آرتروز گردن یکی از رایج ترین بیماری های التهاب مفاصل است که به دلیل فرسایش مفاصل بین مهره ای گردن و یا ساییدگی آن ها به وجود می آید. درمان این مشکل با توجه به نوع بیماری و علائم آن به شیوه های مختلفی صورت می گیرد. این مطلب از گروه سلامت شادمگ در خصوص آرتروز گردن اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار داده است.
آرتروز گردن
آرتروز گردن یا Arthritis in the Neck که شامل گردن سفت و دردناک می باشد ممکن است به دلایل مختلفی بروز نماید و نسبتا شایع است. وقتی به آرتروز فکر می کنید ، ممکن است به زانو دردناک یا انگشتان متورم فکر کنید. اما اگر در گردن احساس سفتی می کنید یا هنگام چرخاندن سر خود درد دارید ، این درد گردن ممکن است به علت آرتروز باشد.
مانند سایر اعضای بدن ، دیسک ها و مفاصل گردن به دلیل فرسودگی تحلیل می روند. آرتروز گردن شامل تغییراتی است که با گذشت زمان یا به دلیل آسیب دیدگی اتفاق می افتد. اکثر افراد 60 ساله و بالاتر دچار آرتروز گردن می شوند. انواع التهابی آرتروز که به دلیل سیستم ایمنی بیش از حد فعال رخ می دهد ، می تواند بر گردن نیز تأثیر بگذارد.
علتها و عوامل خطرزا برای آرتروز گردن
هر چقدر سن ما افزایش پیدا میکند، دیسک های ستون فقرات ما مقدار بیشتری از آب خود را از دست میدهند و دچار خشکی و خرابی میشوند. این شرایط باعث میشود که حجم دیسک کاهش پیدا کند و از جای خود بیرون بزند. مفاصل فاست در قسمت ستون فقرات گردنی هم ممکن است دچار خرابی شده و باعث تنگ شدن فضای مفصل در ناحیه گردن شود. همچنین ممکن است زائدههای استخوانی در محل دیسکها و مفاصلی که دچار این عارضه میشوند، تشکیل شود. سایر عواملی که میتواند خطر بروز آرتروز و درد گردن را افزایش دهد، عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- سیگار کشیدن
- فشار کاری
- افسردگی و اضطراب
- سابقه آسیبدیدگی یا مصدومیت از ناحیه گردن
علائم و نشانهها
مهمترین علائم آرتروز گردن شامل موارد زیر میباشد:
- دردی که از گردن به سمت شانه یا بین تیغه شانهها (دندهها) در کمر کشیده میشود.
- گرفتگی گردن که هنگام بیدار شدن در اول صبح شدیدتر است و پس از برخاستن و حرکت کردن بهبود پیدا میکند.
- دردگردن که در اواخر شب شدت آن بیشتر میشود.
- درد گردن همراه با سر درد به ویژه درد در قسمت پشت سر
- صدا دادن گردن یا احساس تق تق کردن گردن در هنگام چرخاندن آن
عوامل تحریک کننده بروز آرتروز گردن
برخی عوامل در بروز آرتروز گردن نقش دارند. از میان آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا رفتن سن و فرسودگی مهره های گردن
- شغل هایی که در آن سر در وضعیت نامناسب قرار می گیرد
- آسیب های قدیمی که در ناحیه گردن وجود دارد
- پیش زمینه ژنتیکی
- مصرف دخانیات
چگونه آرتروز گردن تشخیص داده می شود
پزشک با گرفتن شرح حال و انجام معاینه فیزیکی کار خود را شروع می کند. پزشکان دامنه حرکتی را در گردن بررسی می کنند و قدرت ، احساس و رفلکس های بیمار را آزمایش می کنند تا بفهمند آیا به اعصاب یا نخاع فشار وارد شده است یا خیر. آنها از زمان شروع علائم ، زمان بروز درد و علت بهتر و بدتر شدن درد نیز سوالاتی خواهند کرد.
همچنین ممکن است پزشک برای ارزیابی ترازبندی و بررسی تغییرات آرتروز ، اشعه ایکس را تجویز کند. اگر نگرانی از تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نخاعی یا نخاع وجود دارد ، ممکن است برای بررسی ساختار خنثی و دیسک ها به MRI نیاز وجود داشته باشد.
تشخیص آرتروز گردن
معاینه فیزیکی
پس از آنکه شما سوابق پزشکی، شرح حال و وضعیت سلامت عمومی خود را برای پزشک شرح دادید، پزشک شما یک معاینه کامل بر روی گردن، شانهها، بازوها و به احتمال زیاد پاهای شما انجام میدهد. برای این منظور پزشک چند آزمایش خاص را برای بررسی مشکلات یا تغییرات احتمالی زیر انجام میدهد:
تغییر در قدرت دستها، بازوها و انگشتان شما
تغییر در حس لامسه شما
وضعیت رفلکسها و واکنشهای بدنی شما
تغییر در میزان انعطافپذیری گردن و بازوها
آزمایشهای تشخیصی
پزشک شما ممکن است از بعضی آزمایشهای تشخیصی برای کمک به تشخیص آرتروز گردن استفاده کند. مهمترین این آزمایشها عبارت است از:
عکسبرداری اشعه ایکس
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)
سی تی اسکن
میلوگرام
الکترومیوگرافی
درمان
در اغلب موارد از روشهای غیر جراحی برای درمان آرتروز گردن استفاده میشود. مهمترین روشهای درمانی بدون جراحی شامل موارد زیر است:
درمان فیزیکی
درمان فیزیکی معمولاً اولین روش بدون جراحی است که دکتر سعیدی برای شما تجویز خواهد کرد. در این روش از حرکات ورزشی مخصوصی برای تسکین درد گردن و نیز تقویت و کشش عضلات ضعیف شده یا آسیبدیده گردن استفاده میشود.
در برخی از موارد، درمان فیزیکی میتواند شامل روشهایی برای اصلاح طرز نشستن و ایستادن شما باشد که در آن از حرکات دستی یا ترکشن برای کشش مفاصل و ماهیچههای گردن شما استفاده میشود. طول مدت برنامههای درمان فیزیکی میتواند بسیار متغیر باشد، اما به طور کلی در حدود 6 تا 8 هفته به طول میانجامد. جلسات درمان فیزیکی معمولاً به صورت دو تا سه جلسه در هر هفته تشکیل میشود.
درمانهای دارویی
در جریان مرحله اول درمان آرتروز گردن ممکن است که دکتر سعیدی چند داروی مختلف را به صورت همزمان برای شما تجویز کند تا هم درد و هم التهاب در ناحیه گردن تسکین پیدا کند. برای این منظور اغلب داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی از قبیل ایبوپروفن و ناپروکسن همراه با داروی مسکن استامینوفن برای شما تجویز میشود.
مصرف این داروها که درد و ورم ناحیه گردن را کاهش میدهند، بسته به شدت علائم آرتروز گردن شما ممکن است لازم باشد که تا چند هفته ادامه پیدا کند.
عمل بسته
بلوک اپیدورال گردنی. در این روش، داروهای استروئیدی و بیحسی در داخل فضای مجاور پوشش نخاع (فضای اپیدورال) تزریق میشود.
بلوک مفصل فاست گردنی. در این روش، داروهای استروئیدی و بیحسی مستقیماً در داخل کپسول مفصل فاست تزریق میشود. مفاصل فاست در طرف پشت گردن قرار گرفتهاند و تأمین پایداری و امکان حرکت گردن و سر را بر عهده دارند.
بلوک شاخه میانی عصب و ابلیشن رادیوفرکوئنسی. از این روش به منظور سرکوب درد به صورت بادوامتر و طولانیتر استفاده میشود. در این روش از طریق تکنیک “سوزاندن”، آسیبهایی به اعصاب ناحیه مفصل وارد میشود.
گردنبندهای طبی نرم
گردنبندهای طبی به شکل یک حلقه لبهدار هستند که دور گردن را احاطه میکند و از طریق بستهای مخصوصی (ولکرو) در جای خود نگه داشته میشود. ممکن است که پزشک، استفاده از این گردنبندهای طبی را به منظور محدود کردن میزان حرکت گردن و استراحت دادن به ماهیچههای آن به شما توصیه کند. به خاطر داشته باشید که گردنبندهای طبی نرم را فقط باید به مدت کوتاهی استفاده کرد، زیرا استفاده از آن به مدت طولانی میتواند باعث ضعیف شدن ماهیچههای گردن شود.
درمانهای کایروپرکتیک
در روش کایروپرکتیک با استفاده از فشارهای مختصر تا شدید با حرکات دست سعی میشود که علائم مزمن آرتروز گردن را کنترل کرده و یا دردهای شدید ناشی از آن تسکین داده شود.
استفاده از یخ، گرما و ماساژ درمانی
دکتر سعیدی ممکن است به شما توصیه کند که از یخ، گرما و ماساژ با رعایت احتیاط کامل به منظور تسکین درد و کاهش ورم و التهاب گردن استفاده کنید.
ترکشن
دستگاههای ترکشن گردن به منظور تسکین تنشهایی که در اثر اضطراب یا مصدومیت بر گردن شما وارد شده است، مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاهها از طریق افزایش گردش خون و بهبود عملکرد اعصاب در موضع آسیبدیده عمل میکنند. از آنجا که اعصاب و رگهای خونی آسیبدیدهای که تحت فشار قرار گرفتهاند، میتوانند به عنوان منشأ درد و التهاب عمل کنند،
بنابراین استفاده از ترکشن و آزادسازی فشار وارد بر اعصاب و رگهای خونی میتواند علائمی از قبیل درد گردن، درد شانه، بیحسی یا سوزن سوزن شدن بازوها و دستها و حتی سر درد را به طور کامل متوقف کند.
الکتروتراپی
در این روش با استفاده از انواع مختلف دستگاههای الکتریکی از قبیل تی ان اس (TENS) و مگنت تراپی، فشار وارد بر عضلات، اعصاب و مفاصل گردن کاهش داده میشود. در الکتروتراپی، اعصاب ناحیه آسیبدیده از طریق ارسال امواج الکتریکی خفیفی تحریک میشوند.
برای درمان آرتروز گردن روش های دیگری ازجمله لیزر تراپی سرد،شاکویو تراپی و … نیز وجود دارد.
خطرات آرتروز گردن
بهطورکلی آرتروز گردن جزو اختلالات خطرناک در ستون فقرات به حساب نمیآید اما به هر حال میتواند مسائل و مشکلاتی برای فرد مبتلا ایجاد کند. البته در موارد بسیار حاد، و با بالاتر رفتن سن، آرتروز گردن ممکن است منشا بعضی مشکلات حرکتی در سایر اندامها مثل دستها و یا پاها شود.
آیا آرتروز گردن درمان قطعی دارد؟
خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی و تکنولوژی ها در زمینه پزشکی، راه های درمان بیماری های مربوط به ستون فقرات نیز پیشرفت داشته اند. درمان آرتروز گردن نیز به لطف پیشرفت علم پزشکی وجود دارد. اگر آرتروز گردن در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود و درمان شود، امکان درمان آن برای همیشه وجود دارد.
دکتر متخصص مغز و اعصاب خوب و جراح ستون فقرات با معاینه فیزیکی بیمار، روش های درمانی مناسب را انتخاب می کند. در مراحل ابتدایی، آرتروز گردن با فیزیوتراپی یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی درمان می شود. گاهی نیز به دلیل پیشرفت آرتروز گردن، متخصص تصمیم به جراحی آرتروز گردن می گیرد.
جراحی آرتروز گردن چه زمانی انجام می شود؟
آخرین مرحله از درمان آرتروز گردن، جراحی ستون فقرات است. زمانی که درمان های غیر تهاجمی یعنی دارو و فیزیوتراپی به درمان بیماری کمک نکند، جراح و متخصص مغز و اعصاب تصمیم به انجام جراحی می گیرد. انتخاب روش جراحی با توجه به مشکل بیمار صورت می گیرد و شامل روش های زیر است:
1. عمل جراحی لامینکتومی ستون فقرات
2. عمل جراحی فیوژن ستون فقرات
ورزشهای گردن
بعضی از ورزشهای اختصاصی گردن که به حرکت بهتر و تقویت عضلات گردن کمک میکنند، به شرح زیر است؛
لطفاً به خاطر داشته باشید که این ورزشها حتماً باید توسط فیزیوتراپیست و پس از معاینه و ارزیابی کامل وضعیت بدن و گردن برای شما تجویز شود تا موجب بدتر شدن عارضه و تشدید علائم آن نگردد.
- پایین و بالا بردن گردن
- چرخش سر
- چرخش گردن
- کشش گردن
- چرخاندن شانه
تفاوت بین دیسک گردن و آرتروز گردن در چیست؟
ستون فقرات از استخوان هایی به نام مهره ساخته شده است و به مواد ژله ای بین هر دو مهره، دیسک گفته می شود. به مرور زمان، مفاصل و دیسک ها بر اثر استفاده زیاد فرسوده یا ملتهب می شوند. دیسک گردن بر اثر التهاب مفاصل به وجود می آید و موجب آرتروز گردن می شود.
آرتروز، ساییدگی و فرسودگی کلی مفاصل می باشد که منجر به تحلیل رفتن دیسک ها و مفاصل می شود. این دو شرایط ممکن است شبیه به هم به نظر برسند، اما ناشی از عوامل مختلفی هستند و آرتروز گردن با دیسک گردن پیامدهای متفاوتی دارند.
