین کلمات بگویید نه.

محترمانه برخورد کنید

مهارت نه گفتن یک تکنیک ارتباطی در روابط اجتماعی است. بدون تردید وقتی تنها در خانه هستید که به کسی جواب نه یا بله نمی دهید. در واقع این پاسخ منوط به مطرح شدن یک تقاضا است. در برخورد با دیگران بسیار راحت و صادقانه رفتار کنید. نیازی نیست برای نه گفتن دلیل بتراشید یا به تندی و عصبانیت جواب بدهید. نه گفتن به مفهوم مخالفت با ماهیت وجودی طرف مقابل نیست. با نهایت احترام به فرد مقابل، در برابر خواسته غیر منطقی پاسخ منفی بدهید. هیچ دشمنی و عداوتی در کار نیست موضوع حق انتخاب است.

اگر تاکنون همیشه در مقابل خواسته های دیگران پاسخ مثبت داده اید سخت است به یکباره شیوه خود را عوض کنید. کسب مهارت نه گفتن نیاز به زمان دارد. به خودتان وقت دهید شاید در دفعات اول گفتن نه کمی سخت باشد ولی به مرور یاد می گیرید چگونه در مواجهه با درخواست های دیگران از مهارت خود استفاده کنید.راه

۱۱ راهکاری که مهارت نه گفتن را در شما تقویت می‌کند

 قبول کنید که نمی‌توانید هر کاری را انجام دهید

شاید بله گفتن‌تان به دیگران باعث شده است تا هیچ وقتی برای خودتان نداشته باشید. آیا نمی‌توانید به درخواست دوست‌تان که برای اسباب‌کشی از شما کمک می‌خواهد، نه بگویید؟ آیا نمی‌توانید به درخواست مدیرتان که کاری خارج از حدود وظایف‌تان را از شما می‌خواهد، نه بگویید؟ می‌توانید با یک نه گفتن ساده خود را از این شرایط خلاص کنید. اگر جواب مثبت به درخواست دیگران وقتی برای خودتان باقی نگذاشته، تصمیم بگیرید از این به بعد به هر درخواست غیرمعقولی جواب نه بدهید.

 از فکر خودخواه شدن نترسید

شاید پیش خودتان فکر کنید که با نه گفتن به دیگران به فردی خودخواه تبدیل می‌شوید. فرد خودخواه همیشه به دیگران جواب منفی می‌دهد و فقط به خودش فکر می‌کند. به خودتان بگویید که خودخواه نیستید. اگر درخواست غیرمنطقی کسی را رد کردید و او شما را خودخواه خواند، بهتر است رابطه‌تان را با آن فرد کاهش دهید. با نگاهی به گذشته و تمام جواب‌های مثبتی که به دیگران داده‌اید، می‌توانید بفهمید که خودخواه نیستید.

بپذیرید که نمی‌توانید همه را در زندگی راضی و خوشحال نگه دارید

شما نمی‌توانید همه‌ی کسانی را که در زندگی‌تان هستند، راضی و خشنود نگه دارید و باید خط قرمزی برای دیگران قائل شوید. شاید فکر کنید که با نه گفتن و ناامید کردن دیگران، احترام آنها را از دست می‌دهید، ولی این‌گونه نیست. اگر کسی گمان کند شما به همه‌ی خواسته‌هایش جواب مثبت می‌دهید، شاید بخواهد با خواسته‌های غیرمنطقی از شما سوءاستفاده کند. به افرادی که واقعا برای‌تان مهم‌اند، اهمیت ویژه‌ای بدهید و تلاش کنید آنها را خوشحال نگه دارید.

 به جنبه‌های مثبت «نه گفتن» توجه کنید

مجبور نیستید که به «نه» به عنوان یک چیز بد نگاه کنید. هر گاه به درخواستی نه بگویید، می‌توانید به کارهای دیگری بله بگویید که مزایای زیادی برای‌تان دارد. با این روش پس از پاسخ منفی، کمتر احساس گناه می‌کنید. به عنوان مثال ببینید که با نه گفتن چه چیزهایی به دست می‌آورید:

• به جای انجام کاری که به آن علاقه‌ای ندارید، می‌توانید وقت بیشتری را با دوستان و خانواده‌تان بگذرانید و از آن لذت ببرید.
• با این کار به خودتان، تفریحات‌تان و کارهایی که دوست دارید، بله گفته‌اید.
• به زندگی آرام و چیزهای مهم اطراف‌تان بله گفته‌اید، نه کسانی که کم‌اهمیت‌ترند.
• می‌توانید به کارهای منطقی و متناسب با خودتان بله می‌گویید و مجبور نخواهید شد که به خاطر عدم توانایی‌تان در نه گفتن، بیش از اندازه کار کنید یا کارهایی انجام دهید که به شما ارتباطی ندارد.

دلیل ناراحتی‌تان از نه گفتن را کشف کنید

چرا با جواب منفی به دیگران احساس ناراحتی می‌کنید؟ آیا می‌ترسید که طرف مقابل دیگر با شما حرف نزند؟ آیا فکر می‌کنید که با دادن پاسخ منفی، فردی خودخواه به نظر می‌آیید؟ وقتی بفهمید دقیقا چه چیزی باعث ناراحی‌تان می‌شود، می‌توانید منطقی‌تر به شرایط نگاه کنید. اگر می‌ترسید با نه گفتن به یک فرد، توجه‌اش را از دست بدهید، وقت آن است که در رابطه‌تان با آن فرد تجدید نظر کنید.

روش‌های مختلف بله گرفتن را بشناسید

گاهی اوقات دیگران با روش‌های مختلفی شما را فریب می‌دهند تا به درخواست‌شان جواب مثبت بدهید. وقتی که این روش‌ها را بشناسید، راحت‌تر می‌توانید به خواسته‌های غیرمنطقی دیگران نه بگویید. برخی از روش‌هایی که باعث می‌شوند برخلاف میل‌تان جواب مثبت بدهید، عبارتند از:

قلدری کردن: گاهی دیگران تلاش می‌کنند تا با قلدری، بدجنسی یا بی‌ادبی از شما جواب مثبت بگیرند. باید در این مواقع با خونسردی و بی‌توجهی به لحن بی‌ادبانه‌ی آنها پاسخ منفی بدهید.
ناله کردن: فرد با ناله و شکایت و حتی بدون درخواست به گونه‌ای رفتار می‌کند تا شما داوطلبانه به او کمک کنید. در این مواقع بهتر است موضوع صحبت را عوض کنید. مدتی با آن فرد ارتباط نداشته باشید یا به او بگویید از اینکه در این وضعیت قرار گرفته است، ناراحتید.
ایجاد عذاب وجدان: برخی تلاش می‌کنند تا با گفتن چیزهایی مانند اینکه هیچ وقت کمک نمی‌کنید یا در تنگنا پشتش را خالی می‌کنید در شما عذاب وجدان ایجاد کنند. در این مواقع با آرامش، دفعات قبلی که به او کمک کرده‌اید را یادآوری کنید و بگویید این بار قضیه فرق می‌کند و نمی‌توانم به شما کمک کنم.
تعریف و تمجید: ممکن است فردی با تعریف کردن از شما و گفتن اینکه «چقدر شما در انجام فلان کار فوق‌العاده هستید» یا «چه فرد باهوشی هستید»، از شما چیزی درخواست کند. در این مواقع از تعریف و تمجید طرف مقابل شرمنده یا جوگیر نشوید و جواب مثبت ندهید.

 با آرامش صحبت کنید

تلاش کنید تا صدایتان شبیه زمانی باشد که از پشت تلفن صحبت می‌کنید. باآرامش، محکم و واضح حرف بزنید. اگر در صدایتان احساسات، ناراحتی یا تردید باشد، طرف مقابل از این ضعف‌تان استفاده می‌کند و می‌کوشد تا شما را استثمار کند. همچنین اگر آرامش در صدایتان مشخص باشد، طرف مقابل می‌فهمد که شما فرد معقولی هستید و امکان دارد گاهی هم نه بگویید. صدایتان را بالا نبرید یا صدایتان ناراحت به نظر نیاید، چون احتمال بیشتری دارد که طرف مقابل توضیحات‌تان را بپذیرد.

 برای افزایش مهارت نه گفتن زبان بدن را جدی بگیرید

سرتان را بالا بگیرید و بازوان خود را در کنار بدن‌تان قرار دهید و با حالات دست‌تان بر روی گفته‌های خود تأکید کنید. هنگام نه گفتن در چشم‌های طرف مقابل‌ نگاه کنید. با دستان‌تان یا چیزی بازی نکنید و در مورد تصمیم‌تان دودل به نباشید. دستان خود را جلوی سینه‌تان جمع نکنید یا طوری برخورد نکنید که انگار از تصمیم‌تان ناراحت هستید و می‌توان نظرتان را تغییر داد.

 بیش از اندازه عذرخواهی نکنید

اگر از اینکه نمی‌توانید جواب مثبت بدهید، واقعا ناراحت و متأسف هستید، فقط یک «متأسفم» ساده بگویید. با عذرخواهی بیش از اندازه، عدم قاطعیت و ضعف شما آشکار می‌شود. در این حالت طرف مقابل تصور می‌کند با اصرار بیشتر می‌تواند شما را متقاعد کند و شما نیز با امتناع از انجام درخواست احساس بدتری خواهید داشت. اگر بیش از اندازه عذرخواهی کنید، طرف مقابل تصور می‌‌کند که با جواب منفی‌تان دارید در حقش کار اشتباهی انجام می‌دهید.

یک دلیل کوتاه بیاورید

یک توضیح ساده و کوتاه در مورد اینکه چرا نمی‌توانید به درخواست طرف مقابل جواب مثبت بدهید، باعث متقاعد کردنش می‌شود. نیازی نیست که توضیح بیش از اندازه بدهید. دادن توضیحاتی در حد یک یا دو جمله در مورد مشغله‌هایتان کافی است. نیازی نیست که دروغ بگویید یا بهانه‌های الکی بیاورید. به مثال‌هایی که در زیر آمده است، توجه کنید.

• من نمی‌تونم فردا باهات بیام مطب دندان‌پزشک، چون فردا شب سالگرد ازدواجمه.
• متأسفانه من نمی‌تونم به تولدت بیام، چون صبحش امتحان پایان ترم دارم.

به طرف مقابل گزینه‌های جایگزین پیشنهاد بدهید

اگر واقعا از جواب منفی‌تان احساس گناه می‌کنید و آرزو می‌کنید ای کاش می‌شد کمکی بکنید، به طرف مقابل راه حلی جایگزین ارائه کنید. اگر فکر می‌کنید که می‌شود از راه دیگری به طرف مقابل کمک کرد، آن روش را مطرح کنید. روش موردنظر باید برای هر دوی شما مناسب باشد. نمونه‌های از این موارد عبارتند از:

• می‌‌تونی واسه رفتن به دندون‌پزشک ماشینمو قرض بگیری، من فردا لازمش ندارم.
• من نمی‌تونم به تولدت بیام ولی نظرت چیه آخر هفته که امتحانم تموم شد، شام بریم بیرون و در موردش حرف بزنیم.

چرا نباید بیش از اندازه عذرخواهی کنید؟

اگر از اینکه نمی‌توانید جواب مثبت بدهید، واقعا ناراحت و متأسف هستید، فقط یک «متأسفم» ساده بگویید. با عذرخواهی بیش از اندازه، عدم قاطعیت و ضعف شما آشکار می‌شود.

چگونه پاسخ منفی خود را بین دو موضوع مثبت پنهان کنید؟

با توضیحات مثبت پاسخ خود را مقبول کنید . مثلا اگر شریک تان برگزاری کنفرانس در شهر دیگر را از شما می خواهد. اما زمان انجام کار دیگری به انتها می رسد، ابتدا تعهداتتان را توضیح بدهید (موضوع مثبت)، سپس توضیح دهید به علت همان تعهدات باید در شهر بمانید (پاسخ منفی) و سپس با صبحت هایتان را با توضیح تمرکز روی وقت شناس بودن (موضوع مثبت) پایان دهید.