برای کمبود ویتامین دی چی بخوریم ؟ + منابع غذایی پر ویتامین و درمان کمبود ویتامین دی

کمبود ویتامین دی D بسیار حایز اهمیت و مهم است چرا که این ویتامین تاثیر زیادی روی چند سیستم بدن دارد. ویتامین دی، برخلاف سایر ویتامین­ ها، مانند هورمون عمل می­ کند و تک­­تک سلول­ های بدن برای آن گیرنده دارند. این مطلب از گروه سلامت شادمگ به منابع غذایی دارای ویتامین دی پرداخه و آن را به شما معرفی میکند.

ویتامین دی (D) چیست

ویتامین دی (کلسیفرول) یک ویتامین محلول در چربی است، یعنی در بافت‌های چربی بدن ذخیره می‌شود. البته  ویتامین دی به طور طبیعی در بعضی غذاها وجود دارد، به بعضی غذاها اضافه می‌شود و به صورت مکمل نیز در دسترس است. همچنین تابیدن اشعه فرابنفش (UV) نور خورشید به پوست باعث ساخت ویتامین دی در بدن می‌شود.

عملکرد ویتامین دی در بدن

ویتامین دی با افزایش جذب کلسیم در روده و تنظیم غلظت کافی کلسیم و فسفات در خون، باعث استخوان‌سازی طبیعی می‌شود. این ویتامین برای رشد و بازسازی استخوان ضروری است. کمبود ویتامین دی باعث می‌شود استخوان‌ها نازک، شکننده یا بدشکل شوند. ویتامین دی کافی از ابتلا به راشیتیسم (یک بیماری مربوط به رشد استخوان‌ها) در کودکان و استئومالاسی (نرم استخوانی) در بزرگسالان جلوگیری می‌کند. این ویتامین به همراه کلسیم، از افراد مسن در برابر پوکی استخوان محافظت خواهد کرد.

ویتامین دی باعث کاهش التهاب در بدن و بهبود فرایندهایی مانند رشد سلول، عملکرد عصبی-عضلانی، سیستم ایمنی و سوخت و ساز گلوکز می‌شود.

دریافت میزان کافی ویتامین دی با محافظت در برابر بیماری‌های زیر و کمک به درمان آن‌ها، به حفظ سلامتی ما کمک می‌کند:

همچنین بخوانید

بهترین ورزش برای سفت کردن سینه و رفع افتادگی و شل شدن

بیماری قلبی و فشار خون بالا

ویتامین دی برای سلامت قلب و عروق و تنظیم فشار خون طبیعی مهم است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل ویتامین دی ممکن است به کاهش سطح کلسترول خون و فشار خون بالا (دو عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی) کمک کند.

دیابت

ویتامین دی به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند.

عفونت‌ها و اختلالات سیستم ایمنی

ویتامین دی دارای خاصیت ضدالتهابی و تنظیم‌کننده سیستم ایمنی است.

مالتیپل اسکلروزیس (ام اس)

بیماری که سلول‌های عصبی انتقال‌دهنده پیام از مغز به سایر قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

جذب ویتامین دی در بدن

در غذاها و مکمل‌ها، ویتامین دی به دو فرم اصلی ویتامین D۲ و ویتامین D۳ وجود دارد و هر دو فرم به خوبی در روده کوچک جذب می‌شوند. وجود همزمان چربی در روده، جذب ویتامین دی را افزایش می‌دهد.

تفاوت ویتامین D و D3 چیست؟

ویتامین د۳ یکی از انواع ویتامین د است. ویتامین د ۳ را می‌توان از طریق آفتاب یا مصرف مواد غذایی و مکمل‌ها افزایش داد. از جمله فواید آن در بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تقویت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها
• افزایش سطح ایمنی بدن
• بهبود خلق و خو
• داشتن اثرات ضدالتهابی
• بهبود عملکرد قلب

مقدار طبیعی ویتامین D در بدن

بر اساس منابع پزشکی، موارد زیر حداقل مقدار ویتامین دی روزانه مورد نیاز یک فرد را نشان می‌دهند:

مقدار مورد نیاز روزانه گروه سنی ۰ تا ۱۲ ماه ۱۰ میکروگرم است
برای گروه سنی ۱ تا ۷۰ سال مقدار مورد نیاز روزانه ۱۵ میکروگرم است
مقدار مورد نیاز روزانه گروه سنی بالای ۷۰ سال ۲۰ میکروگرم است

افرادی که باردار هستند یا به نوزاد خود شیر می‌دهند به ۱۵ میکروگرم یا ۶۰۰ واحد بین‌الملل ویتامین دی در روز نیاز دارند. پزشکان از آزمایش ویتامین D برای تشخیص سطح ویتامین دی استفاده می‌کنند. جواب آزمایش به‌صورت نانومول در لیتر (nmo/L) یا نانوگرم در میلی‌لیتر (ng/ml) گزارش می‌شود. محدوده‌ تقریبی سطوح پایین، نرمال و بالای ویتامین د برای بزرگسالان ​​بر حسب nmol/ml و ng/ml به‌صورت زیر است:

۳۰ نانومول در لیتر یا ۱۲ نانوگرم در میلی‌لیتر یا کمتر به‌عنوان کمبود ویتامین دی محسوب می‌شود
۵۰ نانومول در لیتر یا ۲۰ نانوگرم در میلی‌لیتر یا بالاتر سطح نرمال و طبیعی برای ویتامین د به حساب می‌آید
۱۲۵ نانومول در لیتر یا ۵۰ نانوگرم در میلی‌لیتر یا بالاتر، بیش‌ازحد طبیعی به شمار می‌رود

روزی چند بار قرص ویتامین D بخوریم؟

قرص ویتامین دی یکی از منابعی است که می‌تواند بخشی از نیاز بدن به این ماده را برطرف کند. مصرف قرص به کسانی که از کمبود این ویتامین رنج می‌برند توصیه می‌شود. معمولاً در فصول سرد سال مصرف این مکمل افزایش پیدا می‌کند، چراکه نور خورشید به اندازه کافی وجود ندارد و دیگر نمی‌توان از طریق انرژی خورشید ویتامین دی لازم برای حفظ سلامت اعضای بدن را تامین کرد.

می‌توانید از طریق مصرف مواد غذایی ویتامین دی مورد نیاز بدن را تامین کنید؛ اما مسلماً مصرف همه غذاها برای شما ممکن نیست. همچنین ممکن است برخی گروه‌های غذایی را دوست نداشته باشید. بنابراین در فصل‌های مختلف بخصوص در پاییز و زمستان توصیه می‌شود یک عدد قرص ویتامین دی ۱۰ میکروگرمی مصرف کنند.

مصرف این مکمل برای زنان باردار و شیرده اهمیت ویژه‌ایی دارد. به یاد داشته باشید که میزان نیاز بدن به این ویتامین را تنها آزمایش و تشخیص پزشک مشخص می‌کند. حتماً پیش از اینکه مصرف مکمل‌های غذایی، ابتدا با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.

علائم کمبود ویتامین D چیست؟

تشخیص کمبود ویتامین در مراحل اولیه و در حالت خفیف کار دشواری است چراکه علائم و نشانه‌های خاصی ندارد اما زمانی که کمبود ویتامین D شدید باشد در بلندمدت علائم زیر در فرد ظاهر می‌شوند.

ابتلای مکرر به بیماری‌های عفونی

یکی از مهم‌ترین نقش‌های ویتامین د در بدن، عملکرد آن در تقویت سیستم ایمنی برای مبارزه با ویروس‌ها و باکتری‌های بیماری‌‌زا است. در چندین تحقیق معتبر مشخص شده است که کمبود ویتامین D باعث مستعد شدن فرد به عفونت‌های دستگاه تنفسی مثل سرماخوردگی، برونشیت، ذات‌الریه و کرونا ویروس می‌شود.

نتایج بعضی از مطالعات بیانگر این است که مصرف روزانه ۴۰۰ واحد ویتامین د خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

ضعف و خستگی

در بروز احساس ضعف و خستگی دلایل مختلفی تأثیر دارند و یکی از آن‌ها ممکن است کمبود ویتامین د باشد. یک مطالعه که با شرکت ۴۸۰ فرد سالمند مبتلا به کمبود ویتامین D انجام شد نشان داد که خستگی افراد ارتباط مستقیمی با شدت کمبود ویتامین دی دارد.

مصرف مکمل این ویتامین در برطرف کردن خستگی در افراد مبتلا به کمبود ویتامین د موثر است.

کمردرد و دردهای استخوانی

یکی از دلایل کمردرد و دردهای استخوانی ممکن است ناشی از میزان ناکافی ویتامین D در بدن باشد. این ویتامین با افزایش جذب کلسیم در بدن به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند.

در یک مطالعه بالینی با حضور ۹۸ بزرگسال مبتلا به کمردرد مشخص شد که سطوح پایین این ویتامین با دردهای شدیدتر استخوان و کمردرد ارتباط دارد. همچنین نتایج کارهای تحقیقاتی حاکی از آن است که افراد مبتلا به ورم مفاصل، دردهای عضلانی و دردهای منتشر نسبت به افراد سالم سطوح ویتامین دی کمتری دارند.

افسردگی

کمبود ویتامین D با افسردگی به‌خصوص در افراد مسن مرتبط است و بعضی از ارزیابی‌های بالینی نشان داده‌اند که مکمل‌های ویتامین د به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کنند. البته تحقیقات در این زمینه ادامه دارد تا ابعاد وسیع‌تری از ارتباط ویتامین د و افسردگی آشکار گردد.

اختلال در ترمیم زخم

بهبودی کند و غیرطبیعی زخم پس از جراحی یا جراحت ممکن است نشانه‌ای از پایین بودن سطح ویتامین D در بدن باشد. در مطالعات آزمایشگاهی آشکار شده است که ویتامین D برای تشکیل پوست جدید به‌عنوان بخشی از فرآیند بهبود زخم بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا، یک تحقیق بالینی نشان می‌دهد که کمبود ویتامین دی، بهبودی زخم در جراحی دهان و دندان را با مشکل مواجه می‌سازد.

پیشگیری از کمبود ویتامین D

رسیدن به سطح کافی ویتامین D در بدن و حفظ آن از اهداف درمان و پیشگیری از کمبود آن است.

پس از انجام آزمایش خون و در صورت کمبود، پزشک مکمل‌های ویتامین دی مورد نیاز را تجویز خواهد کرد. برای جلوگیری از کمبود ویتامین دی به مقدار کافی غذاهای حاوی ویتامین دی مصرف کنید.

قرار گرفتن صورت، دست‌ها و پاها ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در معرض نور خورشید برای جذب مقادیر مناسب ویتامین د لازم است. در شرایط زیر نیاز به نور خورشید جهت تأمین این ویتامین بیشتر است:

• افزایش سن
• رنگ پوست تیره
• زندگی در آب و هوای شمالی

استفاده از ضد آفتاب و ایستادن پشت پنجره، تولید ویتامین D را با مشکل مواجه می‌کند. با این حال، به خاطر داشته باشید که نور زیاد خورشید خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد و باعث پیری زودرس پوستی می‌شود. به همین دلیل مصرف مکمل ویتامین دی با دوز مناسب بسیار ایمن‌تر از قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.

تشخیص کمبود ویتامین D

برای تشخیص کمبود ویتامین D آزمایش خون تجویز می‌شود. دو نوع آزمایش خونی مختلف به این منظور وجود دارد اما رایج‌ترین آن‌ها ۲۵ هیدروکسی ویتامین D است. قبل از انجام آزمایش لازم نیست که ناشتا باشید. در آزمایش خون ویتامین D مشخص می‌شود که چه مقدار ویتامین D در جریان خون شما وجود دارد.

ویتامین دی که از طریق غذایی مصرف می‌شود و یا از طریق نور خورشید تولید می‌شود در ابتدا غیرفعال است اما کبد و کلیه‌ها طی پروسه‌ای شکل غیرفعال ویتامین دی یعنی ۲۵-هیدروکسی را به شکل فعال آن یعنی ۱,۲۵-دی هیدروکسی تبدیل می‌کنند.

در اکثر آزمایشات خونی شکل غیرفعال ویتامین D اندازه‌گیری می‌شود چراکه که نوع فعال آن نیمه عمر کمتری نسبت به نوع غیرفعال دارد.

چه زمانی آزمایش ویتامین دی تجویز می شود؟

بررسی کمبود این ویتامین در زنان میان‌سال
سنجش سطح ویتامین دی بدن در زنان باردار
بررسی علت بروز نرمی استخوان در کودکان
وقتی که فرد مرتباً داروهای ضد تشنج مصرف می‌کند
زمانی که فرد تیره پوست باشد
زمانی که فرد اضافه وزن داشته باشد
بررسی سطح سلامت افراد سالمند
برای بررسی وضعیت بیماران مبتلا به بیماری‌های گوارشی مانند کرون، سلیاک و کسانی که جراحی بای پس معده انجام دادند
بررسی سطح ویتامین دی در بدن نوزادای که با شیر مادر تغذیه می‌شود
بیمارانی که مبتلا به اختلالات کلیوی هستند
اگر نتیجه آزمایش افراد سطح غیرطبیعی هورمون‌های پاراتیروئیدی، کلسیم و فسفر را نشان دهد

کمبود ویتامین دی

هنگامی که میزان ویتامین دی دریافتی به مدت طولانی کمتر از میزان توصیه شده باشد، افراد دچار کمبود ویتامین دی می‌شوند.

کودکانی که کمبود ویتامین دی دارند ممکن است ضعف یا درد عضلانی داشته باشند.

در کودکان، کمبود شدید ویتامین دی به صورت راشیتیسم ظاهر می‌شود، این بیماری با اختلال در روند معدنی شدن بافت استخوان و در نتیجه نرم شدن استخوان‌ها و تغییر شکل اسکلت مشخص می‌شود. علاوه بر تغییر شکل استخوان و درد، راشیتیسم شدید می‌تواند باعث توقف یا تاخیر رشد، تشنج ناشی از پایین بودن سطح کلسیم خون، گرفتگی شدید عضلانی، مشکلات قلبی و بدشکلی‌های دندانی شود.

تغذیه طولانی مدت با شیر مادر بدون استفاده از مکمل ویتامین دی می‌تواند باعث بروز راشیتیسم در شیرخواران شود.

غنی‌سازی شیر (به عنوان منبع خوب کلسیم) و سایر غذاهای اصلی، مانند غلات صبحانه و مارگارین (کره گیاهی)، با ویتامین دی، به کاهش بروز راشیتیسم کمک می‌کند.

هرچند که کمبود ویتامین دی در بزرگسالان لزوما علامت‌دار نیست، اما چنانچه علائم و نشانه‌هایی داشته باشد، شامل موارد زیر است:

خستگی
درد استخوان
ضعف، درد یا گرفتگی عضلات
تغییرات خلقی، مانند افسردگی

در بزرگسالان و نوجوانان، کمبود شدید ویتامین دی می‌تواند منجر به استئومالاسی شود. در این بیماری، فرآیند بازسازی استخوان به طور ناقص یا معیوب انجام شده و در نتیجه استخوان‌ها ضعیف می‌شوند. علائم و نشانه‌های استئومالاسی شبیه علائم راشیتیسم، شامل تغییر شکل و درد استخوان، تشنج ناشی از پایین بودن سطح کلسیم خون، گرفتگی شدید عضلانی و بدشکلی‌های دندانی است.

چه افرادی در معرض کمبود ویتامین دی هستند؟

دریافت ویتامین دی کافی از منابع غذایی طبیعی (غیرغنی شده) به تنهایی دشوار است. در افراد زیر احتمال کمبود ویتامین دی بیشتر است:

نوزادان و شیرخواران

مصرف شیر مادر به تنهایی قادر به برطرف کردن نیازهای ویتامین دی در نوزادان نیست.
اگرچه قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش می‌تواند منجر به ساخت ویتامین دی در نوزادان شود، قرار دادن نوزادان کمتر از ۶ ماهه در معرض تابش مستقیم نور خورشید توصیه نمی‌شود. استفاده از ۴۰۰ واحد (۴۰۰ IU معادل ۱۰ میکروگرم) روزانه مکمل ویتامین دی برای شیرخواران، توصیه می‌شود.
در حال حاضر در کشور ما برای کلیه کودکانی که با شیر مادر یا شیر مصنوعی تغذیه می‌کنند ویتامین دی با دوز ۴۰۰ واحد (معادل ۱۰ میکروگرم) از روز ۳ تا ۵ تولد تا پایان ۲ سالگی (۲۴ ماهگی) تجویز می‌شود.

سالمندان

با توجه به کاهش توانایی پوست برای ساخت ویتامین دی با افزایش سن، سالمندان بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود ویتامین دی هستند. علاوه بر این، سالمندان در مقایسه با افراد جوان زمان بیشتری را در خانه می‌گذرانند و احتمال سوءتغذیه در آنها بیشتر است.

افراد خانه‌نشین و افراد دارای مشاغلی که قرار گرفتن در معرض آفتاب را محدود می‌کند، از جمله گروه‌هایی هستند که بعید است مقادیر کافی ویتامین دی را با واسطه نور خورشید دریافت کنند.
افرادی که پوست تیره دارند: مقادیر بیشتر رنگدانه ملانین در لایه اپیدرم پوست (خارجی‌ترین لایه پوست) منجر به تیره شدن پوست و کاهش توانایی پوست در تولید ویتامین دی از نور خورشید می‌شود.

مبتلایان به اختلال جذب چربی

از آنجا که ویتامین دی محلول در چربی است، جذب آن بستگی به توانایی روده برای جذب چربی دارد. برخی از انواع بیماری‌ها از جمله اختلالاتی هستند که باعث سوء جذب چربی می‌شوند، مانند:

•  بیماری‌های کبدی
•  فیبروز سیستیک (يك اختلال وراثتی كه منجر به آسيب شديد به ريه و دستگاه گوارش می‌شود)
•  بیماری سلیاک (بیماری خود ایمنی که منجر به عدم تحمل گلوتن در فرد می‌شود)
•  بیماری کرون (یکی از بیماری‌های التهابی روده)
•  کولیت اولسروز (یکی دیگر از بیماری‌های التهابی روده)

افراد چاق یا افرادی که تحت عمل جراحی بای پس معده قرار گرفته‌اند

فرد با شاخص توده بدنی (BMI) ۳۰ یا بیشتر، سطح خونی ویتامین دی پایین‌تری نسبت به افراد غیرچاق دارند. افراد چاقی که تحت عمل بای پس معده قرار گرفته‌اند نیز ممکن است دچار کمبود ویتامین دی شوند؛ چراکه در این روش، بخشی از قسمت ابتدایی روده کوچک، جایی که ویتامین دی جذب می‌شود، دور زده می‌شود.

عوارض کمبود ویتامین D

ویتامین D از طریق جذب و متعادل کردن کلسیم و فسفر در تولید استخوان دخالت دارد. کمبود ویتامین D می تواند موجب پوکی استخوان و دردهای استخوانی و مفاصل در بزرگسالان گردد که تنها با خوردن مواد غذایی کلسیم دار قابل پیشگیری نیست. زیرا کمبود ویتامین D می تواند جذب کلسیم را مختل نموده و با وجود مصرف مواد غذایی کلسیم دار بدن ما دچار فقر کلسیم شود.

همچنین تحقیقات جدید نشان داده اند که کمبود ویتامین D می تواند در میانگین طول عمر افراد تاثیر منفی داشته باشد. کمبود ویتامین D می تواند موجب درد و ضعف عضلانی و خواب آلودگی شود. کمبود این ویتامین همچنین می تواند بر اعصاب تاثیر گذاشته و موجب کج خلقی در کودکان و افسردگی شود.

راه‌های پیش گیری از کمبود ویتامین دی

از آنجایی که دریافت ویتامین دی کافی از راه رژیم غذایی برای افراد دشوار است، جهت پیشگیری از کمبود ویتامین دی، همه ما باید مصرف مکمل ویتامین دی را در نظر بگیریم. در افراد سالم، میزان ویتامین دی مورد نیاز روزانه با توجه به سن متفاوت است.

سن میزان توصیه شده دریافت روزانه ویتامین دی
بدو تولد تا 12 ماه 400IU (10 میکروگرم)
1 تا 13 سال 600IU (15 میکروگرم)
14 تا 18 سال 600IU (15 میکروگرم)
19 تا 50 سال 600IU (15 میکروگرم)
51 تا 70 سال 600IU (15 میکروگرم)
بیشتر از 70 سال 800IU (20 میکروگرم)
دوران بارداری و شیردهی 1,000IU (25 میکروگرم)
*IU: واحد بین الملل

درمان کمبود ویتامین دی

اهداف درمان و پیشگیری از کمبود ویتامین دی یکسان است: رسیدن و سپس حفظ سطح کافی ویتامین دی در بدن.

معمولا استفاده از مکمل‌های ویتامین دی برای رسیدن به این هدف توصیه می‌شود. برای آگاهی از میزان نیاز به مصرف مکمل ویتامین دی باید با پزشک خود مشورت کنیم.

منابع ویتامین دی

غذا

تعداد کمی از غذاها به طور طبیعی حاوی ویتامین دی هستند. گوشت ماهی‌های چرب (مانند ماهی قزل‌آلا، ماهی سالمون، ماهی تن و ماهی خال‌مخالی) و روغن جگر ماهی از بهترین منابع ویتامین دی هستند.
جگر گاو، زرده تخم‌مرغ و پنیر دارای مقادیر کمی ویتامین دی هستند.

قارچ‌ها مقادیر متفاوتی از ویتامین دی را فراهم می‌کنند. شواهد موجود حاکی از آن است که تفاوت قابل توجهی در قابلیت جذب ویتامین دی از غذاهای مختلف وجود ندارد.
غذاهای غنی شده با ویتامین دی، منبع مناسبی برای دریافت این ویتامین به حساب می‌آیند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید

اکثر مردم حداقل بخشی از نیاز خود به ویتامین دی را با قرار گرفتن در معرض نور خورشید تامین می‌کنند.

فصل، چه ساعتی از روز، طول روز، پوشش ابر، آلودگی هوا، رنگ پوست و استفاده از کرم ضدآفتاب از جمله عواملی هستند که بر قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش و ساخت ویتامین دی تأثیر می‌گذارند. افراد مسن و افراد دارای پوست تیره کمتر قادر به تولید ویتامین دی از نور خورشید هستند.

UVB به شیشه نفوذ نمی‌کند، بنابراین قرار گرفتن در معرض نور خورشید در داخل خانه از طریق یک پنجره، منجر به ساخت ویتامین دی نمی‌شود.

برخی از متخصصان و محققان پیشنهاد می‌کنند که قرارگرفتن صورت، دست ها و پاها بدون کرم ضد آفتاب به مدت تقریبی ۵ تا ۳۰ دقیقه در معرض نور خورشید، به ویژه بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر، به صورت روزانه یا حداقل دو بار در هفته، معمولاً منجر به ساخت کافی ویتامین دی می‌شود.

باید به یاد داشته باشیم اشعه فرابنفش سرطان‌زا هم هست و قرارگرفتن در معرض اشعه فرابنفش قابل پیشگیری‌ترین علت سرطان پوست است. برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، اقدامات محافظتی از جمله استفاده از کرم های ضد آفتاب با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) ۱۵ یا بیشتر هر زمان که در معرض آفتاب قرار می‌گیریم، توصیه می‌شود.

مکمل‌های غذایی

مکمل‌های غذایی، حاوی ویتامین D۲ یا D۳ هستند و هر دو، سطح سرمی ویتامین دی را افزایش می‌دهند و به نظر می‌رسد که اثربخشی یکسانی در درمان راشیتیسم داشته باشند. با این حال، بیشتر شواهد نشان می‌دهند که ویتامین D۳، در مقایسه با ویتامین D۲، سطح خونی ویتامین دی را به میزان بیشتری افزایش می‌دهد.

آیا ویتامین دی می‌تواند مضر باشد؟

پاسخ مثبت است، دریافت بیش از حد ویتامین دی می‌تواند مضر باشد.

سطوح بسیار بالای ویتامین دی در خون (بیشتر از ۱۵۰ نانوگرم در میلی لیتر) می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، ضعف عضلانی، گیجی، درد، از دست دادن اشتها، کم آبی بدن، افزایش ادرار، تشنگی زیاد و سنگ کلیه شود. سطوح بسیار بالای ویتامین دی همچنین می‌تواند منجر به نارسایی کلیه، ضربان قلب نامنظم و حتی مرگ شود.

همچننی سطوح بالای ویتامین دی تقریباً همیشه به دلیل مصرف بیش از حد مکمل ویتامین دی اتفاق می‌افتد؛ چرا که پوست ما میزان ویتامین دی جذب شده را محدود می‌کند.

ضرورت تشخیص و تعیین میزان مصرف توسط پزشک

در صورتی که پزشک متخصص تغذیه با توجه به نتایج آزمایش، نیاز به مصرف قرص یا کپسول های ویتامین D را تشخیص داد، بر حسب میزان کمبود این ویتامین ممکن است در ابتدای مصرف، هفته ای یک کپسول و در ادامه، مصرف ماهانه کپسول را به شما توصیه کند و یا از ابتدا مصرف ماهانه آنها را تجویز نماید. میزان مصرف این دارو باید دقیقا با تشخیص پزشک متخصص انجام شود. زیرا ، همانگونه که کمبود ویتامین D می تواند زیانبار باشد، مازاد آن هم با توجه به اینکه از طریق ادرار دفع نمی شود، می تواند برای بدن مضر باشد

چه زمانی آزمایش ویتامین دی تجویز می شود؟

بررسی کمبود این ویتامین در زنان میان‌سال
سنجش سطح ویتامین دی بدن در زنان باردار
بررسی علت بروز نرمی استخوان در کودکان
وقتی که فرد مرتباً داروهای ضد تشنج مصرف می‌کند
زمانی که فرد تیره پوست باشد

اگر فرد اضافه وزن داشته باشد
بررسی سطح سلامت افراد سالمند
برای بررسی وضعیت بیماران مبتلا به بیماری‌های گوارشی مانند کرون، سلیاک و کسانی که جراحی بای پس معده انجام دادند
بررسی سطح ویتامین دی در بدن نوزادای که با شیر مادر تغذیه می‌شود
بیمارانی که مبتلا به اختلالات کلیوی هستند
اگر نتیجه آزمایش افراد سطح غیرطبیعی هورمون‌های پاراتیروئیدی، کلسیم و فسفر را نشان دهد