خواص تخم کتان برای لاغری بی نظیر است . حتما باید گیاه دارویی را امتحان کنید تا منکر خواص آن نشوید. تخم کتان خواص دیگری هم دارد که در این مقاله شادمگ به آن پرداخته شده است.
تخم کتان چیست؟
flax seed یا تخم کتان یا همان دانه‌ای است که با استفاده از آن می‌توانید دور قرص‌های تقویتی را خط بکشید. این دانه حاوی مقادیر بسیار بالایی از فیبر، پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 می‌باشد و فواید بسیار چشمگیری برای بدن دارد. رنگ طلایی و قهوه‌ای این دانه هر دو به یک اندازه خاصیت دارد و آسیاب کردن آنها بهترین راه برای استفاده می‌باشد. حتما از مصرف این دانه غافل نشوید . این دانه مانند خواص خاکشیر بسیار زیاد است.
این گیاه با شرایط آب و هوایی و اقلیمی بسیاری از مناطق سازگاری دارد و در نیم کره شمالی به راحتی قابل کشت است.
علاوه بر استفاده خوراکی، از این گیاه یا دانه در مصارف صنعتی نیز استفاده زیادی می‌شود. به عنوان مثال روغن کتان یکی از روغن‌های خشک کننده می‌باشد که در لاک‌ها و یا حتی رنگ‌ها استفاده می‌شود. بذر کتان به عنوان کنجاله خوراک دام نیز استفاده می‌شود و محصولی دوستدار طبیعت است.
طبع تخم کتان
طبع بذر کتان معمولاً سرد و شناور است و به دلیل حجم بالای روغن در آن، سبب تسکین التهابات داخلی و خارجی بدن می‌شود. همچنین، بذر کتان حاوی فیبر قابل حل بوده که در کاهش کلسترول خون، بهبود عملکرد روده و سلامت قلب و عروق مفید است. در هنگام مصرف، برای بهبود جذب تغذیه‌ای بذر کتان بهتر است آن را آسیاب کرده و در مواد غذایی مختلف مانند ماست، دسر و سالاد استفاده کنید. البته، مصرف بیش از حد بذر کتان به دلیل محتوای قابل توجه فیبر، ممکن است منجر به مشکلات هضمی مانند گاز و نفخ شود.
ارزش غذایی
ارزش غذایی یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان که برابر با ۷ گرم است، در ادامه آورده شده است.
کالری: ۳۷.۴
پروتئین: ۱.۲۸ گرم
چربی: ۲.۹۵ گرم
کربوهیدرات: ۲.۰۲ گرم
فیبر: ۱.۹۱ گرم
کلسیم: ۱۷.۸ میلی‌گرم
منیزیم: ۲۷.۴ میلی‌گرم
فسفر: ۴۴.۹ میلی‌گرم
پتاسیم: ۵۶.۹ میلی‌گرم
فولات: ۶.۰۹ میکروگرم
لوتئین و زیگزانتین: ۴۵.۶ میکروگرم
یک قاشق غذاخوری تخم کتان ویتامین هم دارد، اما میزان آن قابل‌توجه نیست. این مقدار از تخم کتان حاوی لیگنان‌ها، تریپتوفان و چربی‌های سالم هم است که بیشتر اشباع نشده هستند. از خوردن تخم کتان کامل اجتناب کرده و آن را به‌صورت پودر شده میل کنید، چون روده ممکن است مواد مغذی موجود در تخم کتان کامل را جذب نکند.
خواص تخم کتان
در ادامه به فواید تخم کتان برای سلامتی بدن اشاره می‌کنیم.
سرشار از مواد مغذی است
تخم کتان یکی از قدیمی‌ترین دانه‌های روی زمین محسوب می‌شود. این تخم‌ها در دو رنگ قهوه‌ای و طلایی موجود هستند و ارزش غذایی هر دو برابر است. یک قاشق غذاخوری تخم کتان علاوه بر مواد مغذی که در بالا به آنها اشاره کردیم، حاوی چربی‌های تک غیراشباع و چند غیراشباع، ویتامین ب ۱ (تیامین)، ویتامین ب ۶، فولات و اسیدهای چرب امگا ۳ است.
سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است
اگر گیاه‌خوار هستید و گوشت نمی‌خورید، می‌توانید برای دریافت اسیدهای چرب امگا ۳ تخم کتان بخورید.
این ماده‌ی غذایی منبع غنی آلفا اسیدلینولنیک (ALA) به شمار می‌رود که یک نوع اسید چرب امگا ۳ گیاهی است. آلفا اسیدلینولنیک یکی از دو اسید چرب ضروری است که باید از طریق مواد غذایی آن را برای بدن تأمین کنید، چون بدن نمی‌تواند آن را تولید کند.
مطالعات انجام شده روی حیوانات نشان می‌دهند که آلفا اسیدلینولنیک موجود در تخم کتان از جمع شدن کلسترول در رگ‌های خونی قلب جلوگیری می‌کند، التهاب شریان‌ها را کاهش می‌دهد و رشد تومور را کم می‌کند.
مطالعه‌ی انجام شده روی بیش از ۳ هزار نفر به این نتیجه رسید که خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی در افرادی که مواد غذایی حاوی آلفا اسیدلینولنیک بیشتری خوردند، نسبت به کسانی که کمتر این مواد غذایی را مصرف کردند، کاهش یافت.
یک بررسی روی ۲۷ مطالعه هم نشان داد که آلفا اسیدلینولنیک با کاهش ۱۴ درصدی بیماری قلبی در ارتباط است. مطالعات زیادی این نوع اسید چرب امگا ۳ را با کاهش احتمال ابتلا به سکته مرتبط دانسته‌اند. علاوه بر این، یک بررسی اخیرا انجام شده به این نتیجه رسید که آلفا اسیدلینولنیک برای قلب مفید است.
ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد
تخم کتان منبع غنی لیگنان‌ها محسوب می‌شود که ممکن است به همین دلیل احتمال ابتلا به سرطان را پایین بیاورد. لیگنان‌ها ترکیبات گیاهی هستند که خواص آنتی‌اکسیدانی دارند که این موضوع می‌تواند در بهبود سلامتی بدن و کاهش خطر ابتلا به سرطان مفید باشد.
جالب است بدانید که تخم کتان ۸۰۰ برابر بیشتر از سایر مواد غذایی گیاهی لیگنان دارد. مطالعات مشاهده‌ای نشان می‌دهند کسانی که تخم کتان مصرف می‌کنند، به‌طور ویژه خانم‌هایی که در دوران بعد از یائسگی قرار دارند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند. یک مطالعه روی بیش از ۶ هزار خانم به این نتیجه رسید افرادی که تخم کتان خوردند، ۱۸ درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار داشتند.
خوردن تخم کتان برای مردان هم مفید است. محققان در یک مطالعه‌ی کوچک روی ۱۵ مرد به این نتیجه رسیدند که نشانگر سرطان پروستات در افرادی که ۳۰ گرم تخم کتان در روز مصرف کرده و یک رژیم غذایی کم‌چرب را دنبال کردند کمتر شد که این یعنی خطر ابتلا به این نوع سرطان در آنها کاهش پیدا کرد.
به نظر می‌رسد تخم کتان در جلوگیری از سرطان‌های روده‌ی بزرگ و پوست هم اثرگذار است. با این حال به مطالعات بیشتری برای تأیید این موضوع وجود دارد. مطالعات انجام شده تا به امروز نشان می‌دهند که مصرف تخم کتان می‌تواند در مبارزه با انواع سرطان‌ها مفید باشد.
سرشار از فیبر غذایی است
فقط یک قاشق غذاخوری تخم کتان حاوی ۳ گرم فیبر است؛ این یعنی با خوردن این میزان از تخم کتان، ۱۸ تا ۲۰ درصد از نیاز روزانه‌ی بدنتان به فیبر برطرف می‌شود. علاوه بر این، تخم کتان دو نوع فیبر غذایی دارد: فیبر محلول و فیبر غیرمحلول. این دو نوع فیبر توسط باکتری‌های موجود در روده‌ی بزرگ تخمیر می‌شوند و به ایجاد حرکات منظم روده کمک می‌کنند.
از طرف دیگر، فیبر محلول سرعت هضم را کاهش می‌دهد. نشان داده شده که این موضوع به تنظیم فشار خون و کاهش سطح کلسترول خون کمک می‌کند. فیبر نامحلول هم حجم مدفوع را افزایش می‌دهد. این موضوع در پیشگیری از ابتلا به یبوست و همچنین برای افراد مبتلا به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر مفید است.
ممکن است سطح کلسترول خون را بهبود ببخشد
یکی دیگر از خواص تخم کتان برای سلامتی، کاهش سطح کلسترول است. در یک مطالعه روی افراد مبتلا به کلسترول بالا نشان داده شد که مصرف ۳ قاشق غذاخوری (۳۰ گرم) پودر تخم کتان در روز به مدت سه ماه به کاهش سطح کلی کلسترول تا ۱۷ درصد و میزان کلسترول بد تا تقریبا ۲۰ درصد کمک کرد.
یک مطالعه‌ی دیگر روی افراد مبتلا به دیابت به این نتیجه رسید که مصرف یک قاشق غذاخوری (۱۰ گرم) پودر تخم کتان در روز به مدت یک ماه منجر به افزایش ۱۲ درصدی کلسترول خوب شد.
مطالعه‌ی دیگر روی زنانی که در دوران بعد از یائسگی قرار داشتند نشان داد که مصرف ۳۰ گرم تخم کتان در روز سطح کلی کلسترول و کلسترول بد را به ترتیب ۷ درصد و ۱۰ درصد کاهش داد. علت این خواص تخم کتان، وجود فیبر در آن است.
علائم آرتریت را تسکین می‌دهد
آلفا اسیدلینولنیک موجود در تخم کتان ممکن است در کاهش التهاب مفید باشد.
بر اساس بنیاد آرتریت آمریکا، تخم کتان ممکن است به کاهش درد و گرفتگی مفصلی کمک کند که افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و لوپوس گرفتار آن می‌شوند. هرچند برای تأیید این خاصیت تخم کتان به شواهد بیشتری نیاز است. اگر دچار آرتریت هستید و می‌خواهید از خواص تخم کتان برای تسکین بیماری خود استفاده کنید، می‌توانید تخم کتان را به شکل‌های زیر مصرف کنید.
یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان در روز
یک تا سه قاشق غذاخوری روغن تخم کتان در روز
۱۳۰۰ تا ۳۰۰۰ میلی‌گرم کپسول تخم کتان در روز
گرگرفتگی را کاهش می‌دهد
کاهش گرگرفتگی از دیگر خواص تخم کتان است. در سال ۲۰۰۷ گروهی از محققان به این نتیجه رسیدند که تخم کتان ممکن است شدت گرگرفتگی را در زنان یائسه که از استروژن‌درمانی استفاده نمی‌کنند، کاهش دهد. شواهد در این زمینه متناقض است؛ به طوریکه تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۲ نشان دادند که تخم کتان هیچ اثری در این زمینه نداشت.
سطح قند خون را بهبود می‌بخشد
لیگنان‌ها و سایر ترکیبات موجود در تخم کتان ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مثل دیابت را کاهش دهند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۳، محققان ۲۵ نفر را به سه گروه تقسیم کردند و به مدت ۱۲ هفته هر روز به گروه اول ۰ گرم، گروه دوم ۱۳ گرم و گروه سوم ۲۶ گرم تخم کتان دادند.
شرکت‌کنندگان این مطالعه مردان مبتلا به چاقی و اضافه وزن و زنان یائسه بودند. نتایج این مطالعه نشان داد سطح گلوکز و انسولین در گروهی که ۱۳ گرم تخم کتان مصرف کردند، کاهش پیدا کرد. این در حالی است که دو گروه دیگر چنین چیزی را تجربه نکردند.
مطالعه‌ی حیوانی انجام شده روی جانوران جونده در سال ۲۰۱۶ به این نتیجه رسید که ترکیبات موجود در تخم کتان ممکن است احتمال ابتلا به دیابت نوع ۱ را کاهش دهند و شروع دیابت نوع ۲ را به تأخیر بیندازند.
این نتایج ممکن است در انسان‌ها رخ ندهند. در مطالعه‌ی انسانی انجام شده در سال ۲۰۱۶، ۹۹ فرد مبتلا به پیش‌دیابت به دو گروه تقسیم شدند و گروهی ۴۰ گرم تخم کتان و گروه دیگر ۲۰ گرم از این ماده‌ی غذایی مفید را هر روز به مدت ۱۲ هفته مصرف کرده و هیچ پلاسبویی دریافت نکردند.
نتایج این مطالعه نشان داد که هر دو گروه کاهش فشار خون را تجربه کردند، اما سطح قند خون و انسولین بدنشان تغییر نکرد. اثرات تخم کتان روی علائم دیابت همچنان نامشخص است.
از یبوست جلوگیری می‌کند
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، تخم کتان منبع خوبی از فیبر نامحلول است که در آب حل نمی‌شود و در عوض بعد از غذا خوردن در دستگاه گوارش باقی می‌ماند. این نوع فیبر آب را جذب می‌کند و حجم مدفوع را افزایش می‌دهد.
با این حال بعضی از شواهد عنوان می‌کنند که اطلاعات کمی در مورد خواص تخم کتان برای کاهش یبوست وجود دارد. به این موضوع توجه داشته باشید که مصرف تخم کتان با آب خیلی کم می‌تواند یبوست را بدتر کند و منجر به مسدود شدن روده شود. علاوه بر این، مصرف زیاد تخم کتان یا روغن تخم کتان می‌تواند باعث اسهال شود.
ممکن است فشار خون را کاهش دهد
مطالعات خواص تخم کتان در کاهش فشار خون را هم بررسی کرده‌اند. مطالعه‌ی انجام شده در کانادا به این نتیجه رسید که مصرف ۳۰ گرم تخم کتان در روز به مدت شش ماه منجر به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شد.
در این مطالعه نشان داده شد تخم کتان در افرادی که داروی فشار خون مصرف می‌کردند، منجر به کاهش بیشتر فشار خون شد. علاوه بر این، یک بررسی بزرگ‌مقیاس روی ۱۱ مطالعه نشان داد که مصرف روزانه‌ی تخم کتان برای بیشتر از سه ماه به کاهش فشار خون کمک کرد.
حاوی پروتئین باکیفیت است
تخم کتان منبع عالی پروتئین گیاهی محسوب می‌شود که خواص زیادی برای سلامتی بدن دارد.
پروتئین موجود در تخم کتان سرشار از اسیدآمینه‌ی آرژنین است. مطالعات نشان می‌دهند که پروتئین موجود در تخم کتان خواص ضدقارچی دارد و به بهبود عملکرد سیستم ایمنی، کاهش کلسترول و پیشگیری از تومور کمک می‌کند. در یک مطالعه‌ی اخیرا انجام شده شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند و گروهی پروتئین حیوانی و گروه دیگر پروتئین گیاهی مصرف کردند.
این مطالعه به این نتیجه رسید که اشتها و غذای مصرفی شرکت‌کنندگان کاهش پیدا کرد. پروتئین حیوانی و گیاهی هر دو هورمون‌های روده را برای ایجاد احساس سیری تحریک می‌کنند که این موضوع منجر به مصرف غذای کمتر در وعده‌ی غذایی بعد می‌شود.
خواص بذر کتان برای پوست و مو
به دلیل وجود ویتامین‌های E ، B و همچنین امگا 3 در تخم کتان، این دانه تامین کننده رطوبت مو می‌باشد. اسیدهای چرب ALA موهای افراد را از خشکی نجات می‌دهد و لایه‌ای محافظتی را بر روی سطح مو ایجاد می‌کند که باعث حفظ رطوبت می‌شود. شکستگی، موخوره و ریزش مو نیز با استفاده از بذر کتان به صورت کامل از بین خواهد رفت و آمینو اسیدهای سیستئین باعث کراتین مو و تقویت و حتی نرمی آن می‌شوند.
آنتی اکسیدان و ویتامین E موجود در این دانه باعث نابودی رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود و خواص ضدپیری دارد. اگر پوستی زبر و پوسته پوسته و حساس دارید می‌توانید با استفاده از بذر کتان تمام این مشکلات را از بین ببرید. در نهایت این دانه برای داشتن پوستی شفاف و یکدست که کاملا نرم و مرطوب باشد بسیار ضروری می‌باشد.
تخم کتان برای چاقی صورت
اگر افراد روزانه به اندازه نصف قاشق چای خوری به مدت 6 هفته بذر تخم کتان مصرف کنند بعد از این مدت پوست آنها آبرسانی شده و بسیار با طراوت خواهد شد. در واقع اسیدهای چرب امگا 3 باعث جذب آب به سلول‌های پوستی می‌شوند و تمام چین و چروک‌ها را از بین می‌برند. به همین دلیل از بذر کتان برای چاقی صورت نیز استفاده می‌شود.
خواص تخم کتان برای لاغری
فیبر موجود در دانه کتان موسیلاژ نام دارد که در اثر ترکیب با آب به ماده‌ای ژله‌ای تبدیل می‌شود و روند هضم مواد غذایی را کند می‌کند. با کند شدن تخلیه معده گرسنگی به تعویق می‌افتد و فرد احساس سیری می‌کند؛ از همین رو از تخم کتان برای لاغری بسیار استفاده می‌شود. این دانه نفخ شکم را به صورت کامل از بین خواهد برد و یبوست را نیز ریشه کن می‌کند در نتیجه باعث کوچک‌تر شدن شکم می‌شود. برای افزایش سوخت و ساز بدن و حذف چربی‌های مضر بدن این دانه بسیار کاربردی و ایده آل می‌باشد.
خواص تخم کتان در بدنسازی
از آنجا که دانه کتان شامل ویتامین‌ها و مواد مغذی لازم بدن است، می‌توان از خواص دانه کتان در بدنسازی استفاده کرد. تخم کتان حاوی پروتئین، کربوهیدرات، فیبر، انواع چربی شامل: چربی‌های اشباع‌شده، چربی ترانس، اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین B1، B5، B6، B7 و B9، انواع فولات، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و پتاسیم است. میزان کافی مصرف دانه کتان به طور معمول یک قاشق سوپ‌خوری است که این مقدار شامل تمام موارد ذکر شده بالا برای تامین اندازه مواد مغذی لازم بدن است.
مقدار بالای امگاهای موجود در دانه کتان برای جلوگیری از انواع بیماری‌های قلبی موثر است. وجود فیبر کافی در تخم کتان که به دو صورت فیبر محلول و نامحلول است، باعث می‌شود که فیبر محلول آن از جذب کلسترول و گلوکز در بدن کاسته و فیبر نامحلول آن به کمک باکتری‌های روده تولید، دفع مواد زائد در بدن را بالا برده و از عبور سریع مواد در روده جلوگیری کند که این خود باعث جذب کامل مواد موجود در مواد غذایی مصرف شده می‌شود.
به طور کلی بذر کتان حرکات و فعالیت مثبت شکم تخت را بیشتر می‌کند، خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش می‌دهد، کلسترول خون را پایین آورده، از چاقی جلوگیری می‌کند و حاوی موادی است که وقتی با آنزیم و شیره معده ترکیب شود به لینگان تبدیل می‌گردد. بذر کتان مواد شیمیایی و لیپوزوم را محافظت و خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدسرطانی ایجاد می‌کند. با استفاده از خواص تخم کتان در بدنسازی و در رژیم غذایی می‌توانید از انواع بیماری‌های قلبی و انواع مختلف سرطان مثل سرطان سینه و پروستات و روده جلوگیری نمایید.
طریقه مصرف تخم کتان برای لاغری شکم
طریقه مصرف تخم کتان برای لاغری شکم به نحوی است که باید آن‌را پودر کرده و یا به صورت دمنوش استفاده کنید. پودر این دانه دارای کالری بیشتری نسبت به دانه کتان می‌باشد بنابراین دانه کتان آسیاب شده برای لاغری شکم مناسب نمی‌باشد. بهترین راه مصرف برای افراد استفاده از دم‌کرده تخم کتان می‌باشد که می‌تواند برای آنها بسیار پر فایده باشد. توجه داشته باشید که روغن کتان را نباید بر روی حرارت قرار دهید زیرا سریعا اکسایش پیدا می‌کند. تنها بر روی مواد غذایی که نیازی به حرارت نداشته باشند می‌توانید از آن استفاده کنید. اگر از دم کرده تخم کتان بخواهید استفاده کنید باید روزی 2 فنجان از آن‌را مصرف کنید. در صورتی که بخواهید از پودر شده آن استفاده کنید، باید در وعده‌های صبحانه و ناهار برای کاهش اشتها و کنترل هضم غذا میل کنید.
تخم کتان را می‌توان به مدت یکسال در ظرف سر بسته و در جای خنک نگهداری کرد. توجه به این نکته ضروری است که آسیاب شده آن‌را در فریزر و تنها به مدت 6 ماه نگهداری کنید.
آیا تخم کتان چاق کننده است ؟!
دانه کتان به‌خاطر مقدار زیادی ویتامین‌ها و انواع مواد مغذی همچون فیبرها و امگا ۳ و اسیدهای چرب غیر اشباع، به عنوان مکمل در رژیم‌های غذایی استفاده می‌شود و از تاثیرات آن در پایین آوردن کلسترول، کاهش دیابت و جلوگیری از انواع سرطان‌ها و به‌خصوص سرطان سینه، پروستات و روده و همچنین انواع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌توان یاد کرد.دانه کتان حاوی مقدار زیادی امگا ۳ است که خود در جلوگیری از چروک‌های ریز پوست موثر بوده و شاید به این دلیل که مصرف‌کنندگان بذر کتان دارای پوست‌های صافی هستند، به‌نظر بیاید که به‌علت صورت‌های پرتری که دارند، چاق‌تر هستند؛ اما باید بگوییم بذر کتان برای چاقی صورت استفاده نمی‌شود.
دانه های کتان چون حاوی مقدار زیادی استروژن هستند و فعالیت غدد جنسی را بیشتر می‌کنند؛ باید در مصرف آن در مواردی که باردار هستید یا شیردهی انجام می‌دهید و در پاره‌ای از بیماری‌ها، دقت کافی داشته و مشورت با پزشک خود را فراموش نکنید. تخم کتان به علت داشتن استروژن زیاد در دوران یائسگی از گرگرفتگی و ایجاد عوارض و حالت‌های این دوران جلوگیری می‌کند.
مضرات تخم کتان
در کنار تمام فواید دانه کتان باید به مضرات آن نیز پرداخته شود تا افراد با دیدی باز به سراغ مصرف آن روند. از مضرات تخم کتان می‌توان به اسهال، حالت تهوع، درد شکم و انسداد روده اشاره کرد. این عوارض زمانی به سراغ افراد می‌آید که در مصرف این دانه زیاده روی یا از دانه‌های خام و نارس استفاده کرده باشند. این دانه حاوی مواد غیر مغذی است که باعث اختلالات کمبود ید در بدن می‌شود. همچنین اسید فیتیک موجود در تخم کتان مانع جذب کلسیم، منیزیم، مس، روی و آهن در بدن خواهد شد.
مضرات مصرف بذر کتان برای کبد
بذر کتان منبعی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳، پروتئین و فیبر است و مصرف آن به عنوان یکی از مواد غذایی سالم و مفید شناخته شده است. در صورت استفاده در حد مصوب و توصیه شده، مصرف بذر کتان برای کبد مضر نیست.
با این حال، برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف بیش از حد بذر کتان ممکن است موجب افزایش سطح آلفا-فتوپروتئین در بدن شود که ممکن است باعث اختلال در عملکرد کبد شود. همچنین مصرف بیش از حد بذر کتان می‌تواند باعث افزایش مشکلات گوارشی و عوارض دیگری نظیر اسهال، سوء هاضمه و کاهش جذب مواد غذایی شود.
بنابراین بهتر است که قبل از مصرف بذر کتان و هر نوع مواد غذایی دیگر، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. همچنین مهم است که مصرف بذر کتان را با توجه به رژیم غذایی خود تنظیم کنید و به مقدار مصوب و مناسب باشد.
روش استفاده از تخم کتان
تخم کتان یا روغن تخم کتان را می‌توانید به بسیاری از غذاهای رایج اضافه کنید. می‌توانید برای جای دادن تخم کتان در رژیم غذایی خود، از روش‌های زیر کمک بگیرید.
تخم کتان را به آب اضافه کنید و آن را در طول روز بنوشید.
به‌عنوان سس، روغن تخم کتان را روی سالاد بریزید.
پودر تخم کتان را روی غلات صبحانه‌ی داغ یا سرد بریزید.
تخم کتان را با مقداری ماست مخلوط کرده و به‌عنوان یک میان وعده‌ی سالم و مقوی نوش جان کنید.
از تخم کتان در تهیه‌ی بیسکوییت، مافین و نان استفاده کنید.
تخم کتان را به اسموتی اضافه کنید تا غلظت آن بیشتر شود.
موارد منع مصرف این دانه
برخی از افراد با مصرف این دانه دچار مشکلاتی می‌شوند و نباید از آن استفاده کنند. افرادی که دارای اختلالات خونریزی هستند از مصرف دانه کتان منع شده‌اند چرا که ممکن است خونریزی آنها را شدیدتر کند. همچنین افرادی که دچار انسداد روده و مری هستند نیز نباید از این دانه گیاهی استفاده کنند. سایر افرادی که نباید این ماده را مصرف کنند عبارتند از:
خانم‌های باردار و یا شیرده،
افراد دیابتی،
کسانی که اندومتریوز یا توده‌های رحمی دارند،
افراد مبتلا به سرطان رحم و تخمدان،
افراد مبتلا به سرطان سینه.
تخم کتان بهتر است یا پودر آن؟
از بذر کتان خرد شده در رژیم غذایی خود استفاده کنید چون از دانه های کامل آن مزایای زیادی دریافت نمی کنید و دستگاه گوارش قادر به شکستن پوسته خارجی این دانه ها نیست و کامل از بدن دفع می شود.
بذر کتان را به صورت دانه های کامل خریداری کنید و آنها را خرد و به صورت پودر دربیاورید.
از بذر کتان آسیاب شده در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
روغن کتان چیست؟
این روغن طی فرآیندی به نام کُلد پرسنیگ یا پرس سرد بدست می‌آید. این روغن به گرما و نور حساس است بهتر است آن را در بطری‌های شیشه‌ای تیره رنگ بریزید و در محلی تاریک و خنک مانند کابینت‌ها نگهداری کنید.
برخی از مواد مغذی این روغن به حرارت حساس هستند؛ پس روغن آن برای پخت و پز با حرارت بالا مناسب نیست. با این حال استفاده از این روغن برای سرخ کردن‌هایی با حرارت کم (۱۷۷ درجه سانتی گراد) مشکلی ندارد.
تفاوت روغن کتان با بذر کتان
روغن بذر کتان نسبت به دانه خرد شده‌اش حاوی اسید آلفا لینولنیک بیشتری است. یک قاشق غذا خوری بذر کتان ۱.۶ گرم اسید آلفا لینولنیک دارد و یک قاشق غذا خوری روغن آن حاوی ۷ گرم اسید آلفا لینولنیک است. به هر حال بذر کتان دارای مواد مغذی مانند فیبر است که در روغن آن وجود ندارد.
پس برای دریافت بهتره گرفتن بیشتر از بذر کتان اولویت استفاده از دانه‌های خرد شده آن است. مزایای بذر کتان برای سلامت که از نتایج تحقیقات بدست آمد تنها با یک قاشق غذا خوری (۱۰ گرم) از این دانه بوده است. بنابراین توصیه می‌شود مصرف روزانه کمتر از ۵ قاشق (۵۰ گرم) باشد. روغن بذر کتان نسبت به دانه خرد شده‌اش حاوی اسید آلفالینولنیک بیشتری است.
سخن آخر
شما را با خواص تخم کتان آشنا کردیم. تخم کتان سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف مثل ویتامین ب ۱، کلسیم، آهن، فسفر، فولات، پروتئین و منیزیم است. این ماده‌ی غذایی آلفا اسیدلینولنیک، لیگنان و فیبر دارد که نشان داده شده همگی برای سلامتی بدن مفید هستند.
