بهترین زمان کود دهی گیاهان آپارتمانی بسیار مهم است چرا که کوددهی یکی از عوامل مهمی است که باعث افزایش رشد گیاهان آپارتمانی می شود. با شادمگ همراه شوید.
چرا گیاهان آپارتمانی به کود نیاز دارند؟
برای رشد سالم، گیاهان آپارتمانی به کود نیاز دارند. پس از تغذیه، گیاهان سرپوشیده مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت می کنند. همچنین کود دادن به گیاهان سرپوشیده از آنجایی که فاقد مواد آلی هستند مانند بهترین زمان قلمه زدن گل بسیار مهم است. علاوه بر این، اگر گیاهان داخل خانه خود را در فواصل منظم کود دهید، اگر زمان کوددهی را به طور دقیق اجرا کنید گیاهانی سالم و سبز خواهید داشت.
از منظر علمی، کود با غذای گیاهی متفاوت است. سیستم ریشه گیاه غذای آن را تولید می کند. آنها این کار را با جذب آب و دی اکسید کربن انجام می دهند. با این حال، گیاهان همچنین به نیتروژن، فسفر و پتاسیم در خاک نیاز دارند. آنها این مواد مغذی را از کودها دریافت می کنند.
در طول فتوسنتز، گیاهان غذای خود را با استفاده از انرژی نور دریافت می کنند. آنها رطوبت خاک و دی اکسید کربن را از هوا جذب می کنند. آنها با هم قندهایی تولید می کنند که گیاهان از آنها به عنوان غذا استفاده می کنند.
از منظر علمی، کود با غذای گیاهی متفاوت است. سیستم ریشه گیاه غذای آن را تولید می کند. آنها این کار را با جذب آب و دی اکسید کربن انجام می دهند. با این حال، گیاهان همچنین به نیتروژن، فسفر و پتاسیم در خاک نیاز دارند. آنها این مواد مغذی را از کودها دریافت می کنند.
در طول فتوسنتز، گیاهان غذای خود را با استفاده از انرژی نور دریافت می کنند. آنها رطوبت خاک و دی اکسید کربن را از هوا جذب می کنند. آنها با هم قندهایی تولید می کنند که گیاهان از آنها به عنوان غذا استفاده می کنند. بنابراین، گیاهان خود را با تهیه غذای خود تغذیه می کنند.
گیاهان بارور شده
با این حال، برای رشد گیاهان، آنها به چیزی بیش از غذا نیاز دارند. گیاهان بارور شده درشت مغذی هایی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم را دریافت می کنند که خاک گلدان فاقد آن است که گاهی با تعویض خاک گلدان میسر می شود.. حتی اگر غذاهای گیاهی کود نیستند، مردم تمایل دارند از آنها به عنوان یک گزینه غذایی استفاده کنند؛ بنابراین زمان کوددهی بسیار مهم است.
چه زمانی باید به گیاهان آپارتمانی کود داد؟
بهترین زمان برای کود دادن به گیاهان آپارتمانی در اوج رشد آنها است، مانند بهار یا تابستان. همچنین زمان کوددهی به نوع گیاه شما بستگی دارد. چندین گیاه آپارتمانی به دلیل اینکه تغذیه کننده سنگینی هستند نیاز به کود دهی هفتگی دارند.
در مقابل، گیاهان آپارتمانی با رشد آهسته فقط هر ماه یا بیشتر به تغذیه نیاز دارند.
بهترین نوع کود برای گیاهان آپارتمانی
علاوه بر زمان کوددهی، در انتخاب کود برای گیاهان آپارتمانی باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. برای درست کردن تعادل مواد معدنی خاک و گیاهان کافی نیست. همچنین باید در مورد نوع لقاح تصمیم بگیرید.
همچنین هر روش لقاح مزایا و معایب خود را دارد.
بنابراین، چه نوع کود برای گیاهان آپارتمانی شما بهتر عمل می کند؟ برای کمک به شما در انتخاب بین هر نوع کود گیاهی داخلی، در اینجا کودهایی وجود دارد که می توانید در نظر بگیرید:
کود مایع برای گیاهان آپارتمانی
مزیت استفاده از کود مایع این است که کاربرد و کنترل غذای گیاهی ساده است. تنها کاری که باید انجام دهید این است که با قدرت مناسب رقیق شده و گیاهان خود را در صورت لزوم کود دهید.
علاوه بر این، کودهای مایع به شما این امکان را می دهند که کوددهی را در ماه های خواب زمستانی متوقف کنید.
کودهای آهسته رهش
مواد مغذی به آرامی توسط خوشه ها، غلاف ها و کپسول ها در خاک آزاد می شوند. این سودمند است زیرا لازم نیست به یاد داشته باشید که گیاهان را تغذیه کنید. با این وجود، کنترل مواد مغذی مخلوط گلدانی دشوار است. برای گلدان های کوچک، کودهای آهسته رهش گیاهان ترجیح داده می شوند.
کودهای گرانول
بهتر است از این کود در هنگام گلکاری مجدد گیاه در خاک تازه استفاده شود. به محض اینکه گیاه را آبیاری می کنید، دانه ها جذب خاک می شوند و مواد مغذی آزاد می کنند. مانند کودهای آهسته رهش، کنترل قدرت کود دهی دشوار است.
کودهای آلی گیاهان آپارتمانی
سه نوع کود آلی وجود دارد: مایع، دانه ای و کند رهش. غذای گیاهی مایع ارگانیک علاوه بر سازگاری با محیط زیست، ساختار خاک را بهبود می بخشد.
علاوه بر این، استفاده از کودهای آلی برای گیاهان آپارتمانی خطر سوختگی ریشه و تجمع مواد معدنی اضافی در خاک را کاهش می دهد.
کود جلبک دریایی برای گیاهان آپارتمانی
یکی از بهترین کودهایی که می توانید برای گیاهان خود استفاده کنید جلبک دریایی مایع است. با این حال، این کود احتمالاً آخرین چیزی است که مردم هنگام بازدید از یک مرکز باغ یا خرید آنلاین به خرید آن فکر می کنند. کود مایع جلبک دریایی علاوه بر ارگانیک بودن، به صورت پایدار نیز تامین می شود. همچنین می توان آنها را بدون آسیب رساندن به محیط برداشت کرد.
کلپ، نوعی جلبک دریایی که طول آن تا 50 متر می رسد، رایج ترین نوع جلبک دریایی است که به عنوان کود استفاده می شود. چندین عنصر کمیاب در کودهای آلی جلبک دریایی وجود دارد. اینها شامل منیزیم، پتاسیم، روی، آهن و نیتروژن است. به عنوان مثال، نیتروژن برای تولید نیترات، جزء فتوسنتز که گیاهان به آن نیاز دارند، ضروری است.
بهترین فرمول کود دهی برای گیاه
کودها میتوانند حاوی درصدهای مختلفی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم باشند و تنوع نسبتاً زیادی در رابطه با فرمولهای کودی در بازار وجود دارد که میتواند موجب سردرگمی مصرف کنندگان شود. اما میتوان این مسئله را ساده کرد. یعنی اینکه برای انتخاب کود مناسب برای گیاهانتان اول از همه به نوع گیاهی که دارید توجه کنید. نگهداری از گلهای بهاری هم نیازز به رعایت برخی اصول است که برایتان گفتیم.
به طور کل گیاهان خانگی را میتوان به دو گروه عمومی برگی (برگهای زینتی) و گلدار تقسیم کرد. در مورد گیاهانی که برگهایشان جنبه تزئینی دارند میتوان از کودهایی با نسبت مساوی نیتروژن فسفر پتاسیم استفاده کرد و یا اگر نتیجه بهتری میخواهید میتوانید از کودی استفاده کنید که مقدار نیتروژن آن کمی بیش از فسفر و پتاسیم باشد مثلاً فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ و یا ۲۰-۲۰-۲۰ و یا با شکل اختصاصیتر فرمول ۲۰-۲۰-۳۰ برای گیاهان برگی مناسب است.
به یاد داشته باشید که عنصر نیتروژن در تولید برگ و رشد رویشی گیاهان تأثیر مثبتی دارد. اما در مورد گیاهان گلدار میتوان از کودهایی که فسفر و پتاسیم بیشتری نسبت به نیتروژن دارند استفاده کرد.
برای کاکتوسها و ساکولنت ها بهتر است از کودهای ازت پایین و پتاس بالا استفاده کرد مانند ۳۸-۱۱-۳ یا سایر کودها با ازت پایین. ازت بالا در کاکتوسها باعث نگهداری مقادیر زیادی آب در بافت گیاه میشود و امکان کاکتوس شما خراب شود یا ترک بردارد.
اصول کوددهی به گیاهان آپارتمانی
در مصرف کود زیادهروی نکنید
تصور این مسئله که با دادن کود بیشتر و یا کاهش فواصل کوددهی به رشد گیاه کمک میشود کاملاً اشتباه است. گیاهان ظرفیت محدودی برای استفاده از عناصر غذایی در خاک دارند. گیاهان علاوه بر اینکه میتوانند دچار کمبود عناصر غذایی شوند میتوانند گرفتار بیش بود و یا سمیت این عناصر نیز بشوند.
از طرفی وجود غلظت بیش از اندازه عناصر موجود در محلولهای کودی در خاک میتواند به ریشهها آسیب برساند و باعث سوختگی و مرگ آنان شود. همچنین به یاد داشته باشید که کمبود عناصر غذایی میتواند منجر به مسائلی همچون کاهش رشد و یا گلدهی و یا ظاهر نامناسب گیاه بشود اما گیاه را به ندرت از بین میبرد ولی زیادهروی در کوددهی میتواند منجر به کاهش رشد، کوتاهی قامت گیاه، سوختگی نوک و حاشیه برگها و حتی در موارد شدید باعث مرگ گیاه شود.
غلظت بیشازاندازه کود و زیادهروی در کوددهی منجر به افزایش میزان عناصر موجود در خاک میشود به نحوی که حتی گاهی باقیمانده کودها میتواند به شکل نواحی سفیدرنگ بر روی سطح خاک و یا اطراف منفذ موجود در کف گلدان به چشم دیده شوند. در گلدانهای سفالی نیز این ترکیبات به شکل رسوب در دیواره گلدان ظاهر میشوند. این رسوبات و باقیماندهها را میتوان از روی سطح خاک برداشت زیرا هر مرتبه که شما به گیاه آب دهید .
مقداری از این ترکیبات مجدداً در آب حلشده و میتواند برای گیاه مشکل ایجاد کند اما به یاد داشته باشید که اگر چنین کاری را میخواهید انجام دهید (برداشت رسوبات سفید رنگ روی سطح خاک) بیش از نیم سانتیمتر از سطح خاک را برندارید.
نکته مهم
برداشت عمیقتر از این میتواند به ریشهها آسیب وارد کند. مسئله باقیمانده کودها را در خاک و دلیل آسیب زدن آنان به ریشههای گیاه را بدین صورت میتوانم توضیح دهم که ساختار کودها ترکیباتی همانند نمک قابل حل هستند که وقتی آن را در آب حل میکنیم میتوانیم آن را به شکل محلول همراه با آبیاری به گلدان حاوی گیاه بدهیم.
حال زمانی که به گیاه این محلول کودی را میدهیم مقداری از آن و نه تمامی آن توسط گیاه جذب و مصرف میشود. مقداری که توسط ریشههای گیاه جذب نشده است در خاک گلدان باقی میماند. حال اگر در مصرف کود زیاده روی نشود و آبیاریهای بعدی گیاه به خوبی صورت گیرد این باقیمانده کود توسط زه آب از منافذ زیرین گلدان به تدریج خارج میشود به همین دلیل است که گفته میشود بعد از آبیاری گیاه حتماً باید مقداری از آب از منافذ زیرین گلدان خارج شود زیرا این آب حاوی عناصری است که از سوی گیاه مورد استفاده قرار نگرفتهاند.
اما اگر در مصرف کود زیاده روی شود و یا اینکه آبیاری گیاه به خوبی انجام نشود ترکیبات کودی که مورد استفاده گیاه قرار نگرفتهاند در خاک باقی مانده و اگر برنامه کوددهی نامناسب گیاه ادامه یابد، غلظت این ترکیبات مرتباً در خاک بیشتر و بیشتر میشوند. وقتی چنین شرایطی پیش میآید حتی احتمال دارد که جذب آب برای گیاه مشکلتر میشود.
پدیده اسمز
در واقع این مسئله به دلیل پدیدهای به نام اسمز است. در پدیده اسمز گفته میشود که آب از جایی که بیشتر است به جایی که کمتر است میرود. زمانی که گیاه نیاز رطوبتی دارد و محتوی رطوبتی سلولهای ریشه گیاه پایین است و ما به گلدان آب میدهیم در واقع آب بعد از نفوذ به ذرات خاک و سیراب کردن ذرات خاک، از بین ذرات خاک وارد سلولهای ریشه میشود یعنی از جایی که رطوبت بیشتر است به جایی که رطوبت کمتر است میرود. حال فرض کنید محتوی و غلظت عناصر کودی و ترکیبات آنان در خاک به نحو نامطلوبی افزایش یابد. این ترکیبات که میتوان آنان را ذرات مزاحم و اضافی در خاک خواند، جذب کننده رطوبت هستند و به شدت رطوبت را به سمت خود میکشند.
بنابراین وقتی که شما به چنین خاکی آب دهید آب جذب این ترکیبات میشود و اجازه جذب آب به ریشه گیاه داده نمیشود و در نتیجه با وجود یکه شما گلدان را آبیاری کردهاید و بر خلاف تصور شما گیاه سیراب نمیشود! حتی در برخی شرایط مشاهده شده است که غلظت ترکیبات رسوب کرده در بین ذرات خاک در حدی بوده است که موجب جذب رطوبت از ریشههای گیاه و به بیان سادهتر خشکاندن ریشههای گیاه شدهاند! به همین دلیل است که گفته میشود اگر باقیمانده ترکیبات و رسوبات کودی در خاک به شکل نامناسبی افزایش یابد، حتی در صورت آبیاری گیاه، وضعیتی پیش میآید که انگار آب کافی به گیاه ندادهایم و یا اصلاً آن را آبیاری نکردهایم.
اگر زمانی برای گیاهی که دارید مشکل افزایش غلظت باقیمانده کودی در خاک پیش آمد اما گیاهتان هنوز از بین نرفته است میتوانید از روش شستشوی خاک برای شستن باقیمانده کود استفاده کنید بدین صورت که گلدان گیاه را در ظرف بزرگی از آب قرار دهید به شکلی که آب حتی
از سطح خاک بالاتر باشد
زمانی که آخرین حبابهای هوا را بر روی سطح خاک مشاهده کردید (این مسئله بسته به نوع خاک میتواند حدود یک ربع تا نیم ساعت طول بکشد) گلدان گیاه را از ظرف آب خارج کنید و اجازه دهید که آب از منافذ زیرین گلدان به تدریج خارج شود. این روش یک روش ساده و خانگی برای شستشوی خاک است.
البته فراموش نکنید که در این روش زیادهروی نکنید! باقی گذاشتن گلدان برای مدت زمان طولانی در ظرف آب بهمنظور رفع مشکل میتواند منجر به خفگی ریشهها شود.
برخی از پرورشدهندگان حتی باوجود رعایت کردن غلظت مناسب کود باز هم هر ۶-۴ ماه یکبار عمل شستشوی خاک را انجام میدهند البته آنان روش دیگری بهجز آنچه که توضیح دادم استفاده میکنند بدین صورت که دو برابر حجم گلدان گیاه به تدریج و در طی نیم الی یک ساعت به گیاه آب میدهند تا این آب از منافذ زیرین گلدان خارج شود و املاح اضافی را بشوید و ببرد.
گیاهان ضعیف یا آسیب دیده را کود ندهید
یکی از اشتباهات رایج در بین ما این است که تصور میکنیم اگر به یک گیاه که به هر دلیل آسیب دیده است و ضعیف شده است (مانند فعالیت آفات و بیماری و یا شرایط بسیار نامناسب نگهداری) کود بدهیم این گیاه سریعتر به شرایط رشد عادی باز می گیرد. به یاد داشته باشید که گیاه ضعیف سیستم ریشهای ضعیفی نیز دارد و نمیتواند از محلول کودی استفاده کند.
برای چنین گیاهانی ابتدا باید عاملی که موجب ضعیف شدن و یا آسیب دیدن آنها شده است را بیابیم و آن عامل را برطرف کنیم سپس گیاه را در شرایط محیطی مناسب و ایده آل قرار دهیم و بعد مشاهده نشانههایی از رشد جدید (همانند رویش برگ جدید) برنامه کوددهی را شروع کنیم.
از چه زمانی کوددهی به گیاه جدیدمان را شروع کنیم؟
فرض کنید که گیاهی را جدیداً خریداری کردهاید. ابتدا حدود یک ماه صبر کنید و سپس برنامه کوددهی گیاه را آغاز کنید. در طی این یک ماه گیاه به شرایط رشد جدید و مکان جدید زندگی عادت میکند و در طی این مدت نیازی به کود دهی نیست. این مسئله را در مورد گیاهانی که گلدان آنها را عوض کردهاید نیز رعایت کنید.
یعنی بعد از تعویض گلدان یک گیاه حتی اگر آن را مجدداً در مکان سابق نگهداری گلدان گیاه قرار میدهید و از مناسب بودن شرایط محیطی آن اطمینان دارید، باز هم یک ماه صبر کنید و بعد از آن برنامه کوددهی را آغاز کنید. در این یک ماه گیاه در حال عادت کردن به گلدان جدید و در واقع خانه جدیدش است! پس در کوددهی عجله نکنید. در مورد گیاهانی که در بستر باغچه و در اوایل بهار میکارید نیز میتوان تا حدود ۶ هفته صبر کرد و سپس برنامههای کوددهی این گیاهان را شروع نمود.
آیا گیاه را باید در سراسر سال کود بدهیم؟
بهترین زمان برای کوددهی یک گیاه هنگامی است که گیاه در حال رشد و توسعه باشد یعنی فصلهای بهار و تابستان. حتی گیاهان همیشه سبز که سراسر سال سرسبز هستند و خزان ندارند، در طی فصلهای پاییز و زمستان نیاز کودی بسیار کمتری دارند زیرا در این فصلها به دلیل مناسب نبودن شرایط نوری محیط و همچنین دمای آن، گیاه رشد و نموی کمتری دارد و نیازی به مصرف کود نیست.
علاوه بر این گاهی لازم است به دلیل تغییر فصل فرمول کود را نیز تغییر دهیم مثلاً در فصل پاییز میتوان از کودهایی استفاده کرد که میزان پتاسیم آن بیشتر باشد زیرا این کود اگرچه در تولید گل و میوه مؤثر میباشد اما اصولاً به قویتر شدن سیستم ریشه و سلامت عمومی گیاه کمک فراوانی میکند و گیاه را در گذراندن روزهای تاریک زمستان و شرایط محیطی نامناسب در این زمان از سال کمک میکند. البته برخی از گیاهان برگدار و زینتی که همیشه سبز هستند در طی زمستان فعالیت رشد و نموی خود را متوقف نمیکنند بلکه با سرعت کمتری آن را انجام میدهند.
برای کمک به این گیاهان میتوان در طی پاییز و زمستان برنامههای کوددهی را ادامه داد اما توجه کنید که میبایست کودها را با غلظت کمتری استفاده کرد و همچنین فواصل کوددهی را نیز افزایش داد مثلاً میتوان غلظت کود را به نصف و یا حتی یک چهارم کاهش داد و به جای هر ماه یک مرتبه مصرف کود هر دو ماه یک مرتبه کود را استفاده کرد.
اینکه تصمیم بگیریم کوددهی را در طی این فصول به چه نحوی انجام دهیم بستگی بسیار زیادی به نوع گیاه دارد اما به هر حال و به شکل نکتهای کلی و عمومی به یاد داشته باشیم که برنامههای کوددهی در پاییز و زمستان با برنامههای کوددهی در بهار و تابستان با یکدیگر متفاوت است.
برنامه روتین برای کوددهی
مسئلهای جالب دیگری که به آن برخورد داشتهام این است که برخی از پروش دهندگان به علاقهمندان نگهداری از گلها و گیاهان خانگی توصیه میکنند که اگر شخصی هستید که کاملاً مراقب گیاهان خود میباشید به نحوی که هر ماه به شکل منظم و با فاصله زمانی کاملاً مشخص و زمان بندی شده توانایی رسیدگی به گیاه خود و کودهی آن را دارید میتوانید گیاهان گلدار خود را هر ۴-۳ هفته یکبار با نصف غلظت توصیه شده از سوی کارخانه سازنده کود تغذیه کنید.
چنین برنامه غذادهی با نام برنامه غذادهی مستمر و مداوم Continuous supply of nutrient خوانده میشود که همانطور که اشاره کردم برای برخی از گیاهان خانگی بخصوص گیاهان گلداری همانند بنفشه افریقایی مورد استفاده قرار میگیرد. مسئلهای که این پرورش دهندگان مطرح میکنند این است که اگر ما با توجه به توصیه دستورالعمل کارخانه سازنده کود توجه کرده و با توجه به غلظت توصیه شده از سوی آنان هر ماه به گیاهانمان بخصوص گیاهان گلدار کود دهیم ممکن است منجر به مشکل بیش بود عناصر غذایی و یا زیاده روی در مصرف کود شویم.
زیرا گفته میشود که محیط گلدان محیطی بسته است و خروج مقادیر اضافه کود از منافذ گلدان همراه با آب اضافی ناشی از آبیاری میتواند به سختی و به شکل ناقص انجام شود این مسئله به تدریج میتواند مشکل افزایش غلظت باقیمانده محلول کودی را در خاک ایجاد کند. به همین دلیل بهتر است که اگر شما فردی منظم و پایبند به کوددهی ماهانه گیاهانتان هستید، اصولاً کودها را با نصف غلظت توصیه شده از سوی کارخانههای سازنده مصرف کنید تا مشکلی برای گیاهان شما پیش نیاید.
فاصله زمانی مناسب کوددهی در هنگام رشد گیاه به چه صورت است؟
فاصله کوددهی در فصول مناسب یعنی در بهار و تابستان نیز در تمامی گیاهان میتواند مشابه نباشد و با هم فرق داشته باشد زیرا نیاز گیاهان مختلف به مواد غذایی با یکدیگر متفاوت است. مواردی مانند نوع گیاه، سن گیاه و قدرت رویش گیاه از جمله مسائلی هستند که فاصله زمانی کوددهی را مشخص میکنند.
یعنی مشخص میکنند که آیا گیاه ما هرماه (یا هر ۴ هفته یکبار) به کود نیاز دارد و یا هر دو هفته یکبار باید کوددهی شود و یا بهتر است که هر ۶ هفته یکبار به آن کود دهیم. هر مقدار که گیاه جوانتر، سالمتر، شرایط محیطی بهتر داشته باشد فواصل کوددهی نیز نزدیکتر خواهد بود اما معمولاً ماهی یک مرتبه و نه بیشتر به گیاهان زینتی کود داده میشود. پس باز هم تکرار میکنم که هرگز در مصرف کود زیادهروی نکنید.
