مقاومت کودک در خوابیدن امری طبیعی است. بیشتر کودکان برای خوابیدن از خود مقاومت نشان می دهند و به هر دری می زنند تا خوابیدن را به تعویق بیندازند . اگر شما هم کودک نوپا در خانه دارید و هر شب این مشکلات را سپری میکنید این مطلب شادمگ را مطالعه کنید تا دلیل این مقاومت را بفهمید.
چرا والدین برای خواب عجله می‌کنند ؟
بیایید با این واقعیت روبه‌رو شویم؛ والدین در طول روز زمان کمی برای خود دارند. بنابراین آن چند ساعت یا چند دقیقه تنهایی، بعد از زمانی که بچه‌ها به خواب رفته‌اند، ارزشمندند. ما می‌خواهیم برای تماشای یک برنامه تلویزیونی، خواندن یک کتاب، یا حتی گفت‌وگوی بزرگسالانه با شریک زندگی خود وقت داشته باشیم.
به گفته کیلا، همان تیک‌تاکر، والدین با استرس و کمی مضطرب به خواب می‌روند. به این دلیل که ما مفهوم زمان را درک می‌کنیم و زمان تنهایی خود را در حال کاهش می‌بینیم. بنابراین فرزندانمان را وادار می‌کنیم تا جای ممکن زودتر به رختخواب بروند. کیلا توصیه می‌کند که تا آنجا که می‌توانید با بچه‌های خود در هنگام خواب صبور باشید. در غیر این صورت، آنها اضطراب و استرس شما را احساس می‌کنند و می‌فهمند یک جای کار اشکال دارد و بنابراین تلاش می‌کنند زمان بیشتری را با شما بگذرانند.
چرا کودکان در مقابل خواب مقاومت می کنند؟
کارشناسان تقریباً دلایلی که برای عدم تمایل کودکان به خواب گفتیم را تأیید می‌کنند. صنم حافظ (Sanam Hafeez)، روانشناس و عصب‌روان‌شناس ساکن نیویورک و مدیر Comprehend the Mind تأیید می‌کند: «معمولاً کودکان در مقابل خواب مقاومت می‌کنند، زیرا می‌خواهند زمان بیشتری را با والدین خود بگذرانند.
یا به این دلیل که به خاطر جدا شدن از آنها مضطرب می‌شوند.» اما دکتر حافظ سریعاً متذکر می‌شود که این تنها دلیلی نیست که بچه‌ها در برابر خاموشی لامپ مقاومت می‌کنند. او اضافه می‌کند که ترس از دست دادن، یا مشکل در انتقال به برنامه جدید خواب، می‌توانند مقصر دعواهای قبل از خواب باشند. کارشناس روابط والدین و فرزندان، متخصص بهداشت روان و نویسنده، دانیل هوئرتا (Daniel Huerta) چند مقصر دیگر را اضافه می‌کند که باعث می‌شوند زمان خواب کودک بیشتر شبیه یک جنگ قدرت باشد تا آرامش قبل خواب.
او می‌گوید که بچه‌ها ممکن است با کمبود خودکنترلی، مشکلات خودتنظیمی یا ویژگی‌های شخصیتی درگیر باشند که زمان خواب کودک را چالش‌برانگیزتر می‌کند.
دلایل مقاومت کودکان در برابر خواب
علاقه به بازی و فعالیت
کودکان به طبع علاقه‌مند به تکاپو، بازی و شیطنت هستند و خواب را مانعی برای ادامه لذت‌های روزانه خود می‌بینند.
تصور نادرست از خواب
بسیاری از کودکان خواب را به معنای تنهایی و سکوت درک می‌کنند، که این احساسات منفی می‌تواند باعث مقاومت آنها شود.
راهکارهای مواجهه با مقاومت کودکان در برابر خواب
تنهایی خوابیدن را یادش بدهید
به کودکتان یاد بدهید که خودش به تنهایی به خواب برود. اگر او تنها هنگامی به رختخواب می‌رود که شما کنارش باشید، عادت بدی پیدا می‌کند که ترک کردن آن در آینده دشوار خواهد بود. بهترین درسی که می‌توانید به او بیاموزید این است که چگونه آرام بگیرد و خود را بخواباند که این یک مرحلهٔ سخت و زمان‌بر است.
یک مراسم شبانه برای خواب داشته باشید
شستن دست و پاها، حمام کردن، مسواک زدن، کتاب خواندن و به تخت رفتن را دنبال کنید تا بداند که شب‌ها انتظار چه اتفاقاتی را داشته باشد. به او بگویید اگر در تختش بماند، شما چند لحظهٔ دیگر دوباره برمی‌گردید تا به او سر بزنید. بگویید که جایش امن است و شما همین نزدیکی‌ها خواهید بود.
اجازه ندهید وقت‌کشی کند
کودکان نوپا وقتی صحبت از خواب باشد چانه‌زن‌های خیلی ماهری هستند و از آنجا که آنها از وقتی که با شما می‌گذرانند خیلی لذت می‌برند، برای تمدید آن هر کاری بتوانند انجام می‌دهند.
فرزندتان ممکن است برنامهٔ روتین شبانه را خیلی با صبوری و به کندی انجام دهد، چند بار از شما آب بخواهد یا کاری فوری و مهم برای انجام دادن عنوان کند. اگر گمان میکنید او عمداً وقت‌کشی می‌کند، جلویش را بگیرید. به او بگویید وقت خواب است و می‌تواند کار را روی کاردستی یا هر چیزی را روز بعد تمام کند.
رفتار کودک را پیش‌بینی کنید
همه‌ٔ درخواست‌های معمول و معقول فرزندتان را از قبل پیش‌بینی کنید و آنها را به بخشی از برنامهٔ روتین قبل از خوابش تبدیل کنید. مثلاً، یک لیوان آب روی میز کنار تختش بگذارید، یک بار دیگر به او یادآوری کنید که به دستشویی برود و چند بار دیگر بغلش کنید که تا فردا صبح برایش کافی باشد.
درخواست دوطرف را بپذیرید
به فرزندتان اجازه‌ٔ یک درخواست اضافی هم بدهید، اما روشن کنید که فقط یک درخواست مجاز است. به این ترتیب او احساس می‌کند که اوضاع به میل او پیش می‌رود، اما شما می‌دانید که در واقع مطابق خواست شماست.
گزینه‌های قابل قبولی به او پیشنهاد دهید
کودکان نوپا دوست دارند ببینند که تا چه حد می‌توانند استقلال و خواست خود را تحمیل کنند. برای اینکه به فرزندتان احساس قدرت بدهید و هر وقت ممکن است بگذارید در مورد گزینه‌های موجود برای مراسم پیش از خواب تصمیم‌گیری کند. مثلاً از او بپرسید که کدام داستان را می‌خواهد بشنود یا چه لباس خوابی را می‌خواهد بپوشد.
فقط دو انتخاب به کودک بدهید
گفتیم هر وقت ممکن است بگذارید در مورد گزینه‌های موجود برای مراسم قبل از خوابش تصمیم‌گیری کند، اما نکته این است که فقط دو گزینه به او بدهید و مطمئن شوید که خودتان با هر دو گزینه موافق هستید. به عنوان مثال، نپرسید: «می‌خوای الان بخوابی؟» چون او قطعاً می‌گوید نه! به جایش مثلاً بگویید: «می‌خوای الان بری بخوابی یا پنج دقیقه دیگه؟» او در این صورت هم حق تصمیم‌گیری دارد، اما هر کدام این دو گزینه را هم که انتخاب کند، شما برنده‌اید.
آرام اما قاطع باشید
حتی اگر فرزندتان گریه و زاری و التماس کرد، سر حرفتان بمانید و سعی کنید درگیر یک جنگ قدرت نشوید. با خونسردی و با صدای آرام صحبت کنید اما تأکید کنید که وقتی فرصت تمام شده، دیگر تمام شده است. اگر یک بار به درخواست «خواهش می‌کنم یه کم بیشتر» تسلیم شوید، دوباره و دوباره آن را خواهید شنید.
دلیل ترس کودک را پیدا کنید
اگر کودکتان هر شب برای خوابیدن جنجال به پا می‌کند، ببینید آیا دلیل خاصی دارد که از رفتن به رختخواب بترسد؟ مثلاً بودن چراغ‌خواب در اتاق و اثبات اینکه هیچ چیز ترسناکی در اتاقش نیست می‌تواند به او اطمینان دهد که در امن و امان است. پس حتماً دلیل ترسیدنش را با صبر و حوصله کشف کنید.
اما اگر فقط می‌خواهد قشقرق به پا کند، با آرامش به او یادآوری کنید که وقت خواب است و اگر ساکت بماند، چند دقیقه‌ٔ دیگر دوباره برمی‌گردید تا به او سر بزنید و بعد حتماً به آنچه وعده داده‌اید، عمل کنید. اگر او همچنان به گریه کردن ادامه داد، هر بار قبل از سر زدن مجدد به او، کمی بیشتر صبر کنید تا کم‌کم به خواب برود.
او را به تختخوابی بزرگ‌تر منتقل کنید
در سه سالگی، فرزند شما احتمالاً از گهواره یا تخت کودک خود بزرگ‌تر شده است و آماده‌ٔ ترک آن است. انتقال از تخت کودک به یک تختخواب بزرگ‌تر به او این خبر مهم را می‌دهد که دیگر بچه‌ٔ بزرگی شده است و این می‌تواند خوابیدن شبانه را برای شما و خود او راحت‌تر کند.
از کودک تعریف و تمجید کنید
شما می‌توانید به او بگویید که بخشی از بزرگ شدن، یادگیری تنهایی به خواب رفتن است و وقتی استفاده از تخت جدید خود را شروع کرد، حتماً وقتی شب‌ها در تختش می‌ماند و در طول شب بیدار نمی‌شود، از او تعریف کنید.
گاهی ممکن است کودکان پس از تغییر محل خواب و انتقال از تخت نرده‌دارشان، بارها و بارها از تخت بزرگ جدیدشان خارج شوند، آن هم فقط به این دلیل که توانایی‌اش را دارند. اگر کودک شما هم از تختش بیرون آمد، او را به آن برگردانید، قاطعانه بگویید که وقت خواب است و بعد آرام ترکش کنید.
تفاوت خواب نوزاد با خواب کودک چگونه است؟
خواب کودک یکی از مشکلات پدر و مادر در ماه‌های نخست نوزاد است. دردهای شدید معده ناشی از کولیک معده یا رفلاکس در ساعات پایانی شب بچه را بسیار اذیت می کند. این درد شدید باعث بی‌خوابی بچه و نگرانی والدین در سه یا چهار ماه نخست می‌شود.
لذا خواب نوزاد با خواب کودک بسیار متفاوت است. بعد از چهار تا شش ماهگی میزان این دردها به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. لذا بر اساس توصیه متخصصان کودک ۶ ماهگی بهترین زمان برای آغاز جدا سازی محل استراحت کودک با والدین است. بر اساس این توصیه رفت و آمد به اتاق کودک مشکل بعدی والدین است.
می تواندی اصول از شیر گرفتن کودک را از شادمگ آموزش ببینید.
راه‌های علمی رفع بی‌خوابی نوزاد
بی خوابی نوزاد یکی از مشکلاتی است که ممکن است برای والدین نوزاد ایجاد شود و در صورت بروز آن می‌تواند بر روی سلامت و رشد نوزاد تأثیر منفی داشته باشد.
رفع بی خوابی نوزاد ممکن است به دلیل مشکلات مختلفی مانند تغذیه نامناسب، مشکلات دستگاه تنفسی، عفونت، ناراحتی‌های شکمی، دندان در آمدن و یا اضطراب و استرس ناشی از تغییرات در محیط اطراف نوزاد باشد. برای رفع بی خوابی نوزاد،
راهکارهای علمی زیر را می‌توان برای تنظیم ساعات خواب نوزاد مورد استفاده قرار داد:
تغذیه مناسب
نوزادان به دلیل سیستم گوارشی ناکامل، نیاز به تغذیه‌های منظم و مناسب دارند. برای جلوگیری از بی خوابی نوزاد، تغذیه‌های شایع مانند شیر مادر و یا شیر‌های فرموله شده باید با توجه به نیازهای نوزاد به صورت منظم و مطابق با توصیه‌های پزشک مصرف شوند. تغذیه صحیح نوزاد نقش مهمی در خواب عمیق و سالم دارد. تلاش کنید که نوزادتان تغذیه مناسبی دریافت کند.
فراهم کردن محیط آرام
محیط آرام و کم نور، به نوزاد کمک می‌کند تا آرامش خود را حفظ کند و به راحتی بخوابد. در ضمن، استفاده از صداهای آرامش‌بخش مانند صدای باران، صدای حیوان و یا صدای آرامش‌بخش دیگر، می‌تواند به نوزاد کمک کند تا به خواب بیفتد. از مدل های تخت کنار مادر کمک بگیرید.
ایجاد روتین
ایجاد یک روتین مشخص برای خواب نوزاد، می‌تواند به کمک خواب نوزاد کمک کند. به عنوان مثال، قرار دادن نوزاد در تخت، تغییر لباس‌های نوزاد، تمیز کردن نوزاد و خواندن داستان‌های کودکانه می‌تواند به عنوان یک روتین خواب مفید باشد. خریداران تاب آنیل از تاب کودک به عنوان ابزار روتین بهره می برند.
تنظیم زمان خواب
تلاش کنید که زمان خواب نوزادتان ثابت باشد و با همان زمان خوابیدن هر شب، بیشتر به سیکل خواب عادی نوزادتان نزدیک شوید.
استفاده از دستگاه‌های آرامش‌بخش
از دستگاه‌هایی مثل موسیقی آرامش‌بخش، صداهای طبیعی و بوی عطرهای آرامش‌بخش استفاده کنید تا به نوزادتان کمک کنید بیشتر آرامش بگیرد. بیشتر مطالعات در این زمینه نشان داده‌اند که قرآن به طور مثبتی بر روی رشد و توسعه نوزاد تأثیر دارد. به عنوان مثال، شنیدن صدای قرآن تأثیر مثبتی بر روی تعداد ضربان قلب و فشار خون نوزاد دارد و ممکن است برای آرامش و رفع استرس نوزاد مفید باشد.
در مطالعات دیگر نیز نشان داده شده است که گوش دادن به آیات قرآن و صلوات برای نوزاد می‌تواند برای آرامش و رفع استرس مفید باشد و این عمل به عنوان یک روش سنتی و معتبر در برخی از کشورها برای تسکین نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تمرینات فیزیکی
انجام تمرینات ساده فیزیکی، مثل ماساژ کردن بدن نوزادتان، می‌تواند به نوزاد کمک کند که آرام‌تر شود و بیشتر به سیکل خواب عادی نزدیک شود. ماساژ نوزادان می‌تواند به کاهش استرس و بی خوابی کمک کند.
ایجاد روال‌های خاص
روال‌های خاصی را برای خوابیدن نوزادتان ایجاد کنید. مثلا می‌توانید هر شب قبل از خواب، به نوزادتان قصه بخوانید یا آهنگی برایشان بخوانید.
بررسی عوامل پزشکی
اگر همه روش‌های بالا نتیجه ندهد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بررسی شود که آیا بی‌خوابی نوزاد، ناشی از مشکلات پزشکی است یا خیر. یکی از عوامل پزشکی رفلاکس شدید معده نوزاد است. برخی از محصولات کودک مثل شیشه شیر ضد کولیک یا تاب کودک آرگونومیک به رفع بی خوابی کمک شایانی می کند.
نکاتی برای کاهش خشونت زمان خواب کودک
مشکلات ساعت خواب کودکان
رعایت چند نکته ساده می‌تواند از تنش در زمان خواب کودکان جلوگیری کند.
بچه‌ها را توانمند کنید
مثل این کار که از فرزندتان بخواهید در رختخواب خود را آرام کند یا برخی از عناصر روتین قبل از خواب را انجام دهد، مانند انتخاب داستان. دکتر حافظ می‌گوید: «وقتی آنها را تشویق کنید که مسئولیت‌هایی کوچک را بر عهده بگیرند، احساس بزرگ‌تر شدن و توانایی بیشتری می‌کنند.
بچه‌ها را از جدول زمانی آگاه کنید
هشدار دادن به بچه‌ها درباره اینکه زمان خواب نزدیک است، زمینه را برای آرام شدن و پذیرش آنها فراهم می‌کند.
مثبت‌اندیشی را تمرین کنید
یکی از تکنیک‌هایی که دکتر هوئرتا توصیه می‌کند احتمالا در خانه شما آرامش را حکم‌فرما خواهد کرد. تکنیک پنج‌انگشتی. هر پنج انگشت دستتان بالا نگه دارید، طوری که انگار می‌خواهید دست تکان بدهید. سپس، از فرزندتان بخواهید هر انگشت را وقتی شما جمله‌ای را تمام کردید پایین بکشد و جمع کند. این جمله‌ها باید چه باشند؟
برای او کارهایی را نام ببرید که برایش سرگرم کننده است و بگویید که دوست دارید آنها را با او انجام دهید تا زمانی که به پنج تا برسید. یا می‌توانید پنج چیز را که در آنها دوست دارید، یا ۵ چیز جالب در مورد اتاقشان و غیره به آنها بگویید. دکتر هوئرتا توضیح می‌دهد این به بچه‌ها کمک می‌کند تا درباره چیزهای مثبت فکر کنند و می‌تواند به ایجاد احساسات مثبت قبل از رفتن به رختخواب کمک کند.
از تخیل آنها به نفع خود استفاده کنید
یکی دیگر از تاکتیک‌های سرگرم‌کننده این است که بچه‌ها عروسک‌های خود را به‌عنوان «نگهبان» در شب تنظیم کنند. دکتر هوئرتا می‌گوید: «حیوانات عروسکی را می‌توان در تمام اتاق قرار داد تا به کمد، پنجره‌ها، در و زیر تخت نگاه کنند. از آنها بخواهید تا قبل از رفتن به رختخواب، جایی که عروسک‌ها باید قرار گیرند را انتخاب کنند تا به آنها احساس کنترل دهید.
سیستم پاداش برای پیمودن موفقیت‌آمیز زمان خواب و تمرین تنفس عمیق و آرام با هم، تکنیک‌های دیگری است که والدین برای آرام کردن کودکان خود در زمان پیش از خواب به کار گرفته‌اند. در نهایت، می‌توانیم این دیدگاه را به والدین خسته قبل از خواب ارائه دهیم که بچه‌ها نمی‌خواهند شما برای همیشه آنها را نزد خود جای دهید و به آنها بچسبید.
در واقع، اگر نوجوانتان به یاد داشته باشد که به شما «شب بخیر» بگوید، خوش‌شانس خواهید بود. از قضا شاید آن وقت خود را در حسرت روزهایی ببینید که نمی‌خواستند اتاقشان را ترک کنید و «فقط چند دقیقه بیشتر» بمانید.
فیزیولوژی چشم کودکان
تحقیقات نشان داده است چشم بچه ها به نور حساس تر بوده و نور بیشتری از طریق مردمک آن ها جذب می شود. در این تحقیق که طی همین هفته در مجلات پزشکی منتشر شد فیزیولوژی چشم ۱۰ کودک ۳ تا ۵ ساله و سطح هورمون ملاتونین یا همان هورمون خواب به دقت اندازه گیری شد.
در مرحله اول تحقیق راجع به خواب کودک طی ۵ روز کودکان برنامه خواب منظمی داشتند. هر روز سطح هورمون ملاتونین آن ها چندین بار از طریق بزاق دهان اندازه گیری شد.
ر مرحله دوم این تحقیق راجع به خواب کودک یعنی از روز ششم کودکان را در معرض نور کم قرار دادند. به این ترتیب که کل خانه با پرده های ضخیم پوشانده شد و فقط یک لامپ کم نور در خانه روشن بود. درست مانند یک غار. در این مرحله هم سطح هورمون ملاتونین اندازه گیری شد.
در مرحله سوم درست یک ساعت قبل از خواب، بچه ها در در معرض نور بیشتری مثل میزهای لامپ دار قرار داده شدند و با بررسی سطح ملاتونین دانشمندان به نتایج جالبی دست یافتند.
نتبجه جالب
محققان متوجه شدند در نور کم یا غار مانند خواب بچه ها از ساعت هشت و نیم شب به یک ربع به هشت تغییر پیدا می کند. یعنی وقتی یک نور بسیار ملایم بدون تداخل نورهای دیگر یا کم و زیاد شدن آن وجود داشته باشد بچه ها تقریبا سه ربع ساعت زودتر به خواب می روند و راحت تر می خوابند.
وقتی بچه ها قبل از خواب روی میز لامپ دار بازی می کردند سطح هورمون ملاتونین به شدت پایین آمده و در برابر خوابیدن مقاومت می کردند. حتی وقتی یک ساعت قبل از برنامه ساعت خواب در نظر گرفته شده یعنی هشت و نیم شب کودکان را در معرض نور غار مانند قرار دادند ترشح هورمون ملاتونین کمی بهتر شده و افزایش ۵۰ درصدی نسبت به بی خوابی کودکان نشان داد.
