کپک زدن مربا دلیل نامرغوب بودن مربا نیست بلکه احتمالا شما یکی از مراحل مهمی که باید برای تهیه مربا انجام دهید را درست اجرا نکردید. با شادمگ همراه باشید تا یاد بگیرید که چطور باید جلوی کپک زدن مربا را بگیرید.
تهیه مربا بدون شکرک زدن و کپک زدن
مربا به دو روش عملا از بین می رود. اول شکرک زدن مربا . دوم کپک زدن. اگر نکات لازم را به خاطر نسپرد و در روند کار دخیل نکنید، ممکن است مربا شکرک یا کپک بزند.
کپک زدن یکی از اتفاقاتی است که در انواع مرباها و حتی ترشی ها و شورها پیش می آید. اما با در نظر گرفتن این موضوع که مرباها از اجزای مهم و اصلی سفره ایرانی در وعده ی صبحانه می باشد؛ دقت به کیفیت مربا از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. علاوه بر شکرک زدن، کپک زدن یکی دیگر از عللی است که مرغوب بودن مربا را تحت الشعاع قرار می دهد. به همین خاطر در این مطلب به روش های جلوگیری از کپک مربا خواهیم پرداخت.
مهم نیست چه مربایی باشد، مربای به، مربای آلبالو، مربای هویج، مربای بالنگ و … اگر کپک بزنند، هم طعم خوب خود را از دست می دهند و هم اینکه دیگر مربایی مرغوب محسوب نمی شوند. با کپک زدن تمامی مربا به دلیل موجود بودن یکسری قارچ های ریز و غیر قابل دیدن با چشم، برای مصرف مجاز نمی باشند و به بیانی مربا مسموم می باشد که برای سلامتی مضر می باشد. با توجه به این موضوع در ادامه مطلب به راه های جلوگیری از کپک مربا و همچنین علل کپک زدن و استفاده از مربای کپک خواهیم پرداخت.
علل کپک زدن مربا
قبل از آن که به راه حل بپردازیم، بهتر است با مشکل بیشتر آشنا شویم. منطق حکم می‌کند مشکل را از جهات متفاوت بسنجیم و بعد به سراغ یافتن بهترین راه حل برای مشکل مورد نظر، برویم. پس در ابتدا دلیل کپک زدن مربا را با هم بررسی می‌کنیم. مربا به ۳ دلیل کپک می‌زند:
خوب پخته نشدن مربا
دلیل اول به مرحله پخت مربا برمی‌گردد. اگر مربا درست پخته نشود و قوام نیابد، مربای شما رقیق و آبکی خواهد بود. بنابراین خیلی زود کپک می‌زند. ولی اگر مربا را خوب جوشانده باشید و محلول غلیظی درست کرده باشید، این مشکل پیش نخواهد آمد.
عدم جلوگیری از ورود هوا به شیشه مربا
هوا و اکسیژن اطراف ما همواره دلیل اصلی کپک زدن و فاسد شدن مواد خوراکی است. پس یک شیشه مناسب انتخاب کنید، مربا را در آن بریزید و یک ورق آلومینیومی روی آن بکشید. در نهایت در شیشه مربا را ببندید. با این روش از ورود کوچک ترین اکسیژن های دنیا هم جلوگیری می‌کنید.
استفاده نکردن از قاشق مناسب
شاید برای شما جای تعجب داشته باشد ولی برای ترشی و مربا همیشه توصیه می شود از قاشق چوبی استفاده کنید. استفاده از قاشق های چوبی برای سرو و میل کردن مربا، احتمال کپک زدن و از بین رفتن آن را تا حد زیادی پایین می‌آورد.
پیشگیری از کپک مربا و روش های رفع آن
جهت مانع شدن از کپک زدن مربا در انتخاب میوه های به کار رفته نهایت دقت را داشته باشید. سعی کنید از میوه های تازه و فاقد لک و کرم خوردگی بهره ببرید.
خوب است که پس از زمانی ۲۴ ساعته قوام شربت را آزمایش کنید.
موقع تهیه مربا می توانید با به کار بردن قاشق چوبی، کپک مربا را به حداقل برسانید.
جهت نگهداری مربای آن دسته از میوه های دارای آب از یخچال بهره ببرید.
میزان جوهر لیمو را متناسب با روش تهیه هر یک از مرباها اضافه کنید. برای مرباهای آماده شده با میوه های دارای آب و همچنین تهیه شده با میوه های ترش مزه از جوهر لیموی کمتری بهره ببرید.
نگهداری از آبغوره ترفند های خاص خودش را می طلبد که در شادمگ آموزش داده شده.
اصل نگهداری از مربا
برای نگهداری مربای ساخته شده از میوه های دارای آب، مدت زمان کمتری نسبت به دیگر میوه های کم آب و بی آب لازم است. به طوری که حداقل ۶ ماه می توانید این مرباها را نگه داشته و مصرف کنید.
قبل از ریختن مربا درون شیشه، صبر کنید مربا به خوبی خنک گردد.
شربت باید روی سطح میوه ها را به طور کامل بگیرد.
از شیشه ای درب دار بهره ببرید. همچنین پس از ریختن مربا داخل شیشه از محکم بودن درب آن اطمینان حاصل کنید.
شیشه باید تمیز و استرلیزه و خشک باشد.
روش استرلیزه کردن شیشه
ظروف را به خوبی بشوییدف پس از شستن آنها را به خوبی خشک نمایید.
ظرف ها را داخل فری سرد قرار دهید و درجه آن را بر روی ۲۵۰ درجه بگذارید.
سپس فر را روشن نموده و برای ۱۰ دقیقه ظرف ها را در فر نگه دارید.
پس از ۱۰ دقیقه فر را خاموش کنید. و سپس از فر خارج ساخته و مربا را در آن بریزید.
تست قوام مربا
روش اول : ابتدا ۱ قطره از مربا را درون ۱ لیوان آب خنک بیندازید، در صورت بالا ماندن بر روی آب و به کف لیوان نرفتن مربای شما قوام نیافته است.
روش دوم : قدری از مربا را میان ۲ انگشت خود بگذارید، در صورتی که نخ بین انگشتان شما کش نیامد، یعنی مربای شما به خوبی قوام نیافته است. کش آمدن نشانه ی قوام یافتن محسوب می شود.
روش سوم : ۱ قطره از مربا را درون بشقاب قرار دهید، در صورتی که فرم خود را از دست نداد، طبخ مربای شما کامل بوده است. ولی چنانچه غیر از این بود باید مربای خود را به قوام برسانید.
۴ ترفند برای جلوگیری از کپک زدن مربا خانگی
در این بخش ترفندهای کپک نزدن مربا خانگی را برایتان شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
از شیشه استرلیزه استفاده کنید
بهداشت اصل اساسی آشپزی است. شما اگر بهداشت را رعایت نکنید، از جهت های متفاوت ضرر خواهید کرد. پس اگر دغدغه‌ی بهداشت را دارید، برای درست کردن مربا از شیشه‌های تمیز و استرلیزه استفاده کنید. برای اینکه شیشه‌های مورد نظر خود را استرلیزه کنید، آن هو را خوب بشویید و خشک کنید.
سپس شیشه ها را در فر سرد قرار دهید و دمای فر را روی ۲۵۰ درجه سانتی گراد تنظیم کنید. اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه در فر بماند تا کاملا استرلیزه شوند. به این صورت ظروف شیشه ای شما در بهداشتی‌ترین حالت خود به سر خواند برد تا وقتی که شما قصد استفاده از آنها بکنید.
مربا را خوب بپزید
همانطور که در بخش قبل هم گفتیم، رقیق بودن مربا یکی از اصلی ترین دلایل کپک زدن آن است. چرا؟ به دلیل زیاد بودن آب در مربا. آب یکی از دلایل کپک زدگی ترشی و مربا است. به همین دلیل است که نباید ترشی یا مربا را در شیشه خیس بریزید. همینطور باید توجه داشته باشید که از قاشق و چنگال تمیز و خشک استفاده کنید. برگردیم به اصل مطلب…رقیق بودن مربا یکی از دلایل کپک زدن مربا است. بنابراین برای جلوگیری از آن باید مربا را به خوبی بپزد تا به غلظت مناسبی برسد.
اگر کپک زد می‌توانید به دقت و ظرافت بخش کپک زده را جدا کنید. ولی اگر این کپک بسیار گسترده باشد توصیه می‌شود مربا را دور بریزید و به هیچ عنوان از آن استفاده نکنید. اگر قسمت کپک زده را جدا کردید، مربا را مجددا روی شعله کم بجوشانید. به این دلیل که مربا ضدعفونی شود و به غلظت ایده‌آل برسد.
از دارچین استفاده کنید
دارچین، ادویه معطری است که ما آن را به عنوان طعم‌دهنده غذا می‌شناسیم. ولی جالبی داستان اینجا است که دارچین خاصیت ضد کپک دارد! حتی در مصر باستان از دارچین برای مومیایی کردن اجسام استفاده می‌کردند. به علاوه، سال‌های اخیر محققان ثابت کرده‌اند که وجود دارچین احتمال کپک زدگی را تا ۹۶ درصد کاهش می‌دهد. عدد بزرگ و قابل توجهی است.
بنابراین یکی از بهترین ترفندهایی که می توانید به کار بگیرید و از نتیجه اش خیالتان راحت باشد، همین است. ولی باید توجه داشته باشید که استفاده مستقیم از دارچین، چنین تاثیری بر جای نخواهد گذاشت. شما برای استفاده از این مزیت باید از پوشش‌های کاغذی دارچین دار استفاده کنید. برای مثال روی شیشه را با یک کاغذ دارچینی بپوشانید و بعد درب شیشه را سفت و محکم ببندید. به احتمال ۹۶ درصد، مربای شما سالم باقی می ماند و کپک نمی‌زند.
اجازه ورود هوا به داخل شیشه را ندهید
ورود هوای اطراف به ظرف شیشه‌ای مربا ممنوع است. ساز و کاری که بین مواد خوراکی و اکسیژن وجود دارد، به ضرر شما تمام می شود. پس از هر روشی که می شناسید از ورود هوای اطراف و اکسیژن به داخل شیشه مورد نظر، جلوگیری کنید. به این منظور قبل از آن که درب شیشه را ببندید می توانید با یک پلاستیک یا ورقه آلومینیومی شیشه مربا را بپوشانید. سپس درب آن را خیلی محکم ببندید. با این کار از ورود هوا به شیشه مربا جلوگیری می‌کنید.
آیا جوشاندن کپک را از بین میبرد؟
معمولا کپک‌ها پس از مدتی سمی از خود تولید می‌کنند که می‌تواند تمام ماده غذایی را آلوده کند. اگر مربا کپک زده باشد، می توان یک لایه بیشتر از روی آن برداشت و بقیه آن را دوباره پخت. البته اگر میزان کپک مربا زیاد و عمیق بود از خیر آن مربا بگذرید و همه را دور بریزید.
ممکن است حتی با این که ته مانده غذا یا میوه‌ها را در یخچال نگه داری کرده اید، باز هم هنگام استفاده روی آنها کپک ببینید. در این موارد چه می‌کنید؟ مواد غذایی را کامل دور می‌ریزید یا برای صرفه جویی بیشتر، بخش کپ زده را جدا می‌کنید و بقیه را می‌خورید؟ واقعیت این است که غذای کپک زده به هیچ‌وجه قابل مصرف نیست؛ حتی اگر فقط بخشی از آن کپک زده باشد.
مصرف هر ماده غذایی کپک‌زده حتی پس از جدا کردن قسمت‌های کپک‌زده کار نادرستی است و باید هر محصول و ماده غذایی را پس از کپک‌زدن دور ریخت. معمولا کپک‌ها پس از مدتی سمی از خود تولید می‌کنند که می‌تواند تمام ماده غذایی را آلوده کند. همچنین برخی از بخش‌های کپک و ریشه‌های آن به سختی قابل مشاهده هستند زیرا به عمق ماده خوراکی نفوذ می‌کنند.
بنابراین حتی اگر خود کپک‌ها را بردارید باز هم سم موجود در ماده غذایی همچنان باقی خواهد ماند. برخی کپک‌ها حاوی «مایکوتوکسین» یا همان ماده سمی هستند که موجب بروز واکنش‌های آلرژیک شدید و مشکلات تنفسی می‌شود و همچنین یک نوع از آن موسوم به «آفلاتوکسین»، سرطان زا است.
مایکوتوکسین در کپک‌های رشد کرده روی غلات و خشکبار پیدا می‌شود اما ممکن است در سیب، آب انگور و دیگر محصولات هم مشاهده شود. همچنین «آفلاتوکسین» بیشتر در ذرت و بادام زمینی ظاهر می‌شود.
با مربای کپک زده چه کنیم؟
مربا هم یکی از مواد خوراکی درون یخچال است که اغلب کپک می زند. کپک زدن مربا البته به مراحل پخت آن برمی گردد به طوری که اگر مربا خوب نپخته باشد، خیلی زود آسیب می زند.
البته استفاده از ظروف مناسب دردار که مانع رسیدن هوا به آن شود در نگهداری مربا موثر است و مانع تشکیل کپک روی آن می شود، اما اگر مربا کپک زده باشد، می توان یک لایه بیشتر از روی آن برداشت و بقیه آن را دوباره پخت.
البته اگر میزان کپک مربا زیاد و عمیق بود از خیر آن مربا بگذرید و همه را دور بریزید.
بهتر است هنگام تهیه مربا از قاشق چوبی استفاده کنید. روش دیگری که مانع از کپک زدگی می شود، استفاده از کاغذ روغنی است که می توان آن را روی سطح مربا قرار داد. با این کار هوا به سطح مربا نمی رسد و در نتیجه کپک نمی زند.
دیگر نکته‌های مهم برای جلوگیری از کپک زدن مربا
در یخچال نگه داشتن مربا هم به کپک نزدن آنها کمک می‌کند.
قاشقی جداگانه به شیشهٔ ترشی یا مربا اختصاص دهید تا قاشق‌های آغشته به مواد دیگر وارد ظرف مربا نشود و حتی‌الامکان از کپک زدن آن جلوگیری شود.
یکی از راه‌های جلوگیری از کپک زدن مربا استفاده از آب لیمو و جوهر لیمو در مرباهاست.
روش دیگری که مانع از کپک زدگی می‌شود، استفاده از کاغذ روغنی است که می‌توان آن را روی سطح مربا قرار داد. با این کار هوا به سطح مربا نمی‌رسد و در نتیجه کپک نمی‌زند.
