مضرات وای فای برکسی پوشیده نیست ولی برخی از این ضررها آسیب های جبران ناپذیری بر انسان وارد می کنند که به بخشی از آن در این مطلب شادمگ اشاره شده. از آنجایی استفاده از اینترنت در عصر کنونی امری اجتناب ناپذیر است باید حتما روش هایی را برای کاهش مضرات وای فای بدانید. با ما همراه شوید.
وای‌فای چیست؟
در باور عموم این چنین جا افتاده است که امواج اینترنت وای‌فای از پرتوهای مایکروویو تشکیل می‌شود، در حالی که دستگاه‌های مجهز به وای‌فای از فرکانس‌های رادیویی برای ارتباط و انتقال اطلاعات استفاده می‌کنند.
مودم‌ها، کامپیوترها، موبایل‌ها و به طور کلی تمامی دستگاه‌هایی که از اینترنت وای‌فای استفاده می‌کنند، مادامی که روشن باشند به پرتوافکنی خود ادامه می‌دهند. با توجه به این وضعیت می‌توان با تقریب خوبی گفت که ما در تمام ساعات شبانه روز در معرض امواج وای‌فای قرار داریم و این ربطی ندارد به افزایش سرعت وای فای ندارد.
امواج مایکروویو دقیقا همان پرتوهایی هستند که ما از آنها برای پخت غذا در فرهای مایکروویو استفاده می‌کنیم. زمانی که شما غذا را درون فر قرار می‌دهید و دکمه روشن کردن را می‌زنید، غذا توسط امواج مایکروویو بمباران می‌شود و همین اتفاق اصطحکاک مولکولی مواد تشکیل دهنده‌ها را به شدت بالا می‌برد که باعث افزایش دما و گرم شدن غذا می‌شود. چیزی که ما اصطلاحا آن را به عنوان اثر حرارتی یا اثر گرمایی می‌شناسیم.
دستگاه‌هایی که از امواج اینترنت وای‌فای برای ارتباط برقرار کردن استفاده می‌کنند نیز از فرستنده‌هایی مشابه تابنده‌های مایکروویو استفاده می‌کنند. این فرستنده‌ها به طور مداوم اطلاعات را دریافت و ارسال می‌کنند و به صورت نظری اینگونه می‌توان برداشت کرد که همان اثر حرارتی را نیز بر بدن ما خواهد گذاشت.
آیا وجود امواج وای‌فای در خانه امن است؟
اصلی‌ترین محل بحث در مورد عوارض ناشی از وای‌فای به اثر حرارتی ناشی از پرتوها بر می‌گردد؛ اما اکثر مردم، هیچ اثر گرمایی و حرارتی از وجود امواج وای‌فای در خانه حس نمی‌کنند. از سویی دیگر شرکت‌های مخابراتی و البته صاحب منفعت در این تکنولوژی قرار دارند که وجود عوارض ناشی از وای‌فای را رد می‌کنند. آنها می‌گویند که هیچ اثر گرمایی قابل مشاهده و نیازمند بررسی تا به حال از طریق امواج اینترنت وای‌فای اتفاق نیافتاده است. پس همین نبود هیچ مدرک مستدل برای ضررهای وای‌فای دلیلی بر امن بودن آن است.
اما مخالفان این ادعا نیز دلایل محکمی دارند و روزبهروز بر تعدادشان افزوده می‌شود. هزاران مطالعه دانشگاهی در سال‌های اخیر از طرف دانشجویان و دانشمندان درباره عوارض ناشی از وای‌فای صورت گرفته است. آنها در یک بحث با هم اتفاق نظر دارند. امواج وای‌فای به صورت بالقوه بسیار مضر هستند و ضررهای وای‌فای تنها به اثر گرمایی بر نمی‌گردد که با نبود آن، این مسئله حل شود.
عوارض امواج وای فای
تحقیقات زیادی درباره ضررهای وای‌فای انجام شده و همگی بر ضررهای بالقوه این تکنولوژی برای انسان‌ها تاکید می‌کنند.
طبق تحقیقات آزمایشگاهی و دانشگاهی که انجام شده است، امواج اینترنت وای‌فای می‌توانند اثرات بیولوژیکی خطرناکی روی انسان‌ها و حتی سایر جانداران بگذارند. این تحقیقات که به صورت مستقل و مجزا از هم انجام شده‌اند، در بیشتر موارد خطرات زیر را به عنوان عوارض ناشی از وای‌فای ذکر می‌کنند:
- افزایش نفوذ پذیری سد خونی مغز
- اختلال در سوخت و ساز گلوکزهای مغزی
- شکستگی و اختلال در زنجیره‌های DNA بدن
- تولید و افزایش استرس
- اختلال در سوخت و سازهای سلولی
مضرات وای فای
خطرات امواج وای فای، اگر فرض کنیم که مضر‌ند، ناگهانی بروز نمی‌کنند و علائمی فوری ندارند. به همین دلیل خیلی‌ها آن را کاملا نادیده می‌گیرند. تا به امروز بیشتر تحقیقات درباره اثر وای فای روی حیوانات انجام شده‌اند. بنابراین هیچ‌کدام از این تحقیقات هنوز اعتبار لازم برای تعیین دقیق مضرات وای فای را ندارند.
۱. امواج وای فای و سرطان
بر اساس پژوهشی در سال ۲۰۱۵، قرارگرفتن طولانی‌مدت در معرض وای فای، غلطت اکسیداتیو در رحم موش‌ها را افزایش داده است. این ماده یکی از عوامل ایجاد سرطان شناخته می‌شود. همچنین پژوهشی دیگر در ۲۰۱۸، اثبات کرد که وای فای در کاهش آنزیم‌های مقابله‌کننده با این ماده نیز نقش دارد. بااینحال نقش دقیق وای فای در این مسئله مشخص نشد. همچنین محققان تأثیر قطعی وای فای بر تغییر این ماده را تأیید نکرده‌اند.
متأسفانه درباره مضرات امواج وای فای و اینکه این مضرات چه هستند اتفاق نظر وجود ندارد. در سال ۲۰۱۱، آژانس بین‌المللی مطالعات سرطان امواج الکترومغناطیسی را از عوامل سرطان‌زای احتمالی برشمرد و امواج وای فای هم از خانواده همین امواج هستند. ۳۰ محقق که تحقیقات مختلف را بازبینی کرده بودند این نظر را تأیید کردند.
بااینحال مطالعات متناقض‌اند. مثلا بر اساس پژوهشی در سال ۲۰۱۷، وای فای در افزایش خطر ایجاد تومورهای مغزی نقش داشت، اما پژوهش سال بعد این نظریه را رد کرد. در یک کلام باید گفت که هنوز رابطه‌ای قطعی بین امواج وای فای و سرطان وجود ندارد.
۲. امواج وای فای و باروری
بر اساس آزمایشی حیوانی در سال ۲۰۱۴، قرارگرفتن طولانی‌مدت در معرض امواج وای فای عملکرد جنسی موش‌های نر را کاهش می‌داد. سال ۲۰۱۶ هم تحقیقی دیگر نشان داد ژن‌های بیضه موش‌ها در معرض وای فای آسیب دیده‌اند.
در سال ۲۰۱۵، محققان کیفیت اسپرم‌های هزار مرد را بررسی کردند. آنها از این مردان درباره نحوه استفاده از وای فای و تلفن همراه پرسیدند. مشخص شد آن دسته از مردانی که از اینترنت بی‌سیم استفاده می‌کردند از آنهایی که از اینترنت سیمی بهره می‌بردند اسپرم ضعیف‌تری داشتند. البته این تحقیق ایرادی داشت. محققان تأثیر احتمالی سایر عوامل مانند سبک زندگی، تغذیه، سیگارکشیدن یا نکشیدن مردان را در نظر نگرفته بودند. در نتیجه نمی‌توان قطعی گفت که امواج وای فای باعث کاهش کیفیت اسپرم مردان این تحقیق شده است.
۳. امواج وای فای و عملکرد مغز
بر اساس آزمایشی حیوانی در سال ۲۰۱۷، قدرت تشخیص موش‌های در معرض وای فای کاهش یافت. همچنین پژوهشی دیگر در همان سال امواج وای فای را از عوامل احتمالی بیماری‌های عصبی و کاهش عملکرد مغزی موش‌ها دانست.
تحقیقات در این زمینه نیز اندک است. ما هنوز از تأثیرات کوتاه یا بلندمدت این امواج بر مغز انسان اطلاع چندانی نداریم.
۴. امواج وای فای و سلامت قلب
در آزمایش حیوانی انجام‌شده در سال ۲۰۱۵، قرارگرفتن در معرض امواج وای فای، ریتم قلب و فشار خون موش‌های آزمایشگاهی را تغییر داد. بر اساس این بررسی، امواج وای فای ممکن است بر عملکرد قلب اثر بگذارند. هرچند سازوکار این تأثیر روشن نیست.
محافظت در مقابل مضرات وای فای در خانه چه منافعی دارد؟
طبق گزارش‌ها و تحقیقاتی که در باب عوارض ناشی از وای‌فای انجام شده است، محققین سعی کردند نتایج به دست آمده پس از کاهش امواج وای‌فای در خانه را بررسی کنند. از داوطلبان خواسته شد تا در محل زندگی خود میزان امواج وای‌فای را برای مدتی مشخص به حداقل کاهش بدهند و چنین نتایجی به دست آمد:
- بهبود وضعیت خواب
- افزایش انرژی و توانایی بدنی
- احساس سبکی و راحتی بیشتر در ذهن
- خنک‌تر ماندن خانه و اتاق
- نرم‌تر ماندن و عدم زبری پوست
- عدم وجود طعم فلز در دهان
چگونه در مقابل وای‌فای در خانه محافظت کنیم؟
با دنبال کردن راهکارهای زیر می‌توانید تا حدودی میزان ضررهای وای‌فای را کاهش دهید و با خیالی راحت‌تر از این تکنولوژی استفاده کنید.
تمام دستگاه‌های اضافه را خاموش کنید
شما ممکن است برای رهایی از امواج وای‌فای به سراغ مودم خود بروید و قابلیت وای‌فای آن را خاموش کنید.
دقت کنید که مودم تنها دستگاهی در خانه شما نیست که به فرستنده‌های وای‌فای مجهز هست. لپ‌تاپ، موبایل، تلویزیون‌های هوشمند، لوازم خانگی هوشمند، چاپگر بی‌سیم و هر وسیله‌ای که قابلیت اتصال بی‌سیم داشته باشد به نوعی مولد امواج وای‌فای در خانه شماست. هر کدام را که استفاده نمی‌کنید به صورت نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری خاموش کنید.
فاصله خود را با امواج وای‌فای در خانه حفظ کنید
امواج اینترنت وای‌فای مانند تمام امواج رادیویی به مرور و طی کردن مسافت ضعیف‌تر می‌شوند. به طور مثال شما در فاصله ۱۰۰ متری از یک مودم، امواج بسیار کمتری نسبت به یک مودم در فاصله ۱۰ متری دریافت می‌کنید. سعی کنید دستگاه‌های دارای وای‌فای را در محلی قرار بدهید که فاصله مناسبی با شما داشته باشند.
دقت کنید که امواج وای‌فای در خانه می‌توانند از دیوارها نیز عبور کنند. از گذاشتن مودم در اتاق خواب یا حتی نزدیک به دیوار مجاور اتاق خواب نیز تا حد امکان اجتناب کنید تا عوارض ناشی از وای‌فای را کاهش دهید.
استفاده از فرستنده‌هایی مشابه فرهای مایکروویو در دستگاه‌های وای‌فای احتمال داشتن عوارض برای بدن را تشدید می‌کند.
از پریزهای زمان‌دار در شب استفاده کنید
طبق تحقیقات انجام شده بیشترین ضررهای وای‌فای در ساعات نیمه شب اتفاق می‌افتد. بدن به صورت خودکار در نیمه شب شروع به بازسازی سلولی، سم‌زدایی بدن و ذخیره انرژی برای روز آينده می‌کند. امواج وای‌فای با اختلال در سوخت و ساز و فعالیت‌های طبیعی می‌تواند این روند را دچار مشکل کند. سعی کنید مودم و دستگاه‌های دارای وای‌فای در خانه را به پریزهای زمان‌دار متصل کنید. این پریزهای مخصوص را می‌توان به گونه‌ای تنظیم کرد که در ساعت خاصی از شبانه‌روز خاموش شوند و ارتباط دستگاه به برق را قطع کنند.
سعی کنید همیشه دستگاه‌های مجهز به وای‌فای بدون استفاده را خاموش کنید.
مراقب مراکز تابش وای‌فای در همسایگی خود باشید
احتمال موفقیت این مورد ممکن است بسیار کم باشد. اما خانه‌های کوچک و زندگی در مجتمع‌های پر تراکم باعث شده تا غیر از دستگاه‌های وای‌فای در خانه خودمان، روزانه در معرض امواج وای‌فای همسایگان نیز قرار بگیریم. بهتر است با صحبت منطقی با آنها و گاه حتی با استفاده از یک دستگاه سنجش پرتوهای رادیویی از آنها بخواهیم استفاده خود را مدیریت کنند.
به دنیای کابل‌ها برگردید
هیچ کس منکر دست و پاگیر بودن کابل‌های وسایل کامپیوتری نیست و بسیاری از افراد دل خوشی از آنها ندارند. مخصوصا اگر شما از دستگاه‌های زیادی استفاده می‌کنید، تجمع کابل‌های زیاد در میز کار شما می‌تواند یک بی‌نظمی و ظاهری ناخوشایند را نمایش دهد. اگر واقعا استفاده از وای‌فای برای ما یک اجبار و گزینه حتمی نیست، می‌توانیم دوباره کابل‌ها را از انباری بیرون بیاوریم.
با تمام مزایای ارتباط بی‌سیم، کابل‌ها و سیم‌ها هنوز هم به خوبی کار می‌کنند و همچنین خبری از امواج مزاحم و ضررهای وای‌فای در میان آنها نیست. البته این نکته را دقت کنید که حتما از کابل‌های استاندارد محافظ‌دار برای اتصال‌های خود استفاده کنید. کابل‌های بدون محافظ و غیراستاندارد نیز خود منشائی برای نشت پرتوهای مضر هستند که می‌تواند بر بدن شما اثرات منفی بگذارد.
هنوز هم کابل‌ها به خوبی می‌توانند وظیفه اتصال دستگاه‌های شما را بدون پرتوهای رادیویی مضر انجام دهند.
ضرر وای فای بیشتر است یا اینترنت گوشی؟
چون درباره مضرات وای فای داده کافی نداریم، نمی‌توانیم مقایسه کنیم که مضرات کدام‌یک از این دو بیشتر است. امواج 4G یا 5G تلفن‌های همراه نیز از جنس امواج الکترومغناطیسی‌اند. بااینحال این امواج طول موج و بسامد متفاوتی دارند تا بتوانند در مسافت‌های طولانی به تلفن‌های همراه ما دسترسی به اینترنت بدهند.
درباره امواج 4G نیز تحقیقاتی انجام شده است، اما هیچ‌کدام اثر منفی این امواج بر سلامتی را تأیید نکرده‌اند. امواجی که تلفن‌های همراه برای برقراری ارتباط و اتصال به اینترنت به کار می‌گیرند بسیار ضعیف‌اند و نمی‌توانند تأثیر منفی بر ژن‌ها بگذارند. بااینحال تأثیر بلندمدت آنها هنوز مشخص نیست.
امواج 5G بسامد بیشتری دارند، اما این بسامد همچنان با بسامد‌هایی که به بدن آسیب می‌رسانند فاصله زیادی دارد. این امواج نیز به‌تازگی و در سال ۲۰۱۹ معرفی شده‌اند و هنوز بحث‌های زیادی درباره تأثیر آنها وجود دارد. بااینحال سازمان بهداشت جهانی این امواج را بی‌خطر می‌داند.
در نهایت بهتر است که راهکارهای گفته‌شده درباره امواج وای فای را در خصوص اینترنت همراه نیز اعمال کنیم. مثلا هنگامی که از اینترنت همراه استفاده نمی‌کنیم، آن را غیرفعال کنیم.
