عرق کف دست و پا نشانه ی چیست؟ بسیاری از افراد با مشکل عرق دست و پا مواجه هستند. اما آیا این مشکل به دلیل وجود بیماری خاصی ایجاد می شود؟ چگونه می توان آن را درمان کرد؟ با شادمگ همراه باشید تا علت و روش های درمان عرق کف دست را یادتان دهیم.
دلایل عرق کف دست
عارضه تعریق کف دست به دلیل فعالیت بیش‌ازحد غدد عرق پدید می‌آید و دلایل زیادی برای این مشکل وجود دارد. این معضل در بعضی خانواده‌ها رایج‌تر است که نشانه ارثی و ژنتیکی بودن هیپرهیدروز کف دست است. مشکلات و عوامل زمینه‌ای که عرق کف دست را تشدید می‌کنند، عبارت‌اند از:
- اضطراب
- بعضی از عفونت‌ها
- مصرف بعضی داروها
- مصرف مواد مخدر
- مبتلا بودن به بیماری‌های قلبی
- پرکاری تیروئید
- مبتلا بودن به بیماری‌های ریوی
- آکرومگالی (اختلال غده هیپوفیز)
- یائسگی
- بیماری پارکینسون
- اختلالات گلوکز
- بیماری سل
- سکته
- فئوکروموسیتوم (تومور در غده فوق کلیوی)
- سندرم کارسینوئید (تومور کارسینوئید در روده کوچک، پانکراس، کبد یا معده)
تعریق کف دست در مردان و زنان به یک نسبت شیوع دارد اما زنان بیشتر به دنبال درمان آن هستند.
درمان عرق کف دست
۱. از محصولات ضد تعریق استفاده کنید
یک از راه های موثر به منظور کنترل تعریق کف دست، استفاده از ضد تعریق های مخصوص کف دست است. شما می توانید در بین محصولات لوازم آرایشی و مراقبت از پوست دئودورانت های ضد عرق لوسیون های حاوی مواد خشک کننده ای چون کلراید آلومینیوم را انتخاب نموده و به آسان ترین شکل و با کمترین هزینه تعریق کف دست را کاهش دهید. از این روش برای درمان عرق زیر بغل نیز می توانید استفاده کنید.
در واقع این محصولات با بستن و کوچک کردن منافذ پوست از تعریق زیاد کف دست جلوگیری می کنند. کافی است زمانی که تعریق دست ها شروع می شود ابتدا آن ها را با آب شسته و با حوله ای تمیز خشک کنید. پس از آن ضد تعریق را بر روی کف دستان خود زده و دست ها را به هم مالش دهید و ۳۰ ثانیه منتظر بمانید تا روی پوست خشک شود. این کار را می توانید تا سه بار در روز تکرار کنید و هر بار نیاز است که پروسه را از ابتدا یعنی شستن دست ها با آب شروع کنید.
۲. بوتاکس تزریق کنید
یکی دیگر از روش های درمان عرق کف دست تزریق سم بوتولینیوم یا بوتاکس به غدد کف دست است. تزریق بوتاکس باعث می شود راه سیگنالی که از سمت مغز به غدد تعریق فرستاده می شود گرفته شود و در نتیجه تعریق کمتر خواهد شد. این روش درمانی باید طی چند جلسه و در کلینیک های معتبر انجام شود. لازم به ذکر است که تزریق بوتاکس به کف دست با درد و کبودی ناچیزی همراه است.
۳. از یون تراپی استفاده کنید
یکی دیگر از راه هایی که با استفاده از آن می توان مشکل عرق کردن کف دست را درمان نمود یون تراپی است. در این روش جریان الکتریکی خفیفی که از آب عبور کرده روی پوست اعمال می شود.
۴. از پودر بچه کمک بگیرید
از آن جایی که پودر بچه مایعات را به خود جذب می کند می توانید در زمان شروع تعریق، کمی پودر بچه روی آن ریخته و بعد کف دست ها را به هم بسابید. البته این روش، به صورت موقت مشکل عرق کردن کف دست را حل می کند و به همین دلیل بهتر است همیشه یک پودر بچه در کیف خود داشته باشید تا بتوانید در شرایط مختلف، جلوی تعریق کف دست را بگیرید. البته در صورت عدم دسترسی به پودر بچه، آرد ذرت یا نوشابه نیز همین اثر را دارند.
۵. بدن را هیدراته کنید
برای کاهش عرق کردن کف دست باید سعی کنید بدنه را هیدراته نگه دارید. برای این کار در طی روز به میزان کافی آب بنوشید و همچنین می توانید از کرم دست و صورت برای مرطوب کردن پوست بدن نیز استفاده کنید. نوشیدن آب کافی در کنار تامین آب و رطوبت موردنیاز بدن باعث می شود میل به خوردن غذاهایی که سبب تعریق زیاد خواهند شد کاهش پیدا کند.
۶. رژیم غذایی خود را تغییر دهید
برای رفع مشکل عرق کردن کف دست یکی از راه های بدون عوارضی که برای شما وجود خواهد داشت داشتن رژیم غذایی سالم و مفید است. خوب است بدانید که برخی از غذاها تعریق را بیشتر نموده و برخی دیگر نیز موجب کاهش تعریق بدن می شوند. برای مثال می توانید این تغییر رژیم غذایی را با ترک مصرف کافئین، نوشیدنی های الکلی، غذاب چرب و تند و فرآوری شده آغاز کنید. شما می توانید به جای مواد غذایی مضر، خوراکی های سالم مانند دانه های کامل را میل کنید.
همچنین با توجه به آن که تعریق زیاد گاهی ممکن است ناشی از کمبود ویتامین های B و D باشد نیاز است که در رژیم غذایی خود غذاهای حاوی این ویتامین ها از جمله شیر کم چرب، میوه و سبزیجات و… را بیشتر مصرف کنید.
درمان خانگی عرق کردن کف دست
در کنار بهره‌گیری از دستورات پزشکی، چندین روش و درمان خانگی نیز میتوانند در کاهش میزان تعریق دست‌ها مفید باشند.
اسپری‌های ضد تعریق
اسپری‌های ضد تعریق معمولاً برای کاهش عرق زیر بغل استفاده می‌شوند اما این محصولات برای سایر نواحی بدن ازجمله دست‌ها نیز مؤثر هستند. اگر تعریق کف دست شما را آزار می‌دهد برای کاهش آن از اسپری‌های ضد تعریق استفاده کنید. با یک اسپری با قدرت ملایم شروع کنید و اگر به نتیجه دلخواه نرسیدید از نوع قوی‌تر آن استفاده کنید. بهترین زمان استفاده از اسپری‌های ضد تعریق شب است زیرا دست‌ها زمان بیشتری برای جذب ترکیبات اسپری خواهند داشت. ترکیبات موجود در این محصولات سیگنال‌های عصبی مرتبط با تعریق را متوقف می‌کنند.
جوش شیرین
جوش شیرین یک راه سریع و مطمئن برای کاهش تعریق کف دست است. اکثر مردم یک جعبه جوش شیرین در آشپزخانه یا حمام خود دارند. اثربخشی جوش شیرین در تمیز کردن و سفید کردن دندان‌ها کاملاً محرز است اما جالب است بدانید که جوش شیرین به‌عنوان یک ضد تعریق و دئودورانت نیز عمل می‌کند. ازآنجایی‌که جوش شیرین قلیایی است میتواند تعریق را کاهش دهد و عرق دست را به‌سرعت تبخیر کند. دو قاشق چای‌خوری جوش شیرین را با آب مخلوط کنید تا حالت خمیری به خود بگیرد. حدود پنج دقیقه خمیر را روی دستان خود بمالید و سپس دستان خود را بشویید.
سرکه سیب
اگر دچار تعریق کف دست هستید، سرکه سیب ارگانیک میتواند کف دستهای عرق کرده را با متعادل کردن سطح pH بدن خشک نگه دارد. برای این کار تنها کافی است کف دست خود را با سرکه سیب پاک کنید و اجازه دهید که یک شب روی آن بماند تا بهترین اثر را داشته باشید. همچنین می‌توان روزانه ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب را همراه با عسل و یا آب‌میوه مصرف کنید.
برگ مریم گلی
افزودن برگ مریم‌گلی به غذا یا نوشیدن دمنوش چای مریم گلی در کاهش عرق دست موثر است. البته بهتر است قبل از مصرف دمنوش مریم‌گلی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که تداخل دارویی و یا عوارض جانبی در پی ندارد. همچنین می‌توانید مریم‌گلی خشک‌شده را در یک پارچه پیچیده و در جیب خود حمل کنید و دست خود را دور آن قرار دهید تا با جذب مریم‌گلی از تعریق جلوگیری شود.
تشخیص عرق کف دست
در معاینه پزشکی از شما سوالاتی در مورد علائم، زمان بروز و تغییراتی مانند کاهش وزن، تب و اشتها پرسیده می‌شود. همچنین پزشک ممکن است یک آزمایش را برای تشخیص هر نوع مشکل زمینه‌ای تجویز نماید. آزمایشات احتمالی شامل موارد زیر است.
آزمایش نشاسته-ید
در این آزمایش محلول ید روی کف دست ریخته می‌شود و پس از خشک شدن آن نشاسته پاشیده می‌شود. در نواحی که تعریق زیاد است محلول ید و نشاسته به رنگ آبی تیره تبدیل می‌شود.
تست کاغذ
پزشک نوع خاصی از کاغذ را روی کف دست قرار می‌دهد تا عرق را جذب کند. سپس کاغذ را وزن می‌کنند تا مقدار تجمع عرق روی کف دست ارزیابی شود. اگر تعریق بیش‌ازحد باشد و شش ماه یا بیشتر بدون علت زمینه‌ای طول کشیده باشد از نوع هیپرهیدروز اولیه یا ارثی است. سایر عواملی که در تشخیص هیپرهیدروز اولیه نقش دارند عبارت‌اند از:
- فراوانی تعریق (رخ دادن حداقل یک دوره تعریق در هفته)
- سن (سنین زیر ۲۵ سال)
- سابقه خانوادگی
- بروز عرق در کف هر دو دست
- عدم تعریق در حین خواب (هیپرهیدروز خواب مشکل متفاوتی نسبت به هیپرهیدروز اولیه است)
- تعریق بیش‌ازحد که نتیجه تغییر دمای بدن یا فعالیت بدنی نیست
- تعریقی که تمایل دارد بیشتر کف دست و انگشتان را تحت تأثیر قرار دهد
- کف دست‌ها به‌طور پیوسته سرد و خیس می‌شوند
- در بعضی موارد تورم انگشتان دست
عوامل تشدیدکننده عرق دست
گرما، اضطراب و بعضی غذاها و نوشیدنی‌ها باعث تعریق بیشتر کف دست می‌شوند. یک ایده خوب این است که هرگونه محرک احتمالی را یادداشت کرده و ببینید آیا اجتناب از آن‌ها کمک‌کننده است یا خیر. درصورتی‌که به دنبال درمان عرق کف دست هستید باید از اطلاعات کافی در خصوص علائم و عوامل تشدیدکننده عارضه برخوردار باشید. بعضی از عوامل مضر در عرق کف دست عبارت‌اند از:
- مونوسدیم گلوتامات (MSG) یکی از افزودنی رایج در خوراکی‌های بسته‌بندی
- کافئین موجود در شکلات و قهوه
- ادویه‌های تند
- الکل
چه زمانی برای عرق کف دست به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر درمان‌های خانگی در بهبود تعریق کف دست مؤثر نبودند یا اگر این عارضه به‌طور قابل‌توجهی بر کیفیت زندگیتان تأثیر گذاشته است بایستی به پزشک مراجعه کنید. افرادی مبتلا به هیپرهیدروز کف دست هستند که حداقل به مدت ۶ ماه دچار عرق مشهود در حد کف دست همراه با دو مورد از علائم زیر باشند:
- تعریق هر دو کف دست
- اپیزودهای تعریق که حداقل یک بار در هفته رخ دهند
- تعریق زیاد به حدی که در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد شود
- تعریقی که پس از ۲۵ سالگی شروع شود
- داشتن سابقه خانوادگی این مشکل
علت داغی کف دست و پا چیست ؟
گاه دیده می‌شود که در بعضی افراد کف دست و پا به‌جای عرق کردن، به صورت پیوسته داغ می‌شود و احساس سوزش عمیقی در آن دیده می‌شود. بیماری اریتروملاژیا (Erythromelalgia) یا قرمزی و سوزش کف دست و پا معمولاً با خارش، درد و سوزش دست و پاهای فرد همراه است.
در انواع خفیف این بیماری کف دست و پا گزگز می‌کند و می‌سوزد اما اگر بیماری پیشرفته باشد، فرد ممکن است از شدت درد توان راه رفتن، خوابیدن و معاشرت را هم از دست بدهد.
افرادی که به بیماری اریتروملاژیا مبتلا می‌شوند ممکن است به‌صورت ناگهانی از چند ساعت تا چند روز علائم آزاردهنده‌ی پوستی داشته باشند و پوست دست و پایشان همراه با خارش و قرمز شدن، متورم شود. برخی از پزشکان بروز اریتروملاژیا در افراد را ناشی از موروثی بودن آن می‌دانند.
به‌صورت کلی زمانی که دمای بدن به هر دلیلی (ورزش کردن، فشار عصبی و استرس و …) افزایش پیدا کند زمینه‌ی لازم برای بروز علائم اریتروملاژیا فراهم می‌شود. خوردن نوشیدنی‌های الکلی به واسطه‌ی اینکه بخش زیادی از آب بدن را جذب می‌کنند ممکن است در تشدید علائم این بیماری تأثیرگذار باشند.
دقت داشته باشید که اگر کف دست و پای شما به‌صورت پیوسته داغ و متورم می‌شود حتماً باید از لباس‌های مناسبی استفاده کنید تا دچار عارضه نشوید. کفش‌های تنگ و بی‌کیفیت یا جوراب‌ها و دستکش‌های غیرنخی ممکن است در تشدید علائم این بیماری موجب ناراحتی شما شوند.
