روش های تضمینی برای مقابله با ترس کودک + بهترین روش برخورد

مقابله با ترس کودک قطعا دغدغه همه والدین در یکی از برهه های سنی کودک است که اگر به درستی با آن مقابل نشود در بزرگسالی مشکلات زیادی را بوجود می آورد. حتما به شما توصیه میکنیم این مطلب از گروه موفقیت شادمگ را خوب مطالعه کنید.

عوامل مقابله با ترس کودک

برخلاف افراد بزرگسال، کودکان در مواجهه با ترس در معرض آسیب جدی می‌باشند زیرا که قادر به درک درست شرایط نیستند و نمی‌توانند موارد واقعی یا غیرواقعی را تشخیص دهند. این‌گونه تهدیدها و خطرها برای کودکان کاملاً واقعی تلقی می‌شود و نمی‌توانند ترس خود را کنترل کنند.

والدین نیز غالباً توانایی کاملی برای مقابله با ترس در کودکان را ندارند و نمی‌توانند به آنها اطمینان دهند که چیزی برای ترسیدن وجود ندارد. از این رو ترسی که در کودکان نهادینه می‌شود، تاثیر منفی بر رشد کودک گذاشته و او را در معرض مشکلات استرس و اضطراب در ادامه‌ی زندگی قرار می‌گیرد.

در مراحل رشد کودک تجارب و اتفاق‌هایی صورت می‌گیرد که می‌تواند منشاء ترس او باشد. والدین بیشترین نقش و تاثیر را در ماندگاری ترس در ضمیر کودکان دارند. مثل والدینی که به خاطر ترس شخصی خودشان از یک چیز این ترس را در کودک خود به وجود می‌آورند.

یا اینکه از تهدیدهایی برای تربیت فرزند یا آرام کردن او استفاده می‌کنند. مثل «ما می‌ریم بیرون آمپول بزنیم. تو نیا»، «غذاتو بخور وگرنه می‌گم گرگ بیاد».

همچنین بخوانید

بهترین ورزش برای سفت کردن سینه و رفع افتادگی و شل شدن

توقعات بالا از کودک که باعث رشد ترس در او و تاثیرات روانی جدی می‌شود، «اگر نمره ۲۰ نیاری تنبیه می‌شی».

دلایل و علائم ترس در کودک

به طور کلی دلایل بسیار زیادی از ترس وجود دارد که برخی از آنها بیشتر شناخته شده‌اند و در کودکان و حتی بزرگسالان اشتراکات زیادی در این ترس‌ها وجود دارد. مثل ترس از ارتفاع، تاریکی، خون و امتحانات مدرسه. ولی یکی از شایع‌ترین این ترس‌ها، ترس از حضور در اجتماع و ارتباط گیری اجتماعی است که باعث بروز بیماری روحی و انزوا می‌شود.

از دیگر دلایل و ریشه اصلی ایجاد ترس در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم تکامل قوه تشخیص و همچنین قوه عاطفی و مغزی کودک، اصلی‌ترین عامل ترس در کودکان است.
•  والدینی که به شدت حمایت‌کننده و محافظه‌کار هستند و اجازه مواجهه کودک با ترس یا خطر را نمی‌دهند.
• مواجهه با افراد ناشناس و نیز جدا شدن از افراد خانواده به خصوص مادر و همچنین تنها ماندن در مکانی جدید نیز از دیگر دلایل ترس کودکان می‌باشد.

انواع شایع ترس با توجه به سن فرزندان

ترس از جدایی

ترس از جدایی یکی از طبیعی‌ترین ترس‌های کودکان به‌خصوص در سن ۲ سالگی می‌باشد. این ترس با بزرگ شدن کودکان شدت می‌یابد زیرا وارد دنیایی جدید شده و باید وقت زیادی را با معلم یا پرستار به جای مادرشان بگذرانند. گاهی ممکن است این ترس علائمی‌ همچون سردرد یا معده‌درد به‌همراه داشته باشد و او را به سمت افسردگی سوق دهد.

ترس از تنهایی

معمولاً در گروه سنی ۲ تا ۵ سال کودکان با جیغ و فریاد و حتی پرخاشگری ترس خود را از تنها ماندن یا جدا شدن از والدین نشان می‌دهند. این ترس‌ها باید توسط والدین درک و پیگیری شود زیرا عدم مدیریت ترس می‌تواند روی سلامت عاطفی کودک تاثیر منفی بگذارد.

وظایف والدین

والدین می‌توانند برای کاهش ترس و استرس کودکان‌شان با او صحبت و او را درک کنند. به او بفهمانند که او تنها کسی نیست که می‌ترسد. در مقابل به او اعتمادبه‌نفس دهند و او را تشویق به انجام کارهای پرهیجان کنند.

یکی از موثرترین راهکارهای کاهش استرس، کتاب و کتابخوانی است که می‌توان با استفاده از کتاب‌هایی با موضوع مرتبط و شخصیت‌های داخل داستان به کودک کمک کرد. به گونه‌ای که کودک با الگوگیری از شخصیت داستان بفهمد که تنها کسی نیست که می‌ترسد و همچنین راه مقابله با ترس را از شخصیت داستان یاد بگیرد.

اهمیت کتابخوانی برای کودک

یکی از زیباترین و مهم‌ترین روش‌های پرورش ذهن کودکان، خواندن کتاب با موضوع ترس در کودکان توسط والدین برای او می‌باشد. جایگاه موثر کتابخوانی برای کودکان به‌گونه‌ای‌ست که نه تنها کودک لحظات با کیفیتی را در کنار والدین سپری می‌کند بلکه این روش می‌تواند تاثیر به‌سزایی در رشد فکری و شخصیت آینده او داشته باشد.

والدین می‌توانند با انتخاب کتاب‌های مناسب و تداوم در امر کتابخوانی برای فرزندان‌شان، آنها را به تدریج به کتاب علاقمند کنند و قدم بزرگی در رشد فکری فرزندان‌شان بردارند.

• بهبود قدرت تکلم و استفاده از کلمات مناسب هنگام صحبت کردن.
•  شناخت بهتر و گسترش دید کودک نسبت به دنیای بیرونی و اجتماع.
•  سهولت در بیان منظور و نیازهایشان.
•  بالا رفتن اعتمادبه‌نفس و حضور پیدا کردن در اجتماع.

ترس در مراحل مختلف سنی

ترس کودک از 6 تا 8 ماهگی آغاز می شود و قبل از یک سالگی طبیعی است اما رفته رفته نوع ترس کودک با سن او تغییر می کند. کودک زیر یک سال از افراد نا آشنا افراد ناآشنا می ترسد و احساس ناراحتی می کند و به مادر می چسبد .

دومین دوره ترس طبیعی، هنگام شروع به راه رفتن کودک است ،در این دوره کودک احساس استقلال می کند و از مادر جدا می شود وهنگام ورود به محیط های تازه و ناشناخته به علت نداشتن تجربه در برخورد با محیط تازه احساس ترس می کند.

محرک های ترسناک مانند صدای جیغ و داد، رعد و برق، هیجانات مثبت و منفی از طرف اطرافیان یا والدین همزمان با حرکت اسباب بازی در کودکان زیر دو سال سبب می شود که کودک شرطی شود و همزمان با حرکت اسباب بازی از آن بترسد. همچنین کودک ممکن است با دیدن ترسیدن سایر بچه های همبازی از آن اسباب بازی، ترس از آن اسباب بازی را از آنان یاد بگیرد.

هنگام استقلال کودک از مادر و راه رفتن او ، ترسیدن هایشان بیشتر می شود و والدینی که نگران ترسیدن کودکانشان هستند، انسان های مضطرب یا وسواسی هستند که به روان شناختی نیاز دارند.

پدر و مادر این بچه ها به جای نگرانی، بهتر است در کنارشان باشند تا بعد از احساس ترس کودک ، او را در آغوش بگیرند و به تدریج کودک را با محرک ترسناک روبرو کنند و به او خوراکی یا اسباب بازی را بدهند.

علل مقابله با ترس کودک

از علت های مهم ایجاد ترس در کودکان مشکلاتی مانند اضطراب ، ترس از حیوانات، تاریکی و ترس از تنهایی است.

ترس از تاریکی در میان کودکان 7-5 ساله متفاوت بوده و در حال تغییر است ، بیشتر کودکان در این سنین از مرگ می ترسند و سوال هایی درباره مرگ می پرسند. در 7 سالگی و با آغاز دوره دبستان، ترس از مدرسه و پدیده ها و موقعیت های بی خطر در کودکان دیده می شود.

ترس های شدید در کودکان سلامت جسمی و فکری آنها را تهدید می کند و در صورت عدم درمان این ترس ها سبب بروز اختلال های جسمی، فکری و تربیتی در کودک می شوند به طوریکه کودک نمی تواند مناسب از فرصت ها و توانایی هایش استفاده کند. برای درمان و کاهش میزان ترس در کودکان بهتر است نشانه های ترس، علل ایجادکننده و منشاء ترس را بدانیم.

ریشه ترس کودکان

منشاء ترس معقول یا نامعقول کودک را باید در تجارب او جستجو نمود وچنانچه در این بخش از نمناک می خوانید اغلب ترس های کودک از مراحل رشدش تاثیر می پذیرند. مهم ترین علل اساسی ایجاد ترس در کودکان عبارتند از :

1.والدین الگوهای ویژه ای از ترس را به کودکان خود آموزش و منتقل می کنند. (والدین ترسو، کودک ترسو).

2.از علت های ترس کودک از ترس کودک از مراکز بهداشتی و فرآیند درمان ، تهدید کردن کودک برای برقراری نظم و انضباط در خانه است مثلا هنگام گفتن این جمله:«باید قرصت را بخوری وگرنه می میری» یا «اگر غذا نخوری، می گم دکتر آمپولت بزنه».

3.انتظارات و توقعات نامتناسب و افراطی والدین از کودک

4.از علت های ترس کودکان تجربه ها و خاطرات ناگوار و وحشتناک کودک می باشد

5.از علت های ترس کودکان ویژگی های شخصیتی خود کودک، عوامل زیستی، سرشتی و آمادگی های فطری اولیه و داشتن بدنی آسیب پذیر و نحیف می باشد.

دلایل  مقابله با ترس کودک

6.رشد ناکافی عاطفی و مغزی کودک از دیگر عوامل ترس در کودک است

7.یکی از عوامل ایجاد ترس در کودک داشتن والدین بیش از حد حمایت کننده، محافظه کار و محتاط می باشد.

8.سخت گیر بودن والدین و اعمال تنبیه های شدید می تواند در کودک ترس ایجاد کند.

9.نداشتن برنامه ریزی قبلی و آماده کردن کودک بیمار برای انجام فرآیند درمان موجب بروز ترس در کودک می شود.

10.یکی از عوامل ایجاد ترس در کودک مواجهه با افراد بیگانه، اشیای جدید، صداهای غیرعادی، ناگهانی و بلند و موقعیت ها و مکان های ناآشنا است.

11.جدایی از مادر، خانه، سایر اعضای خانواده و دوستان از دیگر عوامل ایجاد ترس در کودک است.

12.ترس از نقص عضو و صدمات فیزیکی ناشی از بیماری و ترس از مردن موجب بروز ترس در کودک می شود.

استرس کودکان

13.ایجاد ترس در کودک به علت پرورش نیافتن کافی قدرت درک کودک در مورد ارتباط زمان و مکان، علت و معلول

14.از عواملی که موجب ترس در کودک می شوند هنگامی است که کودک احساس کند والدین نمی توانند تمام پیشامدهای زندگی را کنترل کنند.

15.تاثیر نامطلوب بعضی فیلم ها، کتاب ها موجب بروز ترس در کودک می شود.

16.ندانسته ها در مورد بیماری و روند درمان موجب بروز ترس در کودک می شود.

17.ترس از گم شدن در مدرسه یا بیمارستان موجب بروز ترس در کودک می شود.

18. دادن پاسخ های اشتباه به سوالات کودک موجب بروز ترس در کودک می شود.

19.ایجاد ترس در کودک به دلیل :نگفتن حقایق به کودک درخصوص مکان هایی مانند مدرسه_بیمارستان که می خواهیم او را ببریم.

22 علامت ترس کودکان

هر علتی ممکن است سبب ترس دائمی کودک گردد و این ترس بر بر جسم و روان اواثر نامطلوب و مضر می گذارد و کودک را غمگین می کند به طوری که کودک علائمی مانند :گوشه گیر، خجول، فاقد قدرت تصمیم گیری و وابسته به سایرین از خود بروز می دهند .

در آینده این کودکان نمی توانند پست های حساس شغلی داشته باشند و از آن ترس دارند و همچنین قادر به حل مشکلات زمان حال نمی باشند . مهم ترین علایم ترس کودکان عبارتند از :

1. فرار از موقعیت ترس آور

2. کمک خواستن

3. چنگ زدن بدن

4. خشک شدن دهان

5. جیغ کشیدن

جیغ زدن کودک از دلایل مقابله با ترس کودک

6. لرزش اندام

7. پریدن رنگ صورت

8. تنگی نفس و گرفتگی صدا

9. افزایش ضربان قلب

10. عرق کردن

11. احساس خستگی شدید

12. از دست دادن کنترل ادرار

13. تضعیف قدرت اندیشه و تصمیم گیری

14. لکنت زبان

15. نگاه های غیرطبیعی

نگاه های غیرطبیعی کودک

16. گوشه گیری، انزواطلبی و کمرویی

17. اختلال خواب

18. اختلال گوارشی

19. شب ادراری

20. خشم و عصبانیت

21. حسادت

22. ناخن جویدن

6 روش پیشگیری از ترس کودک

قبل از آنکه کودک در موقعیت ترسناک قرار بگیرد، او را آگاه کنیم:

1.برای برطرف شدن ترس کودک از رعد و برق در یک روز توفانی کودک را به حیاط یا بالکن ببرید و اگر آسمان برق زد، به او بگویید الان صدای بلندی صدای بلندی می آید که نباید از آن بترسی.

2.هنگامی که کودک به علت بیماری مجبور است در بیمارستان بستری شود و می ترسد، قبل از بردن او به بیمارستان او را پیش از مواجه شدن با این موقعیت آماده کنید تا نترسد.

3.هیچگاه به علت ترس کودک از بیماری و مرگ واقعیت ها را از پنهان نکنید و پاسخ کودک خود را بر اساس سطح درک و اعتقادات مذهبی او بدهید . مطابق با سن و شخصیت کودکتان با او درباره بیماری صحبت کنید واجازه دهید او به بیان احساساتش بپردازد.

مقابله با ترس کودک

4.کودک هنگام روبرو شدن با مرگ یا بیماری شخصی ، احساساتی مانند احساس انکار، ناراحتی، ناامیدی، تقصیر یا ترس را از خود بروز می دهد و او ترس از افتادن این اتفاق برای خود یا افراد وابسته به آن را دارد پس بهتر است اجازه دهید کودک احساس خود را بیان کند و شما به جای انکار احساساتش، به او اطمینان دهید و حمایتش کنید.

5.براساس سن و شخصیت کودک و موقعیت او تصمیم بگیرید که او را به مراسم تشییع جنازه یا تدفین ببرید یا خیر . اعتقاد روانشناسان براین است که حضور کودکان حساس زیر 5 تا 6 سال در مراسم تدفین مناسب نیست.

6.اگر کودک دوست ندارد در مراسماتی مانند ختم یا تشییع شرکت کند ، او را مجبور به شرکت نسازید و به خواست او احترام بگذارید. اما برنامه های مراسم را در قبرستان، مجلس ختم و .. را به کودکتان توضیح دهید و به او بگویید چگونه در این مراسم با چه صحنه هایی روبرو می شوند و چطور عمل می کنند .

2 روش برخورد با ترس کودکان

ترس کودک خودبه خود برطرف نمی شود و باید با آن مقابله نمود . 2 روش برای برخورد با ترس کودک موثر است :

1. شیوه پیشگیری

2. شیوه کاهش ترس

6 روش مقابله با ترس کودک

1.کودک خود را به خاطر ترس هایش مسخره یا تهدید و سرزنش نکنید و از گفتن جملاتی مانند ، تو دیگر بزرگ شدی، یا ببین مگر من می ترسم،پرهیز کنید.

2. کودک برای غلبه بر ترس خود باید به مهر و محبت والدین اطمینان کند و والدین باید در این خصوص هر عمل شجاعانه و کوچک او را تحسین کنند.

3.برای کاهش ترس باید با آن روبرو شد تا محرک های جدید را رفته رفته بتوان با محرک ترسناک جانشین کرد . درباره از بین بردن ترس در کودکان اصول یادگیری، بخصوص اصل خاموشی بسیار پر کاربرد است .

مثلا ، هنگام ترس کودک از گربه ، گربه را به کودک نشان دهید (محرک نامطبوع) و سپس به او مقداری شیرینی (محرک مطبوع) دهید و این کار را چند بار تکرار تا کودک موضوع ترسناک قبلی را فراموش کند.

4.سرمشق دهی می تواند ترس کودک را کاهش دهد مثلا برای کاهش ترس کودک از حیوانات ، بهتر است به او کودکی که از حیوان نمی ترسد نشان دهید و یا برای او نقاشی آن حیوان را بکشید و یا عروسک یا مجسمه آن حیوان را نشان دهید تا ترس او برطرف شود.

5.نقاط مثبت رفتاری – اخلاقی کودکتان را بیابید و برروی آن تمرکز کنید و شهامت کودک خود را بزرگ جلوه دهید و کودک را تشویق نمایید. برای کاهش بخشی از ترس های کودکان می توان از راه نزدیکی تدریجی کودک به موقعیت و منبع ترسناک همزمان با ایجاد همخوانی و محیطی نشاط آور مانند روش اجرای تزریقات را به طریق بازی درمانی همراه با پخش موسیقی شعرهای شاد کودکانه انجام داد تا میزان ترس کودکان از مراکز بهداشتی و فرآیند درمان کاهش یابد.

6.هنگام مواجهه با ترس شدید کودک و عدم موفقیت هنگام به کارگیری این روش ها بهتر است به روانشناس کودک مراجعه شود تا مشکل کودک حل گردد.

چگونه می توانیم به کودکی که ترسیده اند کمک کنیم؟

استفاده از جمله ” نگران نباش من در کنار تو هستم و از تو مواظبت می کنم” بسیار موثر است. برای نوزادان و کودکان نوپا آغوش پدر و مادر امنیت را برای آنها به همراه دارد.
طی دروان رشد کودک با او در مورد انواع ترس هایش صحبت کنید. به او یاد بدهید که احساسات خود را از طریق کلمات بیان کند. به او کمک کنید تا تجربه های جدید را امتحان کند.
زمانی که با فرد جدیدی مواجه می شود هم زمان که او را درآغوش خود دارید اجازه دهید تا با او اشنا شود . کم کم احساس عدم امنیت خود را کنار بگذارد. به صورت ناگهانی او را به افراد غریبه نسپارید.
در ابتدا برای مدت کوتاه از کودک دور شوید. در زمان جدایی از کودک به او بگویید که به زودی برمی گردید او را در آغوش بگیرید و لبخند بزنید و بعد از مدت کوتاهی برگردید. با این روش کودک متوجه می شود که شما برمی گردید و جای نگرانی نیست.
در زمان خواب کودک را تا تا تخت خواب همراهی کنید. برای او کتاب بخوانید و به او احساس امنیت بدهید.
به کودک کمک کنید تا به آرامی و به تدریج با ترس های خود مقابله کند. با هم به سمت سایه هایی که ایجاد ترس کرده اند بروید. هیولاهای زیر تخت را با هم بررسی کنید. به او کمک کنید تا شجاعت خود را بشناسد.
تماشای تصاویر، فیلم و نمایش های ترسناک را برای کودک محدود کنید.

تعریف ترس

ترس عبارت است از یک پاسخ هیجانی غریزی که حیوانات و از جمله انسان به موقعیت ترس‌آور می‌دهند.

در پاسخ به ترس قسمت‌هایی از مغز مانند آمیگدال و هیپوتالاموس به‌سرعت فعال شده و واکنش نشان می‌دهند. با ترشح ادرنالین و کورتیزول که هورمون استرس نیز نامیده می‌شود، تغییراتی در بدن به‌وجود می‌آید. همه‌ی پاسخ‌های فیزیولوژیکی بدن در جهت بقای موجود زنده عمل می‌کند و عبارتند از:

• ضربان قلب بالا
• فشار خون بالا
• گرفتگی و تنش ماهیچه‌ها
• جمع شدن حواس به یک نقطه
• گشاد شدن مردمک چشم
• تعریق

نحوه ایجاد ترس‌ها

نحوه ایجاد ترس‌ها را می‌توان به سه نوع متفاوت تقسیم کرد:

ترس ذاتی: ترس از صدای بلند و ترس از ارتفاع

ترس ایجاد شده بر اساس رشد و تکامل موجود زنده: همانند ترس از تاریکی، ترس از حیوانات، ترس از آب، ترس از هیولا و شبه، ترس از حوادث طبیعی مانند رعد و برق، اضطراب جدایی(در کودکان).

ترس آموخته شده: در این دسته، ترس از هر چیزی جای می‌گیرد. می‌توان با شرطی شدن، کودک انسانی را از هر چیزی ترساند. گاهی این ترس کلامی ایجاد می‌شود، مانند زمانی که کودک را بارها انذار داده و از آب جوش یا برق گرفتگی می‌ترسانیم یا آنکه بر اثر تصادف کودک شرطی می‌شود. به‌طور مثال، کودک یک یا دو بار دچار برق گرفتگی شده و پرت می‌شود. از آن به بعد کودک به‌شدت از برق گرفتگی می‌ترسد.

والدینی که خود دچار ترس‌های گوناگون هستند، احتمال بیشتری دارد که فرزندانشان نیز دچار ترس شوند. عامل ارث و ژنتیک تاثیر زیادی بر شکل‌گیری ترس در کودک دارد.

چرا بعضی از ترس‌ها ذاتی بشر است و در نوزاد از بدو تولد وجود دارد؟ چرا بعضی دیگر از ترس‌ها مانند ترس از حیوانات، ترس از تاریکی، ترس از تنهایی، ترس از آب آنقدر در کودک شایع است؟ و چرا کمتر یا به‌ندرت کودکی را می‌بینیم که از چیزهایی مانند درخت، میز، صندلی و … بترسد؟

ترس‌های نوزاد تا ۲ سالگی

دو ترس در بشر ذاتی هستند و از بدو تولد با کودک همراه می‌باشند. ۱. ترس از ارتفاع، ۲. ترس از صدای مهیب. این دو ترس همراه با تولد در نوزاد وجود دارد و نیازی به یادگیری نیست. همراه شدن چیزهای دیگر همراه با این دو ترس باعث می‌شود ترس‌های دیگری در کودک به‌وجود بیاید. به‌طور مثال، اگر چندبار حیوانی همراه با صدای مهیب همراه شود، بر اساس قانون شرطی شدن، کودک از حیوان نیز خواهد ترسید.

مهمترین ترس در سنین ۶ ماهگی تا دو سالگی ترس جدایی یا اضطراب جدایی است.

اضطراب جدایی

در مسیر رشد و تحول نوزاد، اولین ترسی که پس از ترس از ارتفاع و ترس از صدای بلند در کودک شکل‌می‌گیرد، اضطراب جدایی است. قوای ذهنی کودک تا پیش از ۶ ماهگی توانایی آن را ندارد که درک‌کند وقتی چیزی از جلوی چشم او محو می‌شود هنوز وجود دارد.

بعد از ۶ ماهگی (گرچه بر اساس برخی تحقیقات این توانایی در سنین پایینتر در کودک شکل‌می‌گیرد) رشد مغری به‌کودک اجازه‌می‌دهد تا درک‌کند زمانی‌که مادر به خرید می‌رود، همچنان وجود دارد؛ بنابراین کودک نگران مادر می‌شود.

پیش از این توانایی، ندیدن مادر و یا هر چیز دیگری به‌معنای نبودن آن چیز بود. این توانایی باعث می‌شود کودک در کنار هیچ فردی به‌غیر از مراقب اصلی خود احساس آرامش نکند و از غریبه‌ها بترسد، زیرا او می‌تواند چهره غریبه‌ها را از افراد آشنا تشخیص بدهد. اضطراب جدایی، خود را به‌صورت ترس از بزرگسالان یا کودکان غریبه یا چیزهای ناآشنا نیز نشان‌می‌دهد.

مقابله با ترس کودک دو ساله تا ۴ ساله

• ترس از تاریکی
• ترس از هیولا، شبه، سایه
• ترس از چیزهای ناشناخته
• ترس از حیوانات که شایع‌ترین آن سگ است
• ترس از صدای بلند مانند جاروبرقی

در این مرحله به‌جهت رشد قوای تخیل، ترس‌های جدیدی در کودک شکل می‌گیرد. از سن یک‌سالگی قوای تخیل در کودک رشد کرده و توانایی تخیل موجوداتی که وجود ندارند را پیدا می‌کند. منتهی در این سنین کودک هنوز توانایی تفاوت قائل شدن بین خیال و واقعیت را پیدا نکرده است، بنابراین تخیل خود را واقعی فرض می‌کند. اگر خیال هیولا به‌ذهن او برسد، نمی‌تواند تشخیص بدهد که هیولا تنها در خیال او است و حقیقت ندارد.

در این دوران کودک تمایل دارد در دنیایی قابل کنترل و قابل پیش‌بینی زندگی کند. به‌همین جهت هرگونه تغییرات بزرگ از جمله مراقبین متعدد، عوض کردن خانه، جنگ و جدال والدین و یا نامنظم بودن ساعت‌های خواب و بیداری و نداشتن روتین زندگی می‌تواند برای کودک ترس‌آور باشد.

از ۲ سالگی تا پیش از دبستان ترس‌های کودک شامل ترس از تاریکی، هیولا و حیوانات می‌شود. اگرچه لازم به‌ذکر است که ترس‌های مرحله قبلی کودک نیز می‌تواند در کودک همچنان باقی بماند و به شکل‌های دیگری خود را نشان دهد.

مقابله با ترس کودک ۵ ساله تا ۷ ساله

با بزرگ شدن کودک، دیگر او از هیولا و ارواح نمی‌ترسد و حتی گاها از فیلم‌های درباره هیولا لذت نیز می‌برد. دیگر تخیل برای او ترس‌آور نمی‌باشد و این ترس‌های دنیای واقعی است که او را نگران می‌کند. در این دوران، کودکان به‌جهت حجم اطلاعات بیشتری که از دنیای اطراف به‌دست می‌آورند، با دنیای واقعی بیشتر آشنا می‌شوند و ترس‌های کودک بیشتر در ارتباط با دنیای واقعی است. ترس‌هایی از قبیل:

اضطراب جدایی (در این دوران، اضطراب جدایی شکل دیگری به‌خود گرفته و کودک دیگر از بازار رفتن مادر نمی‌ترسد بلکه از طلاق، رها کردن و یا از دست دادن والدین می‌ترسد).

• ترس از تاریکی (ترس از تاریکی در این دوران شکل واقعی‌تر دیگری به‌خود می‌گیرد و کودک به‌جای هیولا از دزد می‌ترسد)
• ترس از بلایای طبیعی
• ترس از حیوانات
• ترس از تنها در خانه ماندن
• ترس از برنامه‌های ترسناک تلویزیون و یا خبرهای بد
• ترس از مرگ، بیماری، دکتر
• ترس از گم شدن

در این دوره، ترس‌های مراحل قبل در صورت برطرف نشدن می‌تواند همچنان به‌صورت‌های دیگری خود را نشان دهد. به‌طور مثال، ترس از تنهایی در کودکی که ناشی از اضطراب جدایی است، در این دوران می‌تواند خود را به‌صورت ترس از دست دادن والدین و یا ترس از مدرسه به‌دلیل دور شدن از والدین نشان دهد.

این ترس معمولاً همراه با دل پیچه و تهوع در کودک است. در دوران نوجوانی، اضطراب جدایی به‌صورت ترس از طرد شدن توسط همسالان بروز می‌یابد و نوجوان همواره نگران آن است که مورد پذیرش همسن و سال‌های خود قرار نگیرد. این ترس در کودک و نوجوان به‌صورت ترس از شکست نیز بروز می‌یابد، زیرا کودک و یا نوجوان پذیرش و طرد نشدن خود را در گرو موفقیت تحصیلی و راضی کردن معلم خود می‌داند.

مقابله با ترس کودک ۸ ساله تا ۱۱ ساله

در این دوران، اعتماد به‌نفس در حال شکل‌گیری است (اعتماد به‌نفس با عزت نفس که در سنین پایینتر شکل می‌گیرد، متفاوت است) بنابراین ترس‌های کودک در ارتباط با شکل‌گیری اعتماد به‌نفس می‌باشد.

• ترس از مدرسه و معلم
• ترس از امتحان و نمره کم
• ترس از عملکرد بد در مدرسه و مهارت‌های ورزشی
• ترس از شکست و عدم پذیرش

مقابله با ترس کودک ۱۲ تا ۱۸ ساله

مهمترین دغدغه نوجوان در این سنین، داشتن رابطه خوب با گروه همسالان و پذیرفته شدن از سوی آنها است. کودک بیشترین وقت خود را در این سنین با همسالان خود می‌گذراند و بنابراین پذیرفته نشدن از سوی همسالان بسیار دردناک بوده و احساس تنهایی و غم زیادی را برای نوجوان ایجاد می‌کند. به‌همین جهت ترس از پذیرفته نشدن توسط همسالان، بزرگترین ترس در این سنین است.

البته همه ترس‌ های ما، سازگارانه و در جهت بقا نمی‌باشد. بسیاری از ترس‌های انسان، بیش از حد و نامتناسب با واقعیت است و باعث از کار انداختن توانایی‌های انسان می‌شود.

ترس‌های کودک وقتی با مراحل رشدی او تناسب ندارد، باید آن را ناسازگارانه در نظر گرفت. اگر کودکی در ۲ و یا ۳ سالگی دچار ترس از هیولا می‌شود، نباید نگران بود؛ زیرا ترس او ناشی از رشد قوای شناختی و فکری او است. ولکن اگر ترس او برای مدت ۲ سال یا بیشتر ادامه یابد، ترس کودک ارتباطی به مرحله رشدی او ندارد. پر واضح است که موقتی و یا بلندمدت بودن ترس‌های کودک، به‌مقدار زیادی به واکنش‌ها و نوع برخورد والدین بستگی دارد.

[sc_fs_multi_faq headline-0=”h2″ question-0=”کتابخوانی برای کودک چه اهمیت ی دارد؟ ” answer-0=”بهبود قدرت تکلم و استفاده از کلمات مناسب هنگام صحبت کردن. شناخت بهتر و گسترش دید کودک نسبت به دنیای بیرونی و اجتماع. سهولت در بیان منظور و نیازهایشان. بالا رفتن اعتمادبه‌نفس و حضور پیدا کردن در اجتماع.” image-0=”” headline-1=”h2″ question-1=”” answer-1=”” image-1=”” count=”2″ html=”true” css_class=””]