روش نگهداری بن سای در خانه همینقدر ساده ست ؛ با این مدل بونسای شروع کنید !

روش نگهداری بن سای بسیار ساده است و فقط کافیست که شما به چند نکته اساسی در مورد روش نگهداری بن سای در خانه پایبند باشید. در اصول و روش نگهداری بن سای شما میخوانید که باید ابتدا نیاز اولیه این مدل گیاه ها را بشناسید و هرگز روش نگهداری بن سای را فاموش نکنید. با شادمگ همراه شوید.

نگهداری بن سای در خانه

اگر دنبال خرید درختچه های آپارتمانی هستید، قطعا بونسای یک انتخاب عالی برای نگهداری از گیاهان آپارتمانی است. منتها پیشنهاد ما این است که نگهداری از بن سای را با بونسای‌هایی شروع کنید که زیاد به مراقبت نیاز ندارند، برای مثال بونسای جنسینگ. سپس در کنار آن می‌توانید به مطالعه در مورد روش نگهداری از انواع بنسای پرداخته و در صورت تمایل اقدام به خرید بونسای های دیگر کنید.

باتوجه به محبوبیت بالای گل بنسای در این مقاله قصد داریم هر آنچه در مورد بونسای و روش نگهداری بن سای باید بدانید را به شما بگوییم. ناگفته نماند حرف و نکته‌ی یادگرفتنی در مورد بونسای زیاد است و سعی ما بر این بوده که به زبان ساده، نیازهای اولیه‌ی بونسای را برای شما بگوییم.

بن سای چیست

بن سای گروهی از گیاهان را شامل می‌شود که جز گیاهان آپارتمانی خاص و درختانی مینیاتوری هستند که به‌شکلی خاص دیزاین شده است. به‌عبارت دیگر بونسای ها درواقع همان گیاهان عادی هستند که با یک روش خاص ریشه‌ها و ساقه‌هایشان کوتاه شده و در گلدانی ظرف‌ مانند کاشته می‌شوند. سپس برای این‌که شکل خاصی به خودش بگیرد، آن را به روش خاص هرس کرده یا دورساقه‌هایش را سیم‌پیچی می‌کنند که به درختچه بونسای مشهور است.

خواستگاه بن سای از چین و ژاپن است و آن‌ها قرن‌ها در درست کردن بونسای فعالیت داشته‌اند. خیلی‌ها معتقدند که هنر درست‌کردن بونسای روشی آرام بخش برای جسم و ذهن است و می‌تواند به کم‌کردن استرس‌ها کمک کند.

تمیز کردن برگ گیاهان باید به طور اصولی و روتین انجام شود و در لیست برنامه های دائمی مراقبت از گیاهان شما قرار بگیرد. شادمگ در این خصوص چند راهنمایی به شما ارائه کرده که مفید است.

چطور به بن سای آب بدهیم؟

در روش نگهداری از بن سای آبیاری آن خیلی مهم است و هرگز نباید آن را فراموش کنید. به عبارت دیگر بن سای نباید تشنه بماند مخصوصا اگر زیر نور مستقیم آفتاب و در هوای آزاد قرار دارد. در مورد زمان آبیاری نیز باید بگوییم که زمان دقیق آبیاری هر بن سای متفاوت است و بستگی به شرایط محیطی، جنس خاک و نیاز گیاه دارد. برای تشخیص زمان آبیاری ابتدا از میزان نیاز بن سای خود به آبیاری اطلاعات کافی کسب کرده و سپس هر بار برای آبیاری، میزان خشکی خاک را بررسی کنید و ببینید آیا بن سای شما به آبیاری نیاز دارد یا نه.

اگر بعد از بررسی متوجه شدید، بونسای شما نیاز به آبیاری دارد، یکی از روش‌های مناسب این است که به‌آرامی آب را در گلدان بریزید تا همه‌ی سطح خاک گلدان را بپوشاند و خاک گلدان را جا‌به‌جا نکند. آبیاری به این شکل باید باید تا زمانی ادامه پیدا کند که آب اضافی از سوراخ‌های زیر گلدان بیرون بیاید.

علاوه‌بر روش اول، روش دیگر این است که هرزمانی که سطح خاک بونسای خشک شد، گلدان بونسای را در ظرف بزرگی پر از آب بگذارید، به‌طوری‌که تمام سطح گلدان را بپوشاند و به گیاه نرسد. بعد از گذشت مدتی وقتی که حباب‌های هوا تمام شد، یعنی گلدان به اندازه‌ی کافی آب جذب کرده است و می‌توانید آن را از آب خارج کنید.

نگهداری از سانسوریا با وجود شرایط سرسخت  و مقاومت گیاه بسیار ساده است. کافیست شرایط نگهداری گیاه را فراهم کنید تا از داشتن این گیاه زیبا و پرخاصیت آپارتمانی لذت ببرید.

رطوبت مورد نیاز برای نگهداری بن سای

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در طول نگهداری از بن سای رطوبت هوا برای حفظ سلامتی آن، مخصوصا در فصل زمستان بسیار مهم است. به‌این‌منظور یکی از روش‌های خوب جهت تامین رطوبت بونسای،‌ استفاده از جزیره است. جزیره را خودتان به‌راحتی می‌توانید درست کنید.

برای درست کردن جریزه در یک سینی یا ظرف کم‌عمقی که بزرگ‌تر از اندازه بن سای است، یک یا چند لایه سنگ کوچک بریزید، به‌طوری‌که تمامی سطح سینی را بپوشاند. حالا روی آن آب بریزید. جزیره‌ شما آماده است؛ کافیست گلدان بونسای را روی آن بگذارید. این آب کم‌کم بخار می‌شود و رطوبت هوای اطراف بونسای را حفظ می‌کند. در این باره حتما یادتان باشد که باید به مقداری آب بریزید که کف گلدان با آب تماس نداشته باشد، در این صورت آب باعث پوسیدگی ریشه و از بین رفتن بن سای شما خواهد شد.

علاوه‌بر ساخت جزیره روش های دیگری نیز برای افزایش رطوبت گلدان وجود دارد؛ اگر دوست دارید با سایر روش‌ها نیز آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب روش های افزایش رطوبت گیاهان آپارتمانی را از دست ندهید.

محل مناسب برای نگهداری بن سای کجاست؟

یکی دیگر از مواردی که در روش نگهداری بن سای باید به آن توجه داشته باشید محل نگهداری از آن است. بن سای‌ها معمولا به ۴ تا ۶ ساعت نور خورشید در طول روز نیاز دارد. برای بعضی از آن‌ها اگر این مدت زمان بیش‌تر هم باشد، بهتر است. ازاین‌رو بن سای را در جایی بگذارید که نور مستقیم خورشید را به‌طور کامل دریافت کند؛ مثلا نزدیک پنجره یا در فضای باز؛ البته اگر شرایط مناسب است.

اگر قصد نگهداری از بن سای در داخل منزل را دارید،‌ بهترین محل برای نگهداری از بن سای پنجره‌ی رو به جنوب و بعد از آن پنجره‌ رو به غرب یا شرق است. ناگفته نماند می‌توانید بونسای خود را در نزدیکی پنجره‌ی شمالی هم قرار دهید، اما احتمالا بونسای شما برای رشد به نور مصنوعی نیاز خواهید داشت.

اگر شب‌ها دمای هوا کم‌تر از ۴ درجه‌ نمی‌شود، می‌توانید بونسای را در تراس، پاسیو یا حیاط بگذارید. در این حالت، بهتر است بونسای در جایی باشد که نور خورشید صبحگاهی را دریافت کند و هنگام عصر در سایه باشد، اما اگر دمای هوا در فضای باز در شب به زیر ۴ درجه رسید، وقت آن رسیده که بونسای را داخل خانه بیاورید.

نگهداری بن سای در فضای باز

گونه های نیمه گرمسیری بن سای که در طول سال از دمای ثابت تغذیه می کنند:
گیاهان جید, درختان چتری هاوایی و درختان انجیر. زمانی که متوجه شدید چه نوع درختی دارید, بقیه کارها نسبتاً ساده می شود که در این بخش چند نکته کلی درباره تعیین موقعیت درخت وجود دارد که به طور معمول برای همه انواع درختان بن سای به کار می رود.

موقعیت یابی:

بن سای شما باید از گرمای مستقیم دور نگه داشته شود.

نورپردازی:

بن سای خود را در محلی قرار دهید که نور زیادی داشته باشد.

رطوبت:

بن سای به رطوبت نیاز دارد تا خاکش را مرطوب نگه دارد.

چطور بن سای را هرس کنیم؟

قبل از هر چیز باید بگوییم که هرس کردن بن سای یک کار تخصصی است، بنابراین اگر مهارت کافی در این زمینه ندارید، حتما هرس کردن را به دست یک متخصص بسپارید، چراکه در غیراینصورت ممکن است، درختچه زیبای خود را به کلی از دست بدهید. قلمه زدن هم نیاز به تخصص دارد که ما در مطلبی در خصوص بهترین زمان قلمه زدن گل به شما راهنمایی هایی ارائه کردیم.

از نکته یاد شده که بگذریم، هرس کردن یکی از موارد در نگهداری از بن سای و جز یکی از جالب‌ترین کارهایی که می‌توانید با بونسای‌تان انجام دهید. هرچه قدر در مورد هنر آراستن بونسای بیش‌تر بدانید، بیش‌تر خواهید فهمید که بونسای می‌تواند تا چه اندازه اشکال متفاوت و زیبا داشته باشد.

هرس کردن بن سای یک هنر است که نیاز به ظرافت و خلاقیت دارد و نتیجه‌ی نهایی آن فوق العاده خواهد بود. هرس کردن بونسای علاوه بر ظرافت و خلاقیت، به دقت و تمرکز نیز نیاز دارد و فعالیتی آرام‌بخش به‌حساب می‌آید. هدف از هرس کردن بونسای، شکل دادن به آن یا حفظ شکل قبلی‌اش است. به‌علاوه اینکه هرس کردن شاخه‌های بالایی گیاه باعث رشد شاخه‌های اطراف گیاه و پرشدن آن نیز خواهد شد.

برای هرس کردن بن سای حتما از قیچی‌های استریل شده و مخصوص هرس بونسای استفاده کنید و هرگز از قیچی‌های معمولی استفاده نکنید. همچنین لازم نیست همه‌ی جوانه‌های جدید را بچینید. ابتدا شاخ و برگ‌های خشک گیاه را بچینید. سپس ببینید که برای شکل‌دادن به گیاه لازم است کدام شاخه‌ یا برگ‌ها را بچینید.

خاک مناسب برای نگهداری بن سای

خاک نیز یکی دیگر از موارد اساسی و مهم در نگهداری از بن سای است. بن سای به خاکی نیاز دارد که سه ویژگی مهم را داشته باشد:

زهکش خوبی داشته باشد. یعنی آب اضافی را سریع خارج کند.
آب مورد نیاز گیاه را در خودش نگه دارد.
ذرات درشت هم داشته باشد تا جریان هوا داخل خاک هم وجود داشته و اکسیژن به ریشه‌ها برسد.

خوشبختانه این روزها خاک مخصوص بن سای در بازار موجود است و به راحتی می‌توانید از آن استفاده کنید. این خاک‌ها شامل آکاداما (خرده سفال)، پومیس و سنگ گدازه هستند.

آیا بن سای به کود نیاز دارد؟

جواب این سوال بله است. اگر می‌خواهید بن سای شما برای همیشه سالم و زیبا بماند،‌ باید به آن کود بدهید. دلیل اصلی این موضوع این است که بونسای در مقدار کمی خاک رشد می‌کند، پس لازم است به‌صورت مرتب به آن کود بدهید. قبلا در خصوص بهترین زمان کود دهی گیاهان آپارتمانی با شما مفصل صحبت کردیم.

در طول نگهداری از بن سای به‌منظور کوددهی به آن، در فصل رشد یعنی اوایل بهار تا اواسط پاییز ماهی یک‌بار به خاک بن سای کود اضافه کنید. در مورد کود مناسب برای بونسای نیز باید بگوییم تقریبا هر نوع کود عمومی مخصوص گیاهان برای بن سای مناسب است. برای کوددهی به بن سای پیشنهاد ما این است که کود را به اندازه نصف میزان غلظت تعیین‌شده استفاده کنید. مثلا اگر قرار است به‌ازای هر قاشق کود یک لیتر آب اضافه کنید، شما میزان آب را دو برابر یعنی دو لیتر درنظر بگیرید.

شیوه رشد و پرورش درخت بن سای

با دقت درخت را از گلدان جدا کنید.
با قیچی تیز لایه های بیرونی ریشه ها را جدا کنید.
جرم ریشه برای مناطقی از پوسیدگی که مورد نیاز است را بررسی کنید. این نواحی می توانند نشان دهند که آبگیر به اندازه کافی زه کشی ندارد.

ظرف را تمیز کنید و هر لکه قهوه ای یا سبز را بردارید.
مربع شبکه روی حفره های زه کشی قرار دهید تا از افتادن خاک جلوگیری شود.
کف گلدان را با خاک بپوشانید و درخت را روی آن قرار دهید.
سوراخ هایی که ریشه آن با خاک وجود دارد را پر کنید.

چه زمانی باید خاک و گلدان بن سای را عوض کنیم؟

بن سای‌ها اصولا زمانی که ریشه‌شان همه گلدان را پر کند زمان عوض کردن گلدان‌شان فرا رسیده است. اگر بن سای شما در چنین شرایطی قرار دارد، باید گلدان آن را بزرگ‌تر کرده و مقداری خاک مناسب نیز به آن اضافه کنید.

فقط نکته‌ای که دراین باره باید به آن توجه کنید این است که گلدان بونسای را در وسط تابستان یعنی مرداد ماه عوض کنید. در مورد عوض کردن خاک بونسای نیز باید بگوییم، خاک بونسای شما زمانی باید عوض شود که خاک آن ضعیف شده باشد.