پرورش خلاقیت در بزرگسالان از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که در در دنیای امروز که رقابت در آن روز به روز درحال افزایش است، با شناخت راه کارهای افزایش خلاقیت می توان از روزمرگی ها و یکنواختی محیط پیرامون خود فاصله گرفته و ذهن خود را برای یادگیری چیزهای جدید آماده کنیم. گوه موفقیت شادمگ راهکار های خوبی برای پرورش خلاقیت در بزرگسالان جمع آوری کرده است.
پرورش خلاقیت در بزرگسالان
خلاقیت، عموماً به‌صورت فرآیند تولید چیزی جدید و ارزشمند، تعریف میشود. مهارت یافتن راه‌حل‌های جدید برای مشکلات، یکی دیگر از تعاریف خلاقیت است. این مهارت محدود به هنرمندان، نوازندگان و نویسندگان نیست بلکه یک مهارت مفید برای افراد در همه‌ی جنبه‌های زندگی است. اگر قصد دارید میزان کارهای خلاقانه خود را افزایش دهید، راهنمایی‌های این مقاله می‌تواند برای شما تکنیک افزایش خلاقیت را به همراه داشته باشد. بهتر است با اصلاح نگرش خود به مقوله هنر و خلاقیت، شروع کنید.
خلاقیت نیروی حاکم بر کل بشریت و عملکرد ذاتی ذهن است. بنابراین به‌طور ذاتی شما قابلیت خلاق بودن را دارید. محققان معتقدند دو مانع وجود دارد که می‌توانند خلاقیت شما را محدود کنند: یک مانع داخلی که تخیل و الهام شما را محدود میکند و یک مانع خارجی که اظهار و ارائه خلاقیت را محدود می‌نماید.
باور این نکته که خلاقیت بیشتر یک مهارت است تا یک ویژگی شخصیتی، باعث میشود برای توسعه و پرورش آن دست به اقدام و تلاش بزنیم و در پی برطرف کردن موانع بروز آن باشیم.
اکثر ما کارهای خلاقانه را درک و شناسایی می‌کنیم.
به این معنا که قادر به تشخیص یک نقاشی خوب یا یک کتاب منحصربه‌فرد هستیم. از طرفی همه ما نوعی از خلاقیت در وجود خود داریم. ممکن است همه نتوانند یک دستور پخت غذای نوآورانه، بنویسند یا یک نت موسیقی جدید بنوازند ولی هر شخص در یک یا چند زمینه قابلیت متمایز شدن و نوآور بودن را دارد.
خلاق ترین ها
خلاق‌ترین افراد در این سیاره اعتراف می‌کنند که نتایج کسب‌شده توسط آنها، حاصل ۱۰درصد استعداد و نوآوری ذاتی و ۹۰درصد سخت‌کوشی و تلاش بوده است. راه‌های زیادی برای تکنیک افزایش خلاقیت وجود دارد. برخی از آنها آسان هستند و می‌توان هرروز به تمرین آنها پرداخت.
برخی دیگر دشوارتر بوده و نیاز به زمان زیادتر و تلاش و اراده‌ی قوی‌تری برای تمرین دارند. شما مجبور نیستید تمام آنها را امتحان کنید. کافی است روش‌هایی که الگوهای رفتاری شما به کار می‌گیرند را برای تمرین روزانه، شناسایی و گزینش کنید. الگوهای رفتاری همان اشخاصی هستند که در زندگی الهام‌بخش شما بوده و به‌نوعی شما قصد تکرار موفقیت‌های آنها را دارید.
در این مقاله قصد داریم به توضیح ۲۳ تکنیک افزایش خلاقیت بپردازیم. همان‌طور که قبلاً عنوان شد این روش‌ها در دو دسته آسان و دشوار جای می‌گیرند. در بخش راهکارهای آسان در هریک از موارد، تکنیک‌های ساده اما بسیار مؤثری وجود دارد که می‌توانید از آن برای افزایش خلاقیت خود استفاده کنید.
روش‌های دشوارتر را می‌توان در مراحل پیشرفته‌تر رشد نوآوری استفاده کرد. این راه‌ها برای افرادی مناسب است که شیوه‌های معمول را به کار بسته و آنها را به بخشی از برنامه روزانه خود تبدیل کرده‌اند و اکنون به دنبال روش‌های جدید برای رشد بیشتر خلاقیت خود هستند.
۱۲ تکنیک پرورش خلاقیت در بزرگسالان ؛ کاربردی آسان و اولیه
در این بخش به توضیح ۱۲ تکنیک ساده برای افزایش کارهای خلاقانه می‌پردازیم تا با اجرای آنها بخش نوآور ذهن خود را فعال نمایید:
۱- به تعهد خود نسبت به افزایش خلاقیت فردی پایبند باشید
اولین قدم این است که تلاش برای توسعه‌ی تواناییهای خلاقانه را جزء برنامه روزانه خود به‌طور مستمر قرارداده و به این برنامه متعهد باشید. زمانی که افراد به انجام کاری تعهد داشته باشند، استعداد و خلاقیت آنها بیشتر میشود؛ زیرا اگر خود را متعهد به برنامه بدانند، حتی در خواب نیز به دنبال راه‌حل خواهند بود. تعهد باعث میشود افراد از همه تواناییهای خود برای انجام کار استفاده کنند.
۲- کنجکاو باشید
یکی از تکنیک افزایش خلاقیت رایج برای ایجاد خلاقیت، کنجکاوی است. تابه‌حال به کودکان و میزان کنجکاوی آنها دقت کرده‌اید؟ ازآنجاکه بچه‌ها به دنبال یادگیری و شناخت دنیای پیرامون خود هستند، به‌طور مکرر سؤال می‌پرسند و برای شنیدن پاسخ‌ها اشتیاق دارند.
آنها می‌خواهند به معنای واقعی کلمه همه‌چیز را بدانند. خلاقیت برای کودکان امری طبیعی بوده و تا سنین مشخصی سیر افزایشی دارد. این تشنگی برای دانش به همراه رشد سنی کم‌کم ناپدید میشود، اما می‌توان با فعال نگه‌داشتن حس کنجکاوی از این نابودی جلوگیری کرد. بنابراین زمانی که در مورد چیزی کنجکاو هستید، به خودتان پاداش دهید. کنجکاوی فرصتی برای کشف موضوعات جدید و نوآورانه است.
کنجکاوی باعث میشود افراد برای حل مسائل به دنبال ایده باشند و خلاقانه‌تر فکر کنند. طبق نظر پروفسور جورج لوون‌استاین، کنجکاوی نوعی شکاف اطلاعاتی است. او می‌گوید: «کنجکاوی، شکاف بین چیزهایی است که ما نمی‌دانیم اما دوست داریم بدانیم. کنجکاوی احساس تجربه چیزی است که ما نمی‌دانیم؛ به همین علت به ما مسیرهای رسیدن به موفقیت را الهام میکند.»
۳- اعتماد به نفس خود را بالا ببرید
ایمان نداشتن به تواناییهای شخصیتان منجر به سرکوب خلاقیت میشود. به همین دلیل اعتماد به نفس مقولهای بسیار مهم است. توجه داشته باشید درازای هر پیشرفتی که انجام دادهاید، از تلاشهای خود قدردانی کرده و همیشه به دنبال راهی برای پاداش به نوآوریهای خود باشید.
به این نکته توجه داشته باشید که شما شخصیت و تواناییهای منحصربه‌فردی دارید و هیچ‌کس این توانایی‌ها و مهارت‌های شما را ندارد؛ بنابراین اگر آنها را باور داشته باشید می‌توانید راه‌حل‌های خلاقانه‌تری برای مسائل پیدا کنید. برای خلاق بودن بیش از هر چیز به اعتمادبهنفس نیاز دارید.
افرادی که اعتمادبهنفس کافی ندارند، مدام از حرف‌ها و قضاوت‌های مردم نسبت به خود می‌ترسند؛ به همین علت جرات عملی کردن ایده‌های خود را ندارند و توانایی‌ها و استعدادهای خود را تا آخر عمر کشف نمی‌کنند.
۴- غلبه بر نگرش منفی‌گرایانه
بر اساس یک مطالعه که در سال ۲۰۰۶ در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شد، نگرش‌های مثبت می‌تواند یکی از تکنیک افزایش خلاقیت و توانایی شما در انجام کارهای خلاقانه باشد. به گفته‌ی دکتر آدام اندرسون، نویسنده‌ی ارشد این مقاله، اگر قصد دارید کاری را انجام دهید که نیاز به هنر و خلاقیت دارد، باید در مکان یا محیطی قرار بگیرید که با نگرش و افکار مثبت احاطه شده است.
تفکرات و هیجانات مثبت باعث ایجاد کنجکاوی در افراد میشود و همان‌طور که گفته شد، کنجکاوی نیز باعث میشود افراد برای حل مسائل به دنبال ایده‌های جدید باشند و خلاقانه‌تر فکر کنند.
۵- با ترس از شکست مبارزه کنید
ترس از ناکامی در دستیابی به نتایج مورد انتظار می‌تواند مراحل پیشرفت شما را مختل کند. هر زمان که با این نوع احساس محاصره شدید، به خودتان یادآوری کنید که اشتباهات صرفاً بخشی از روند کار هستند. افکار منفی یا خود انتقادی ممکن است توانایی شما را برای ایجاد مهارت‌های خلاقانه از بین ببرد.
افکار منفی باعث ضعف حافظه می‌شوند؛ افراد ضعیف نیز قدرت انجام کارهای پرریسک را ندارند. زمانی که افراد فقط موارد منفی را می‌بینند، کارایی، خلاقیت و مهارت‌های تصمیم‌گیری آنها تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کنند؛ زیرا طبق نظریه تکامل افکار منفی اثرگذاری بیشتری نسبت به افکار مثبت دارند.
۶- برای پرورش خلاقیت در بزرگسالان خیال‌پردازی کنید
انسان یک توانایی منحصربه‌فرد به نام ذهن سیال دارد. خیال‌پردازی وظیفه این بخش از ذهن است. انسان‌های خیال‌پرداز اغلب افراد خلاقی هستند که ایده‌های بدیع را در تاریخ بشریت به ثبت رسانده‌اند. در فعالیت‌های روزمره به‌جای تماشای تلویزیون در خانه یا گوش کردن به موزیک هنگام ورزش صبحگاهی، به تخیل در مورد موضوعات مختلف بپردازید.
وودی آلن نویسنده و بازیگر آمریکایی درباره نقش خیال‌پردازی در افزایش خلاقیت می‌گوید: «زمانی که خیال‌پردازی می‌کنید، ذهن شما به بخش‌های مختلف مغز سفر میکند و اطلاعاتی را جمع‌‌آوری میکند که مدت‌ها بعد ممکن است به هم مربوط شوند. این ارتباطات معمولا باعث می‌شوند افراد به ایده‌های خلاقانه‌تری برسند.»
افراد می‌توانند از قدرت تخیل خود برای رسیدن به آرزوهای خود استفاده کنند. همه کاشفان، شاعران، نویسندگان، عالمان، مخترعان و هنرمندان معروف خیال‌پردازان ماهری بودند.
کنجکاوی، داشتن اعتمادبهنفس، خیال‌پردازی و مبارزه با نگرش‌های منفی از سری راهکارهای مؤثر در تقویت مهارت خلاقیت بوده که استمرار بر انجام آنها، توانایی انجام کارهای خلاقانه را افزایش خواهد داد.
۷- به وسیله نوشتن افکار و ایده‌های خود را ثبت کنید
یکی دیگر از روش‌های قدرتمند که نوآوری را افزایش می‌دهد، عمل ثبت افکار شماست که می‌تواند خلاقیت را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد. این کار چندین مزیت دارد. نوشتن، در درجه‌ی اول، تفکر شما را بهبود می‌بخشد و شما را تشویق میکند تا در مورد مشکلات خود، مسائل مربوط به کار یا مفاهیم مختلف بیشتر فکر کنید و هنگامی‌که شما عمیق فکر می‌کنید، ایده‌های جدید ایجاد و متولد می‌شوند.
این ایده‌ها در ابتدا ساده هستند، اما همان‌طور که به نوشتن ادامه می‌دهید، پیچیده‌تر و کارآمدتر می‌شوند. مزیت دوم این است که نتایج منعکس‌شده از نوشته‌ها به شما درک عمیق‌تری از مسائل داده و به رشد نوآوری کمک خواهد کرد. اینکه چه چیزی بنویسید اصلاً مهم نیست چراکه هر نوعی از نوشتن می‌تواند مهارت شما را در انجام کارهای خلاقانه افزایش دهد.
یک راه ساده برای شروع این است که عادت روزنامه‌نگاری یا ثبت اخبار را در خود به وجود آورید. همچنین می‌توانید نوشتن یک رمان یا داستان کوتاه را آغازانید. وبلاگ نویسی راه‌حل دیگری است که با آن می‌توانید از طریق پست‌های وبلاگ و مقالات، دانش و ایده‌های خود را با خوانندگان به اشتراک بگذارید.
۸- نقشه‌ی ذهنی ترسیم کنید
نقشه‌ی ذهنی یک روش عالی برای اتصال ایده‌ها و پاسخ‌های نوآورانه به سؤالات است. نحوه‌ی کار به این صورت است که یک کلمه را به‌عنوان موضوع مرکزی در نقشه‌ی ذهنی می‌نویسیم. سپس، اصطلاحات و ایده‌های مربوط به آن را در اطرافش نوشته و با خطوط به آن اتصال می‌دهیم. هر یک از ایده‌های ثبت‌شده به‌عنوان کلمه‌های مرکزی بعدی قابلیت اتصال به یک مجموعه ایده و اصطلاح را دارند که ادامه این روند موجب یک طوفان مغزی کتبی میشود. نقشه حاصل به علت شباهت به شاخه‌های درخت، با نام درخت ایده نیز شناخته میشود.
۹- خواب کامل شبانه بسیار پراهمیت است
یکی دیگر از تکنیک افزایش خلاقیت خواب درست و کامل است. استراحت خوب شبانه برای پرورش هنر و خلاقیت و افزایش آگاهی بصری ضروری است. استراحت خوب به عملکرد ذهن با ظرفیت کامل کمک میکند و باعث میشود که شما در طول روز فعالیت‌های خلاقانه بیشتری داشته باشید.
طبق تحقیقات به دست آمده از دانشگاه هاروارد خواب کافی بین ۶ تا ۸ ساعت در شبانه‌روز احتمال اینکه افراد ارتباطی بین ایده‌هایی که به ظاهر به یکدیگر مربوط نیستند پیدا کنند را ۳۳ درصد افزایش می‌دهد.
۱۰- خود را در معرض طوفان‌های مغزی قرار دهید
طوفان مغزی یک روش معمول و قدیمی در دستیابی به ایده‌های جدید است، اما همچنان می‌تواند یک ابزار قدرتمند برای توسعه خلاقیت شما باشد. هدف این است که در طول یک دوره‌ی زمانی نسبتاً کوتاه، ایده‌های زیادی ایجاد کنیم. هر چه تعداد ایده‌ها بیشتر باشد، احتمال پیدا کردن راهکارهای جدید و کارآمد نیز بیشتر میشود.
طوفان مغزی یک روش جدید برای خلق ایده‌های جدید و حل مسائل با روش‌های نوآورانه است و هدف از آن، تحریک مغز برای تفکر نسبت به مسائل است. این روش، حل مسائل پیچیده را برای افراد راحت‌تر میکند و ممکن است افراد را به کشف ایده‌هایی تشویق کند که در ابتدا ممکن است احمقانه به نظر برسند؛ اما با ایجاد کمی تغییر در آنها، راه‌حل‌های خلاقانه‌تری برای حل مسائل پیدا میشود.
۱۱-باور داشته‌اشید که اکثر مسائل دارای راه‌حل‌های چندگانه هستند
زمانی که با یک مشکل روبرو شدید، سعی کنید راه‌حل‌های مختلفی برای آن پیدا کنید. به‌جای انتخاب ساده‌ترین راه که از اولین ایده به ذهن شما می‌رسد، وقت خود را برای فکر کردن به راه‌های ممکن دیگر، اختصاص دهید. این فعالیت ساده، یک روش عالی برای ساخت مهارت حل مسئله و مهارت تفکر خلاق است.
۱۲- اوقات بیشتری را به بازی‌های ویدئویی و کامپیوتری اختصاص دهید
شاید شنیدن این حقیقت عجیب به نظر برسد ولی در تحقیقی که توسط محققان دانشگاه ایالتی میشیگان انجام شده است ثابت‌شده که بین انجام بازی‌های ویدئویی و افزایش خلاقیت ارتباط مستقیم وجود دارد. آنها تقریباً ۵۰۰ کودک ۱۲ ساله را موردبررسی قراردادند و دریافتند بچه‌هایی که بیشتر بازی‌های ویدئویی انجام می‌دادند، نوآوری بیشتری در انجام وظایف مختلف داشتند.
اما چگونه ممکن است بازی‌های ویدئویی موجب رشد خلاقیت برای کودکان شود؟ این بازی‌ها دارای اثرات زیر بوده و مهارت‌های نام‌برده شده را تقویت می‌کنند: مهارت‌های تصور و تجسم سه‌بعدی یا فضایی، پردازش عصبی و حسی بهتر، تغییرات مغزی مثبت که منجر به تغییرات رفتاری میشود، مهارت‌های حل مسئله، مهارت‌های اجتماعی بهتر، اعتمادبهنفس، انگیزه پیشرفت
بنابراین اختصاص زمان بیشتر به بازی‌های ویدئویی یا کامپیوتری منجر به کارهای خلاقانه بیشتر خواهد شد. در مراکز پرورش و نگهداری از بچه‌ها برای افزایش مقوله خلاقیت برای کودکان اتاق‌هایی مخصوص بازی‌های ویدئویی در نظر گرفته می شود.
هدف از پرورش خلاقیت در بزرگسالان چیست؟
همان طور که گفتیم هدف از خلاقیت این است که شما بتوانید تغییری را ایجاد کنید. بدون شک اولین باری که یک ایده را مطرح کنید با مخالفت‌های زیادی مواجه خواهید شد که حتی ممکن است عده‌ای شما را به تمسخر بگیرند. اما آنچه که اهمیت دارد این است که شما بتوانید با جسارت و شجاعت خود، درست بودن ایده تان را به دیگران اثبات کنید.
خلاقیت زمانی اتفاق می افتد که شما بر روی اموری که تا به حال کسی به آنها توجهی نکرده و بر آنها تمرکزی نداشته دقت بیشتری داشته باشید. به این شکل قطعاً می توانید ایده های جدیدی را در آن حوزه ارائه دهید. خلاقیت نوعی توانایی ایجاد جادو محسوب می شود. به این علت که شما قرار است یک تغییر و تحول را ایجاد کنید.
قرار است بین نقاط مختلفی تنها خود شما ارتباط آنها را متوجه می شوید که اتصال برقرار کنید و تار و پود آن ها را در کنار هم قرار دهید. بنابراین فراموش نکنید هدف از خلاقیت ایجاد ایده های نوظهور است. ایده هایی که شاید قبلاً یا کسی اصلاً به آنها فکر نکرده و یا کمتر کسی بر روی آنها تمرکز کرده است.
۱۱ تکنیک افزایش خلاقیت ثانویه برای افزایش خلاقیت در مرحله پیشرفته
در این بخش به توضیح ۱۱ روش تکنیک افزایش خلاقیت برای افزایش خلاقیت می‌پردازیم تا با اجرای آنها بخش نوآور ذهن خود را فعال نگه‌دارید:
۱- خودتان را با کارها و عادات جدید به چالش بکشید
هنگامی‌که شما برخی‌ای مهارت‌های خلاقیت را توسعه دادید، درگیری در چالش مداوم، جهت حفظ این مهارت‌ها، اهمیت می‌یابد. بنابراین سعی کنید چیزهای جدید را تجربه کنید و کارها را با روش‌های جدید انجام دهید. از راهکارهای گذشته خود برای تعامل با مسائل و دنیای پیرامون اجتناب کنید تا ذهنتان همواره درگیر چالش خلق، و نوآوری باشد.
تکرار کارها و عادات قدیمی، ذهن را درگیر چالش حل مسئله‌های جدید نمی‌کند. بهتر است برای موضوعات مختلف راهکارهای تازه‌ای را استفاده کنید و تجربه ذهن را در جهت خلق، و نوآوری بالا ببرید.
۲- پذیرای ریسک باشید
هنگامی‌که به تقویت مهارت‌های خلاقانه خود می‌پردازد، تلاشهای شما ممکن است هر بار به موفقیت منجر نشود، شما در حین پرورش استعدادهای خلاقانه‌ی خود مهارت‌هایی را ایجاد می‌کنید که به شما در آینده کمک خواهند کرد. پس ریسک عدم موفقیت در دفعات متعدد را پذیرفته و ناامید نشوید. فردی که ریسک‌پذیر است از اشتباه کردن نمی‌ترسد و با اشتیاق بیشتری به موضوعات مختلف فکر میکند.
۳- در زمینه پرورش خلاقیت در بزرگسالان یک کارشناس ماهر شوید
یکی از بهترین روش‌های رشد خلاقیت ، تبدیل‌شدن به یک متخصص در این زمینه است. با داشتن درک و دانش غنی از موضوع، به شکل بهتری می‌توانید راه‌حل‌های نوین برای مسائل پیدا کنید. به این معنا که تا جایی که می‌توانید در مورد راهکارهای رشد نوآوری مطالعه و تحقیق کنید.
۴- اختصاص زمان برای کارهای خلاقانه
اگر زمانی برای توسعه‌ی استعدادهای خلاقانه‌ی خود اختصاص نداده باشید، نمی‌توانید به این مهم دست‌یابید. دقت کنید که رعایت یک برنامه منظم روزانه که در آن زمانی برای رشد و افزایش نوآوری در نظر گرفته شده است یکی از شروط مهم پرورش این استعداد است.
۵- یک مجله خلاقیت برای خود بسازید
شروع به ساخت و طراحی یک مجله برای دنبال کردن فرایند کارهای خلاقانه خود کنید تا بتوانید به پیگیری ایده‌های تولیدی و رصد مسیر تحول و تکامل آنها بپردازید. مجله یک روش عالی برای بازتاب آن چیزی است که شما تابه‌حال انجام دادهاید. یکی از مزیت‌های آن جلوگیری از دوباره‌کاری و تداخل ایده‌های نوآورانه شماست.
۶- تکنیک شش کلاه تفکر را امتحان کنید
مدل «شش کلاه تفکر» بیانگر شیوه‌ی نگاه کردن به یک مشکل از شش دیدگاه متفاوت است. با انجام این مدل، می‌توانید ایده‌های بیشتری تولید کنید، زیرا ممکن است شما تنها از یک یا دو دیدگاه به وضعیت نگاه کرده باشید. دید محدود خلاقیت را محدود میکند. هریک از کلاه‌های خیالی در این روش نماد تفکر به شیوه‌ای خاص هستند که در زیر توضیح داده شده است.
۱- کلاه قرمز
وضعیت را ازنظر احساسی بررسی کنید. احساسات شما به شما چه می‌گوید؟
۲- کلاه سفید
وضعیت را به‌صورت عینی نگاه کنید. حقایق چه هستند؟ اعداد و ارقام به شما چه می‌گویند؟
۳- کلاه زرد
از دیدگاه مثبت استفاده کنید. کدام عناصر راه‌حل کارایی خواهند داشت؟
۴- کلاه سیاه
از دیدگاه منفی قضاوت و احتیاط استفاده کنید. کدام عناصر راه‌حل، به‌درستی کار نمی‌کند؟
۵- کلاه سبز
ایده‌هایی مانند پیشنهادات جایگزین، پروپوزال‌ها و ایده‌های تحریک‌کننده را که با دیدن چیزهای جدید به وجود می‌آیند نشان می‌دهند. خلاقانه فکر کنید. ایده‌های جایگزین چه هستند؟
۶- کلاه آبی
نشان‌دهنده خلاصه چیزهایی است که یاد گرفته‌اید. به‌طور گسترده فکر کنید بهترین راه‌حل کلی چیست؟ تنها کاری که هنگام استفاده از روش شش کلاه باید انجام دهید تفکر به شیوه‌ای است که کلاه موردنظر الزام میکند. نکته مهم این است که هیچ‌وقت نمی‌توان از دو کلاه به‌طور هم‌زمان استفاده کرد.
۷- به دنبال منابع الهام‌بخش باشید
منابع الهام‌بخش به شما ایده‌های جدید و انگیزه می‌دهند تا پاسخ‌های منحصربه‌فردی برای سؤالات ایجاد کنید. یک کتاب بخوانید، از یک موزه بازدید کنید، به موسیقی موردعلاقه‌ی خود گوش دهید یا در یک بحث جالب با یک دوست شرکت کنید. منابع الهام‌بخش بهترین راهکار برای رشد هنر و خلاقیت هستند.
۸- تکنیک گلوله برفی را امتحان کنید
اگر یک ایده برای کار فعلی شما مناسب نیست، آن را کنار بگذارید تا بعداً از آن در یک پروژه دیگر استفاده کنید. ایده‌هایی که برای حل یک مسئله ناکارآمد به نظر می‌رسند ممکن است کلید قفل مشکل دیگری باشند.
۹- یک زبان خارجی جدید یاد بگیرید
یادگیری یک زبان خارجی نیاز به تلاشی طولانی و اغلب دشوار دارد. دانستن زبان‌های خارجی افق‌های دید شما را گسترش می‌دهد و شما را خلاق‌تر می‌سازند. مطالعه اثرات یادگیری زبان خارجی بر خلاقیت ثابت میکند که تسلط بر زبان خارجی چهار مؤلفه‌ی توانایی تفکر واگرا، یعنی استعداد، توانایی، مهارت بالقوه و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد.
۱۰- داستان‌های تخیلی بخوانید
ذهن در تلاش است معنی هر تجربه‌ای را درک کند. با درک این تجارب هر بار یک روزنه از هنر و خلاقیت در ذهن تولید و فعال میشود. مشکل اینجاست که تجربیات بشر در طول دوره‌ی زندگی محدود به نحوه‌ی زندگی او بوده و به‌اندازه کافی تعدد و تنوع ندارند تا منجر به رشد نوآوری در ذهن شوند.
خواندن داستان‌های تخیلی به ما اجازه می‌دهد به‌وسیله‌ی همزادپنداری با قهرمان داستان تمام وقایع را تجربه کنیم. متن این نوع از داستان‌ها مملو از اقدامات بی‌قاعده و حوادثی است که ما را به سمت مفاهیم، حقایق و ارزش‌های موجود سوق می‌دهد. غوطه‌ور شدن در این داستان‌ها مغز را به تفکر عمیق وادار کرده و بخش خلاقیت را تحریک میکند.
«ماجراهای آلیس در سرزمین عجایب» اثر لوئیس کارول، «مسخ» نوشته‌ی فرانتس کافکا و «یک سری از رویدادهای تأسف‌بار» اثر لمونی اسنیکت رمان‌هایی با موضوعات تخیلی هستند که نتایج توضیح داده‌شده را حاصل می‌کنند.
۱۱- تمرین یوگا را در برنامه‌ی روزانه خود بگنجانید
این ورزش ذهن، بدن و روح شما را برای انجام فعالیت‌های روزانه متمرکز خواهد کرد. یوگا یک راه عالی برای تقویت مهارت انجام کارهای خلاقانه به‌وسیله‌ی پاک کردن تضادها از ذهن شماست. تضادهای فکری و ناهماهنگی‌ها به‌وسیله‌ی این ورزش تبدیل به تمرکز و هماهنگی می‌شوند.
چرا کودکان خلاق تر هستند؟
حتماً بعد از مشاهده نتیجه تست آقای جورج لند این سوال برای شما هم پیش آمده که چرا کودکان از خلاقیت بالاتری برخوردارند؟ شاید مهم ترین مواردی که به این مسئله دامن میزنند این ها باشند:
1. سیستم آموزش
سیستمی که ما و اغلب مردم جهان با آن درگیرند، شاید اصلی ترین دلیل برای کور شدن خلاقیت ما باشد، چرا که در این سیستم فقط از ما می‌خواهند که اطلاعات را مثل یک کامپیوتر انباشت کنیم و از آنها استفاده ای در زندگی روزمره نکنیم. به گونه‌ای مانع افزایش خلاقیت ما هستند. همچنین در مدرسه به دانش آموز مهارت های حل مشکلات را نمی آموزند تا خودش با خلاقیتش مشکلش را رفع کند.
از آنجایی که اغلب معلمین و متصدیان آموزش، دانشی راجع به قدرت کلمات و مسائل رشد فردی ندارند، دائم به دانش آموزان تهمت نفهمی و خنگی و تنبلی میزنند و با این کار انگیزه حرکت به سوی موفقیت و خلاقیت کودک و نوجوان ما را نابود می‌کنند!
2. ذهنیت معمولی بودن
وقتی به تازه جوانان یا دانشجویان می‌گویی: دوست داری در آینده چه جور شغلی داشته باشی؟، چه می‌گویند؟ اغلب می‌گویند: یک شغلی که بتوانیم راحت برویم سر کار و پشت میز بنشینیم و یک درآمد ثابت داشته باشیم!!
متأسفانه بیشتر مردم دنبال چالش یا آرزوهای بزرگ برای موفقیتشان نیستند و خواهان یک زندگی معمولی هستند و به قول معروف دنبال دردسر نمی‌گردند. وقتی که ما با این ذهنیت رشد کردیم و این مسئله به خورد وجودمان رفته، دیگر چه دلیلی دارد که دنبال خلاقیت در کارهای زندگیمان باشیم؟
3. کاری‌های یکنواخت
کودکان خلاق هستند، چون در هر لحظه در حال یادگیری و امتحان کردن کارهای جدیداند. اگر دقت کرده باشید، اکثر کارهای ما بزرگ‌ترها به صورت یکنواخت پیش می‌رود. به طور کلی یک رویه برای انجام دادن کارها داریم. کاری که آن را سال‌ها و دهه‌ها به همان روش انجام می‌دهیم. اصلاً، کپی کردن از روش یک نفر دیگر خلاقیت است. خلاقیت یعنی این که بتوانیم کارها را به صورت ساده‌تر و با بازدهی بیشتر انجام بدهیم. مثلاً در گذشته از نیروی انسانی برای ساخت اتومبیل استفاده میشود و الآن برای سرعت بیشتر و ساده‌تر شدن کار، از ربات‌های کارگر استفاده میشود.
ادیسون، ,وقتی که برق را اختراع کرد حدود هزار بار در آزمایشاتش شکست خورد. بار هزار و یکم بود که توانست برق را اختراع کند. ایده خلاقانه او کاری کرد که محیط با مصرف انرژی کمتر روشن‌تر شود. حالا من اینجا از شما یک سؤال دارم. آیا ادیسون در هر هزار بار آزمایش خود از یک روش استفاده کرده است؟
مسلماً جواب نه است، هر باری که شکست خورد، یک روش دیگر را امتحان کرد که بین این روش‌های متفاوت، روش هزار و یک به نتیجه رسید. اگر می‌پرسید که چگونه خلاقیت خود را افزایش دهیم؟ باید گفت اگر همین یک کار را درست انجام دهیم، خلاقیت ما خیلی راحت افزایش پیدا خواهد کرد. این حرف را از خودم نمی‌گویم، بلکه این حرف، حرف هزاران آزمایشی است که در حوضه خلاقیت صورت گرفته است.
الگوهای پرورش خلاقیت در بزرگسالان
1. جستوجوی عدم شباهت ها
مثلا پس از ایجاد یک ایده محتمل، به جستوجوی جایگزینی هایی بپردازیم که منطقی هستند، اما با ایده اول فرق دارند و یا حتی متناقض اند.
2. پیش بینی کردن (مطلوب اندیشی)
بسیاری اوقات ما از فرضیات معین بی اطلاعیم و یا نمی خواهیم بپذیریم که این فرضیات ممکن است به طور تدریجی رفتار و افکار ما را بدون آگاهی خود هدایت کنند. یکی از راه های روشن کردن این فرضیه ها تمرینِ وادار کردن افراد به پیشگویی کردن است که نوعی آزمایش در فکر است.
3. جست وجوی نقد دیگران
راه دیگر برای تشخیص فرضیات نادرست، درخواست از دیگران برای انتقاد از ایده های ماست. بسیاری از مردم از چنین چیزی گریزانند. برخی آن را می پذیرند و برخی با روبه رو شدن با آن دفاعی برخورد می کنند.
4. تحلیل مسائل در جزئیات
هدف این است که ایده های خود را به اجزای ترکیب کننده آن ها خرد نماییم و بدین سان، خود را از قید فرضیات محدودکننده متنوع رها سازیم. این راهبرد به توجه کردن به کنش ها و مایه هایی که نوعاً با اشیا همراه نیستند توجه دارد. مثلا، در رابطه با کاربردهای متنوع یک تکه آجر می توان به ویژگی هایی همچون رنگ، وزن، سنگینی، شکل و اینکه دارای منافذی است و الکتریسیته را منتقل نمی کند، اشاره نمود.
5. استفاده از تمثیل
این مورد نیز تفکر خلاق را تسهیل می کند. تمثیل نقش کلیدی در تحول علم و فنّاوری داشته است; مثل اختراع چاپ توسط گوتنبرگ، که بر اساس شبیه سازی بود.
6. استفاده از موقعیت گروهی برای افزایش تولید ایده های خلاق
یکی از مهم ترین ویژگی های چنین جلساتی این است که آزمودنی ها باید با نگرش کاملا دوستانه و باز با پیشنهادات انطباق پیدا کنند. در چنین جلساتی ایده های تند تشویق می شوند.
7. توقف کار روی مسئله برای مدتی و سپس بازگشت به آن
این همان عملی است که موجب می گردد افراد گاهی احساس کنند پس از مدتی کار روی مسئله و موفق نشدن، فکرشان متوقف می شود. این امر صرفاً خستگی ذهنی نیست. فرد کار را کنار می گذارد; چون مرتب همان پاسخ های قدیمی به ذهنش می آیند. از این رو، نیاز دارد که ذهنش شکسته شود. در این فاصله ممکن است بخوابد، رمان بخواند، به مسافرت برود، یا هر کار دیگری را انجام دهد.
8. تلاش برای ارتباط
به منظور گسترش ایده های خلاق، باید به برقراری ارتباط ایده ها پرداخت. این امر می تواند به صورت نوشتاری صورت پذیرد; زیرا زبان نوشتاری در طول زمان باقی می ماند و می تواند با ارزیابی شدیدتری موردنظر قرار گیرد. از سوی دیگر، قرار دادن ایده ها در معرض و دسترس دیگران به ما فرصت می دهد تا مجدداً به آن ها نظر بیندازیم و دقایقی آن ها را ارزیابی کنیم. امر ارزیابی سبب می شود تا ایده هایمان را روشن تر و مشخص تر تعریف کنیم.
آموزش راهکارهای پرورش خلاقیت در بزرگسالان
خلاق بودن یک مهارت است که مانند سایر مهارت های زندگی قابلیت رشد و پیشرفت دارد. پیش از این در آی آر میکس روی افزایش تمرکز حواس صحبت کرده بودیم و امروز در چند بخش راهکار های افزایش خلاقیت ذهن را به شما ارائه خواهیم کرد تا از طریق آن بتوانید در کار و زندگی خود تغییراتی مثبت صورت دهید، با ما همراه باشید.
بخش اول پرورش خلاقیت در بزرگسالان ؛ تسهیل نمودن روند افزایش خلاقیت
۱- اولین روش برای افزایش خلاقیت ذهن این است که در دفترچه برنامه ریزی روزانه خود، زمانی را برای استراحت و تبادل اندیشه اختصاص دهید.
از جمله مسائل مهمی که در پرورش ذهن خلاق باید به آن توجه نمود، وجود “تمرکز” است. بنابراین زمانی را به منظور ایده پردازی انتخاب کنید که ذهن شما به دور از هرگونه نگرانی و تنش باشد. به این ترتیب شما می توانید به راحتی ذهن خود را برای پرورش ایده های جدید آماده کنید.
۲- یکی دیگر از راهکار های افزایش خلاقیت مغز این است که برای مدت کوتاهی در طی روز، از دست غیر برتر خود استفاده کنید (راست دست ها از دست چپ خود برای نوشتن استفاده کنند و برعکس).
نوشتن با دست چپ پنج دقیقه در روز
این کار را به یک تمرین برای افزایش خلاقیت تبدیل کنید و به مدت ۵ دقیقه در روز با دست مخالف خود شروع به نوشتن نمایید. به خصوص قبل از اینکه به سراغ پرداختن و خلق ایده های جدید بروید؛ زیرا این کار بخش های دیگری از مغز شما را فعال خواهد کرد و همچنین شما را تشویق می کند که به طور متفاوت تری فکر کنید.
۳-برای انجام کارهای روزانه خود یک فضای خلاقانه با نور طبیعی را انتخاب کنید. نورپردازی های مصنوعی می تواند منجر به افت سطح کورتیزول، خواب آلودگی و کاهش بهره وری شود.
از سوی دیگر، نور طبیعی می تواند شما را هوشیارتر نگاه دارد. بنابراین برای زمان تفکر خلاقانه خود ترجیحا محلی را انتخاب کنید که خارج از منزل باشد یا دارای پنجره هایی که در طی روز، نور طبیعی را به میزان زیادی به داخل هدایت کنند. مانند یک بالکن، ایوان یا یک باغچه و حیاط خلوت آرام و دنج که همگی گزینه های عالی برای ایجاد فضایی مناسب جهت افزایش خلاقیت هستند. بنابراین تا حد امکان سعی کنید جلسات خلاقانه خود را در صبح یا اوایل بعد از ظهر که حداکثر نور روزانه را داریم برگزار نمایید.
خاموش کردن موبایل و تی وی
۴-برای افزایش خلاقیت در خانه تمام دستگاه های دیجیتال پیرامون خود از قبیل موبایل، تلویزیون، رادیو، WiFi و… را به منظور افزایش خلاقیت و تمرکز خود خاموش کنید.
از بین بردن این حواس پرتی های الکترونیکی به شما کمک خواهد کرد که با ذهنی آزاد و آرام تر به پرورش و خلق ایده های جدید بپردازید.
فکر کردن
۵-به مدت ۶۰-۴۵ دقیقه مغز خود را به چالش بکشید. یک موضوع، مشکل یا مسئله خاصی را که در مورد آن آگاهی نسبی دارید انتخاب نمایید. یک کاغذ و خودکار برداشته و در این زمان تعیین شده به خلق چندین ایده بپردازید.
۶-یکی از راه های افزایش خلاقیت، ارزیابی کار خود و انتخاب بهترین ایده است. بنابراین ایده های خود را به لحاظ داشتن مزایا و معایب بررسی کنید.
اینکه ایده شما دارای هر دو جنبه مثبت و منفی است به شما کمک می کند تا از چشم انداز های مختلفی به آن نگاه کرده و آن را توسعه دهید.
طراحی کلاژ
۷- برای افزایش خلاقیت در طراحی ایجاد یک کلاژ (به هم چسباندن و مرتبط ساختن تکه های اشیائی نظیر کاغذ، تکه های روزنامه، عکس و …. بر روی یک سطح) الهام بخش که مربوط به یک موضوع خاص است کمک بسیاری میکند. بنابراین می توانید ایده ای که در ذهن دارید را از طریق تصاویر گسترش دهید.
به عنوان مثال اگر ایده نوشتن یک داستان علمی تخیلی را در سر دارید، می توانید با ایجاد یک کلاژ از پدیده های طبیعی عجیب و غریب و حیوانات نادر، به افزایش خلاقیت و پرورش ایده خود کمک کنید.
بخش دوم پرورش خلاقیت در بزرگسالان ؛ توسعه روش های جدید تفکر به منظور افزایش خلاقیت
۱-روزانه چند دقیقه را به مدیتیشن اختصاص دهید. نشستن در یک مکان آرام، تمرکز کردن و چند نفس عمیق کشیدن همگی موجب آرامش و بهبود سطح تمرکز و هوشیاری شما خواهد شد.
بهترین کار این است که فقط روی زمان حال تمرکز کرده و تمام نگرانی های آینده و گذشته را رها کنید.
۲-از جمله راه های افزایش خلاقیت، تفکر مثبت است. احساسات مثبت می تواند روان شما را تقویت کند، توجه و تمرکز را افزایش داده و توانایی های خلاقانه موجود در شما را بهبود بخشد. سعی کنید برای افزایش خلاقیت در محیط کار مثبت اندیش باشید.
۳-افراد حساس اغلب به دلیل درک بالاتری که از جهان پیرامون خود دارند، انسان های خلاقی هستند.
سعی کنید با تماشای فیلم های نوستالژیک، خواندن ادبیات احساسی یا گوش دادن به موسیقی آرام و الهام بخش، احساسات خود را بیشتر تحریک کنید تا نسبت به وقایع پیرامون خود با حساسیت بیشتری تفکر و تمرکز کرده و در نهایت به افزایش خلاقیت خود کمکی کرده باشید.
بخش سوم پرورش خلاقیت در بزرگسالان ؛ عادات خود را تغییر دهید
۱-تکرار، دشمن خلاقیت است. زیرا نیاز به تفکر و خلق ایده های جدید را از بین می برد.
سعی کنید زندگی روزمره خود را با چند تغییر کوچک مانند:
انتخاب مسیر جدید برای رفتن به مدرسه یا محل کار
تغییر دکور خانه یا دفتر محل کار خود
گوش دادن به سبک موسیقی های مختلف و … .
۲-به منظور افزایش خلاقیت مغز در بزرگسالان سعی کنید همواره مکان های جدید را تجربه کنید. رستوران، کافی شاپ، مغازه های مختلف، پارک، موزه و کتابخانه هایی که در محل زندگی خود دارید؛ بهترین گزینه برای کسب تجربه و ایجاد حس خوب در شما هستند.
رفتن به موزه
۳- یکی دیگر از راهکار های افزایش خلاقیت مغز این است که سرگرمی های مختلف را به منظور کشف استعدادهای جدید و افزایش خلاقیت در خود امتحان کنید. یادگیری چیزهای جدید یک راه ایده آل برای باز کردن ذهن شما است. سرگرمی هایی از قبیل: عکاسی، آشپزی، نقاشی، تیراندازی، حکاکی چوب و … همگی در پرورش و افزایش خلاقیت مغز شما تاثیر گذار هستند.
۴-صبح زود از خواب بیدار شوید؛ تا قبل از مواجه شدن با دیگر مسئولیت ها، فرصت بیشتری برای بروز خلاقیت و ایده های جدید خود داشته باشید.
بخش چهارم پرورش خلاقیت در بزرگسالان ؛ جستجوی مسائل الهام بخش
۱-به منظور افزایش خلاقیت در طراحی و معماری سعی کنید زمان بیشتری را با افراد خلاق سپری کنید. خلاقیت می تواند مسری باشد؛ بنابراین گذران وقت با افراد خلاق در حرفه خود، بسیار ارزشمند است.
بسته به نوع علاقه یا حرفه ای که دارید، ممکن است با عکاسان، فیلم سازان، نویسندگان، نقاشان، مجسمه سازان و … همکاری کنید. بنابراین به منظور افزایش خلاقیت در محیط کار یا حرفه خود، شرکت در جلسات درسی یا پیوستن به گروه هایی که در آن فرصتی برای دیدار با این افراد است را از دست ندهید.
۲-ذهن شما همانند بدنتان برای اینکه رشد و پرورش یابد نیازمند تمرین و تحرک است و چه تمرینی بهتر از کتاب خواندن. سعی کنید با افکار و عقاید انسان های موفق در طول تاریخ آشنا شوید. اینچنین متوجه خواهید شد که این افراد چگونه ذهن خود را برای رسیدن به بهترین ها پرورش داده اند.
کتاب خواندن
۳-گوش دادن به سخنرانی های TED یا سایر سخنرانی های الهام بخش که در تقویت قوه ابتکار و افزایش خلاقیت و انگیزه نقش بسزایی دارند.
۴-سفر کردن به مکان های مختلف ما را با فرهنگ ها و تجربیات جدیدی آشنا می کند. بازدید از این مکان ها می تواند ایده و چشم اندازه های نوینی را پیش روی ما باز کند که همگی در پرورش و افزایش خلاقیت ما نقش دارند. حتی سفرهای روزانه کوتاه مدت هم نقش بسزایی دارند.
سفر نه تنها بر قابلیت های مغز ما می افزاید بلکه به تفکر ما نیز عمق می بخشد. بازدید از مکان های جدید مانند موزه ها، گالری های هنری، بناهای تاریخی و ساختمان های معروف به خصوص برای افرادی که به دنبال افزایش خلاقیت در معماری یا طراحی هستند می تواند بسیار مفید باشد.
چرا باید اعتماد به نفس خود را بالا ببرید؟
ایمان نداشتن به تواناییهای شخصیتان منجر به سرکوب خلاقیت میشود. به همین دلیل اعتماد به نفس مقولهای بسیار مهم است. توجه داشته باشید درازای هر پیشرفتی که انجام دادهاید، از تلاشهای خود قدردانی کرده و همیشه به دنبال راهی برای پاداش به نوآوریهای خود باشید.
هدف از پرورش خلاقیت در بزرگسالان چیست؟
هدف از خلاقیت این است که شما بتوانید تغییری را ایجاد کنید.
