تخلیه جرم گوش در خانه با کمک روش های ساده ای امکان پذیر است. اما باید توجه داشته باشید که این کار با دقت زیادی انجام شود زیرا ممکن است به گوشتان آسیب برسانید. بنابراین با شادمگ همراه باشید و تخلیه جرم گوش را مطابق هرآنچه که آموزش داده ایم انجام دهید.
جرم گوش چیست ؟
ماده زرد و قهوه‌ای داخل گوش که به جرم یا واکس گوش هم معروف است، توسط سلول‌های داخل کانال گوش ساخته می‌شود. اگر به آن دست زده باشید، حتما متوجه شده‌اید که حالت چرب و چسبناک دارد. چرا؟ به این دلیل که قسمت عمده تشکیل‌دهنده‌اش چربی و سلول‌های ریزش پیدا کرده است.
جرم گوش قهوه‌ای حاصل از فرآیند دفاع گوش در برابر ورود میکروب‌ها و عوامل خارجی به داخل کانال این عضو از بدن است. جرم گوش نه تنها مضر نیست بلکه اثر محافظتی دارد. البته با این شرط که میزان آن از حد نصاب بیشتر نشود. تمیز کردن گوش در خانه یک روش کمک کننده است.
جرم گوش و تاثیر آن بر کاهش شنوایی از جمله مسائل مهم سلامت گوش در تمام سنین به شمار می‌آید. برای همین است که باید نکات مهم درباره تمیزکردن گوش را بدانید و جدی بگیرید.
روش درمان خانگی عفونت گوش را در شادمگ بخوانید.
علت ایجاد جرم گوش چیست ؟
- تنگ شدن کانال گوش ناشی از عفونت یا بیماری‌های پوست، استخوان یا بافت همبند
- تولید کمتر فرم مایع سرومن (بیشتر در افراد سالمند به علت پیری غده‌هایی که سرومن را تولید می‌کنند).
- تولید بیش از حد سرومن در پاسخ به آسیب یا انسداد داخل کانال
- چیزهایی مانند چوب، نوک وسایل، سنجاق سر و کلید که برای پاک کردن گوش در آن وارد می‌کنید.
- سمعک
- گوشی‌هایی تلفن که داخل گوش قرار می‌گیرند.
عملکرد جرم گوش چیست ؟
اگر شما از جمله افرادی هستید که علاقه دارید هر وسیله نوک تیزی که به دستتان می‌رسد، وارد کانال گوش کنید و به هر نحوی شده، ماده زردرنگ جرم گوش را خارج کنید، باید بگوییم که خطرناک‌ترین اقدام علیه سلامت و شنوایی گوشتان را در پیش گرفته‌اید.
تمیزکردن جرم گوش به شیوه‌ای غیراستاندارد، جرم را بیشتر به سمت داخل هل می‌دهد و به پرده گوش فشار وارد می‌کند. این روند باعث تجمع و سفت‌شدگی جرم گوش و تاثیر آن بر کاهش شنوایی می‌شود.
تمیزنکردن جرم گوش و فشرده‌شدن آن در گوش با احساس درد، سنگینی و پُری، کیپ‌شدن، زنگ زدن، خارش، بوی نامطبوع و ترشحات همراه است.
گاهی پیش می‌آید که نه تنها نمی‌توانید جرم گوش را خارج کنید بلکه بدتر آن را به داخل هل داده و همزمان به پرده حساس صماخ هم ضربه می‌زنید. اقدام درست این است که به پزشک مراجعه کنید تا شست‌وشوی بهداشتی و مناسب گوش برایتان انجام شود و وضوح شنوایی را دوباره به دست بیاورید.
نکات مهم در تمیزکردن جرم گوش چیست ؟
لازم است که باورها و اقدامات اشتباه برای تمیزکردن جرم گوش را بشناسید تا از اجرای چنین روش‌هایی بر گوش‌هایتان جلوگیری کنید. این عادات غلط عبارت‌اند از:
- چوب کبریت، سوییچ ماشین و کلید در منزل، خودکار، مداد و هر چیز نوک تیز دیگری را برای خارج کردن واکس زرد رنگ وارد گوش نکنید. مورد استفاده این وسایل هر چه باشد، در حیطه وسایل پزشکی گوش نیست.
- گوش پاک‌کن، گوش پاک‌کن نیست. آن وسیله‌ای که در جامعه به عنوان گوش پاک‌کن استفاده و در داروخانه‌ها فروخته می‌شود، یک اپلیکاتور است و نه یک گوش پاک‌کن. شما با استفاده از این وسیله (اپلیکاتور) نه تنها موفق به خارج کردن جرم گوش نمی‌شوید، بلکه بدتر جرم را به داخل هل می‌دهید و احتمال آسیب رساندن به پرده صماخ با آن هم محتمل است. لطفا از این وسیله (که احتمالا شما هم به آن گوش پاک‌کن می‌گویید) استفاده نکنید.
- به شما توصیه می‌شود که بعد از استحمام، برای خشک کردن گوش و خارج‌کردن جرم گوش که احتمالا نم خورده و راحت‌تر خارج می‌شود، از انگشت یا اپلیکاتور استفاده نکنید. بهتر است که چند دقیقه‌ای گوش خود را در مسیر باد گرم سشوار قرار دهید تا داخل کانال گوشتان خشک شود.
برای معاینه گوش در سنین پایین حتما به پزشک مراجعه کنید. جرم گوش کودکان باید از سوی متخصص بررسی و خارج شود. در غیر این صورت، احتمال انسداد گوش و آسیب شنوایی وجود دارد.
روش های تخلیه جرم گوش در خانه
تخلیه جرم گوش با پیاز
یکی از شیوه‌های معمول و موثر برای درمان خانگی گوش جرم گرفته استفاده کردن از پیاز است. پیاز یک ضدعفونی کننده و ضد التهاب قوی است که می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد. استفاده از پیاز برای از بین بردن جرم گوش به روش‌های زیر انجام می‌شود.
- روش اول: برای درمان خانگی جرم گوش می‌توانید یک پیاز تازه را قاچ کنید و آن را داخل پارچه‌ای تمیز بپیچید و به مدت ۱۵ دقیقه روی گوش بگذارید.
- روش دوم: دو یا سه قطره آب پیاز را داخل گوش بریزید تا جرم گوش را تمیز کنید. البته دقت کنید هیچ تکه‌ی ریزی از پیاز داخل گوش نرود.
دکتر شستشوی گوش با توجه به میزان جرم داخل گوش بیمار یک روش مطمئن برای خارج کردن آن استفاده می‌کند.
تخلیه جرم گوش با سیر
سیر یکی از خوراکی‌های ضد التهاب است که استفاده موضعی از آن برای درمان خانگی گرفتگی گوش در اثر جرم مفید است. زیرا سیر خاصیت آنتی‌بیوتیکی دارد و می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد. حتی در مواقعی که در اثر زیاد شدن جرم و عفونت فرد درگیر گوش درد شود می‌توانید از سیر برای درمان استفاده کند.
سیر دقیقا مانند یک قطره گیاهی برای جرم گوش است و برای استفاده از ان لازم است چند حبه سیر را داخل مقدار کمی روغن حرارت دهید. سپس این مایع را از پارچه‌ی نرم یا صافی عبور دهید و دو قطره از این مایع را داخل گوش بریزید. حتی می‌توانید از بخور سیر هم برای از بین بردن جرم گوش استفاده کنید.
به این صورت که سیر را داخل آب جوش بریزید و گوش جرک گرفته را در معرض بخار آن قرار دهید. این کار باعث می‌شود جرم و آلودگی از گوش تخلیه شود.
تخلیه جرم گوش با شمع
یکی از روش‌های قدیمی درمان خانگی بیرون اوردن جرم گوش استفاده از شمع است. این روش که به شمع گوش پاک کن معروف است با استفاده از یک شمع مخروطی و توخالی انجام می‌شود.
شیوه انجام این روش به این صورت است که یک شمع توخالی که در پارچه یا پارافین پوشیده شده داخل گوش بیمار قرار داده می‌شود یا اینکه تخلیه جرم گوش با کاغذ انجام می‌شود. سپس سر شمع که بیرون از گوش است روشن می‌شود و حرارت حاصل از آن باعث تخلیه جرم و عفونت گوش می‌شود. در واقعی مکشی که در اثر این کار ایجاد می‌شود علت اصلی خارج کردن عفونت‌های گوش است.
البته با توجه به اینکه این روش عوارض خطرناکی مانند سوراخ شدن پرده گوش و از بین رفتن قدرت شنوایی دارد، پزشکان توصیه می‌کنند از انجام این روش امتناع شود.
جرمگیری گوش با سرکه سیب
سرکه سیب ماده‌ای موثر برای تمیز کردن و از بین بردن جرم گوش در کودکان و بزرگسالان است. با بروز اولین نشانه‌های گوش درد یا کیپ شدن گوش می‌توانید کمی سرکه سیب را داخل گوش بریزید و با انگشت اشاره اطراف گوش را کمی ماساژ دهید. حدود ۵ دقیقه صبر کنید، سپس سر را خم کنید یا با یک گوش پاک کن جرم داخل گوش را تمیز کنید.
درمان خانگی رفع جرم گوش با سرکه سیب عارضه‌ای روی شنوایی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل استفاده از توصیه می‌شود.
کسانی که با علائم وزوز و گرفتگی گوش به دکتر متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند باید از نظر علائم بالینی و میزان شنوایی تحت معاینه دقیق قرار بگیرند تا مشکل شناسایی و درمان شود.
تخلیه جرم گوش با جوش شیرین
جرم گوش سفت شده با تاثیری که بر شنوایی فرد ایجاد می‌کند موجب ایجاد ناتوانی می‌شود. به همین دلیل بهتر است هر چند وقت یک بار جرم گوش تمیز شود. اما اگر به هر دلیل میزان جرم زیاد باشد یا اینکه از مدت‌ها قبل داخل گوش باقی مانده باشد و بخواهید آن را رفع کنید، می‌توانید از جوش شیرین استفاده کنید.
برای استفاده از این روش باید کمی جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و با قطره چکان داخل گوش بریزید. ترکیب جوش شیرین و آب می‌تواند جرم‌ها را در خود حل کند و بیرون بریزید. در نهایت از یک دستمال تمیز و خشک برای پاک کردن گوش بیرونی استفاده کنید.
دکتر گرفتگی گوش از روش‌های ایمن برای تمیز کردن جرم گوش استفاده می‌کند تا هیچ آسیبی به گوش و پرده شنوایی وارد نشود.
تخلیه جرم گوش با آب اکسیژنه
آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید یکی از ترکیبات قوی برای حل کردن جرم گوش است. در این شیوه درمان خانگی میزان یکسانی از هیدروژن پراکسید و آب را باید با هم ترکیب کنید و چند قطره داخل گوش بریزید. جرم گوش این محلول را جذب می‌کند و به شکل یک مایع نسبتاً روان از گوش خارج می‌شود.
تخلیه جرم گوش با الکل
مقداری الکل صنعتی را با مقداری سرکه ی سفید با نسبت یک به یک مخلوط کنید. گوش خود را با محلول حاصل شده، شست و شو دهید تا از شر جرم سخت شده، خلاص شوید. این کار را هر چند هفته یک بار انجام دهید تا گوشتان از انواع عفونت ها در امان باشد. محلول الکل و سرکه می تواند جرم گوش را در خود حل کند. پس از انحلال جرم، الکل در همان دماهای پایین تبخیر می شود. سرکه ی سفید اما به علت داشتن خواص دارویی خود باعث جلوگیری از بروز عفونت های میکروبی در مجرای گوش می شود.
شستشو گوش با آب گرم یکی از درمان های خانگی جرم گوش است
شستشو گوش به طور معمول توسط پزشک انجام می شود، اما می توانید آن را در خانه نیز امتحان کنید، به شرط آنکه مهارت کافی داشته باشید. فشار آب به هدایت جرم نرم شده به سمت دهانه گوش کمک می کند و بعد با یک پنبه یا پارچه نرم دهانه گوش را تمیز کنید. گوش خارجی را به سمت بالا بچرخانید. با کشیدن قسمت خارجی گوش، به سمت بالا و پشت، کانال گوش خود را صاف کنید. با استفاده از سرنگ آب گرم را به آرامی در گوش آسیب دیده خود بچکانید. گوش را به سمت پایین بچرخانید تا آب آن خارج شود.
ماساژ درمانی راهی برای برداشتن موم گوش
ماساژ پشت گوش با روغن گرم می تواند باعث شل شدن جرم داخل کانال گوش شود و حرکت آن را به سمت دهانه راحت کند.
گرمای ملایم روغن می تواند جرم را رقیق کند، در حالی که حرکت انگشتان ممکن است آن را به سمت خارج از مجرای گوش روان کند. انگشتان خود را به مقداری روغن گرم آغشته و از آنها برای ماساژ قسمت پشت لاله گوش استفاده کنید و فقط فشار آرامی وارد کنید. چند دقیقه ماساژ به نرم شدن و جدا شدن موم کمک می کند تا دفع آن راحت تر شود. در حالی که دهان خود را باز و بسته می کنید، لاله گوش خود را بکشید تا جرم را به سمت دهانه گوش بکشید. با استفاده از یک پارچه نرم جرمی را که به گوش خارجی رسیده است پاک کنید.
قبل ازاستفاده از این روش باید گوش خود را با روش مناسب ماساژ دهید. حرکت اشتباه می تواند با فشار موم به داخل، وضعیت را بدتر کند.
می توانید به مدت چند روز از هر یک از نرم کننده ها استفاده کنید تا جرم گوش را به خوبی روان و از جای خود خارج شود و سپس با استفاده از شستشو گوش آن را به آرامی از مجرای گوش خارج کنید.
احتمال دارد نرم شدن موم و شستشوی گوش طول بکشد تا جرم اضافی آن از بین برود تا گرفتگی کاملا برطرف شود. اگر پس از چند بار استفاده جرم گوش بهتر نشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
جرم گیری گوش در طب سنتی
طب سنتی برای از بین بردن جرم گوش استفاده از روغن‌های گیاهی را توصیه می‌کند. مزیت استفاده از این روش‌ها این است که عارضه‌ی جانبی ندارند و مشکلی را برای بیمار ایجاد نمی‌کند. موارد زیر توصیه‌های موثر درمان گیاهی جرم گوش است.
- درمان خانگی جرم داخل گوش با روغن نارگیل
یکی از راه‌های درمان جرم گوش در طب اسلامی تبریزیان استفاده از روغن نارگیل است. استفاده از روغن نارگیل ساده است و فقط کافی‌ست کمی روغن نارگیل را گرم کنید و داخل گوش بچکانید. حدود ۱۰ دقیقه به آرامی گوش را ماساژ دهید و سپس سر را به یک سمت کج کنید. اگر با یک گوش پاک کن گوش خود را تمیز کنید متوجه می‌شوید مقدار زیادی جرم و آلودگی از گوش شما بیرون می‌ریزد.
- درمان خانگی جرم داخل گوش با روغن بادام
روغن بادام هم مانند روغن نارگیل یک درمان خانگی جرم گیری گوش است که نیاز به طول درمان طولانی ندارد. در این روش هم فقط کافی است چند قطره روغن بادام داخل گوش کیپ شده بریزید و چند دقیقه صبر کنید تا جرم‌ها نرم شوند و بیرون بریزند. از این شیوه برای درمان جرم گوش کودکان در طب سنتی استفاده می‌شود. چون به راحتی می‌توان آن را انجام داد و کودک دچار وحشت و ترس نمی‌شود.
درمان های خانگی جرم گوش که باید از آنها دوری کرد
از روش های تهاجمی برای تمیز کردن جرم گوش گوش دوری کنید. این روش ها مانند شمعدان گوش و قرار گیری سواب های پنبه ای تهاجمی می تواند به گوش داخلی و لاله گوش آسیب برساند و جرم را به سمت داخل فشار دهد.
تمیز کردن گوش با ابزارهای تیز می تواند:
- احتمال دارد لاله گوش را پاره کند.
- به پوست ظریف مجرای گوش آسیب برساند.
- موم را بیشتر به سمت لاله گوش فشار دهد.
- عفونت های باکتریایی را در حفره ایجاد کند.
استفاده از یک شمع مخروطی شکل توخالی و نگهداری شعله آن بر روی گوش، یک روش برای ذوب جرم گوش است. با این حال، شمع داغ می تواند در داخل گوش چکه کند و باعث آسیب دیدگی و سوختگی شود.
راه های پیشگیری از تجمع جرم گوش
شما نمی توانید به طور کامل از تجمع جرم گوش خود جلوگیری کنید یا شکل کانال گوش خود را تغییر دهید؛ اما در اینجا مواردی وجود دارد که می توانید برای کاهش میزان تجمع جرم گوش در نظر بگیرید:
- هرگز آب سرد را در گوش خود قرار ندهید، زیرا باعث سرگیجه می شود.
- اگر سابقه تجمع جرم گوش دارید، برای جلوگیری از انسداد گوش در آینده باید با متخصص گوش و حلق بینی خود مشورت کنید.
- برای تسکین خشکی پوست، پوسته پوسته شدن مقدار کمی لوسیون مرطوب کننده را کاملاً بر روی قسمت قابل مشاهده خارجی گوش بمالید.
- از آنجا که گوش داخلی می تواند خود را تمیز کند، تنها کاری که باید انجام دهید این است که هر از گاهی گوش خارجی را به آرامی پاک کنید تا جرم و پوست خشک آن برطرف شود.
- آب یا هر مایع دیگری را با زور داخل گوش خود اسپری نکنید زیرا می تواند به گوش داخلی و لاله گوش آسیب برساند و فشار آب می تواند جرم گوش را به عمق بیشتری از مجرای گوش وارد کند.
- بیماری های التهابی پوستی مانند اگزما نیز می توانند پوست را خشک و پوسته پوسته کنند. بقایای پوست می تواند به گوش بریزد و باعث انسداد شود. مدیریت این شرایط زمینه ای به جلوگیری از گرفتگی گوش کمک می کند.
- قبل از قرارگیری محلول تمیز در گوش، بهتر است که درجه حرارت آن را بررسی کنید. استفاده از مایعات داغ برای شل شدن جرم گوش می تواند باعث سوختگی پوست داخل گوش یا سوراخ شدن لاله گوش شود و خطر عفونت گوش را افزایش دهد.
- عدم دریافت کافی اسیدهای چرب امگا ۳، روی و منیزیم از طریق رژیم غذایی احتمال دارد منجر به تولید بیش از حد، تجمع و تأثیرگذاری جرم گوش شود.
اهمیت تمیز کردن جرم گوش در کودکان
نوزادان و کودکان هم مانند بزرگسالان درگیر مشکل تجمع جرم در گوش می‌شوند. زیاد شدن جرم گوش در آنها موجب گریه و بی‌قراری می‌شود. به همین دلیل بهتر است والدین هر چند وقت یک بار جرم داخل گوش نوزادان را تمیز کنند تا تجمع آن موجب دردناک شدن نشود.
کودکانی که درگیر این مشکل می‌شوند علاوه بر گریه و بی‌قراری علائم دیگری هم دارند. آنها معمولا گوش را می‌کشند یا انگشت خود را داخل گوش فرو می‌کنند.
درمان خانگی جرم با گوش پاک کن ممکن است موجب فشار آوردن به جرم و وارد کردن آن به گوش داخلی شود. پس بهتر است والدین به جای استفاده از گوش پاک کن بعد از هر بار استحمام گوش نوزاد یا کودک را با یک دستمال یا لیف نرم تمیز کنند. همچنین والدین باید دقت داشته باشند که دستمال را داخل گوش فرو نکنند و فقط گوش خارجی را با آن تمیز کنند تا آسیبی به پرده گوش وارد نشود. بهتر است برای آسان‌تر شدن کار دستمال را به آب گرم آغشته کنید و سپس داخل گوش را با آن تمیز کنید.
خونریزی از گوش را جدی بگیرید
اگر روش تمیزکردن جرم گوش، توسط پزشک اجرا شد و بعد از شست‌وشو دچار مشکلاتی در شنوایی، درد شدید یا خونریزی از این ناحیه شدید، لطفا به پزشک مراجعه کنید.
