تمیز کردن آکواریوم از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر آب آکواریوم برای مدتی تمیز نشود تبدیل به یک آب پر از بیماری و میکروب میگردد پس بهتر است هر هفته یک بار آب آکواریوم را تمیز نمایید. روش تمیز کردن آکواریوم را در شادمگ بخوانید.
اهمیت تمیز کردن آکواریوم
هنگام تمیز کردن آکواریوم ماهی خود، سه هدف وجود دارد که باید در پایان فرآیند تمیزکاری برآورده شوند:
- چرخه نیتروژن تنظیم شود.
- ترکیبات آلی محلول و ذرات شناور از آب حذف شوند.
- مواد معدنی ضروری دوباره به آکواریوم اضافه شود.
روش استفاده از چسب آکواریوم را در شادمگ بخوانید.
آکواریوم را هر چند وقت یکبار باید شست ؟
آکواریوم یکی از زیباترین بخش‌های منزل به حساب می‌آید. ماهی‌های ریز و درشتی که در آن وجود دارند و همچنین اشیای متنوعی که برای زیباتر جلوه کردن آکواریوم استفاده می‌شوند، باید مورد مراقبت قرار گیرند. در حقیقت، استفاده از چند تکنیک تمیز کردن آکواریوم نه تنها برای زیبا نگهداشتن منزل اهمیت دارد، بلکه برای حفظ سلامتی ماهی‌هایی که در آن قرار دارند و بهداشت محیط آکواریوم و منزل ضروری هستند.
شاید این سؤال برای شما هم وجود داشته باشد که استفاده از تکنیک تمیز کردن آکواریوم باید هر چند وقت یکبار انجام شود. در پاسخ می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که زمان قطعی برای شستن آکواریوم وجود ندارد. بسیاری از افرادی که در نگهداری ماهیها و استفاده از آکواریوم‌هایی با سایزها و شرایط مختلف مهارت دارند، بر این باور هستند که باید هفته ای یک بار هر آکواریوم را شست. اما گروهی دیگر که خیلی در این موضوع سخت نمی‌گیرند، اعلام می‌کنند که ماهی یک بار هم برای شستن آکواریوم در منزل کافی است.
لوازم مورد نیاز برای تمیز کردن آکواریوم
- سوهان / پد جلبک خراش
- تیغ ریش‌تراش (یا تیغ پلاستیکی برای مخازن آکریلیک)
- سفید کننده
- سیفون آب (مکنده شن)
- سطل (از یک سطل نو که تنها برای این‌کار کنار گذاشته‌اید استفاده کنید)
- پاک کننده آهک / شیشه پاک کن
- فیلتر واسطه
- برس فیلتر
- حوله‌های حمام قدیمی
- دستمال توالت
- پاک کننده کلر (نرم کننده آب آکواریوم)
مراحل تمیز کردن آکواریوم ماهی
- سطح داخلی شیشه
- تزئینات (سنگ‌ها، گیاهان و غیره)
- شن
- سطح بیرونی شیشه و تجهیزات
- فیلتر
روش شستن شن آکواریوم
- بعد از منتقل کردن آب به درون سطل با استفاده از مکنده، آن را بالای کف آکواریوم قرار داده و آن را با احتیاط حرکت دهید تا ارتفاعی را پیدا کنید که در آن مواد زائد به درون مکنده کشیده می‌شوند اما شن در جای خود باقی می‌ماند.
- مکنده را در عمق شن قرار ندهید، زیرا به هرحال شن مواد زائد را بر روی سطح خود نگه می‌دارد. کافی است مکنده را در ارتفاع مناسب بالای سطح شن نگه دارید.
- برای یک تمیزکاری مفصل‌تر، شن را پس از نخستین دورِ مکش با دست هم زده و مرحله 1 را تکرار کنید. با این کار، شن کف آکواریوم کاملا نو به‌نظر خواهد رسید.
- با استفاده از چوب همزن (یا انگشتان خود)، شن و ماسه را حرکت دهید تا از ایجاد شرایط بی‌هوازی، که در آن مواد پوسیده (مانند مواد زائد ماهیها و غذا) به دام می‌افتند، جلوگیری کنید. مواد پوسیده در صورت به دام افتادن، به یک لایه سیاه تبدیل می‌شوند که با آزاد کردن گازهای سمی سلامت ماهی‌های شما را به خطر می‌اندازد. بنابراین، قبل از قرار دادن دوباره ماهی در آکواریوم، شن را به‌خوبی هم بزنید.
- مرحله اختیاری: شن را در زیر نور آفتاب خشک کنید. اعتقاد بر این است که گرما و نور خورشید باعث ازبین رفتن باکتری‌ها شده و به نگه داشتن شن آکواریوم در شرایط مناسب کمک می‌کند. با این حال، این کار ضرورتی ندارد، اما اگر وقت بیشتری دارید و هوا هم آفتابی است، افزودن این مرحله به روند تمیز کردن آکواریوم ایده خوبی خواهد بود.
- تعویض آب و تمیز کردن شن باید حداقل دو بار در ماه انجام شود. با رعایت این شیوه زمان‌بندی، میتوانید فرآیند تمیز کردن آکواریوم را ساده‌تر کرده و هربار با مواد زائد کمتری سروکله بزنید.
روش نگهداری از ماهی قرمز را در شادمگ بخوانید.
روش جرم گیری شیشه آکواریوم
تمیز کردن سطح داخلی شیشه
در ابتدا، به سراغ تمیز کردن سطح داخلی شیشه با استفاده از یک پد جلبک خراش بروید. میتوانید طیف گسترده‌ای از جلبک خراش‌ها، از پدهای دسته بلند گرفته تا پدهای آهنربایی، را در بازار پیدا کنید. برای پیدا کردن یک پد مناسب، به‌جای بخش لوازم خانگی یک فروشگاه عادی، به‌سراغ یک فروشگاه حیوانات خانگی بروید. گرچه ممکن است در ابتدا پدهای معمولی و پدهای موجود در فروشگاه‌های حیوانات خانگی یکسان به‌نظر برسند، اما پدهای معمولی ممکن است دارای مواد صابونی یا شیمیایی باشند که برای سلامت اکوسیستم آکواریوم شما خطرناک است.
اگر در حال شستن سینک ظرفشویی خود باشید، این مواد اهمیتی نخواهند داشت، اما چنین موادی می‌توانند برای ماهی‌های شما کشنده باشند. برای ازبین بردن ته‌مانده‌های سرسخت روی شیشه، از یک تیغ ریش‌تراش استفاده کنید. مراقب باشید که انگشتتان در هنگام تمیز کردن زخمی نشود. اگر آکواریوم شما آکریلیک است، از یک تیغ پلاستیکی استفاده کنید، زیرا تیغ‌های معمولی سطح آکریلیک را خراش می‌دهند.
تمیز کردن سطح بیرونی شیشه
پس از تمیز شدن سطح داخلی شیشه آکواریوم، به سراغ تمیز کردن سرپوش، چراغ، قسمت بالایی مخزن و سطح بیرونی شیشه بروید. شیشه پاک کن‌های معمولی حاوی آمونیاک هستند که برای ماهیها سمی است. پاک کننده‌های آهک معمولی حتی از این هم سمی‌تر اند.
اکیدا توصیه میشود از یک شیشه پاک کن بدون آمونیاک یا سرکه برای این کار استفاده کرده و سطح شیشه را با یک دستمال مرطوب تمیز آبکشی کنید. میتوانید از شیشه پاک کن هوم پلاس که به دلیل نداشتن آمونیاک به سلامت ماهیها آسیب نمیرساند و با خاصیت ضدایستایی خود باعث شفاف ماندن شیشه آکواریوم برای مدت طولانیتر میشود استفاده کنید.
روش شستن سنگ آکواریوم
هنگامی که سطح داخلی شیشه تمیز شد، سنگ‌ها، گیاهان مصنوعی و تزئیناتی که از جلبک پوشیده شده‌اند یا به طور قابل توجهی کثیف هستند را از آکواریوم خارج کنید. آنها را با صابون یا مواد شوینده قوی تمیز نکنید. ازبین بردن باقیمانده صابون بسیار دشوار است و می‌تواند برای ماهیها مضر باشد. معمولا یک پد جلبک تراش خوب و آب گرم برای ازبین بردن آلودگی‌ها و جلبک‌ها از روی سنگ‌ها و تزئینات کافی است.
برای تمیز کردن سنگ‌هایی که به آسانی تمیز نمی‌شوند، آب و سفید کننده را به نسبت 9 به 1 با یکدیگر ترکیب کرده و سنگ‌ها را برای 10 دقیقه در آن قرار دهید. سپس هرگونه جلبک و آلودگی را ازبین برده و سنگ‌ها را به خوبی آبکشی نمایید. در آخر سنگ‌ها و تزئینات شسته‌شده را در هوای آزاد خشک کنید تا باقیمانده سفید کننده ازبین برود.
تا زمانی که بوی کلر به‌طور کامل ازبین نرفته است، آنها را در آکواریوم قرار ندهید. برای ازبین بردن هرگونه رد کلر، آنها را در آب دارای دکلره‌کننده (تیو سولفات سدیم) قرار دهید. گیاهان زنده را می‌توان با استفاده از محلول سفید کننده تمیز کرد تا جلبک‌ها از آنها جدا شوند. با این حال، گیاهان ساقه‌دار تحمل سفیدکننده را ندارند. برای تمیز کردن گیاهان زنده یک محلول سفید کننده 5 درصد تهیه کنید، گیاهان را به مدت دو تا سه دقیقه در آن خیس کنید و سپس خوب آبکشی کنید.
پیش از آنکه که کف آکواریوم را با مکنده جارو کنید، سنگ‌ها، تزئینات و گیاهان را از آکواریوم خارج کنید. با این کار، بقایای حاصل از بیرون کشیده شدن ذرات زائد بر روی آنها قرار نخواهد گرفت. حتما یک سطل تهیه کرده و از آن تنها برای تمیز کردن آکواریوم استفاده کنید. استفاده کردن از سطلی که داخل آن صابون یا مواد شوینده وجود داشته باشد می‌تواند مواد شیمیایی ناخواسته را وارد آکواریوم کند.
نکات طلایی برای تمیز نگهداشتن آب آکواریوم
اگر شما هم قصد دارید تکنیک تمیز کردن آکواریوم به گونه ای انجام شود که آب آن به مدت طولانی تمیز نگهداشته شود، باید به نکاتی توجه داشته باشید که در ادامه به شما توضیح خواهیم داد.
- سیفون کردن منظم آب آکواریوم: اگر می‌خواهید آب آکواریوم همیشه تازه بوده و نیتروژن و مواد معدنی لازم داشته باشد و فاقد مواد عالی و آشغال باشد، باید آن را به طور مرتب با سیفون خارج کرده و آب تازه وارد آکواریوم کنید. با این روش شن‌های آکواریوم هرچند وقت یکبار جا به جا می‌شوند و میزان گازهای آب به حد کافی خواهد بود.
- استفاده از فیلترهای مختلف: با کمک فیلترهای گوناگون که برای جمع آوری مدفوع ماهیها، آشغال‌ها و مواد زائد دیگر مناسب هستند، میتوانید در تمیز نگهداشتن آب به مدت طولانی تری، اقدام کنید. استفاده از پدهای مخصوص و مواد کربن دار مانند ذغال اکتیو برای فیلتر کردن آب کفایت می‌کند.
- قرار دادن ماهی رفتگر در آکواریوم: هر آکواریومی به ماهی رفتگری مانند کت فیش لجن خوار نیاز دارد. با استفاده از این نوع ماهیها میتوانید آب را به مدت طولانی تری تمیز نگهداری کنید.
- استفاده از گیاهان آبزی: قرار دادن گیاهان آبزی طبیعی در آکواریوم به کاهش مواد آلی ناشی از مدفوع ماهیها و میزان نیترات آکواریوم کمک بسیاری می‌کند.
- تنظیم برنامه غذایی ماهیها: توصیه میشود که در هفته یک روز به ماهیها غذا ندهید تا از مواد غذایی باقی مانده و جلبک‌های ریز تغذیه کنند. به این ترتیب آب کمی تمیزتر خواهد شد.
ساخت سیفون آکواریوم
آکواریوم ها محیط زندگی ماهی های تزئینی شما است به همین دلیل باید بسیار به این امر توجه کنید. برای تمیز کردن آکواریوم در ابتدا لوازم آن را تهیه کنید این لوازم شامل حوله های تمیز، سطل آب، سیفون آب می باشد. سیفون آب نیز یک وسیله و ابزار مهم برای تمیز کردن آکواریوم است، زیرا نقش بزرگی دارد و با خارج کردن آب کار تصفیه و جایگزینی را به خوبی انجام می دهد. البته در نظر داشته باشید که پمپ هم می تواند به تصفیه و خارج کردن آب کمک بسیاری کند. پس از خارج کردن مقداری آب توسط سیفون در ادامه به تمیز کردن شیشه ها اقدام کنید.
سوالات متداول در رابطه با تمیز کردن آکواریوم
علت زرد شدن آب آکواریوم چیست ؟
دلایل مختلفی وجود دارند که باعث زرد شدن آب آکواریوم می‌شوند. ممکن است که بیش از حد ترکیبات آلی در آب آکواریوم وجود داشته باشد. در ضمن اگر گیاهان زنده ای که در آکواریوم قرار دارند، در حال پوسیدن باشند، واکنش‌هایی رخ می‌دهند که موجب زرد شدن آب آکواریوم می‌شوند. اگرچه مدفوع ماهیها نیز باعث تولید ترکیبات آلی می‌شوند که به نوبه خود باعث زرد شدن رنگ آب خواهند شد.
گاهی افراد در ساحل چوب‌های دریایی پیدا کرده و در آب آکواریوم می‌گذارند. اما این چوب‌ها تانن‌هایی دارند که موجب زرد شدن آب خواهند شد. جلبک‌های دیاتوم، نوعی از جلبک‌های حاضر در آب دریاها و اقیانوس‌ها هستند که بسیاری آنها را برای آکواریوم خود انتخاب می‌کنند. اما این نوع جلبک باعث زرد شدن آب آکواریوم میشود. در نهایت نیز ممکن است فیلتر آکواریوم برای اینکه به خوبی عمل کند، نیاز به کربن داشته باشد. وجود آهن و منگنز در لوله‌های آبی که از مسیر آنها آب آکواریوم عوض میشود، می‌تواند عامل زرد شدن آب باشد.
آیا باید کاری نکرده و اجازه دهیم طبیعت مسیر خود را طی کند ؟
- بله! بی‌شک مادامی که سطح آمونیاک و نیترات در حال افزایش نباشد، دخالت نکردن بهترین روش در برابر یک آکواریوم جدید است. تمیز کردن فیلتر، به‌جز ایجاد اختلال در تکثیر باکتری‌های مفیدی که شانس تکثیر شدن دارند، کاری انجام نمی‌دهد. این باکتری‌های مفید، پس از افزایش جمعیت، سرانجام باکتری‌هایی که مسئول کدر شدن آب آکواریوم هستند را در رقابت بر سر غذا شکست داده و آنها را از گرسنگی می‌کشند.
- عوض کردن آب به طور موقت آب آکواریوم را شفاف می‌کند، اما در عرض یک یا دو روز آب دوباره کدر شده و حتی ممکن است شدت آن افزایش پیدا کند. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که آب جدید دارای مواد مغذی تازه است، که باعث میشود باکتری‌های مسئول کدر شدن آب بیش از پیش تکثیر شوند.
- جدای از این موارد، باکتری‌های مسئول کدر شدن آب آکواریوم در نهایت تمام مواد مغذی موجود در آب را مصرف کرده و از بین می‌روند. این اتفاق بخشی از چرخه معمول نگهداری از آکواریوم محسوب میشود.
آیا استفاده از گیاهان زنده و سایر باکتری‌های مفید به شفاف شدن آب آکواریوم کمک می‌کند ؟
- بله! گیاهان زنده منبع باکتری‌های خوب و سایر میکروب‌هایی هستند که به ایجاد تعادل بیولوژیکی در آکواریوم کمک می‌کنند.
- گیاهان زنده برای تامین مواد مغذی رقابت کرده و به گرسنگی میکروب‌های مسئول کدر شدن آب کمک می‌کنند. علاوه بر این، گیاهان در طول روز اکسیژن تولید می‌کنند، که به تجزیه مواد زائد ماهیها، غذاهای مانده و اجساد باکتری‌های مسئول کدر شدن کمک می‌کند. تجزیه شدن باقیمانده این باکتری‌ها به تمیز شدن آب آکواریوم کمک می‌کند.
- آنها همچنین آمونیاک تولید شده توسط ماهیها و غذاهای خورده نشده را مصرف می‌کنند. آمونیاک می‌تواند عامل کدر شدن آب در آکواریوم‌هایی باشد که تازه راه‌اندازی شده‌اند.
آیا باید فیلتر را تعویض کرده و از فیلتر جدید استفاده کنیم ؟
- نه! یکی از نکات مهمی که باید در هنگام راه‌اندازی یک آکواریوم جدید به آن توجه کنید این است که در مواجه با کدر شدن آب، اکوسیستم طبیعی آکواریوم را برهم نزنید.
- تمیز کردن یک فیلتر نو یا تعویض کارده فایده خاصی نخواهد داشت و حتی ممکن است باکتری‌های خوب در حال تکثیر را نیز نابود کند. اگر فیلتر آکواریوم در کمتر از 30 روز نخست به تمیز شدن نیاز پیدا کند، احتمالا یا آکواریوم خود را بیش از حد تغذیه می‌کنید، یا بیش از مقدار لازم به آن مواد ضروری اضافه می‌کنید، و یا هر دو اشتباه را با هم انجام می‌دهید.
آیا باید آب آکواریوم را بیشتر عوض کنیم ؟
- نه! تعویض جزئی و منظم آب مهم‌ترین کاری است که هر ماهی دوستی باید در آن مهارت پیدا کند؛ به استثنای زمانی که با یک آکواریوم نو سر و کار دارید. همانطور که پیشتر اشاره شد، تعویض آب ممکن است موقتا (در بهترین حالت 24 ساعت) به شفاف شدن آب کمک کند، اما با این کار، باکتری‌های مسئول کدر شدن آب با قدرت برمی‌گردند، زیرا شما با عوض کردن آب مواد مغذی جدیدی را در اختیار آنها قرار می‌دهید.
شستن آکواریوم با وایتکس درست است ؟
در حال حاضر ماهی های آکواریومی طرفداران بسیاری دارند اما دردسر ها و مشکلاتی دارد که باید به آن ها توجه کنید. یکی از این مشکلات تمیز کردن آکواریوم است زیرا باید دقت زیادی بکنید تا صدمه ای به ماهی شما وارد نشود. یکی از نکاتی که از اهمیت بسیاری برخوردار است شستن آکواریوم است، شما هنگام تمیز کردن نباید از محلول های شیمیایی مانند وایتکس استفاده کنید زیرا ممکن است مواد شیمیایی با چسبیدن به وسایل تزئینی ماهی را مسموم کند.
