علاقه مند شدن به مطالعه راهكارهاي جالبي دارد كه با رعايت آنها كم كم يكي از طرفداران پروپاقرص كتابخواني مي شويد. اين مطلب گروه موفقيت شادمگ توصيه هايي دارد تا بتوانید به مطالعه کتاب علاقه مند شوید که از مهم ترین این راهکارها ایجاد مکان و شرایط مناسب برای مطالعه میباشد.
چندین روش کارآمد و ساده برای علاقه مند شدن به مطالعه
کتاب خواندن یک تفریح سالم نه عذاب دردناک
اولین قدم برای اینکه بدانیم چگونه به کتاب خواندن علاقه مند شویم لذت بردن از این تجربه منحصر بفرد است. چرا منحصر بفرد؟ زیرا کتاب با ژانرهای متنوع و داستانهای گوناگون، میتواند شما را با خود به دل سفر ی درون حوادث و شخصیتهای خود ببرد.
شاید بگویید تلویزیون، فیلم و سینما نیز همین تاثیر را دارند و نیاز نیست خیلی به خودمان زحمت هم بدهیم. اما جواب این است که در خلل داستانهای کتاب، شما میتوانید جای شخصیتها زندگی کنید، اتفاقات را همراه با آنها تجربه کنید و در حقیقت با آنها و در کنار آنها باشید. جوری که بعد از مدتی این شخصیتها به قسمتی از شما بدل خواهند شد.
قطعا این تجربهای است که کمتر در دیدن فیلم یا سریال رخ میدهد، زیرا شخصیتهای فیلم خارج از وجود ما و در فیلم حضور دارند. در نتیجه، حس همذات پنداری ما با این شخصیتها در مقایسه با شخصیتهای کتاب کمتر است.
پس برای اینکه عاشق کتاب خواندن شویم، باید به آن، به عنوان فرصتی برای زیستن زندگیهای نکرده نگاه کرد. نباید از روی اجبار یا برای اینکه باکلاستر و روشنفکرتر به نظر بیاییم، مطالعه کنیم.
برای کتابخوانی وقت بگذاریم
بسیاری از افراد در جواب به اینکه مطالعه نمیکنند، میگویند زمان نداریم یا مشغلههای زندگی روزمره اجازه مطالعه کردن را نمیدهد. اما با یک برنامه ریزی موفقیت آمیز میتوانید به این هدف دست پیدا کنید.
اما واقعیت این است که ما برای انجام کارهایی که دوست داریم، همیشه زمان پیدا میکنیم. نیاز نیست برای تقویت عادت مطالعه، روزانه ۲ یا ۳ ساعت کتاب بخوانیم یا از کتابهای فلسفی مثل اخلاق اسپینوزا (کتابی با سطح دشواری زیاد) شروع کنیم.
کافی است یکی از کتابهایی که دوست داریم، برداریم و به یک گوشه خلوت از خانه برویم. مهم نیست چه وقت از روز باشد، شب یا صبح، نیمساعت قبل خواب یا چند دقیقه پس از بیدار شدن، در مطب دکتر یا گوش کردن به کتاب صوتی در ترافیک. مهم این است که چند صفحه از کتاب را مطالعه کنیم، هرجا که هستیم یا هر زمان از روز که میخواهد باشد.
چگونه خود را به مطالعه عادت دهیم؟ جواب این است که تنها چند دقیقه در روز برای مطالعهی کتاب موردعلاقه خود کنار بگذاریم و کمکم این چند دقیقه به ساعتها مطالعهی روزانه تبدیل خواهند شد. خودتان امتحان کنید و ببینید.
ژانر موردعلاقه خود را بیابید
اگر از ما بپرسید که چگونه عاشق کتاب خواندن شویم؟ پاسخ ما این خواهد بود که ژانر موردعلاقهتان را کشف کنید و در همان زمینه مطالعه کنید. کتابها دنیایی از داستانها، تخیلات، واقعیات و حتی اتفاقات تلخ و شیرین هستند. مهم این است که شما به چه سبک کتاب علاقه دارید؟
آیا از داستانهای فانتزی لذت میبرید یا دوست دارید اتفاقات عاشقانه و رمانتیک را در داستانها تجربه کنید؟ اهل کاوش و کندکاو هستید؟ پس شاید داستانهای ماجراجویانه برای شما مناسب باشند. دوست دارید مثل یک کارآگاه باهوش، به دنبال جرم و جنایت بروید یا دنیای علمی-تخیلی برای شما جذابتر است.
هرچی که بخواهید، از علوم مختلف گرفته تا داستانها و افسانهها حتی زندگینامهها و واقعیتها در کتابها یافت میشوند. تنها کافی است سری به کتابخانه یا کتابفروشی نزدیک به خود بزنید تا با دنیایی شگفتانگیز روبهرو شوید.
چرا باید از خواندن کتابی که دوست ندارید، صرف نظر کنید؟
برای اینکه به کتاب خواندن علاقه مند شویم، باید دست از سر کتابهایی که برایمان جذاب نیستند، برداریم. شاید بگویید بعضی از این کتابها از ادبیات برتر و ممتازی است که باید هر آدمی یکبار آنها را در زندگی مطالعه کند.
اما ما میگوییم مطالعه کتاب مثل یک انتخاب شخصی است. هر کدام از ما مسیری متفاوت را انتخاب میکنیم. مسیر مطالعه هر فرد بسته به خصوصیات اخلاقی و شخصیتی او، با دیگری متفاوت است. بعضی از ما از رمانهای عاشقانه و رمانتیک لذت میبریم، برخی دیگر از خواندن کتب روانشناسی یا تاریخی.
پس در خواندن کتاب و انتخاب مسیر نباید اجباری وجود داشته باشد. اگر مشغول مطالعه کتابهای برجسته در ادبیات هستیم، اما متوجه میشویم برایمان جذابیتی ندارد یا با حال و احوال ما سازگار نیست، باید به سرعت آن را کنار بگذاریم.
از کنار گذاشتن کتابها یا ناتمام گذاشتن آنها هیچ نترسید. شاید کتابی که در حال حاضر مطالعه میکنید، مناسب روحیات شما نیست یا با تجربههای شما همخونی ندارد. به احتمال زیاد اگر آن کتاب را کنار بگذارید و دوباره در فرصتی مناسب به سراغ آن بیایید بهتر است.
مطالعه کتابهای موردعلاقه، ما را به سمت کتابخوانی بیشتر سوق میدهد. اما اجبار به خواندن کتابهای سنگین و دشوار، ما را از مطالعه دلزده میکند.
مطالعه کتابهای دشوار را به وقتی موکول کنید که از ایجاد عادت صحیح مطالعه در خود اطمینان پیدا کردهاید.
کتابهایی را برای مطالعه انتخاب کنیم که مناسب روحیاتمان هستند
کتاب خواندن و مطالعه به حال و احوالی که در آن قرار داریم، نوع تجربهمان در زندگی و حتی سنوسالی که در آن هستیم، بستگی دارد. برای مثال خواندن رمانهای عاشقانه شاید در نوجوانی بیشتر روی ما اثر بگذارند تا بزرگسالی. شاید تجربه خواندن کتابهای هریپاتر و تخیل حیرتانگیز موجود در آن برای افراد نوجوان جذابتر باشد.
در عوض خواندن کتابهای تولستوی، داستایوفسکی، فاکنر یا آلبرکامو که آثار نسبتا جدیتری هستند باید در زمانی خوانده شوند که ذهن ما آمادگی داستانهای جدی با زمینهای تلخ را دارد. زمانی که تفکرات فلسفی داریم و چیستی و چگونگی خود را زیر سوال میبریم و برای دانستن پاسخ سوالاتمان به دنیای کتاب و رمان پناه میبریم.
مکان مناسب برای مطالعه
برای اینکه بدانیم چگونه خود را به مطالعه عادت دهیم، بهتر است مکانی با نور مناسب، راحت و دلنشین را به عنوان جای کتاب خواندن تعیین کنیم.
این مکان میتواند صندلی یا مبلی راحت، اتاق کار یا مطالعه با نور کافی برای خواندن باشد. از ویژگیهای این مکان، سکوت است. زیرا که تمرکز بر روی کتاب مورد مطالعه و خلوت کردن با خود هنگام کتاب خواندن از الزامات است.
برای دلپذیرتر شدن تجربه کتابخوانی میتوانیم هنگام کتاب خواندن آهنگ ملایم و بیکلام هم پخش کنیم. البته تنها و تنها در صورتی که باعث حواس پرتی ما نمیشود و میتواند به تجسم فضای کتاب به ما کمک بیشتری کند. مثل موزیک متن در فیلمها، ما میتوانیم برای کتابها نیز به موزیکی متناسب با ژانر آن گوش کنیم.
نوشیدن یک نوشیدنی خنک در تابستان یا نوشیدنی گرم در زمستان میتواند تجربه کتابخوانی را برایمان لذتبخشتر کند.
خلاصه باید تمام تلاشمان را کنیم تا در هنگام مطالعه راحت باشیم و در آرامش به سر ببریم. تنها در اینصورت است که از مطالعه لذت خواهیم برد و برایمان به عادت تبدیل خواهد شد.
تجربه کتابخوانی جمعی
کتاب خواندن به طور کلی یک فعالیت فردی است که معمولا به صورت تنهایی و در خلوت انجام میشود. اما تجربهی به اشتراک گذاشتن خواندهها، میتواند فواید بسیار داشته باشد و به ما کمک کند تا به کتاب خواندن علاقهمند شویم.
یکی از راههای جذاب برای علاقهمند شدن به کتاب خواندن، شرکت کردن در دورهمیهای مخصوص کتابخوانی است. این دورهمیها انواع متفاوتی دارند. شما میتوانید در گروههای کتابخوانی آنلاین و رایگان شرکت کنید یا هزینه کمی برای شرکت در این گروهها کنار بگذارید.
حتی میتوانید از دایره دوستان و آشنایان خود شروع کنید و دورهمیهای کتاب برگزار کنید. در این دورهمیها، افراد گروه یک روز در هفته یا ماه، بستگی به سرعت کتابخوانی و کتابی که میخوانید دارد، در خانه یکی از اعضا کنار هم جمع میشوند، خوراکی میخورند، نوشیدنیهای سالم مینوشند و دربارهی کتابی که خواندهاند، بحث میکنند.
در این دورهمیها شما فرصت این را دارید تا درباره خواندههای خود، نتایجی که از کتاب گرفتهاید یا تاثیراتی که خواندن کتاب برای روی شما گذاشته است، صحبت کنید. همچنین میتوانید نظر دیگران را دربارهی کتابی که خواندهاید بدانید و با دیدگاههای آنها نیز آشنا شوید.
با این روش شما نه تنها به مطالعه کردن علاقهمند میشوید بلکه با مرور خواندهها و نتیجهگیری از آنها، کتابی که خواندهاید را درونیسازی میکنید. یعنی از خواندههای خود تاثیر میگیرید و در زندگی از آنها استفاده میکنید.
نوشتن خلاصهای از کتابها و اشتراک گذاری آنها در فضای مجازی نیز یک راه دیگر برای علاقهمند شدن است. در شبکههای اجتماعی امکان تبادل نظر درباره کتابها به وجود دارد و شما میتوانید با افراد علاقهمند به کتاب خواندن آشنا شوید و از آنها کمک بگیرید.
از زمانهای مرده نهایت استفاده را ببرید
زمانهای مرده چه زمانهایی هستند؟ زمانهایی که در انتظار به سر میبریم و امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ممکن است زمانهای مرده زیادی داشته باشیم.
برای مثال زمانی که در مترو هستید و منتظرید به ایستگاه موردنظر برسید یا زمانی که در ماشین پشت ترافیک قرار دارید. زمانهایی که در مطب پزشک منتظر میمانید یا در کافه به انتظار آمدن دوستانتان هستید.
بیشتر افراد در این شرایط با گوشی موبایل خود مشغول میشوند. به فضای مجازی سر میزنند تا انتظار به پایان برسد. شاید ترک شبکههای اجتماعی یا مدیریت زمان استفاده از فضای مجازی به شما کمک کند زمان مرده بیشتری سیو کنید. از این رو، به جای پرسه زدن در شبکههای اجتماعی کتاب بخوانید. بله! اگر کنجکاوید تا بدانید چگونه به کتاب خواندن علاقهمند شویم، باید بگوییم یکی از راههای موثر استفاده از همین زمانهای مرده است.
کتابهای صوتی برای زمانهایی که رانندگی میکنید یا در ترافیک به سر میبرید. کتاب های الکترونیکی برای زمانهایی که نمیتوانید کتاب کاغذی با خود ببرید. البته کتابهای کاغذی هم برای وقتهایی که دوست دارید کاغذها را ورق بزنید و کتاب را در دستانتان بگیرید.
8 نکته در ارزش مطالعه
1 . حضرت رسول اکرم (ص) می فرماید: یک ساعت تفکر از شصت سال عبادت برتر است .
2 . کاردیل می گوید: آنچه را می توان بعد از بیست سال تجربه آموخت، مطالعه صحیح در یک ساعت به ما می آموزد .
3 . دکتر مانفرد وسپل در کتاب «چگونه فرزندم را به مطالعه علاقه مند کنم؟» به نکته بسیار زیبایی در ارزش مطالعه اشاره می کند . یادگیری، آموزش، رشد و تکامل شخصیت حتی در جوامع مدرن، با خواندن و نوشتن مرتبط است . در سده های اخیر که وسائل صوتی – تصویری پیشرفته و وسائل الکترونیکی مانند کامپیوتر و امکاناتی چون اینترنت و . . . یک حرکت دسته جمعی را برای قبضه نمودن جهان آغاز کردند، برخی از متخصصان، خبر از پایان دوره کتاب و کتابخوانی دادند . اما چه در مورد بزرگسالان و چه در مورد کودکان، با وجود افزایش توجه به وسایل ارتباط جمعی مذکور، میزان مطالعه عمومی کاهش نیافته است . این نکته بسیار قابل تاملی است .
4 . بارباراکینگ می گوید: نباید مطالعه روزانه را ترک کنیم; زیرا بدین وسیله می توانیم از میان ازدحام شتاب آلود زندگی روزمره، لحظه ای آرامش به دست آوریم .
علاقه مند شدن به مطالعه
5 . شکسپیر: کتاب بزرگ ترین اختراع بشر است .
6 . ریچارد استیل: مطالعه همان اثری را در وجود آدمی می گذارد که ورزش در بدن انسان ایجاد می کند .
7 . مونتسکیو: مطالعه کتاب یعنی تبدیل ساعات سلامت بار به ساعات لذتبخش .
8 . همو می گوید: کتاب عمر دوباره است که می توان با مقداری پول تجربه تمام عمر بزرگ ترین عقلای عالم را تصرف کرد .
9 نکته در مکان مطالعه
دکتر فیل ریس در کتاب «500 نکته درباره مطالعه » و دکتر عین الله خادمی در کتاب «مطالعه روشمند» آورده اند:
1 . برخی افراد ترجیح می دهند در سکوت مطالعه کنند و برخی در سروصدا . بعضی صندلی راحتی را می پسندند و بعضی دراز کشیدن یا نشستن رسمی را . اصلا وسواس به خرج ندهید و در هر حالتی که راحت تر هستید مطالعه خود را آغاز کنید .
2 . اگر مکان مطالعه شما کمی آشفته و به هم ریخته است مرتب کردن آن را به نیم ساعت پس از مطالعه موکول کنید; چرا که در این صورت در حین مرتب کردن اتاق به مطالبی که مطالعه کرده اید فکر خواهید کرد و زمان مفیدی را از دست نخواهید داد .
3 . گاهی اوقات از مکان های استثنایی و هیجان انگیز استفاده کنید تا مطلبی که مطالعه می کنید همراه آن خاطره در ذهن شما ماندگار شود; مثلا در یک شب بارانی با یک چتر و یک چراغ قوه زیر باران روید و مطلب را مطالعه کنید و یا در یک مکان تاریخی و قدیمی به تفکر و مطالعه در مورد مطلب مورد علاقه خود بپردازید .
علاقه مند شدن به مطالعه
4 . اگر امکان داشته باشد موضوع مورد مطالعه شما با مکانی که انتخاب می کنید هماهنگی و سنخیت داشته باشد، به افزایش بهره وری شما کمک بسیار می کند . این هماهنگی همچنین شامل وجود ابزار و لوازم مورد نیاز نیز می شود .
5 . قبل از انتخاب محل مطالعه خود، چند خصوصیت عمده و ایده آل برای مکان مطالعه در ذهن خود لیست کنید تا راحت تر بتوانید آن را بیابید .
6 . در مکان مطالعه شما راهی برای خیره شدن به دور دست وجود داشته باشد; چرا که توقف در مطالعه و چشم دوختن به بی نهایت در افزایش کارآیی مطالعه بسیار سودمند است . حداقل گاه گاهی به سقف اتاق خیره شوید!
7 . هیچ گاه مطالعه خود را به حضور در مکان خاصی مشروط نکنید; زیرا در این صورت بهانه ای می یابید که در سایر مکان ها از مطالعه بگریزید . به یاد داشته باشید که در حقیقت «مکان مطالعه جایی است که شما هستید» .
8 . دقت کنید میزان نور، دمای محیط، فرم صندلی و سایر شرایط در مکان مطالعه شما به گونه ای نباشد که شما را خواب آلوده کند .
9 . تهویه خوب و هوای پراکسیژن در مکان مطالعه شرطی حیاتی است .
10 نکته در روش مطالعه
1 . به قول آدریل جانسون، خوب کتاب خواندن را نمی توان از خواص مادرزادی دانست . برای قرائت، بدون شک پرورش خاصی لازم است .
2 . بهترین روش کتابخوانی در مجموع روشی است که خواننده در این کار بتواند زیبایی های چیزی را که می خواند دریابد و به هنگام لزوم معایب آن ها را بفهمد و این البته از راه پرورش و ممارست حاصل می گردد .
3 . در معانی کلماتی که برای نخستین بار به آن ها بر می خورید دقت کنید . بیهوده تصور نکنید که سیاق مطلب آن معانی را برای ما کشف می کند . همان زمان بهترین وقت برای رفتن به سراغ فرهنگ لغت است .
4 . امیل فاگه، نویسنده فرانسوی، عقیده دارد که باید در خواندن کتاب استقامت داشته باشیم . استقامت لجاجت نیست بلکه نوعی بردباری است که ذوق ما را می پرورد و درک ما را عمیق می کند .
5 . مون تنی، دانشمند شهیر فرانسوی، در باره انتخاب کتاب و روش کتابخوانی نظرهایی بسیار بدیع و زیبا دارد . یکی از این عقاید آن است که برای وصول به عمق معنای یک کتاب خوب باید آن را دوبار بخوانیم و با آن تماس دائمی داشته باشیم . یک اثر پربها ما را مدت ها سعادتمند می سازد . نمی توانیم با یک بار خواندن به این درجه از خوشبختی برسیم; هر چند در این یک بار دقت فوق العاده به کار بریم .
علاقه مند شدن به مطالعه
6 . همچنین وی معتقد است، اگر بخواهیم از کتابی که خوانده ایم نظر صائبی پیدا کنیم باید راجع به آن گفت و گو کنیم . کتب خوب باب گفت وگوهای پرثمر را به روی ما می گشایند . این همان چیزی است که ما آن را مباحثه می نامیم .
7 . در کتاب «500 نکته درباره مطالعه » آمده است که یکی از روش های خوب مطالعه استفاده از یادداشت برداری است . فقط توجه کنید که به جای یادداشت، رونویسی نکنید! طرح های گوناگون بریزید . نکات مهم یادداشت را برجسته تر بنویسید . اگر مطلبی را درک نمی کنید، به صورت سؤال یادداشت بردارید .
8 . در کتاب «روش های تسریع در خواندن و درک » پیشنهاد شده است هنگام مطالعه ابتدا خلاصه مطلب را که اغلب در ابتدای مقاله یا کتاب آمده است، بخوانید . سپس عنوان ها و فهرست اجمالی کتاب را مطالعه کنید سپس چند سطر از ابتدای هر عنوان را مطالعه کنید; زیرا مهم ترین مطالب معمولا در همین خطوط اولیه هستند . در نهایت سایر توضیحات و تفاسیر کتاب را بر اطلاعات خود بیفزایید .
9 . از همان زمان مطالعه، برای به کار بستن آنچه می آموزید برنامه ریزی کنید . به قول تولد: «مطالعه و عمل نکردن مانند شخم زدن و بذر نپاشیدن است » .
10 . بیکن جمله زیبایی در این باره دارد: «برخی کتب را باید چشید، بعضی دیگر را باید بلعید و قلیلی را هم باید جوید و هضم کرد! .
5 نکته در موضوع مطالعه
1 . امام علی (ع) جستن دانشی را نیکو می شمارند که موجب اصلاح وجود آدمی گردد . «دانشی که تو را اصلاح نکند گمراهی است .»
2 . دکتر آدریل جانسون می گوید: ما وقت نداریم و نمی توانیم هر چه را که منتشر می شود بخوانیم . باید انتخاب کنیم; ولی اگر در این انتخاب خود را به دست تصادف بسپاریم، ممکن است به راه های پیموده شده برسیم و اگر در انتخاب خود بینا نباشیم، ممکن است در راهی بیفتیم که دیگران فرسنگ ها از آن را پیموده اند . بنابراین، بهتر است قبل از انتخاب موضوع مطالعه خود به چکیده مقالات و خلاصه آثار مهم در زمینه علمی که به آن علاقه مندیم سری بزنیم تا جایگاه خود را در موضوع مطلوب خود دریابیم .
3 . همچنین او عقیده دارد، هنگام انتخاب یک کتاب ابتدا از خود بپرسیم خصوصیات فکری ما و طبع کنجکاو و حساس ما که منبع بسیاری از شعف ها و حزن های ما است طالب چیست؟ شعر؟ روان شناسی؟ حکمت؟ هنر؟ بدین ترتیب، زمینه ای برای کار در موضوعی که بدان علاقه داریم فراهم می آوریم و حدودی برای خود ترسیم می کنیم; چه همان طور که گفتیم دانستن همه چیز غیر ممکن است .
4 . آندره مورو عقیده دارد، بعد از کتب آسمانی شریف ترین و مفیدترین کتاب ها بیوگرافی ها هستند . به قول رنه دکارت مطالعه یگانه راه آشنایی با بزرگان روزگار است که قرن ها پیش از این در دنیا به سر برده اند و اکنون زیر خاک منزل دارند .
5 . ارل . اف – رسکامون می گوید: چنان که در انتخاب دوست برای خود دقت می کنید، در انتخاب نویسنده نیز برای خواندن خود دقت کنید .
12 نکته در کارآیی مطالعه
1 . کیفیت مطالعه را بالا ببرید . به روخوانی سطحی در حالت پراکندگی فکر قناعت نکنید . با مفهوم ومعنای مطلب ارتباط برقرار سازید تا آنچه را که مورد نیاز است به خوبی درک کنید .
2 . حجم مطالعه حواس شما را پرت نکند . مطالعه بیش تر و سریع تر تنها بهانه هایی برای بیش تر دانستن است . پس ابتدا آنچه را می خواهید بدانید و بفهمید برداشت کنید و آن گاه با کلمات «سرعت » و «بیش تر» وسوسه شوید .
3 . قبل از آن که از موضوع اصلی کتاب منحرف شوید و به مطلب دیگری بپردازید، قسمت هایی را که دوست دارید به خاطر بسپارید، مشخص کنید .
4 . حتما برای مطالعه خود برنامه ریزی داشته باشید . این که قصد یادداشت برداری دارید یا خیر، در مورد چه موضوعی باید تمرکز کنید، چه سؤالاتی در ذهن دارید که در این کتاب جواب آن ها را می جویید و . . . همه باید از قبل برنامه ریزی شده باشد .
5 . باید کتابی که مطالعه می کنید مختص به خود شما باشد تا به راحتی در آن علامت گذاری و نکته نویسی کنید . استفاده از مداد یا ماژیک رنگی به شما امکان می دهد تا در مراجعه مجدد به کتاب بهره بیش تر ببرید . هر چند نباید این خطوط رنگی استفاده شما از سایر خطوط کتاب را کاهش دهد .
علاقه مند شدن به مطالعه
6 . هنگام مطالعه همواره یک قلم در دست داشته باشید; زیرا مطالعه آنگاه کارآیی مطلوب می یابد که همراه با مطالعه سؤالات ذهن خود را با آموزه های کتاب تطبیق دهید و در حاشیه آن یادداشت کنید .
7 . میان مطالعه و سایر کارهای خود تعادلی به وجودآورید که هم از خواندن خسته و دلزده نشوید و هم تجربه و عمل را به بهره وری مطالعه خود بیفزایید .
8 . مطالعه پراکنده باموضوعات متنافر و متناقض موجب کاهش بهره وری شما می شود . حتی الامکان در نوع کتابی که برای مطالعه انتخابی می کنید مطالعات قبلی خود را در نظر آورید تا نظم فکری شما به هم نخورد .
9 . اگر بتوانید از هر کتابی که می خوانید نکات مهم و کلیدی آن را خلاصه برداری کنید، بر کارآیی مطالعه شما می افزاید . این راهکار آنگاه ارزشمندتر می شود که خواننده به زبان و عبارات خودش مطالب را یادداشت کند .
10 . به یاد داشته باشید علاقه و انگیزه در مورد مطلبی که برای مطالعه انتخاب کرده اید به بهره وری شما از آنچه می خوانید بسیار می افزاید .
11 . گاه مقرر ساختن یک پاداش مشروط برای مطالعه حجم خاصی از کتاب به هیجان و لذت مطالعه می افزاید و نوعی اثر تشویقی بر فرد می گذارد . این پاداش ها می تواند دیدن یک برنامه تلویزیونی، رفتن به مکانی خاص، انجام یک فعالیت مورد علاقه یا حتی خوردن یک خوراکی محبوب باشد; مشروط بر آن که میزان تعیین شده مطالعه شده باشد!
12 . رنگ کاغذ، رنگ قلم، نحوه نشستن، فاصله چشم با کتاب، نور محیط و سایر شرایط مکانی نیز – همان گونه که می دانید – در کارآیی مطالعه شما کاملا مؤثر است .
8 نکته در تمرکز مطالعه
دکتر خادمی در کتاب «مطالعه روشمند» به نکاتی چند را برای ایجاد تمرکز حواس لازم می داند:
1 . علاقه به موضوع مورد مطالعه یکی از علل مهم ایجاد تمرکز و دقت در حین مطالعه است .
2 . هماهنگی اراده و تخیل نیز در این رابطه کارساز است; به عبارت دیگر، چشمان فرد بر صفحه کتاب و افکار ش در حال پرواز به دور دست ها نباشد!
3 . برخی مسائل جسمی و روحی نیز می تواند تمرکز فرد را بر هم زند; مانند گرسنگی، تشنگی، سردرد یا سایر دردها، نگرانی و اضطراب .
4 . برخی مسائل محیطی نیز از عوامل برهم زننده تمرکزند: سروصدای زیاد، نور زیاد یا کم، لباس نامناسب و . . . .
آقای حقجو در کتاب «روش های تسریع در خواندن و درک » چند نکته مهم دیگر را نیز بر این لیست می افزاید:
5 . یکی از مهم ترین عوامل بر هم خوردن تمرکز عجله و شتاب است . این حالت سطح مطالعه را نازل می کند و تمرکز را بر هم می زند .
6 . یکی از مسائل قابل توجه دیگر سنگینی معده و سیری بیش از حد است . به قول حضرت رسول اکرم (ص) «پری معده و سیری زیاد به وجود آورنده حماقت است!» این همان خواندن و نفهمیدن و به عبارتی عدم تمرکز و ارتباط با مفهوم کتاب است .
7 . انتخاب زمان مناسب از عوامل ایجاد تمرکز است; مثلا پس از استراحت خصوصا در صبحگاهان بهترین تمرکز و در ساعات خستگی و کسالت نامناسب ترین تمرکز وجود دارد . البته در صبحگاهان لازم است قدری ورزش کرد تابدن آمادگی لازم را به دست آورد .
8 . نظم و انضباط در نوع مطالعه و ساعت مطالعه و مکان مطالعه همگی از عوامل ایجاد کننده تمرکز مطلوب ترند .
9 نکته در سرعت مطالعه
1 . دکتر فیل ریس پیشنهاد می کند، اگر قصد دارید سرعت مطالعه را افزایش دهید، حتما ابتدا به فهرست مندرجات کتاب نظری دقیق بیندازید تا کلیت کتاب را به دست آورید .
2 . تند خوانی همیشه مناسب نیست . در مطالبی که به تعمق و تامل نیاز دارد اصلا نباید به کار گرفته شود .
3 . مغز ما همیشه تندتر از بیان ما کلمات را دریافت می کند . برای افزایش سرعت سعی کنید عادت بلند خوانی کتاب راترک کنید .
4 . تمرین کنید، به جای درک لغت به لغت یک جمله، به درک گروهی لغات عادت کنید .
5 . به نظر نویسنده کتاب «تسریع در خواندن و درک » یکی از عوامل کندخوانی برگشت است; یعنی آن که فرد مرتب نگاه خود را به خطوط پیشین بر گرداند . این کار تمرکز فرد را از میان می برد و وقت زیادی را تلف می کند . هنگام مطالعه چشم باید به طور مستقیم و به موازات صفحه حرکت کند و از پریدن به سطور بالا و پایین دوری جوید .
6 . کسانی که با انگشت خط مورد مطالعه را دنبال می کنند، باید این عادت را ترک گویند; زیرا در تند خوانی فقط چشم کار می کند نه دست و نه زبان .
7 . نویسنده کتاب «مطالعه روشمند» بر این باور است که حتی تکان دادن سر هنگام مطالعه از سرعت مطالعه می کاهد . پس بهتر است این گونه بگوییم: در تند خوانی فقط چشم کار می کند نه دست، نه زبان و نه سر . برای دیدن همه صفحه کتاب اصلا به رکت سر نیازی نیست . صفحه، خود در دامنه بینایی قرار دارد .
8 . ایشان از مشکل دیگری به نام «خالی خوانی » نام می برد که عبارتست از سرگردانی چشم در حاشیه سفید کتاب یا لابه لای خطوط و یا هر قسمت غیر مفید صفحه . این حالت را دیدن غیر مفید نیز می گویند و موجب کاهش سرعت مطالعه می شود .
9 . حتی نوع ورق زدن نیز به صرفه جویی در وقت کمک می کند . ورق زدن درست آن است که با دست چپ واز گوشه بالایی صفحه صورت گیرد و چند لحظه قبل از پایان صفحه برای تورق آماده باشد . کسانی که با دست راست و از گوشه پایینی صفحه ورق می زنند، از سرعت و تمرکز خود می کاهند .
چطور عاشق مطالعه بشویم؟
سه راه پیشنهاد میکنیم:
اول
مطلبی که انتخاب میکنید مناسب شما باشد
دوم
روالی را دنبال کنید که برایتان لذت بخش باشد
سوم
کاری کنید کودکان به مطالعه علاقمند بشوند.
در این دوره و زمانه، دیگر کسی به هدف لذت بردن مطالعه نمیکند. دلایل بسیاری برای این مسئله وجود دارد. بعضیها ممکن است با خودشان فکر کنند که مطالعه کردن خیلی وقت میخواهد و زحمت دارد. بعضی دیگر ممکن است به عمرشان چه در مدرسه و چه بعد از آن از مطالعه لذت نبرده باشند و حتی نتوانند تصورش را بکنند که کسی برای لذت چیزی بخواند. بعضی هم ممکن است هیچ وقت در جوی قرار نگرفته باشند که عشق به مطالعه را در آنها تقویت کند و این فکر را به سرشان بیندازد.
خیلی از افرادی که در کتابفروشی کار میکنند عاشق کتاب و کتابخواندن هستند و میتوانند پیشنهادات بسیار خوب و مفیدی به شما بدهند. گپ زد با کسانی که عاشق مطالعه هستند و با شور و شوق از کتابها حرف میزنند شیرین است و ممکن است جرقهای هم در شما بیفکند. بهرحال بر کسی پوشیده نیست که مطالعه آگاهی ما را از تجربههای دیگران بالا میبرد،
و راههایی هم هست که بتوان مطالعه را، خواه مداوم باشد یا برای قبولی در امتحان مدرسه و یا انجام وظایف شغلی، لذتبخش و مفرح کرد. همانطور که نویسندهای مشهور گفته است ” کسی که مطالعه میکند قبل از اینکه چشم فروببندد هزار بار زندگی میکند… کسی که مطالعه نمیکند فقط یکبار زندگی میکند.”
ایجاد عادت براي علاقه مند شدن به مطالعه
برای کتاب خواندن هر روز وقت بگذارید
شاید اولین پاسخی که به سوال “چگونه به مطالعه علاقه مند شویم” همین اصل اول باشد.
اینکه هر روز هرچند اندک، برای مطالعه وقت بگذارید.
ممکن است در ابتدا فقط ۵-۱۰ دقیقه وقت بگذرانید.
اما در هرصورت حداقل روزی یک بار به سراغ کتاب بروید.
سعی کنید عادت خواندن خود را به کار دیگری که هر روز انجام می دهید متصل کنید.
به عنوان مثال ، هنگام خوردن عصرانه یا یک فنجان چای کتاب بخوانید.
علاقه مند شدن به مطالعه قبل از خواب
کتاب خواندن قبل از خواب نیز راهی عالی برای ایجاد عادت خواندن است.
اگر می توانید هر روز در یک زمان مشخص مطالعه کنید.
تا مغز شما شروع به مرتبط کردن آن زمان با “وقت مطالعه کردن” کند.
اگر ۴ بار در روز فقط ۱۰ دقیقه مطالعه کنید، هر روز ۴۰ دقیقه کتاب خواندن حاصل می شود!
به جای دیدن فیلم یا وقت گذرانی در شبکه های اجتماعی ، در هواپیما ، اتوبوس یا قطار مطالعه کنید.
هنگام انتخاب ساعت مشخصی که باید هر روز بخوانید ، زمان درست یا غلطی وجود ندارد.
به عنوان مثال اگر از مطالعه قبل از خواب لذت می برید ، میتوانید ۳۰ دقیقه آخر روز خود را به مطالعه اختصاص دهید.
با این حال ، اگر مطالعه در طول روز را ترجیح می دهید ، میتوانید چند دقیقه از وقت استراحت خود را برای مطالعه در نظر بگیرید.
براي علاقه مند شدن به مطالعه کتابهای جالب بخوانید
شاید از خود می پرسید مگر می شود آگاهانه به مطالعه علاقه مند شد که ما سوال ” چگونه به مطالعه علاقه مند شویم ” را مطرح می کنیم؟
پاسخ این شک تان “بله” است.
راهکارهایی طلایی برای به وجود آمدن این علاقه وجود دارد که هر کسی بازگو نمیکند.
اگر درگیر کتابی که در حال خواندن آن هستید نمی باشید، این باعث می شود که خواندنش یک کار خسته کننده احساس شود.
اما اگر واقعاً به آنچه می خوانید علاقه مند باشید، نمی توانید کتاب را زمین بگذارید و خواندن سرگرم کننده خواهد بود.
علاقه مند شدن به مطالعه
کتاب هایی را انتخاب کنید که برای شما جالب به نظر برسند.
از دوستان ، خانواده یا اساتید خود در مورد كتابهای ژانر مورد علاقه خود یا موضوعی كه از آن لذت می برید سوال کنید.
اگر کتاب واقعاً توجه شما را جلب نکرد، اشکالی ندارد که آن را کنار بگذارید.
فصل اول را بخوانید و اگر علاقه ای ندارید ، ادامه ندهید!
همه جا کتاب همراه داشته باشید
اندازه و وزن کتاب ها دیگر مانعی برای مطالعه در حین حرکت نیستند.
همیشه یک کتاب را با خود همراه داشته باشید تا بتوانید در وقت آزاد مطالعه کنید.
اگر اتوبوس دیر رسید یا اگر در صف ایستاده اید یا منتظر ملاقات با یک دوست هستید ، کتاب خود را باز کرده و مطالعه کنید.
به همین راحتی و در همین اوقات مرده میفهمیم که چگونه به مطالعه علاقه مند شویم .
براي علاقه مند شدن به مطالعه به یک باشگاه کتاب یا مطالعه بپیوندید
عضویت در یک گروه کتاب خوانی ، پاسخگوی نیاز شما به اشتیاق نسبت به مطالعه خواهد بود.
عضویت در یک باشگاه کتاب می تواند همان چیزی باشد که باعث ایجاد عادت مطالعه در شما شود.
همچنین می توانید با دوستان خود باشگاه اختصاصی خود را راه اندازی کنید.
برای این کار اطمینان حاصل کنید که باشگاه متعهد به پایان دادن و بحث در مورد کتاب ها در هر ماه است.
به گروهی بپیوندید كه كتابهایی جالب از دیدگاه شما بخوانند.
اگر کتاب های فانتزی را خیلی دوست دارید ، به یک گروه کتاب فانتزی بپیوندید.
شرایط ملاقات حضوری را ندارید، می توانید به جای آن به یک انجمن آنلاین کتاب یا یک گروه رسانه های اجتماعی ملحق شوید که به مطالعه می پردازند.
اگر در چنین اجتماع هایی شرکت کردید فراموش نکنید مقاله ” چگونه به مطالعه علاقه مند شویم ” را در اختیار دوستان جدیدتان هم بگذارید.
فضای دنجی برای کتاب خواندن ایجاد کنید
خیلی ها از من می پرسند با در نظر گرفتن فضا و مکان مطاله چگونه به مطالعه علاقه مند شویم ؟
در حالی که مجبوریم در محل های کم نور و روی صندلی های سفت و سخت مطالعه کنیم؟!
توجه به جزئیات فضا یا مکان مطالعه باعث لذت بیشتر شما خواهد شد.
فضایی را ایجاد کنید که هنگام کتاب خواندن دوست داشته باشید در آن خلوت کنید.
این فضای خاص می تواند یک صندلی راحت یا یک دسته بالش روی زمین باشد.
فقط مطمئن شوید که راحت و جذاب است.
همچنین ضروری است که فضا از نور خوبی برخوردار باشد تا چشمتان خسته نشود.
لم دادن با یک پتوی نرم و بالش می تواند خواندن را به روشی لذت بخش برای استراحت کردن و شارژ شدن تبدیل کند.
یک بشقاب تنقلات و چای یا قهوه در نزدیکی خود داشته باشید تا هنگام خواندن از آنها لذت ببرید.
حفظ عادت براي علاقه مند شدن به مطالعه
لیستی از کتابهایی که می خواهید بخوانید را تهیه کنید
اگر کتاب های جالب زیادی برای خواندن داشته باشید، حفظ عادت خواندن آسان تر خواهد بود.
گاهی اوقات تنها دلیل متوقف کردن مطالعه این است که کتاب دیگری در لیست انتظار شما نیست.
داشتن لیستی که می توانید به آن مراجعه کنید در این زمینه به شما کمک می کند تا همیشه بدانید که در ادامه چه چیزی بخوانید.
به لیست های پر فروش یا لیست ژانرهای خاص که از ایده های آنها لذت می برید نگاه کنید.
کتاب های جدید را براساس کتابهایی که در حال حاضر از خواندن آنها لذت می برید پیدا کنید
اگر کتاب خاصی را واقعاً دوست داشته باشید ، ممکن است از کتابهای همین نویسنده یا کتابهایی در ژانر مشابه لذت ببرید.
وب سایت هایی مانند Goodreads وجود دارند که به شما کمک می کنند کتاب های مشابه مورد علاقه شخصی خود را پیدا کنید.
از دوستان و خانواده بخواهید پیشنهاداتی در مورد کتاب جدید ارائه دهند.
حتی می توانید یک پست در شبکه های اجتماعی ایجاد کنید و از دوستان خود بخواهید توصیه ای برای کتاب جدید ارائه دهند.
یک گزارش از کتاب خواندن داشته باشید
نوشتن عناوین کتاب هنگام خواندن ، روشی سرگرم کننده برای پیگیری میزان مطالعه و انواع مختلفی از کتاب هایی است که مرور کرده اید.
استفاده از وب سایت Goodreads راهی آسان برای پیگیری خواندن و یافتن پیشنهاداتی برای خواندن کتاب های جدید است.
همچنین می توانید آنچه خوانده اید را با دوستان و خانواده خود به اشتراک بگذارید و آنچه را که آنها می خوانند ببینید.
وقتی كتاب را شروع كردید و به پایان رساندید ، برداشت و تفکر خود را در مورد آن کتاب و نویسنده یادداشت کنید.
بعضی از کتابخانه ها به شما امکان می دهند در برنامه ای خاص، کتابهایی را که می خواهید را بررسی کنید.
سعی کنید در کتابخانه ها عضو شوید و به صورت حضوری در آنها شرکت کنید تا بتوانید هر زمان که خواستید لیست را بصورت آنلاین مشاهده کنید.
کتابفروشی ها و کتابخانه را فراموش نکنید
یکی دیگر از راه های عالی برای یافتن کتاب های جدید برای خواندن ، مرور بسیاری از کتاب ها است.
دست فروش های کتاب های دست دوم راهی عالی و ارزان برای یافتن برخی از کتاب های جدید و جالب هستند.
کتابخانه راهی رایگان برای بدست آوردن کتابهای جدید است که حتی بهتر نیز می باشد!
اگر نمی خواهید یک دسته کتاب جدید بخرید، بیشتر در کتابفروشی بگردید.
و عناوینی را که می خواهید در آینده بخوانید را یادداشت کنید.
براي علاقه مند شدن به مطالعه اهداف مطالعه را تعیین کنید
بهترین راه برای حفظ یک عادت جدید سرگرم کننده ساختن آن و تعیین برخی اهداف است.
هدف خود را تعیین کنید تا هر سال تعداد مشخصی کتاب بخوانید و تمام تلاش خود را بکنید تا به آن پایبند باشید.
می توانید با ۵-۱۰ عدد شروع به کار کوچک کنید یا همه کار را تمام کنید و سعی کنید ۱۰۰ کتاب را بخوانید!
همچنین می توانید هدفی را برای خواندن همه کتابها از یک لیست خاص کتاب تعیین کنید.
تعیین یک هدف شما را در تحقق آن ترغیب می کند و به شما یادآوری می کند که هر روز بخوانید.
دستیابی به یک هدف مطالعه بسیار راضی کننده است و خواندن را حتی بیشتر سرگرم می کند.
5 نکته در محافظت از کتاب
در کتاب «هنر کتاب خواندن » به چند نکته جالب توجه اشاره شده است:
1 . کتابی که جلد شده باشد، از کتاب بدون جلد بهتر و سالم تر باقی می ماند . این احتیاط را فوری و به محض خرید کتاب انجام دهید .
2 . کتاب های خودرا در قفسه های شیشه دار نگه داری کنید تا گرد و غبار هوا کم تر به کتاب ها آسیب برسانند .
3 . اگر چاره ای جز استفاده از یک کتابخانه روباز ندارید، حداقل گاه کتاب ها را از گرد و غبار پاک کنید و برای کاهش آسیب رسانی حشره بید کتاب ها را ورق بزنید و هوا دهید .
4 . استفاده از هواکش و تهویه مناسب در محل کتابخانه به عمر مفید کتاب های شما می افزاید .
5 . هنریش هین می گوید: هر کجا کتاب را بسوزانند، روزی انسان ها را خواهند سوزاند .
عادات صحیح براي علاقه مند شدن به مطالعه
کتاب خواندن در نور کافی
رعایت فاصله چشمی از کتاب
خواندن کتاب روزی حداقل ۱۰ دقیقه
داشتن تمرکز هنگام خواندن کتاب
کتاب خواندن در محیطهای خلوت و آرام
انجام ندادن چند فعالیت در حین کتاب خواندن. برای مثال همزمان گوش کردن به صحبتهای بقیه و کتاب خواندن
قضاوت نکردن کتاب از روی اسم آن
علاقه مند شدن به مطالعه
پرسش از دوستان و آشنایان، پرسیدن نظر آنها راجع به کتاب و خواندن نظرات افراد قبل از خواندن کتاب
یادداشت برداری از نکات مهم هنگام مطالعه کردن
نوشتن خلاصهای از کتابهای خوانده شده
تهیه لیستی از کتابهای خوانده شده و کتابهایی که دوست دارید بخوانید
معاشرت کردن با افراد کتابخوان یا کرمهای کتاب
نخواندن پایان داستان در ابتدای شروع کتاب
تعریف کردن داستان کتاب برای دوستان و نزدیکان
تصویرسازی ذهنی در هنگام کتاب خواندن. توجه به جزئیات و توصیفات کتاب و تصور کردن آنها
داشتن تنوع در کتاب خواندن. خواندن کتابهای گوناگون
عادتهای غلط مطالعه
مطالعه در نور کم
نزدیک کردن بیش از اندازه کتاب به چشمها
مطالعه در محیطهای شلوغ و پرسروصدا
حرف زدن یا خوردن در هنگام کتاب خواندن
حواس پرتی در هنگام خواندن کتاب
خواندن یک جمله چندبار
خواندن پایان هر کتاب بدون تمام کردن آن تا آخر